اکتشاف نفت در ایران

ویلیام ناکسی دارسی یک میلیونراسترالیایی ، نخستین فردی بود که با روشهای جدید روز ودستگاههای حفاری مکانیکی در ایران به اکتشاف نفت وحفر چاه پرداخت.او ابتدا گروهی فنی را به سرپرستی زمین شناسی به نام برلز استخدام و به ایران اعزام کرد. این گروه ، پس از بررسیهای زمین شناسی ، گزارش رضایت بخشی داد.احتمال وجود نفت در حوالی قصرشیرین و شوشتر را زیاد و دردیگرنقاط امیدوار کننده دانست. پس از دریافت این گزارش ،دارسی نماینده ای به نام ماریوت را در سال 1901 به دربار ایران فرستاد ماریوت امتیاز اکتشاف و استخراج نفت در تمام ایران ، بجز پنج ایالات شمالی را از مظفرالدین شاه گرفت.چند ماه پس از امضای قرار داد، حفاری اولین چاه درمحلی به نام چیاسرخ یا چاه سرخ ، در شمال غرب قصرشیرین آغاز شد. کار حفاری به علت نبود راه و ناامنی به کندی پیش می رفت تا آنکه درتابستان 1903 در عمق 507 متری به گاز و کمی نفت رسید. چاه دوم هم در همین ناحیه در عمقی مشابه به نفت رسید. بهره دهی این چاه درحدود 175 بشکه در روز بود. دارسی با ارزیابی نتایج دریافت اگردر ناحیه چیاسرخ نفتی بیش از این مقدار هم بیابد به علت دوری ازدریا ونبود امکان حمل به بازار مصرف ، سودی عاید او نخواهد شد. ناحیه را ترک کرد و به خوزستان روی آورد.

داستان نفت ایران

صنعت ملی کردن نفت ایران با نام رادمردان راستین تاریخ معاصر دکتر محمد مصدق و آیت الله کاشانی گره خورده است ، و این داستان از آن زمان آغاز شد که شاهان بی کفایت قاجار برای تامین هزینه های بی حساب  خود امتیاز استخراج منابع و معادن ایران را به بیگانگان واگذاشتند.

باج و خراج در دوره هخامنشیان

با توجه به امپراتوری وسیع هخامنشیان و لشکرکشی‌های عظیمی که انجام می‌دادند نیاز وافری به ثروت داشتند که طبیعتا از میان رعایای خود تامین می‌کردند، در زمان کورش و کمبوجیه امپراتوری به تازگی شکل می‌گرفت و چون هر دو بر اساس تسخیراتشان در حال گسترش مناطق حکمرانی‌شان بودند به اندازه کافی فرصت نکردند تا اقدام به تثبیت حکومت و تغییرات ساختاری کنند.