آینده نفت؛ چالش دولت، تدبیر مجلس
چالش دولت و مجلس در دوره ریاستجمهوری محمود احمدینژاد، در این ایام، تاخیر در زمان ارایه بودجه سنواتی به مجلس بود تا آنجا که چندینبار مجلس باوجود چند شیفته شدن و کار روی بودجه مجبور شد آن را چند دوازدهمی ببندد.
بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید اما با ارایه بهنگام لایحه بودجه سنواتی به مجلس، این انتقاد از دولت برداشته شد. دومین لایحه بودجه که ازسوی روحانی تقدیم مجلس شد اما چالشبرانگیز بود.
قیمت نفت در بودجه خیلی زود مورد مناقشه دولت و مجلس قرار گرفت چراکه نفت صد دلاری از اوایل مهر روند کاهشی درپیش گرفت و درست در زمان تنظیم لایحه بودجه در دولت _حدود ماههای مهر و آبان_ به 80دلار رسید. تحلیل آن روزهای کارشناسان اقتصادی این بود که نفت در قیمت 80دلار متوقف میشود و کاهشی بیش از آن نخواهد داشت از همین رو دولت خوشبینانه نفت 72دلاری را در لایحه بودجه به مجلس پیشنهاد داد. در خلال بررسی بودجه در کمیسیونهای تخصصی مجلس اما قیمت نفت همچنان روند نزولی پیمود و خیلی زود نفت قیمتهای زیر 50دلار را نیز تجربه کرد و همین کاهش قیمت حالا چالش میان دولت و مجلس شده است.
نمایندگان اعتقاد دارند که قیمت مناسب برای نفت در بودجه حدود 55دلار است حال آنکه دولت پای خود را در یک کفش کرده که نباید نفت 72دلاری در بودجه دستخوش تغییر شود.
از مجلس خبر میرسد جلسات دولت و مجلس فشرده و باجدیت تمام بر سر این موضوع ادامه دارد اما تاکنون هیچ یک نتوانستهاند دیگری را قانع کنند و به همین جهت هنوز به قیمت توافقی دست نیافتهاند. مجلس اعتقاد دارد که نوسانات قیمت نفت ادامهدار خواهد بود و با استناد به برخی نظرات کارشناسان بینالمللی میگوید که قیمت نفت تا سال2016 همچنان کاهشی خواهد بود و از این جهت باید نرخ واقعبینانهتری در بودجه گنجانده شود، دولت اما میگوید که با کاهش قیمت نفت در بودجه درآمدهای دولت کاهش یافته و نمیتواند برنامهها و وعدههای خود را عملی کند؛ از این جهت دولت با کسری بودجه مواجه خواهد شد و باید از هزینههای عمرانی بکاهد.
دولت معتقد است بودجه تقدیمی به مجلس با وابستگی 30درصدی به درآمدهای نفتی بسته شده و منابعی برای جایگزینی این درآمدها ندارد. در بالا دلایل اصرار هر قوه برای حفظ مواضع خود گفته شد اما رقمی که میتواند برای سال آینده در بودجه گنجانده شود چه رقمی است؟ و آیا میتواند مشکل کسری بودجه دولت را مرتفع کند؟
بهنظر میرسد بهترین راهکار کاهش چند دلاری قیمت نفت از رقم پیشنهادی دولت است و مجلس باید نفت را در بودجه94 با رقمی منطقی ببندد و دولت نیز باید منابع خود را از افزایش پایه و بزرگتر کردن تور مالیاتی، اصلاح اجرای قانون هدفمندی یارانهها، آزادسازی دلارهای بلوکه شده و درنهایت اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی جبران کند.
مزیت این کاهش قیمت در کنار تمرین برای کاستن از وابستگی به درآمدهای نفتی و نزدیک شدن به اهداف سند چشمانداز این است که قدرتهای بینالمللی برای همیشه به این موضوع پی میبرند که کاهش قیمت نفت برای ما تهدید محسوب نمیشود بلکه فرصتی است تا بر دیگر منابع خود تکیه کنیم و از این رو در حوزه نفت نه به خود ضرر میزنند و نه به دیگر کشورهایی که با صادرات نفت روزگار میگذرانند.