اقتصاددان : اولیور ویلیامسون Oliver Williamson
اولیور ویلیامسون (Oliver Williamson)، شاگرد اساتیدی نظیر رونالد کوز، هربرت سایمون و ریچاد کایرت است و در اقتصاد هزینه مبادله تخصص دارد. او از سال 1965 تا 1983 استاد دانشگاه پنسیلوانیا بود و بعد از آن تا سال 1988، سمت استادی اقتصاد حقوق و سازمان دانشگاه یئل را داشت. او از سال 1988 استاد تمام مدیریت کسب و کار، اقتصاد، و حقوق دانشگاههای برکلی است و در حال حاضر استاد افتخاری مدرسه کسب و کار HAAS نیز میباشد. ویلیامسون در سال 2009، به خاطر «تحلیل حکمرانی اقتصادی، بویژه مرزهای شرکت» به همراه خانم الینور اُستروم جایزهی نوبل اقتصادی را دریافت کرد.
آشنایی با زندگی اولیور ویلیامسون
اولیور ویلیامسون، در 27 سپتامبر سال 1932 در ایالت ویسکانسین امریکا متولد شد. او لیسانس مدیریت خود را در سال 1955 از مدرسه مدیریت MIT اخذ کرد و در سال 1960 مدرک MBA خود را از دانشگاه استنفورد گرفت، و در نهایت در سال 1963 موفق به کسب دکتری اقتصاد از دانشگاه کارنیگ ملون شد. این اقتصاددان امریکایی سردبیر افتخاری مجلهی «قانون، اقتصاد و سازمان» و رئیس سابق «انجمن اقتصاد غربی» و از آن مهمتر «انجمن بینالمللی اقتصاد نهادگرای جدید» است. او در سال 1988 جایزهی اروین را در راستای پیشبرد علم مدیریت دریافت نمود و در سال 2009، به خاطر «تحلیل حکمرانی اقتصادی، بویژه مرزهای شرکت» به همراه خانم الینور استروم جایزهی نوبل اقتصادی را دریافت کرد.
نظریات اقتصادی اولیور ویلیامسون
ویلیامسون با توجه عمیق نظری به همارزیها و تفاوتها بین تصمیمسازی بازاری و غیربازاری، مدیریت و ارائهی خدمات، در مباحث دههی 1980 و 1990 پیرامون مرزهای بین بخشهای خصوصی و دولتی تأثیرگذار بوده است. این اقتصاددان نهادگرا عمدهی تحلیلهای خود را بر هزینه مبادله (transaction cost) بنا میکند. از نظر وی اقتصاد هزینه مبادله، تلاشی است برای فهم بهتر سازمانهای پیچیده اقتصادی، توسط ترکیب منتخبهای حقوق، علم اقتصاد و نظریه سازمان. برخلاف اقتصاد نئوکلاسیک که به طور برجسته به قیمت و محصول و به طور گسترده بر تجزیه و تحلیل نهایی تکیه دارد و بنگاه را به عنوان یک تابع تولید معرفی میکند، اقتصاد هزینه مبادله (TCE) به تخصیص فعالیتهای اقتصادی به انواع متفاوت سازمانها (بازار، بنگاه ها و بوروکراسیها) توجه دارد و تحلیل ساختاری گسستهای را به کار میگیرد و بنگاه ها را به عنوان ساختار حکمرانی توصیف میکند.
او با تمرکز بر هزینههای مبادلاتی برای اولین بار به تمایز میان چانهزنی تکراری مورد به مورد (repeated case-by-case bargaining) و قراردادهای رابطه-خاص (relationship-specific contracts) پرداخت. برای مثال، خرید تکراری زغال سنگ از بازار روز جهت تامین نیازهای برق روزانه یا هفتگی نشان دهندهی چانه زنی مورد به مورد است. اما این نیاز در طول زمان تبدیل به یک رابطهی مداوم با عرضهکنندگان خاص میشود و لذا اقتصاد مبادله رابطه-خاص تفاوت عمدهای با حالت قبل دارد.
اقتصاددانان دیگر به آزمون تئوریهای فرصت-هزینه ویلیامسون در چارچوب تجربی پرداختهاند. یک مثال مهم در این زمینه مقالهی پل ال. جسکو با عنوان ‹‹مدت زمان قرارداد و سرمایهگذاریهای رابطه-خاص: شواهد تجربی از بازارهای زغال سنگ›› است که در مارس 1987 در AER به چاپ رسید. بطور کلی رویکرد قراردادهای ناقص در تئوری بنگاه و تأمین مالی مشارکتی مبتنی بر کارهای ویلیامسون (و البته رونالد کوز) است.
شهرت اصلی ویلیامسون به دلیل توسعه مفهوم ‹‹حکشدگی دانش›› (Information Impactedness) است که اشاره به شرایطی دارد که در آن مشخص نیست اطلاعات چقدر هزینه دربردارد. این شرایط عمدتاً به دلیل نااطمینانی و فرصت-طلبی است که عقلانیت محدود را در برمیگیرد. زمانی که اطلاعات مهم یک مبادله، یا مجموعهای از مبادلات را یک طرف یا گروهی از مبادله کنندگان بدانند، در عین اینکه مطلعکردن سایرین بدون صرف هزینه امکان نداشته باشد.
آثار اولیور ویلیامسون
• Markets and Hierarchies: Analysis and Antitrust Implications, 1975
• The Economic Institutions of Capitalism, 1985
• The Nature of the Firm: Origins, Evolution, and Development (co-edited with Sidney Winter), 1991
• The Mechanisms of Governance, 1996
منابع
• متوسلی، محمود و همکاران، تجدید حیات اقتصادی: نگاهی به اندیشههای اقتصاددانان نهادگرای جدید، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، 1390.
• http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/2009/williamson-facts.html
• http://en.wikipedia.org/wiki/Oliver_E._Williamson
• http://groups.haas.berkeley.edu/bpp/oew/OEWCVJan2010.pdf