از قران تا ریال

در فروردین ماه سال 1311 واحد پول ایران از قران به ریال تغییر کرد. قران واحد پول ایران در دوران قاجاریه بود. نام قران کوتاه شده صاحب‌قران است. قران از نقره و به‌صورت سکه‌های ده شاهی (نیم قران)، یک قران، دو قران و پنج قران ضرب می‌شد.

با توجه به اینکه قران هزار دینار ارزش داشت در زبان عامیانه، زار (هزار) نیز نامیده می‌شد. این سنت حتی بعد از تغییر واحد پول ایران به ریال هم ادامه پیدا کرد و سکه‌های دو ریالی و پنج ریالی دوزاری و پنج زاری نامیده می‌شدند.
دینار واحد قدیمی پول در امپراتوری روم شرقی یا دیناریوس بوده است. مسلمانان پس از فتح روم، دینار را به‌عنوان واحد پول خود انتخاب کردند و حتی امروز نیز در برخی از کشورهای عربی از این عنوان واحد پول استفاده می‌شود.
 ایرانیان نیز از دینار به‌عنوان واحد پول استفاده می‌کردند، هر چند به تدریج و در اثر تورم، دینار ارزش خود را از دست داد.
ابتدا سلطان محمود غزنوی سکه یکصد دیناری یا صنار را با نام «محمودی» ضرب کرد. همزمان شاهان سامانی نیز سکه‌های ۵۰ دیناری را ضرب و آن را «شاهی» نامیدند. 

صندوق توسعه ملی نباید وارد فعالیت های ریالی شود

قائم مقام صندوق توسعه ملی با بیان اینکه کار این صندوق هیچ سنخیتی با فعالیت های ریالی ندارد و فقط ارزی است،گفت: در واقع این موضوع به ما تحمیل شد و اینک همانند آتشی است که هر لحظه می خواهیم آن را رها کنیم.

سید محمدقاسم حسینی شب گذشته در نشستی با رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی و جمعی از مدیران بانکهای استان افزود: اصلا این صندوق نباید وارد فعالیت های ریالی شود و عملکرد آن در اساسنامه بصورت ارزی تعریف شده ضمن آنکه سیستم آن در صندوق هم برای امور ریالی تجهیز نشده است.

وی گفت: در اساسنامه چندین بار بر ممنوع بودن تبدیل ارز به ریال تاکید شده اما مجلس در سال 90 مصوب و اعلام کرد که 10 درصد از تسهیلات آن به صورت ریالی واگذار شود و امروز 90 درصد وقت و انرژی ما در صندوق بجای سرمایه گذاری ارزی در بخشهای سودآور چون اوراق قرضه و سهام و مانند آن، بر روی تبدیل و تخصیص این 10درصد اعتبارات ریالی صرف می شود.

وی ادامه داد: اگر اعتباری برای بخشهای مختلف می خواهند به جای اختصاص 30 درصد از منابع نفتی 10 درصد را به صندوق بدهند و بقیه را دولت به بخشها و طرحهای اقتصادی دارای ضرورت تخصیص دهد.

قائم مقام صندوق توسعه ملی گفت: در حکم سال 90 اعلام شده بود که 10 درصد از منابع صندوق توسعه ملی پس از تبدیل به ریال در اختیار بانک کشاورزی قرار گرفته تا از این طریق به طرح های کشاورزی داده شود.

دلایل منفی شدن مجدد تراز تجاری

محمد لاهوتی اعلام کرد: حجم واردات غیر نفتی کشور ما همیشه از صادرات غیرنفتی بیشتر بوده است. اما از زمان محدودیت‌های ارزی و ممنوعیت بعضی از کالاها خصوصا کالاهای اولویت ۱۰ با کاهش واردات در سال گذشته و ادامه روند آن در سه ماهه اول امسال، صادرات از واردات پیشی گرفت که این حالت با بازگشت بازار و قوانین به حالت قبل مجددا منفی شد.

وی افزود : بهبود وضعیت ارزی کشور و مثبت شدن رشد اقتصادی و آمارهای ارائه شده بیانگر افزایش سرمایه‌گذاری در بخش صنعت است، به همین علت تقاضای ارز برای واردات مواد اولیه صنعتی و خط تولید افزایش یافته است.

لاهوتی خاطر نشان کرد: اگر روند رشد اقتصادی ادامه پیدا کند حتما فاصله واردات از صادرات بیشتر خواهد شد که چنانچه مسئولان به دنبال یکسان‌سازی تراز تجارت هستنند باید به صادرات توجه ویژه ای داشته باشند تا افزایش متناسب با واردات را داشته باشیم.

ایران‌ چک 100 هزارتومانی تقلبی با این 7 روش، لو می رود

^{رئیس سازمان تولید اسکناس و مسکوک:وقتی که ایران چک مقابل نور قرار گیرد از هر دو طرف باید تصویر شفافی از فردوسی دیده شده همچنین عدد یک میلیون نیز به وضوح قابل‌رویت باشد.}

^{با گذشت حدود 2 ماه از بازگشت ایران‌چک‌های 100 هزار تومانی به چرخه پولی کشور اسکناس‌های تقلبی و شبیه‌سازی شده آن نیز به بازار آمد. بر اساس این گزارش، کم اطلاعی یا بی‌اطلاعی مردم از نحوه تشخیص اسکناس واقعی ایران چک 100 هزار تومانی از تقلبی بودن آن موجب ایجاد ضررهایی برای آنها شده است.
بر همین اساس، مجید صنیعی، رئیس سازمان تولید اسکناس و مسکوک، در گفت‌وگویی به ارائه توضیحاتی در این مورد پرداخت و از راه‌های در دسترس عامه مردم برای شناسایی این ایران‌چک‌ها سخن گفت.}

چه کسانی در مورد حذف صفر از پول ملی تصمیم می گیرند؟

موضوع حذف سه صفر از واحد پولی کشور دوباره به طور جدی مطرح شده است. چنین اقدامی اگرچه در کشور ایران بی سابقه است اما تاریخ اقتصاد جهان پر است از حذف صفر از واحد پول ملی. از سال 1960 بسیاری از کشورهای در حال توسعه اقدام به تغییر واحد پولی خود کرده اند که تعداد آن به بیش از 80 مورد می رسد. این تغییر معمولا به صورت حذف مضربی از ده یا همان حذف یک یا چند صفر از واحد پول بوده است. برای مثال در سال 2005 ترکیه واحد پولی "لیر" را با "لیر جدید" جایگزین کرد به طوری که یک لیر جدید معادل 1 میلیون لیر سابق می شد، یعنی حذف شش صفر از پول کشور ترکیه. معمولا حذف صفر از پول رایج یک کشور دارای پیام مشخصی برای شهروندان و مجامع بین المللی است آن هم اینکه سیاست های اقتصادی در گذشته اشتباه بوده اند.

 اما سوال اینست که چه عوامل و انگیزه هایی باعث می شود تا دولت ها دست به حذف صفر و اصلاح نظام پولی خود بزنند. اگرچه به نظر می رسد که حذف صفر از واحد پولی یک کشور باید دارای نیت و انگیزه اقتصادی باشد اما بررسی ها نشان می دهد که گاهی انگیزه های سیاسی هم می تواند دولت ها را متقاعد به تغییر واحد پول و حذف صفر از آن بکند.

۸ نکته خواندنی درباره «ریال»

گرچه در اغلب معاملات و گفت‌وگو‌های روزمره از «تومان» به عنوان واحد پول استفاده می‌کنیم اما حقیقت این است که واحد پول رسمی ایران در حال حاضر «ریال» است.

۱. واژه ریال که ریشه اسپانیایی و پرتغالی دارد، به مفهوم «شاهی» و همچنین نام سکه‌ نقره‌ای است که در دو کشور مذکور و سرزمین‌های وابسته به آنها رواج داشته و سپس وارد زبان فارسی شده است.

۲. ریال واحد پولی کشورهای ایران، یمن، عمان، قطر و عربستان سعودی است.

۳. ریال که سکه‌ای جهانی بود و معادل ۱۲۵۰ دینار یا یک‌هشتم تومان ارزش داشت، برای نخستین بار در سال ۱۱۷۶ هجری خورشیدی رواج یافت.

۴. طبق استاندارد ISO-۴۲۱۷ ریال ایران با علامت اختصاری IRR در معاملات جهانی نشان داده می‌شود.