رشد اقتصادی 5 درصدی در راه است؟/ اقتصاد ایران با روزهای رشد منفی خداحافظی کرد

^{به نظر می‌رسد امسال اقتصاد کشور به دوران اوج خود می‌رسد؛ این موضوع را می‌توان از اظهارنظر اخیر سخنگوی دولت برداشت کرد. محمدباقر نوبخت در نشست خبری دیروز خود اعلام کرد که «در سال ۹۴ به دنبال رشد اقتصادی ۴ تا ۵ درصدی هستیم.»}

^{در حالی نوبخت چنین وعده‌ای را به اقتصاد کشور داده است که آخرین گزارش بانک مرکزی از رشد اقتصادی 9 ماهه سال 1393 با نرخ 2.8 درصد حکایت دارد. این نشان می‌دهد که اقتصاد کشور تا پایان سال 1394 باید به‌گونه‌ای عمل کند که از رشد حدود 2.3 درصدی برخوردار شود. اما این‌که آیا واقعا چنین اتفاقی می‌افتد، خود جای سوال است.}

^{آخرین باری که اقتصاد کشور رشد اقتصادی بالای 5 درصد را تجربه کرد، مربوط به بهار سال 1390 است که رشد اقتصادی 5.3 درصدی برای اقتصاد ایران ثبت شد. از آن پس، نرخ رشد اقتصادی کشور روند نزولی پیدا کرد؛ تا جایی که در پایان سال 1391 نرخ رشد اقتصادی به 6.8- درصد رسید.}

 ^{تحلیلگران اقتصادی، چند عامل کاهش تولید و فروش نفت، پایین آمدن سرمایه‌گذاری‌های دولتی، تعیین دستوری نرخ سود بانکی، نرخ بالا و بی‌ثبات رشد حجم نقدینگی، بی‌ثباتی در سیاست خارجی و جهش نرخ ارز را در کاهش شدید نرخ رشد اقتصادی موثر می‌دانند. به اعتقاد آنها، دولت یازدهم با میراث ماندگاری در اقتصاد از دولت پیشین مواجه بود و از آن‌جا که کاهش رشد اقتصادی با تورم بالا همراه بود، بنابراین کاهش سطح تولید، افت قدرت خرید مردم و رشد بیکاری اتفاق افتاد.}

^{در کل نرخ رشد اقتصادی پایین طی سال‌های پایانی دولت دهم موید این موضوع بود که عملکرد دولت در عرضه فضای کسب‌وکار و امنیت اقتصادی بنگاه‌های صنعتی مطلوب نبوده و زمانی که این عوامل در کنار تورم حدود 40 درصدی قرار گرفت، واحدهای تولیدی و صنعتی را به شدت تحت‌تاثیر قرار داد. در واقع بروز پدیده رکود تورمی، کشور را در وضعیت هشدار دهنده‌ای قرار داده بود.}

^{اما با این وجود، روند منفی نرخ رشد اقتصادی با روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییر در شکل سیاست‌های اقتصادی و نیز بهبود وضعیت کشور در حوزه بین‌الملل، تقریبا جهتی معکوس گرفت. در شرایطی که بهار سال 1392 با نرخ رشد منفی 4.1- درصد آغاز شده بود، اما در نهایت در فصل‌های بعد جهت منفی نرخ رشد مثبت شده و سال 1392 با نرخ رشد 1.9- درصد پایان یافت.}

^‌

^{در این میان، سال 1393 نقطه تحول اقتصاد کشور پس از سه سال بود که نرخ رشد اقتصادی مثبت شد و بهار، تابستان و زمستان نرخ رشد‌های 4، 3.9 و 2.8 درصد از سوی بانک مرکزی اعلام شد. سخنگوی دولت و رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی پیش‌بینی کرده است که نرخ رشد اقتصادی سال 1394 احتمالا 5 درصد باشد.}

^{البته پیش‌بینی نهادهای بین‌المللی از نرخ رشد سال 1394، رقم دیگری است. بررسی‌های مرکز اطلاعات آمریکا نشان می‌دهد اقتصاد ایران امسال با رشد 1.5 درصد همراه است. این در حالی است که صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی ایران در سال 2015 (سال‌جاری منتهی به دی‌ماه) را 0.6 درصد اعلام کرده است.}

 ^{با استناد به احتمالات سخنگوی دولت، می‌توان گفت همان‌طور که مقامات و مشاوران اقتصادی دولت پیش‌بینی کرده بودند که در ابتدای سال 1395 از نظر وضعیت اقتصادی به سال 90 می‌رسیم، این اتفاق خواهد افتاد. مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رییس‌جمهور در همین رابطه در تیرماه سال 1393 عنوان کرده بود که آثار رکود اقتصادی تا سال 1395 باقی خواهد ماند، اما دولت تلاش می‌کند اقتصاد را بدون تورم از رکود خارج کند.}

^{با این وجود، مساله‌ای که در کنار افزایش نرخ رشد اقتصادی اهمیت ویژه‌ای دارد، دستیابی به رشد اقتصادی بالا و پایدار است که البته بدون ثبات اقتصاد کلان نمی‌توان رشد مستمر اقتصادی را داشت، بنابراین آنچه که تیم اقتصادی دولت در حال حاضر باید مورد توجه قرار دهند، این است که در کنار برنامه خروج غیرتورمی از رکود، برنامه‌ای میان‌مدت برای رشد اقتصادی داشته باشند تا براساس آن، از یک رشد مستمری برخوردار باشیم. در واقع نرخ رشدی قابل تامل است که منجر به ایجاد اشتغال شود و رشدی سیتماتیک و پایدار باشد.}