معرفی و نقد فیلم : Margin Call (درخواست نهایی)

Margin Call  - درخواست نهایی

ژانر : هیجانی

نویسنده و کارگردان : J.C. Chandor

تاریخ اکران : اکتبر 2011

زمان فیلم : 105 دقیقه

زبان : انگلیسی

درجه سنی : R

 

بازیگران:

Kevin Spacey,

Paul Bettany

Jeremy Irons

Demi Moore

سالها پیش "پول" برای این بوجود آمد که بتوان بوسیله آن امور تجاری را ساده تر انجام داد. زیرا کمک میکرد تا به جای انجام معاملات پایاپای، اوراقی بهادار میان مردم رد و بدل شود. اما با پیشرفت جوامع نگاه مردم به پول عوض شد. امروزه، پول که بیشتر بشکل اعدادی کامپیوتری است تنها نشانه ای از برتری یک فرد بر فردی دیگر محسوب میشود. ثروتمند دیگر به معنای کسی که زندگی مرفه ای (تجملی) دارد نیست بلکه بیانگر قدرت و نفوذ انسانها بر روی یکدیگر است. بازار بورس تبدیل به نوعی زمین بازی شده و کسانی که در آن خوب بازی میکنند میتوانند رقم دلارهای کامپیوتری شان را روز به روز بالاتر ببرند. تاکید فیلم درخواست نهایی (اصطلاحی اقتصادی به معنای درخواست آخر کارگزار بورس از سرمایه گذار برای خرید سهام جهت جلوگیری از ضرر مالی) به بخشی از این سیستم مالی است که در آن دلالان بورس با ترفندهای خود با سرمایه دیگران بازی میکنند و از آن نردبانی برای پیشرفت خود میسازند.
 

داستان فیلم در سال 2008 و در اوج بحرانهای اقتصادی اتفاق میافتد. زمانی که بخشهای اقتصادی در حال ورشکستگی هستند. درخواست نهایی با وجود اینکه فیلمی مستند نیست، ولی سعی دارد حقایق را همانطوری که هستند نشان دهد و با بهره گیری از عناصر درام این بحران اقتصادی را تا زندگی خصوصی قهرمانان داستان بکشاند. هرچند این بیان درام نمیتواند تمام حقیقت را به تصویر بکشد اما با نگاهی گذرا، چشم بیننده را به مسائل پشت پرده باز و او را به فکر کردن وا میدارد ( مثلاً اسامی که در داستان استفاده میشود مستعار هستند ولی به شکلی زیرکانه تلاش شده با دادن اطلاعات به تماشاگر به او کمک کند تا خود نامهای اصلی را حدس بزنند).  فیلم همچنین با اینکه حتی یک سکانس حادثه ای مانند زد و خورد، تعقیب و گریز و تراندازی ندارد، ولی آنقدر خوب تماشاگر را بر روی صندلی میخکوب میکند که میتوان آن را براحتی در ژانر ماجرایی قرار داد.
 

درخواست نهایی برشی 24 ساعت از اتفاقات درون یک شرکت است. ساعات ابتدایی روز زمانی است شرکت تصمیم میگیرد تعداد زیادی از کارگزارن خود را اخراج کند. آنهایی که میروند "خوب" و آنهایی که میمانند "بهتر" هستند. معیاری ساده برای تعدیل نیرو! بازار در وضعیت بحرانی است و سود شرکت پایین آمده، در نتیجه بخشی از هزینه های جاری باید کاسته شود. یکی از این مدیران اخراجی بنام اریک دیل در حال انجام پروژه ای را برای  پیتر سالیوان از اعضای دیگر شرک است. پیتر که قرار است طرح اریک را ارزیابی و تکمیل کند، بعد از ساعت کاری در حال بررسی نمودارها بر روی ویدئو پروژکشن متوجه میشود که شکست محتمل در این پروژه ممکن است منجر به ضرری شود که از سرمایه شرکت فراتر رود. برای همین به سرعت با دوستش سث و رئیس اش ویل امرسون تماس میگیرد. وقتی که شب به نیمه میرسد، آنها وارد شرکت میشوند و به عمق فاجعه پی میبرند. ویل هم به همین شکل با رئیس اش سم راجر (با بازی Kevin Spacey) تماس میگرد تا اینکه ساعت 4 صبح مدیرعامل کل شرکت جان تالد (با بازی Jeremy Iron) با هلیکوپتر به جمع آنها می پیوندد. آنها 2 ساعت وقت دارند تا با استفاده از سرمایه های اندک مشتری های عادی خود راهی برای فرار از این بحران که شرکت را نابود میکند، پیدا کنند.
 

درخواست نهایی فیلمی سیاسی نیست. برعکس بسیار بیطرفانه به ماجرا نگاه میکند. درواقع روند کشف یک بحران احتمالی، مراحل پیدا کردن راه حل و در نهایت اجرایی کردن آن را نشان میدهد. از این لحاظ کمی شبیه فیلم شیوع (Contagion) است با این تفاوت که در اینجا شخصیتها به سادگی مبتلای این مرض اقتصادی  نمیشوند. نویسنده و کارگردان اثر J.C. Chandor  در اولین ساخته بلند خود شیوه ای نه دم دستی، بلکه خلاقانه برای غافلگیر کردن و ترساندن کارگزاران بورس انتخاب کرده است. شخصیتها به شدت عادی و باور پذیرند، با تمام ویژگیهای مثبت و منفی آدمهای اطراف ما. بعضی ها از دیگران طمعکارتر هستند. بعضی ها دلسوزترند. بعضی ها بیشتر میترسند. اما تقریباً همه شان در موقعیتی گیر افتاده اند که باید آبرو و سرمایه و آینده خود را نجات دهند.

برای فیلمی مستقل که حمایت استودیوهای معروف را با خود ندارد، جمع کردن این همه بازیگر توانا کار مشکلی است (Tim Robbins, Ben Kingsley  و Carla Gugino نیز علاقه مند به بازی بودند ولی به خاطر مشکلات زمانی نتوانستند قرار دارد امضا کنند). فیلمی در مورد بزرگی و حساسیت یک پروژه  که تماشاگر را وارد دنیایی میکند که در آن پول دیگر معنایی که برای افراد معمولی جامعه دارد را نمیدهد.

درخواست نهایی کمی پرحرف است و سعی میکند آرام آرام بسیاری از مفاهیم و اصطلاحات مالی را برای تماشاگر توضیح دهد. مثلاً وقتی تالد از پیتر میخاهد تا موضوعی را همانطور که به یک کودک باید توضیح داد برایش بشکافد، وی انگار آن را برای تمامی تماشاگران توضیح میدهد. برای اینکه این دیالوگها خسته کننده نشود، Chandor دو مونولوگ بسیار خوب نوشته است. یکی توسط Paul Bettany و دیگری Jeremy Iron که بهترین بازی دو دهه اخیر خود را انجام داده است گفته میشود. از دیگر نقاط قوت بازی پیچیده و روان Kevin Spacy به عنوان شخصیت دلسوز فیلم است.

درخواست نهایی در واقع تاکیدی بر اتفاقات خاص فیلمهای Wall Street و The Boiler Room است. فیلمی که همانند Glengarry Gen Ross تاثیر پول بر تغییر رفتار انسانهای و فاصله گرفتنشان از معیارهای اخلاقی را نشان میدهد و ساختار روایی شان تا حد زیادی مبتی بر شخصیت های داستان است.

در آینده نیز احتمالاً شاهد فیلمهایی مستند گونه در مورد تاثیر منفی انحصارگرایی اقتصادی خواهیم بود. فیلمهایی که حتماً به همین اندازه جذاب و گیرا هستند. ولی شک دارم هیچکدام از اینها بتوانند عناصر درام و تعلیق را به این شکل استادانه همانند کاری که J.C. Chandor در اولین اثر داستانی بلندش بکار گرفته است، استفاده کنند.