شیوخ و شیل: اقتصاد جدید نفت
جمعه, ۱۴ آذر ۱۳۹۳، ۱۰:۰۹ ب.ظ
آینده بازار نفت، سقوط شیوخ عرب و دنیای دگرگون
اقتصاد نفت تغییر کرده است. برخی از کسب و کارها ورشکسته میشوند، اما بازار سالم تر خواهد شد.
منشور رسمی اوپک از هدف اساسی این گروه "تثبیت قیمت ها در بازارهای بین المللی نفت" سخن میگوید، اما در عمل چنین نیست. در ماه جون، قیمت یک بشکه نفت، 115 دلار بود، که پس از آن نرخ آن رو به سراشیبی نهاد، تا اینکه امروز قیمت یک بشکه نفت به 70 دلار رسیده است.
این سقوط 40 درصدی در قیمتها تاحدی به علت کسادی اقتصاد جهانی وابسته است که نفت کمتر از آنچه پیشبینی شده بود، بمصرف میرسد و تاحدی هم اوپک خود مقصر هست چون بیشتر از آنچه پیشبینی شده بود، نفت تولید کرده اند. اما مقصرین اصلی صاحبان شرکتهای نفتی مستقر در ایالتهای داکوتای شمالی و تگزاس هستند. در طول چهار سال گذشته، قیمت هر بشکه نفت حدود 110 دلار باقی مانده بود، آنها استخراج نفت از تشکیلات شیل که قبلا زیست ناپذیر دانسته میشدند را آغاز کردند. حفاری جنون آمیز آنها که از سال 2010 تاکنون حدود 20 هزار چاه جدید حفر کرده اند (ده برابر بیشتر از تعداد چاههای عربستان سعودی)، تولید نفت آمریکا را یک سوم افزایش داده و به 9 ملیون بشکه در هر روز رسانیده است. این فقط یک ملیون بشکه از آنچه عربستان سعودی روزانه تولید میکند، کمتر هست. این رقابت میان شیل کارها و شیوخ عرب، جهان را از کمبود نفت به مازاد نفت رسانیده است.
تزریق سوخت
نفت ارزان تر همانند یک جرعه آدرنالین به رشد جهانی عمل میکند. 40 دلار کاهش در نرخ هر بشکه نفت،حدود 1.3 تریلیون دلار را از تولیدکنندگان به مصرف کنندگان انتقال داده است. رانندگان معمولی آمریکایی که سالانه حدود 3000 دلار را بنزین میزند، حال ممکن 800 دلار را بتوانند پس انداز کنند - معادل 2 درصد افزایش حقوق. کشورهای بزرگ وارد کننده، مانند منطقه یورو، هند، جاپان و ترکیه ازین ثروتهای بزرگ بادآورده بسیار خوب بهره میگیرند. از آنجایی که این پول به جای انباشته شدن در صندوقهای ثروت اندوزی، به احتمال زیاد بمصرف میرسند، که باعث افزایش تولید ناخالص داخلی جهانی خواهد شد. سقوط قیمت نفت نرخ تورم در حال حاضر کم را بیشتر کاهش خواهد داد، و این کار ممکن است بانک های مرکزی را برای نسبتاً گشوده تر کردن سیاست های پولی تشویق کند. فدرال رزرو یا بانک مرکزی آیالات متحده، افزایش نرخ بهره را برای مدت طولانی تری به تاخیر خواهد انداخت و بانک مرکزی اروپا هم برای دفع تورم منفی، جسورانه تر اقدام به خرید اوراق قرضه خواهد کرد.
البته با این همه، تعدادی زیان هم میبینند. کشورهای تولید کننده نفت که بودجه آنها بستگی به قیمت بالای نفت دارد، بشدت ازین کاهش قیمتها متضرر میشوند. روبل در هفته گذشته، سقوط وحشتناکی را تجربه کرد که بیانگر یک چشم انداز تاریکتر برای روسیه خواهد بود. نیجریه مجبور به افزایش نرخ بهره و کاهش ارزش نیره (واحد پولی نیجیریه) شده است. ونزوئلا به نظر می رسد به لبه ورشکستگی بدهی های خود رسیده است. اشباح ورشکستگی، و سرعت و مقیاس سقوط قیمت ها بازارهای مالی را عصبانی و دلسرد ساخته است. اما تاثیر کلی اقتصادی نفت ارزان تر به وضوح مثبت است.
اما تا چه حد مثبت؟ این وابسته است به این که تاچه حد و زمانی قیمتها پائین باقی میمانند. این یکی از موضوع های کشمکش بین اوپک و شرکت های حفاری شیل میباشد. تعدادی از اعضای این کارتل میخواهند سطح استخراج و تولید را پائین بیاورند، تا قیمت ها را بتوانند دوباره بالا ببرند. اما تعدادی بخصوص عربستان سعودی به امید تجربه دهه 1970 هستند که یک جهش بزرگ در قیمت باعث جذب سرمایه گذاری های هنگفت در بخشهای جدید گردید که منجر به تولید بیش از حد یک دهه شد. در عوض عربهای سعودی میخواهند تاکتیک دیگری را روی دست بگیرند؛ بگذار قیمتها پائین بیاید و تولید کنندگان پرهزینه از میدان کنار بروند. این خود عرضه را آسیب میرساند که بالواسطه قیمت ها را خودبخود بالا خواهد برد.
شواهد نمایانگر این است که همچو لرزش بزرگ عنقریب در راه است. قیمت سهم شرکت های که در نفت شیل تخصص دارند، در حال ضعف و نیم ورشکستگی است. تعدادی از آنها تا چوبه دار در زمینه بدهی های خود پیش رفته اند. حتی قبل از آغاز سقوط قیمت نفت، بسیاری از آنها بیشتر از آنچه از چاههای موجوده درآمد داشتند، بر چاههای جدید سرمایه گذاری کردند. با این وضعیت که درآمد آنها بشدت دارد سقوط میکند، بزودی خود را در حالت بسیار نامعقول خواهند یافت و امکان ورشکستگی آنها بسیار محتمل است. این به نوبه خود، شهرت و حیثیت نفت شیل را در میان سرمایه گذاران لکه دار خواهد ساخت. حتی بازماندگان این فاجعه هم ممکن است تا مدتی به بازار دوباره راه نیابند، آنها را مجبور به مهار هزینه هایشان خواهد کرد تا هزینه هایشان را با پولهای بدست آمده از فروش نفت برابر سازند. از آنجا که چاه نفت شیل کوتاه مدت اند (تولید در سال اول تا 60 و 70 درصد هم کاهش خواهد یافت)، کاهش در سرمایه گذاری منجر به سقوط تولید خواهد شد.
این لرزش خیلی دردناک خواهد بود. اما در دراز مدت آینده صنعت شیل مطمئن به نظر می رسد. شکستگی هایدرولیکی یا (Hydraulic Fracturing or Fracking)، که در آن مخلوطی از آب، ریگ و مواد شیمیایی برای اکتشاف نفت به تشکل های شیل تزریق میشود، تکنولوژی نسبتا جدیدیست و هنوز برای بهره وری کامل نیاز به دستاوردهای زیادی دارد. IHS، یک شرکت تحقیقاتی، ادعا دارد که هزینه یک پروژه معمولی از 70 دلار برای هر بشکه نفت، به 57 دلار در سال گذشته کاهش یافته است، چون نفت کاران یا شرکتهای نفتی چگونگی حفر سریع چاهها و استخراج نفت بیشتر از هر یک را آموخته اند.
شرکت های استخراج نفت که هوا را خود طوفانی ساخته اند، توده های زیاد شیل برای بهره برداری خواهند داشت. بطور مثال حفاری تازه در تشکلات نایبریرا در کلرادو آغاز شده (ممکن دوباره متوقف شود)، و همچنان آهک های میسیسیپی، در امتداد مرز بین اوکلاهما و کانزاس. دیگر نفت شیل یک پدیده منحصر آمریکایی نیست؛ تشکلات زمین شناسی در سراسر جهان، از چین تا جمهوری چک مشابه و یکسان است. اگرچه هیچ کشور دیگری اینقدر سرمایه گذاران مشتاق ندارد که نفت پیشه گان باتجربه و بیوروکراتهای انعطاف پذیر باشند، ثروتمندانی که در هر جای فرصت برای اکتشاف نفت بیابیند مشتاقانه آنجا سر خواهند زد.
مهم تر از همه، سرمایه گذاری در نفت شیل درآمد یا سود نسبتاً کمتری دارد. میدان های نفتی قدیمی بزرگ که تاهنوز بسته نشده اند، در نقاط غیرقابل دسترس همانند عمق اقیانوسها یا در بالای قطب یا هردو قرار دارند. اکسون موبیل امریکا و روسنفت روسیه اخیراً دو ماه و 700 ملیون دلار را برای حفر یک چاه در دریای کارا در شمال سیبری هزینه کردند. اگر چه آنها نفت یافتند، اما توسعه آن سالها را در بر خواهد گرفت و ملیاردها دلار هم هزینه برخواهد داشت. در مقابل چاه نفت شیل را در کمتر از یک هفته میتوان حفر کرد و هزینه آن هم حدود 1.5 ملیون دالر خواهد بود. شرکت های شیل ساحات ذخایر شیل را میشناسند و استخدام سکوهای جدید برای آنها نیز خیلی آسان است، سوال اساسی اینست که چند چاه باید حفر کرد؟ همه این ها به یک کسب و کار تولید نوشابه میماند؛ هر زمانیکه جهان تشنه بود، شما جریان تولید نوشابه را آغاز کنید.
شیخ ها بیرون میشوند
بنابرین همه اقتصاد نفت تغییر کرده است. بازار هنوز هم منوط به شوک های سیاسی میباشد؛ جنگ در شرق میانه یا درونفجاری قریب التوقع ناشی از دزدسالاری های ولادمیر پوتین، شاید قیمت ها را افزایش بخشد. اما، در نبود همچو رویدادها، قیمت نفت باید کمتر به شوک و یا دستکاری‌ها آسیب پذیر باشد. حتی آن تولید اضافه سه ملیون بشکه‌ی در روز ایالات متحده، بخش کوچکی از مصرف 90 ملیون بشکه‌ی جهان خواهد بود. شیل امریکا یک رقیب واقعی برای عربستان سعودی به عنوان تولید کننده حاشیه‌ی در جهان است. این نه تنها نوسانات در قیمت نفت، بلکه اقتصاد جهانی را نیز باید کاهش دهد. نفت و معاملات مالی تنها دو صنعتی اند که میتوانند جهان را به رکود مواجه سازند. حداقل یکی از آنها باید در آینده کمی باثبات تر باشد.
این سقوط 40 درصدی در قیمتها تاحدی به علت کسادی اقتصاد جهانی وابسته است که نفت کمتر از آنچه پیشبینی شده بود، بمصرف میرسد و تاحدی هم اوپک خود مقصر هست چون بیشتر از آنچه پیشبینی شده بود، نفت تولید کرده اند. اما مقصرین اصلی صاحبان شرکتهای نفتی مستقر در ایالتهای داکوتای شمالی و تگزاس هستند. در طول چهار سال گذشته، قیمت هر بشکه نفت حدود 110 دلار باقی مانده بود، آنها استخراج نفت از تشکیلات شیل که قبلا زیست ناپذیر دانسته میشدند را آغاز کردند. حفاری جنون آمیز آنها که از سال 2010 تاکنون حدود 20 هزار چاه جدید حفر کرده اند (ده برابر بیشتر از تعداد چاههای عربستان سعودی)، تولید نفت آمریکا را یک سوم افزایش داده و به 9 ملیون بشکه در هر روز رسانیده است. این فقط یک ملیون بشکه از آنچه عربستان سعودی روزانه تولید میکند، کمتر هست. این رقابت میان شیل کارها و شیوخ عرب، جهان را از کمبود نفت به مازاد نفت رسانیده است.
تزریق سوخت
نفت ارزان تر همانند یک جرعه آدرنالین به رشد جهانی عمل میکند. 40 دلار کاهش در نرخ هر بشکه نفت،حدود 1.3 تریلیون دلار را از تولیدکنندگان به مصرف کنندگان انتقال داده است. رانندگان معمولی آمریکایی که سالانه حدود 3000 دلار را بنزین میزند، حال ممکن 800 دلار را بتوانند پس انداز کنند - معادل 2 درصد افزایش حقوق. کشورهای بزرگ وارد کننده، مانند منطقه یورو، هند، جاپان و ترکیه ازین ثروتهای بزرگ بادآورده بسیار خوب بهره میگیرند. از آنجایی که این پول به جای انباشته شدن در صندوقهای ثروت اندوزی، به احتمال زیاد بمصرف میرسند، که باعث افزایش تولید ناخالص داخلی جهانی خواهد شد. سقوط قیمت نفت نرخ تورم در حال حاضر کم را بیشتر کاهش خواهد داد، و این کار ممکن است بانک های مرکزی را برای نسبتاً گشوده تر کردن سیاست های پولی تشویق کند. فدرال رزرو یا بانک مرکزی آیالات متحده، افزایش نرخ بهره را برای مدت طولانی تری به تاخیر خواهد انداخت و بانک مرکزی اروپا هم برای دفع تورم منفی، جسورانه تر اقدام به خرید اوراق قرضه خواهد کرد.
البته با این همه، تعدادی زیان هم میبینند. کشورهای تولید کننده نفت که بودجه آنها بستگی به قیمت بالای نفت دارد، بشدت ازین کاهش قیمتها متضرر میشوند. روبل در هفته گذشته، سقوط وحشتناکی را تجربه کرد که بیانگر یک چشم انداز تاریکتر برای روسیه خواهد بود. نیجریه مجبور به افزایش نرخ بهره و کاهش ارزش نیره (واحد پولی نیجیریه) شده است. ونزوئلا به نظر می رسد به لبه ورشکستگی بدهی های خود رسیده است. اشباح ورشکستگی، و سرعت و مقیاس سقوط قیمت ها بازارهای مالی را عصبانی و دلسرد ساخته است. اما تاثیر کلی اقتصادی نفت ارزان تر به وضوح مثبت است.
اما تا چه حد مثبت؟ این وابسته است به این که تاچه حد و زمانی قیمتها پائین باقی میمانند. این یکی از موضوع های کشمکش بین اوپک و شرکت های حفاری شیل میباشد. تعدادی از اعضای این کارتل میخواهند سطح استخراج و تولید را پائین بیاورند، تا قیمت ها را بتوانند دوباره بالا ببرند. اما تعدادی بخصوص عربستان سعودی به امید تجربه دهه 1970 هستند که یک جهش بزرگ در قیمت باعث جذب سرمایه گذاری های هنگفت در بخشهای جدید گردید که منجر به تولید بیش از حد یک دهه شد. در عوض عربهای سعودی میخواهند تاکتیک دیگری را روی دست بگیرند؛ بگذار قیمتها پائین بیاید و تولید کنندگان پرهزینه از میدان کنار بروند. این خود عرضه را آسیب میرساند که بالواسطه قیمت ها را خودبخود بالا خواهد برد.
شواهد نمایانگر این است که همچو لرزش بزرگ عنقریب در راه است. قیمت سهم شرکت های که در نفت شیل تخصص دارند، در حال ضعف و نیم ورشکستگی است. تعدادی از آنها تا چوبه دار در زمینه بدهی های خود پیش رفته اند. حتی قبل از آغاز سقوط قیمت نفت، بسیاری از آنها بیشتر از آنچه از چاههای موجوده درآمد داشتند، بر چاههای جدید سرمایه گذاری کردند. با این وضعیت که درآمد آنها بشدت دارد سقوط میکند، بزودی خود را در حالت بسیار نامعقول خواهند یافت و امکان ورشکستگی آنها بسیار محتمل است. این به نوبه خود، شهرت و حیثیت نفت شیل را در میان سرمایه گذاران لکه دار خواهد ساخت. حتی بازماندگان این فاجعه هم ممکن است تا مدتی به بازار دوباره راه نیابند، آنها را مجبور به مهار هزینه هایشان خواهد کرد تا هزینه هایشان را با پولهای بدست آمده از فروش نفت برابر سازند. از آنجا که چاه نفت شیل کوتاه مدت اند (تولید در سال اول تا 60 و 70 درصد هم کاهش خواهد یافت)، کاهش در سرمایه گذاری منجر به سقوط تولید خواهد شد.
این لرزش خیلی دردناک خواهد بود. اما در دراز مدت آینده صنعت شیل مطمئن به نظر می رسد. شکستگی هایدرولیکی یا (Hydraulic Fracturing or Fracking)، که در آن مخلوطی از آب، ریگ و مواد شیمیایی برای اکتشاف نفت به تشکل های شیل تزریق میشود، تکنولوژی نسبتا جدیدیست و هنوز برای بهره وری کامل نیاز به دستاوردهای زیادی دارد. IHS، یک شرکت تحقیقاتی، ادعا دارد که هزینه یک پروژه معمولی از 70 دلار برای هر بشکه نفت، به 57 دلار در سال گذشته کاهش یافته است، چون نفت کاران یا شرکتهای نفتی چگونگی حفر سریع چاهها و استخراج نفت بیشتر از هر یک را آموخته اند.
شرکت های استخراج نفت که هوا را خود طوفانی ساخته اند، توده های زیاد شیل برای بهره برداری خواهند داشت. بطور مثال حفاری تازه در تشکلات نایبریرا در کلرادو آغاز شده (ممکن دوباره متوقف شود)، و همچنان آهک های میسیسیپی، در امتداد مرز بین اوکلاهما و کانزاس. دیگر نفت شیل یک پدیده منحصر آمریکایی نیست؛ تشکلات زمین شناسی در سراسر جهان، از چین تا جمهوری چک مشابه و یکسان است. اگرچه هیچ کشور دیگری اینقدر سرمایه گذاران مشتاق ندارد که نفت پیشه گان باتجربه و بیوروکراتهای انعطاف پذیر باشند، ثروتمندانی که در هر جای فرصت برای اکتشاف نفت بیابیند مشتاقانه آنجا سر خواهند زد.
مهم تر از همه، سرمایه گذاری در نفت شیل درآمد یا سود نسبتاً کمتری دارد. میدان های نفتی قدیمی بزرگ که تاهنوز بسته نشده اند، در نقاط غیرقابل دسترس همانند عمق اقیانوسها یا در بالای قطب یا هردو قرار دارند. اکسون موبیل امریکا و روسنفت روسیه اخیراً دو ماه و 700 ملیون دلار را برای حفر یک چاه در دریای کارا در شمال سیبری هزینه کردند. اگر چه آنها نفت یافتند، اما توسعه آن سالها را در بر خواهد گرفت و ملیاردها دلار هم هزینه برخواهد داشت. در مقابل چاه نفت شیل را در کمتر از یک هفته میتوان حفر کرد و هزینه آن هم حدود 1.5 ملیون دالر خواهد بود. شرکت های شیل ساحات ذخایر شیل را میشناسند و استخدام سکوهای جدید برای آنها نیز خیلی آسان است، سوال اساسی اینست که چند چاه باید حفر کرد؟ همه این ها به یک کسب و کار تولید نوشابه میماند؛ هر زمانیکه جهان تشنه بود، شما جریان تولید نوشابه را آغاز کنید.
شیخ ها بیرون میشوند
بنابرین همه اقتصاد نفت تغییر کرده است. بازار هنوز هم منوط به شوک های سیاسی میباشد؛ جنگ در شرق میانه یا درونفجاری قریب التوقع ناشی از دزدسالاری های ولادمیر پوتین، شاید قیمت ها را افزایش بخشد. اما، در نبود همچو رویدادها، قیمت نفت باید کمتر به شوک و یا دستکاری‌ها آسیب پذیر باشد. حتی آن تولید اضافه سه ملیون بشکه‌ی در روز ایالات متحده، بخش کوچکی از مصرف 90 ملیون بشکه‌ی جهان خواهد بود. شیل امریکا یک رقیب واقعی برای عربستان سعودی به عنوان تولید کننده حاشیه‌ی در جهان است. این نه تنها نوسانات در قیمت نفت، بلکه اقتصاد جهانی را نیز باید کاهش دهد. نفت و معاملات مالی تنها دو صنعتی اند که میتوانند جهان را به رکود مواجه سازند. حداقل یکی از آنها باید در آینده کمی باثبات تر باشد.
- See more at: http://blog.daneshnamah.net/69-sheikhs-vs-shale.html#sthash.x6Llq1PO.dpuf
