33 تز در باب وضعیت جهان پس از جنگ دوم

 

^{هربرت مارکوزه ترجمة مهرداد امامی}

^{*یادداشت مترجم: متن حاضر را باید تماماً در ظرف زمانی نگارش آن مورد نظر قرار داد. سال 1947: دو سال پس از پایان جنگ جهانی دوم و شکست فاشیسم هیتلری و قدرت یابی فزایندة شوروی و تقویت پندارهای «ظهور جامعة آتی کمونیستی» از دل «سوسیالیسم واقعاً موجود» در قالب سوسیالیسم دولتی شوروی. مارکوزه این تزها را با چنان قطعیتی نسبت به آیندة سوسیالیستی جهان نگاشته که امروزه حتی خوش باورترین طرفداران سوسیالیسم هم به چنین نحوی دَم از آن نمی زنند. دفاع شدید او از «اردوگاه شوروی»، نقد رادیکال احزاب کمونیستی پس از جنگ دوم، و ارائة راهکارهایی برای براندازی رادیکال نظام سرمایه داری از جمله ویژگی های متن پیش روست. این تزها همان طور که در یادداشت ویراستار مجموعه نیز ذکر شده، نه در آرشیو آثار مارکوز بلکه در آرشیو ماکس هورکهایمر پیدا شده اند و نام مشخصی ندارند، اما ویراستار جلد نخست مجموعه آثار مارکوزه، داگلاس کلنر، نام «33 تز» را بری آن ها برگزیده و ما نیز عنوان «33 تز در باب وضعیت جهان پس از جنگ دوم» را برای آن انتخاب کردیم.
*یادداشت ویراستار: این دست نوشته ای که آن را «33 تز» می نامم، بدون عنوان مشخصی در آرشیو ماکس هورکهایمر یافت شده  و در گوشة بالا سمت راست آن با دست نوشته شده «هربرت مارکوزه، فوریه 1947». در مرکز صفحه نوشته شده «بخش نخست». این دست نوشته شامل 33 تز در باب وضعیت کنونی جهان می-شود که قرار بود به عنوان مقدمه ای برای آغاز به کار مجددِ احتمالی مجلة موسسة تحقیقات اجتماعی به کار رود. هر چند نامة 17 اکتبر 1947 به هورکهایمر نشان می دهد که مارکوزه در حال کار بر روی تزهاست، اما این دست نوشته در آرشیو خود مارکوزه پیدا نشده است. از این رو، ما پیش نویس فوریة 1947 را که در آرشیو هورکهایمر یافت شده، منتشر می کنیم. با تشکر از گانزلین اشمید نوئر به خاطر در دسترس قرار دادن این سند.}

جنگ پایان رکود

جنگ جهانی دوم، بین جنگ‌های مختلفی که آمریکا درگیر آن شد، احتمالاً بیشترین منافع را برای این کشور در بر داشته است. این جنگ به طور اسمی و بر طبق گزارش کنگره آمریکا 296 میلیارد دلار با احتساب ارزش دلار سال 1945 و 4104 میلیارد دلار با احتساب دلار سال 2011 برای ایالات متحده هزینه داشته است اما اغلب از این جنگ به عنوان عامل خاتمه‌دهنده رکود بزرگ آمریکا نام می‌برند.

مروری بر پروسه گذار ژاپن از دوران سیاه پس از جنگ جهانی دوم

ژاپن شکست در جنگ دوم جهانی را پذیرفت و امپراتور در این جملات پایان جنگ را اعلام کرد: «ما به آمریکا و انگلستان اعلام جنگ کردیم از آن رو که تمایل قلبی ما بر آن بود که از امنیت ژاپن و ثبات جنوب شرق آسیا اطمینان حاصل کنیم. اینکه بر حاکمیت سایر ملل دست‌درازی کنیم و سرزمین‌هایمان را توسعه ببخشیم از مخیله‌مان دور بود. ولی اکنون جنگ نزدیک به چهار سال به طول انجامیده است. به‌رغم آنکه همه بیشترین کوشش خود را انجام دادند و نیز با وجود نبرد دلاورانه ارتش و نیروی دریایی، کوشش‌های بی‌دریغ مستخدمین دولت و خدمات بی‌پایان یک صد میلیون نفر از مردم ما، وضعیت جنگ لزوماً در جهت منافع ژاپن شکل نگرفت.»

معجزه اقتصادی، بعد از اتمام جنگی خانمان‌سوز

آلمان و اتریش اولین نجات‌یافتگان بحران‌های مالی بعد از جنگ جهانی دوم

فولکس‌واگن بیتل، نماد بازسازی آلمان غربی بود. این عکس متعلق به خودرو ویژه‌ای است که تنها یک دستگاه از آن تولید شد و مربوط به جشن تولید یک میلیونمین دستگاه از خودرو بیتل است.

مفهوم معجزه اقتصادی، بازسازی سریع اقتصادی و توسعه اقتصادی کشورهای اروپای غربی و اتریش را بعد از جنگ جهانی دوم توصیف می‌کند. این مفهوم برای اولین بار در سال 1950 میلادی توسط نشریه تایمز مطرح شد.

معجزه اقتصادی ایتالیا پس از جنگ

فرآیند گذار اقتصاد جنگ‌زده ایتالیا به سوی توسعه‌یافتگی

معجزه اقتصادی ایتالیا نامی است که اغلب توسط مورخان، اقتصاددانان و رسانه‌های جمعی برای معین کردن دورانی طولانی از رشد اقتصادی پایدار ایجاد‌‌شده در ایتالیا بین پایان جنگ جهانی دوم و اواخر دهه 1960 و به‌ویژه در سال‌های 1963-1950 استفاده شده است.

دوران طلایی فرانسه یا شکوه 30 ساله

فرانسه در دوران گذار پس از جنگ جهانی دوم

توسعه اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم، که با نام «رونق اقتصادی» هم از آن یاد می‌شود، به عنوان عصر طلایی سرمایه‌داری شناخته شده است. این رونق اقتصادی در اواسط قرن بیستم رخ داد. این دوران در سال 1945 شروع شد و تا اوایل دهه 70 به طول انجامید و با فروپاشی سیستم برتن وودز در سال 1971 به پایان رسید.

جهش آلمان پس از جنگ جهانی دوم چگونه شروع شد؟

مروری بر فعالیت‌های لودویگ ارهارد در آلمان غربی

• 66 سال پیش، در ماه ژوئن 1948 یک دگرگونی اقتصادی شگرف در کشور آلمان روی داد. تقریباً یک‌شبه اقتصاد این کشور از رکود به سمت شکوفایی حرکت کرد. بیشتر افتخار برای این تغییر به اقتصاددان آلمانی لودویگ ارهارد داده می‌شود.

اوج و فرود اقتصاد جهانی

عصر طلایی سرمایه‌داری پس از جنگ جهانی دوم 

اعلام عمومی تاریخی نیکسون (سمت راست تصویر) مبنی بر لغو قرارداد تبدیل دلار آمریکا به طلا و پایان نظام برتن وودز. تیتر روزنامه‌ای که در دست جوان‌های سمت چپ تصویر است: «نیکسون خطاب به آمریکا: کمربندهای خود را محکم ببندید»

جنگ جهانی دوم یکی از رزمایش‌های اعجاب‌انگیزی بود که به کمک آن سرمایه‌داری به طرز معجزه‌آسایی از بحران اقتصادی بزرگی که طی سال‌های 1929 تا 1939 میلادی گریبانش را گرفته بود، گریخت. از سوی دیگر جنگ جهانی دوم، اقتصاد جهانی را به سوی بهبود کاملی سوق داد که منافع آن، به طور خاص، نصیب ایالات متحده آمریکا، به عنوان قدرت هژمون دنیای جدید شد. پیش از وقوع جنگ، در ایالات متحده آمریکا سیاست‌های موسوم به «معامله جدید» (New Deal) از سوی دولت فرانکلین دلانو روزولت به اجرا درآمده بود. اگرچه این سیاست‌ها موفقیت نسبی خود را اثبات کرده بودند، اما اقتصاد آمریکا همچنان با محدودیت‌های جدی مواجه بود. به عنوان مثال در سال 1939 میلادی، 15 درصد از نیروی کار بالقوه آمریکا، بیکار بودند.