پاسکاری مجلس با دولت بر سر یارانههای نقدی
صادق زیبا کلام
این روزها بحث تعیینتکلیف ردیفهای بودجه94 در مجلس در حال بررسی است و بهنوعی قرار است سرنوشت اقتصادی، اجتماعی و شاید سیاسی کشور برای سال94 مشخص شود.
داستان یارانههای نقدی در کشور ما، همان روایت خشت اولی است که معمارش کج گذاشته و همچنان این دیوار تا ثریا کج بالا میرود. زمانی که در سال89 استارت یارانههای نقدی زده شد، هیچکس در مجلس اصولگرا اجازه مخالفت با تصمیمات آن زمان دولت را به خود نداد تا جلوی این اشتباه فاحش گرفته شود. اساس پرداخت نقدی یارانهها از همان ابتدا بیشتر از آنکه درراستای مصالح و منافع اقتصادی کشور باشد بنا به دلایل سیاسی و برای ایجاد محبوبیت برای رییسجمهور وقت طراحی و اجرا شد. با نگاهی به تاریخ اقتصادی جهان شما نمیتوانید نمونهیی را پیدا کنید که در آن دولتی علیالراس به هرکس که فرم درخواست دریافت یارانه را پرکرده باشد، یارانه بدهد. در مدل ایرانی پرداخت یارانههای نقدی کسی که 10میلیون درآمد دارد، همان مبلغی را میگیرد که فقیرترین اقشار جامعه میگیرند. مشکلی که امروز اقتصاد ایران با آن مواجه شده این است که این نوع پرداختها، اساسا کلیت اقتصاد کشور را فلج میکند و با چنین الگویی دیگر نه میتوان در پروژههای عمرانی سرمایهگذاری کرد و نه زیر ساختهای نفتی و... را ارتقا داد. به نظر کار درست این بود که دولت روحانی در همان روزهای ابتدایی جلوی این اشتباه فاحش را میگرفت و با پردازش دوباره اطلاعات خانوارها، جهت پرداختها را به سمت اقشار حقیقتا آسیبپذیر بازمیگرداند. میلیونها حقوقبگیر هستند که در بخشهای خصوصی، دولتی، خدماتی و... فعالیت میکنند. برای نقطه ابتدایی میتوان این گروه را در لیست یارانهبگیران قرار داد. در مراحل بعدی از طریق فرمانداریها و بخشداریها میتوان جمعیت روستایی کشور را تحتپوشش حمایت یارانهیی قرار داد. امروز نه در مجلس و نه در دولت کسی جرات اتخاذ این تصمیم بزرگ اقتصادی را ندارد. مجلس اصولگرا میگوید؛ دولت باید برخوردارها را از این لیست حذف کند و با بغل پا توپ را در زمین دولت میاندازد و دولت هم میگوید چرا محبوبیت من خدشهدار شود و با یک بغل پای دیگر توپ را به بهارستان برمیگرداند. در این میان کارشناسان اقتصادی گلوی خود را پاره میکنند که باید برای این وضعیت چارهیی اندیشیده شود. با این وضعیت احتمالا تصمیم نمایندگان در مورد پرداخت نقدی یارانهها، تفاوتی با تصمیمات گذشته خود آنها نخواهد داشت. انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی نزدیک است و برخی معتقدند موضوعات تاثیرگذار اقتصادی میتواند سرنوشت انتخابات را مشخص کند. اما به هرحال باید روزی جلوی این اشتباه فاحش دولت قبلی گرفته شود و درآمدهای حاصل از آن صرف اموری چون ارتقای آموزش وپروش، فرهنگ و... شود.