شکافتن کالبد خود

^{ترجمه بخش‌هایی از فصل چهاردهم کتاب «چرا کشور‌ها نا‌کام می‌مانند»}

^{مقدمه مترجم: عجم‌اوغلو و رابینسون}

^{دو اقتصاددان پرکار سال‌های اخیر هستند که با انتشار کتاب «چرا کشور‌ها ناکام می‌مانند؟» تاریخ بشری را با زبانی ساده از دید خود بازخوانی کرده‌اند و نشان دادند که اگر کشوری پیشرفت می‌کند به خاطر نهاد‌های اقتصادی و سیاسی باز و فراگیری است که همدیگر را تقویت می‌کنند و آنها این فرآیند بازخوردی بین این نهاد‌ها را دور فضیلت می‌نامند و در مقابل آن نشان می‌دهند در کشور‌های عقب‌مانده دور رذیلتی بین نهاد‌های اقتصادی و سیاسی بهره‌کش وجود دارد.}

مکتب شیکاگو و پایه‌گذاران آن از زبان نسل دوم

میلتون و رز فریدمن در سال‌هایی که رکود بزرگ به عمق خود رسیده بود وارد دانشگاه شیکاگو شدند. آنان پرورش یافته دست نسل اول مکتب شیکاگو و پایه‌گذاران اصلی آن بودند؛ افرادی چون وینر و نایت. فریدمن‌ها در کتاب خاطرات خود فصلی را به معرفی این استادان شیکاگویی و نظرات آنان اختصاص داده‌اند، که با مرور بخشی از این فصل، با دیدگاه‌های شیکاگویی بیشتر آشنا می‌شویم.

انقلاب صنعتی

 

 

 

 

صنعتی شدن به معنی استفاده از نیروی ماشین به جای نیروی انسان است. انقلاب صنعتی ابتدا از انگلستان شروع شد، زیرا انگلستان پس از چندین قرن تحول سیاسی داخلی، توسعهٔ استعمار تجاری، گسترش ناوگان دریایی، رشد طبقهٔ متوسط و بهبود امور قانونی و اداری کشور، از نظر زمین،کارگر،سرمایه، مدیریت و حکومت وضعیتی مطلوب و هماهنگ داشت که زمینهٔ پیش‌رفت صنعتی در این کشور را فراهم می‌کرد. انقلاب صنعتی در انگلستان در سه زمینه بافندگی، زغال سنگ و ذوب آهن بیشتر نمود یافت. گاهی سخن از دو انقلاب صنعتی برده می‌شود که یکی در قرن هجدهم و دیگری در قرن نوزدهم است. دو نتیجه مهم انقلاب صنعتی، گسترش استعمار اروپایی‌ها در کشورهای آسیایی و آفریقایی و بهره کشی از کارگران در داخل بود.

۸ نکته خواندنی درباره «ریال»

گرچه در اغلب معاملات و گفت‌وگو‌های روزمره از «تومان» به عنوان واحد پول استفاده می‌کنیم اما حقیقت این است که واحد پول رسمی ایران در حال حاضر «ریال» است.

۱. واژه ریال که ریشه اسپانیایی و پرتغالی دارد، به مفهوم «شاهی» و همچنین نام سکه‌ نقره‌ای است که در دو کشور مذکور و سرزمین‌های وابسته به آنها رواج داشته و سپس وارد زبان فارسی شده است.

۲. ریال واحد پولی کشورهای ایران، یمن، عمان، قطر و عربستان سعودی است.

۳. ریال که سکه‌ای جهانی بود و معادل ۱۲۵۰ دینار یا یک‌هشتم تومان ارزش داشت، برای نخستین بار در سال ۱۱۷۶ هجری خورشیدی رواج یافت.

۴. طبق استاندارد ISO-۴۲۱۷ ریال ایران با علامت اختصاری IRR در معاملات جهانی نشان داده می‌شود.

تاریخچه وزارت اقتصاد و سیستم پلان گذاری در افغانستان

 

افغانستان از نظر موجودیت منابع بشری و طبعی دارای امکانات وسیع انکشاف اقتصادی و اجتماعی بوده ولی بنابر کمبود منابع سرمایوی ، دانش تخنیکی و عقب مانی سازمان های اقتصادی و اجتماعی تاهنوز از این امکانات طور لازم استفاده بعمل نیاورده و از جانبی هم محاط به خشکه بودن این کشور سبب گردیده تا مراحل انکشاف اقتصادی و اجتماعی را دراین کشور تا اندازه زیادی مشکل و پرمصرف سازد.

ابن‌خلدون، پدر از یاد‌رفته علم اقتصاد؟

مروری بر میراث اقتصادی بر جای مانده از متفکر قرن چهاردهم میلادی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 ولی‌الدین ابو زیاد عبد‌الرحمان ابن محمد‌ ابن خلدون، ملقب به ابن‌خلدون، در سواحل شمال دریای مدیترانه یا همان تونس امروزی متولد شد. او در طول زندگی‌اش  نظریه پیچیده قیمت و ارزش، یک نظریه تولید و تحلیلی مدرن از نقش دولت ارائه کرد.

گاهشمار صنعت و تجارت

فرهاد گوران: بنا به روایت‌های مستند تاریخی، کاغذ یکی از چهار اختراع بزرگ چینی‌ها در کنار قطب‌نما، باروت و ابزار اولیه چاپ به شمار می‌رود.

 

در واقع این اختراعات چینی، نشانگر دوره‌ای شکوفا در تاریخ این کشور است که از دو هزار سال پیش آغاز می‌شود و با چاپ اسکناس در سال 1025 میلادی به اوج می‌رسد. به گونه‌ای که مورخان و اقتصاد دانان از اختراع و چاپ اسکناس به عنوان سرآغاز گاهشمار صنعت و تجارت در جهان یاد می‌کنند.

ﺳﻘﻮﻁ ﺩﻭﺩﻣﺎﻥ ﻣﻐﻮﻝ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﻛﺎﻫﺶﺍﺭﺯﺵ ﭘﻮﻝ

ﻝ ﻛﺎﻏﺬﻯ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﺮﻓﺖ

 ﺩﺭ ﭼﻴﻦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ، ﻣﺮﺩﻡ ﻋﻼﻭﻩﺑﺮ ﺻﺪﻑ، ﭘﺎﺭﭼﻪ ﻭ ﻣﺴﻜﻮﻛﺎﺕ ﻓﻠﺰﻯ، ﺍﺯ ﭘﻮﻝ ﻛﺎﻏﺬﻯ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ. ﭼﻴﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﭘﻮﻝ ﻛﺎﻏﺬﻯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ. ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﺮ ﺩﻭﺩﻣﺎﻧﻰ ﭘﻮﻝ ﻭﻳﮋﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ.

 

ﻣﺜﻼ ﺩﻭﺩﻣﺎﻥ ﻫﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﻮﻝ ﺑﺎﻯ ﻟﻮ ﭘﻰ ﺑﻰ (Bi Lu Pi Bi) ﻛﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﭘﻮﻝ ﻛﺎﻏﺬﻯ ﭼﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﻭﺩﻣﺎﻥ ﺗﺎﻧﮓ ﺍﺯ ﭘﻮﻝ ﻓﻰ ﭼﻴﺎﻥ (Fei Qian) ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﭘﻮﻝ ﺩﻭﺩﻣﺎﻥ ﺳﻮﻧﮓ ﺟﻴﺎﺋﻮﺯﻯ (jiao zi) ﻭ ﻫﻮﻯ ﺯﻯ (Hui zi) ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺷﺖ. ﺩﻭﺩﻣﺎﻥ ﺟﻴﻨﮓ ﺍﺯ ﭘﻮﻝ ژﻥ ﻳﻮﺑﺎﺋﻮ ﭼﻮﺍﻥ(you Bao Quan Zhen) ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﭘﻮﻝ ﻛﺎﻏﺬﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻴﭻﻳﻚ ﺍﺳﻜﻨﺎﺱ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﻧﻤﻰﺷﺪﻧﺪ. ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻋﻤﻠﻰ ﻭ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﺍﺯ ﭘﻮﻝ ﻛﺎﻏﺬﻯ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﭼﻴﻦ، ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﺩﻣﺎﻥ ﻳﻮﺁﻥ [ﻣﻐﻮﻻﻥ ]ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﭘﻮﻝ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﻮﻝ ﻛﺎﻏﺬﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ.

هایمن مینسکی : اقتصاددانی که راز بحران های مالی را کشف کرد

هایمن مینسکی، اقتصاددان آمریکایی که در سال ۱۹۹۶ از دنیا رفت، در دوران رکود اقتصادی بزرگ دهه ۱۹۳۰ بزرگ شده بود. این رویداد دیدگاه‌های مینسکی را شکل داد و باعث شد او همه تلاش خود را صرف شرح چگونگی بروز این بحران کند و دنبال راهی برای جلوگیری از روی دادن دوباره آن باشد.
مینسکی همه عمر خود را در حاشیه اقتصاد گذراند، اما با فرا رسیدن بحران مالی سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸، دیدگاه‌های او به یک‌باره مورد توجه فراوان قرار گرفت. بسیاری بر این باور بودند که این دیدگاه‌ها آنچه را که روی داده بود به بهترین نحو توضیح می‌داد. به‌ناگاه تقاضا برای کتاب‌های او که مدت‌ها بود دیگر تجدید چاپ نمی‌شدند، بالا رفت و نسخه‌های این کتاب‌ها به قیمت صدها دلار دست به دست می‌شد.

اقتصاددانان تاریخ‌دانان خوبی نیستند

گفت‌وگو با رابرت اسکیدلسکی در باب رویکردهای تاریخی اقتصاددانان

دیوید لیدلر2 [1992] می‌گوید رویکرد‌های تاریخی اقتصاددانان ضعیف است. به عنوان یک تاریخدان و اقتصاددان آیا با این نظر موافقید؟

بله، این‌طور فکر می‌کنم. اقتصاددانان، تاریخدانان خیلی خوبی نیستند و من معتقدم این امر به ویژه در مورد مطالعات کینزی بیشتر صدق می‌کند، زیرا اقتصاددانان تنها به یک کتاب نظریه عمومی توجه دارند و علاقه‌ای ندارند تا این کتاب را در دوره زمانی خود و در کل بدنه فکری کینز تحلیل کنند. در این بین «اکسل لیانهافوود»3 [1968] یک استثناست که رساله پول کینز را مورد توجه قرار داد و تصویری که از کینز ارائه می‌دهد چیزی بین این کتاب و نظریه عمومی است. این کار بسیار جالبی است. در واقع رویکردی که وجود دارد می‌خواهد رابطه میان کار‌های اقتصادی آخر کینز را با نوشته‌های فیلسوفانه اولیه وی پیدا کند. اما این روش به‌طور عجیبی غیر‌تاریخی است. منظور این است که در این روش شما نمی‌گویید رساله احتمالات کاری پیش از سال 1914 است و در آن زمان چه روی داده که این رساله نوشته شده است، در حالی که تاریخدان به دنبال این است. محققان جدید می‌آیند و به‌طور ساده نوشته‌های دیگر را با نظریه عمومی مقایسه می‌کنند. این تاریخ نیست.

تحول ریاضیات در علم اقتصاد

تاریخچه نظریه تعادل عمومی 

نظریه تعادل عمومی از لحاظ تفکر اقتصادی جهشی بود از افکار غالب در میان اقتصاددانان اوایل دهه 1970 به اواخر دهه 1990. در این فاصله، که با اندکی اغماض می‌توان آن را یک فاصله 30ساله دانست، اقتصاددانان از نگاشتن و تخمین مدل‌های سنتی مبتنی بر انتظارات عقلایی به سمت ساختن مدل‌های پیچیده اقتصادی روی آوردند. این جهش را می‌توان به جهش از گلایدرهای اولیه ساخته برادران رایت به ایرباس 380 در یک نسل تشبیه کرد!

جنگ پایان رکود

جنگ جهانی دوم، بین جنگ‌های مختلفی که آمریکا درگیر آن شد، احتمالاً بیشترین منافع را برای این کشور در بر داشته است. این جنگ به طور اسمی و بر طبق گزارش کنگره آمریکا 296 میلیارد دلار با احتساب ارزش دلار سال 1945 و 4104 میلیارد دلار با احتساب دلار سال 2011 برای ایالات متحده هزینه داشته است اما اغلب از این جنگ به عنوان عامل خاتمه‌دهنده رکود بزرگ آمریکا نام می‌برند.

مروری بر پروسه گذار ژاپن از دوران سیاه پس از جنگ جهانی دوم

ژاپن شکست در جنگ دوم جهانی را پذیرفت و امپراتور در این جملات پایان جنگ را اعلام کرد: «ما به آمریکا و انگلستان اعلام جنگ کردیم از آن رو که تمایل قلبی ما بر آن بود که از امنیت ژاپن و ثبات جنوب شرق آسیا اطمینان حاصل کنیم. اینکه بر حاکمیت سایر ملل دست‌درازی کنیم و سرزمین‌هایمان را توسعه ببخشیم از مخیله‌مان دور بود. ولی اکنون جنگ نزدیک به چهار سال به طول انجامیده است. به‌رغم آنکه همه بیشترین کوشش خود را انجام دادند و نیز با وجود نبرد دلاورانه ارتش و نیروی دریایی، کوشش‌های بی‌دریغ مستخدمین دولت و خدمات بی‌پایان یک صد میلیون نفر از مردم ما، وضعیت جنگ لزوماً در جهت منافع ژاپن شکل نگرفت.»

معجزه اقتصادی، بعد از اتمام جنگی خانمان‌سوز

آلمان و اتریش اولین نجات‌یافتگان بحران‌های مالی بعد از جنگ جهانی دوم

فولکس‌واگن بیتل، نماد بازسازی آلمان غربی بود. این عکس متعلق به خودرو ویژه‌ای است که تنها یک دستگاه از آن تولید شد و مربوط به جشن تولید یک میلیونمین دستگاه از خودرو بیتل است.

مفهوم معجزه اقتصادی، بازسازی سریع اقتصادی و توسعه اقتصادی کشورهای اروپای غربی و اتریش را بعد از جنگ جهانی دوم توصیف می‌کند. این مفهوم برای اولین بار در سال 1950 میلادی توسط نشریه تایمز مطرح شد.

معجزه اقتصادی ایتالیا پس از جنگ

فرآیند گذار اقتصاد جنگ‌زده ایتالیا به سوی توسعه‌یافتگی

معجزه اقتصادی ایتالیا نامی است که اغلب توسط مورخان، اقتصاددانان و رسانه‌های جمعی برای معین کردن دورانی طولانی از رشد اقتصادی پایدار ایجاد‌‌شده در ایتالیا بین پایان جنگ جهانی دوم و اواخر دهه 1960 و به‌ویژه در سال‌های 1963-1950 استفاده شده است.

جان مینارد کینز

جان مینارد کینز (۱۹۴۶ -۱۸۸۳) آخرین فرد سلسله ای از اقتصاد دانان بزرگ انگلیسی است که تاثیری ژرف بر علم اقتصاد گذاشته است. همه می پذیرند که سر سلسله این اقتصاد دانان، آدام اسمیت (۱۷۹۰ ۱۷۲۳) است و کتاب ثروت ملل (۱۷۷۶) او را معمولا سر آغاز علم اقتصاد مدرن می پندارند.

رابطه نظام دوحزبی و رشد اقتصاد: ثروتمندترین اقتصادها چگونه ثروتمند شدند؟

خوشبختانه تجربه 200 سال رشد تقریباً یکنواخت اقتصادی در نمونه‌ای از کشورهای جهان، داده‌های کافی در اختیار گذاشته است تا به علل ثروتمندی این دسته از کشورها پی ببریم. یکی از کسانی که به پژوهش در این زمینه پرداخت مانسر اولسن استاد اقتصاد دانشگاه مریلند بود که در فوریه سال 1998 نابهنگام درگذشت.

جهش آلمان پس از جنگ جهانی دوم چگونه شروع شد؟

مروری بر فعالیت‌های لودویگ ارهارد در آلمان غربی

• 66 سال پیش، در ماه ژوئن 1948 یک دگرگونی اقتصادی شگرف در کشور آلمان روی داد. تقریباً یک‌شبه اقتصاد این کشور از رکود به سمت شکوفایی حرکت کرد. بیشتر افتخار برای این تغییر به اقتصاددان آلمانی لودویگ ارهارد داده می‌شود.

مروری بر تاریخچه دانشکده اقتصاد دانشگاه کمبریج

شاید نه مارشال و نه پیگو، هیچ‌کدام فکر نمی‌کردند روزی فرا برسد که یکی از شاگردان برجسته‌شان علیه تفکرات آنها قیام کند و انقلابی جهانی برپا سازد.

در تاریخ اندیشه اقتصادی، هرگاه نامی از دانشکده اقتصاد دانشگاه کمبریج برده شود، بلافاصله اسامی این سه نفر در ذهن‌ها تداعی می‌شود: مارشال، پیگو و کینز. سه اقتصاددانی که هریک به تنهایی آنقدر معروف و اثرگذار هستند که صرف وجود نام آنها در تاریخچه یک دانشکده، افتخاری برای آن محسوب شود. این سه، از سال‌های آغازین اوج‌گیری دانشکده اقتصاد دانشگاه کمبریج، هریک کوشیدند تا اعتبار علم اقتصاد و دانشکده خود را به درجه رفیعی برسانند. تلاش‌هایی که به نظر می‌رسد نتیجه داد و این نتیجه همچنان نیز پابرجاست. به‌گونه‌ای که هم‌اینک مکتب اقتصادی دانشگاه کمبریج، خود معرف نوع خاصی از اندیشه اقتصادی است.