احتمال مرگ پادشاه عربستان و آثار آن بر اقتصاد منطقه
در چند روز گذشته با افزایش وخامت حال ملک عبدالله پادشاه عربستان، تحلیل اوضاع منطقه نیز با افزایش روبرو شده است بویژه آنکه شرایط اقتصادی و سیاسی و نظامی در منطقه بیش از هر زمان دیگری ملتهب می باشد.
در حالی گفت و گو ها بر سر احتمال مرگ پادشاه عربستان صورت می گیرد که در طی چند ماه گذشته قیمت نفت با افت شدیدی مواجه شده است و عربستان به عنوان بزرگترین کشور صادرکننده نفت حاضر نشده است که از حجم فروش خود کم کند و این امر باعث شده است که قیمت نفت در کانال نزولی خود باقی بماند .
باقی ماندن قیمت نفت در مقدار کنونی زیر پنجاه دلار برای هر بشکه باعث میشود که کشورهای صادرکننده نفت در سال 2015 با کسری بودجه شدیدی مواجه شوند و این امر می تواند بحران را در منطقه خاورمیانه تشدید کند و زمینه را برای یک رکود فراگیر فراهم نماید.بررسی نمودار قیمتی نفت نیز بیانگر آنست که تقریبا در هر دوره ای که قیمت نفت تا این حد پایین آمده است خاورمیانه با یکی از دو بحران رکود و یا جنگ و نا آرامی مواجه بوده است . این در حالیست که عربستان به مدد 900 میلیارد دلار ذخیره ارزی خود امید دارد که بتواند در این اوضاع ،از لحاظ اقتصادی بهتر از سایر کشورهای همسایه و تولید کننده نفت دوام بیاورد و بتواند با استفاده از این کاهش قیمت نفت به کشورهای منطقه فشار بیشتری بیاورد که ایران میتواند بزرگترین هدف عربستان در این بازی باشد. علاوه بر این عربستان می تواند با حفظ قیمت کنونی نفت سایر شرکت های تازه وارد در عرصه تولید نفت مانند شرکت های آمریکایی را در رقابت بر سر هزینه تمام شده تولید نفت از میدان بیرون ببرد و سهم بازار خود را در فروش نفت در آینده حفظ نماید.
این وقایع در حالی رخ می دهد که شرایط در داخل و خارج عربستان چندان به سود این کشور پیش نمیرود. علی رغم آنکه پیش بینی می شود که سلمان بن عبدالعزیز نیز که در حال حاضر سمت ولیعهدی را بر عهده دارد ، پس از مرگ ملک عبدالله همچنان سیاست های اقتصادی و سیاسی را در زمینه فشار بر ایران و بالا نگه داشتن حجم صادرات نفتی پیش بگیرد ولی این موضوع چندان باب میل سایر مقامات و شاهزاده های عربستان نمی باشد و با ادامه تولید نفت در قیمت کنونی مخالفینی وجود دارد و این موضوع پس از مرگ پادشاه عربستان می تواند شدت یابد و خود به عنوان بهانه ای برای اختلاف بر سر جانشینی مورد استفاده قرار گیرد و اختلافات را تشدید نماید.
از طرف دیگر سایر کشور های تولید کننده نفت در چنین شرایطی به همراه کشورهایی مانند روسیه و چین در تلاش هستند که بتوانند دلار را از سیستم فروش نفتی خارج سازند و این موضوع به مرور باعث می شود که قوانین بازی به دلخواه آمریکا پیش نرود و آمریکا را به اتخاذ تصمیم های جدیدی نسبت به حمایت از عربستان وادار سازد تا بتواند از تضعیف دلار در مقابل سایر ارزها جلوگیری نماید .در چنین شرایطی پیش بینی می شود که پادشاه بعدی عربستان و سیاست های آتی این کشور مسیر خود را تغییر خواهند داد و حتی اگر شرایط داخلی عربستان از بابت اختلاف بر سر جانشینی دچار خدشه ای نشود حجم فروش نفت کاهش پیدا خواهد کرد و قیمت نفت بالا خواهد رفت .در شرایط وخیم تر در صورتی که اختلافات بر سر جانشینی بالا بگیرد احتمال بروز یک شوک قیمتی نفت وجود خواهد داشت .
ایران نیز در چنین شرایطی می تواند امیدوار باشد که با افزایش قیمت نفت این بحران در کوتاه مدت پایان پذیرد ولی اگر رابطه عربستان و آمریکا دچار خدشه شود احتمال بروز یک درگیری و بحران نظامی دیگر در منطقه وجود خواهد داشت چرا که با کاهش حمایت های آمریکا ، درگیری های سیاسی در این کشور شدید تر خواهند شد و احتمال افزایش چشمگیر قیمت نفت وجود خواهد داشت و قیمت بالای نفت نیز همانند قیمت پایین آن برای ایران و منطقه دردسرساز خواهد بود.اگر ایران می خواهد که در بلند مدت شرایط مطلوبی را دارا باشد با تغییر پادشاه عربستان این فرصت را خواهد داشت که تعاملات خود را با عربستان بهبود بخشد و نقش خود را در منطقه تحکیم کند.