جادوی اقتصاد

منشور خبری تحلیلی اقتصاد ایران و جهان

جادوی اقتصاد

منشور خبری تحلیلی اقتصاد ایران و جهان

زندگی بر پایه اقتصاد

۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «تقاضا» ثبت شده است

مفهوم تقاضا یکی از مهمترین سنگ‌بناهای تحلیل اقتصادی است. در یک زمینه اقتصادی تقاضا نه تنها به عنوان مقادیر تقاضا شده بلکه به عنوان منحنی تقاضا نیز در نظر گرفته می‌شود. منحنی تقاضا مقدار کالا یا خدمتی است که در هر قیمت مورد تقاضا واقع می‌شود.

قانون تقاضا مشهورترین قانون در اقتصاد است که اغلب اقتصاددانان نیز بیشترین اطمینان را نسبت به آن دارند. می‌توان ادعا کرد که تقریبا تمام عمارت اقتصاد بر این قانون بنا شده است. قانون تقاضا بیانگر آن است که زمانی که قیمت یک کالا افزایش می‌یابد تقاضای آن کاهش می‌یابد و زمانی که قیمت یک کالا کاهش می‌یابد تقاضای آن افزایش پیدا می‌کند.

در مطالعات اقتصادسنجی نیز نشان داده شده که با فرض ثبات دیگر شرایط، هرچه قیمت یک کالا افزایش یابد، مقداری که از آن کالا مورد تقاضا قرار می‌گیرد کاهش پیدا می‌کند. اما چه طور می‌توان مطمئن شد که هیچ کالایی وجود ندارد که با افزایش قیمت آن، تقاضایش افزایش یابد؟ البته قبلا چند مورد مشاهده شده، اما در اغلب این موارد، توضیحی وجود دارد که نشان می‌دهد چیزی غیر از قیمت در این تغییر تقاضای کالا موثر بوده است. جورج استیگلر، برنده جایزه نوبل سال‌ها قبل اعلام کرد که اگر اقتصاددانی بتواند مثالی پیدا کند که این قانون را نقض کند، می‌تواند«مطمئن باشد که در تاریخ علم اقتصاد جاودانه خواهد شد و به بالاترین رتبه‌ها دست خواهد یافت»(Stigler 1966, p. 24). استیگلر ادامه می‌دهد که از آن جا که اقتصاددانان طبیعتا دوست دارند که به چنین جایگاهی دست یابند، پس به‌رغم تلاش‌هایشان نتوانسته‌اند چنین کالایی بیابند؛ بنابراین می‌توان مطمئن بود که استثناهایی که بر این قانون وارد است به شدت کمیابند. اما این واقعیت را نیز باید در نظر بگیرم که اگر یک اقتصاددان نمونه ای را ارائه می‌کرد که مصرف یک کالا با افزایش قیمت آن افزایش می‌یابد، دیگر اقتصاددانان بنا را بر این می‌گذاشتند که عاملی به جز قیمت این افزایش تقاضا را سبب شده است.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۹ اسفند ۹۳ ، ۱۱:۲۹
مهدی اشرفی وند

الگوی سنتی صنعت برق آن بود که برق ولتاژ بالا را به فواصل دوردست برای مشتریان می‌فرستاد. نیروگاه‌ها بزرگ و پرهزینه بودند و  اغلب در نزدیکی معادن زغال‌سنگ، بندرها، پالایشگاه‌ها یا سدها ساخته می‌شدند. بسیاری از این مکان‌ها در فاصله‌های دوری از مناطق صنعتی و مسکونی مصرف‌کننده برق قرار داشتند. بزرگ‌ترین نگرانی شرکت‌ها عرضه برق و تامین آن در ساعات اوج مصرف بود. بیشتر کشورها و منطقه‌ها جزیره‌های انرژی بودند که با دیگران ارتباطی نداشتند.
آن الگو اگرچه برای شرکت‌های برق و تولیدکنندگان ساده و سودآور بود برای مصرف‌کنندگان (و گاهی اوقات مالیات‌دهندگان) هزینه زیادی داشت. اما اکنون تصویرها زیباتر و رنگارنگ‌تر می‌شوند. نه‌تنها انرژی‌های تجدید‌پذیر نقش مهم‌تری اتخاذ می‌کنند بلکه به مدد فناوری‌های نوین تقاضا را می‌توان مطابق عرضه تنظیم کرد، نه اینکه عرضه بر اساس تقاضا باشد. در نتیجه شبکه برق پیچیدگی‌های بیشتری پیدا کرده است. این شبکه برق ولتاژ پایین را به فاصله‌های نزدیک می‌فرستد که عکس شبکه‌های سنتی است. این تحولات از برخی جهات با تحولات رایانه‌ها شباهت دارد، که از چارچوب‌های اصلی و پایانه‌ها به ذخیره‌سازی ابری و اینترنت رسید.
نیروگاه‌ها و شبکه‌های سنتی هنوز هم اهمیت دارند اما این اهمیت به اندازه گذشته نیست. آنها باید با تازه‌واردان رقابت کنند و به دنبال روش‌های نوین باشند. یک نمونه از آن تجارتی است که آقای لونیز از موسسه کوه راکی «نگاوات» می‌نامد: استفاده از برق مصرف‌نشده. در این تکنیک که به «پاسخ سمت تقاضا» مشهور است مصرف با عرضه مطابقت داده می‌شود.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۱ بهمن ۹۳ ، ۱۷:۳۶
مهدی اشرفی وند
 
 

 

1- مقدمه
یکی از متغیرهای مهم اقتصادی در هر جامعه میزان تولید و روند رشد آن است که در ایران یکی از اهداف مهم برنامه‌های عمرانی و توسعه کشور هم بوده و هست. معمولاً جوامعی که از سطح تولید بالا و رشد اقتصادی سریع و مستمر برخوردار هستند به شرط توزیع متناسب درآمد، از سطح زندگی بالاتری نسبت به دیگر کشورها برخوردار هستند. سوال این است که چه علت‌هایی سبب رشد اقتصادی یا رشد تولید ناخالص داخلی یک کشور می‌شوند؟ در کتب اقتصادی دلیل نخست تغییر تولید ناخالص داخلی یا ملی این است که مقدار منابع موجود در اقتصاد تغییر کند. منابع اقتصادی به سرمایه و نیروی کار تقسیم می‌شود. نیروی کار شامل افرادی است که یا شاغل‌اند یا در جست‌وجوی شغل هستند، طی زمان رشد می‌کنند و بنابراین یک منبع افزایش تولید را امکان‌پذیر می‌کنند. ذخیره سرمایه هم از جمله ساختمان‌ها، ماشین‌آلات اگر طی زمان رشد یافتند، بدین ترتیب افزایش تولید را امکان‌پذیر می‌سازند. بنابراین افزایش در میزان موجودی عوامل تولید یعنی نیروی کار و سرمایه که در تولید کالا و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرند، دلیل بخشی از افزایش تولید ناخالص داخلی واقعی است. دلیل دوم برای تغییر محصول ناخالص داخلی واقعی این است که کارایی عوامل تولید می‌تواند تغییر کند. طی زمان همین عوامل تولید می‌توانند محصول بیشتری را تولید کنند. این افزایش در کارایی تولید یا بهره‌وری، در نتیجه تغییرات در دانش، از جمله فراگیری در ضمن کار و غیره حاصل می‌شود. به عبارتی مردم از طریق تجربه یاد می‌گیرند وظایف مشابه را بهتر انجام دهند.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۸ آذر ۹۳ ، ۱۲:۵۱
مهدی اشرفی وند

مروری بر اقتصاد منابع طبیعی و مدل‌های مطرح‌شده در آن

Natural-resource-economics

 

 

 

 

 

 

 

اقتصاد منابع طبیعی عرضه، تقاضا و تخصیص منابع طبیعی موجود در زمین را بررسی می‌کند. هدف اصلی اقتصاد منابع طبیعی، شناخت بهتر نقش آن در اقتصاد است که به منظور توسعه روش‌های پایدارتر مدیریت این منابع و در جهت تضمین باقی ماندن آن برای نسل‌های آینده صورت می‌گیرد. اقتصاددانان این بخش به منظور توسعه یک اقتصاد پایدار و کارا، تعامل میان اقتصاد و سیستم‌های طبیعی را مطالعه می‌کنند. اقتصاد منابع طبیعی، حوزه‌ای بین‌رشته‌ای در زمینه تحقیقات دانشگاهی علم اقتصاد است که به بررسی ارتباطات و وابستگی متقابل میان اقتصاد انسانی و اکوسیستم‌های طبیعی می‌پردازد و بر روی چگونگی کارکرد یک سیستم اقتصادی در کنار محدودیت‌های زیست‌محیطی منابع طبیعی موجود در زمین تمرکز دارد. مدل‌های اقتصادی باید با ویژگی‌های خاص نهاده‌های منابع طبیعی سازگار باشند. دوره‌های درسی سنتی اقتصاد منابع طبیعی بر روی مدل‌های شیلات، مدل‌های جنگلداری و مدل‌های استخراج مواد معدنی تاکید کرده‌اند. در سال‌های اخیر اهمیت منابع دیگری مانند هوا، آب، آب و هوای جهانی و منبع زیست‌محیطی، در سیاستگذاری‌ها در حال افزایش است. بخش‌های اقتصاد و سیاست، بر روی جنبه‌های انسانی ایجادکننده مشکلات زیست‌محیطی تمرکز می‌کنند. حوزه‌های سنتی اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی موضوعاتی مانند نظریه رفاه، کنترل آلودگی، استخراج منابع و ارزش‌گذاری غیربازاری و همچنین پایان‌پذیری منابع، پایداری، مدیریت زیست‌محیطی و سیاست زیست‌محیطی را شامل می‌شود. موضوعات پژوهشی مطالبی مانند اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های کشاورزی، حمل‌و‌نقل و شهرنشینی، کاربرد زمین در کشورهای فقیر و صنعتی، تجارت بین‌الملل و محیط زیست، تغییرات آب‌و‌هوا و پیشرفت‌های روش‌شناختی در ارزش‌گذاری غیربازاری را شامل می‌شود.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۰ آبان ۹۳ ، ۱۱:۳۵
مهدی اشرفی وند

ممکن بود کسی این روزنامه را مجانی و به عنوان هدیه به شما بدهد. آیا این به این معنی است که خواندن این مطلب مجانی تمام می‌شود؟ پاسخ یک نه بزرگ است. شما اگر این مقاله را نمی‌خواندید، ممکن بود تلویزیون تماشا کنید یا با همسرتان گپ بزنید یا اینکه کارهایتان را جلو ببرید. هزینه داشتن چیزی یا انجام دادن کاری سایر اموری است که به‌خاطر آن قربانی می‌کنید؛ بنابراین با وجودی که خواندن این مقاله می‌تواند قیمتی نداشته باشد، اما بی‌شک بدون هزینه نیست.

 

 Price-Cost-Value

برای محکم‌تر کردن این اندیشه که قیمت نماینده تمام و کمال هزینه نیست، فرض کنید که در سنت لوئیس زندگی می‌کردید. آرایشگری که موهایتان را می‌زد 20 دلار دستمزد می‌گرفت و حالا فرض کنید که من به شما می‌گفتم در چارلستون آرایشگری هست که تنها پنج دلار برای ارائه خدماتی مشابه مطالبه می‌کند. آیا در این صورت فکر می‌کردید که اصلاح در چارلستون برایتان ارزان‌تر است؟ با وجودی که قیمت پایین تری دارد، اما بی‌شک هزینه بالاتری دارد. ...

برای رفتن به آنجا باید وقت بیشتر، مخارج حمل‌ونقل و تعدادی هزینه‌های جانبی دیگر صرف می‌کردید تا به چارلستون برسید.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۳ آبان ۹۳ ، ۱۲:۱۴
مهدی اشرفی وند

مروری بر برخی از راهکارهایی که اقتصاددانان برای مدیریت عرضه و تقاضا پیشنهاد می‌دهند

ss-dd

 

 

 

 

 

 

 

یکی از مهم‌ترین ابزارهای سیاستگذاری اقتصاددانان قیمت است. نوع برخورد با چنین ابزاری می‌تواند روند را به سمتی که مد نظر سیاستگذار است، کانالیزه کند. ابزار دیگر سیاستگذاری، کنترل عرضه و تقاضا با مکانیسم‌هایی نظیر سهمیه‌بندی تولید و مصرف است. این سهمیه‌بندی‌ها می‌تواند از طریق اعمال محدودیت‌هایی از نوع قانونگذاری یا اعطای مجوز صورت بگیرد. گاهی نیز اقتصاددانان، با تلفیق دو ابزار قیمت و سهمیه‌بندی، مکانیسم‌هایی را تعریف می‌کنند که بر اساس آنها به اهداف سیاستگذاری مورد نظر خود دست یابند. در ادامه این مطلب، ابتدا مروری بر نقش‌های قیمت در اقتصاد خواهیم داشت، سپس به برخی روش‌های استفاده از ابزار سهمیه‌بندی اشاره خواهیم کرد و در نهایت برخی ابداعات اقتصاددانان را که حاصل تلفیق قیمت و سهمیه‌بندی است توضیح خواهیم داد.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۱ مهر ۹۳ ، ۱۲:۵۰
مهدی اشرفی وند

از انقلاب مارژینالیستی تا کینز (نئو کلاسیک ها)

new-eco-theory

 

 

 

 

 

در دنیای فلسفه ادعایی اغراق‌آمیز و غیردقیق وجود دارد مبنی بر اینکه آنچه پس از فیلسوفان یونان باستان به ویژه افلاطون در باب فلسفه گفته شده، حاشیه‌های تکمیلی یا انتقادی بر آن فیلسوفان بوده است. این ادعا اگر چه آغشته به اغراق و تسامح است اما از جهت نشان دادن اهمیت و تاثیر متفکران باستان بر جریان‌های فکری جهان، سخنی در خور اعتنا است.

۰ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۳ ، ۱۴:۴۳
مهدی اشرفی وند