اقتصاد ایران به کدام سمت می رود؟/ رئیس کمیسیون ارتباطات اتاق: بهتر است به آینده امیدوار باشیم

 ^{کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، آینده نامعلوم تحریم ها و برخی مشکلات داخلی موجب شده تا پیش بینی آینده اقتصاد ایران طی سال 94 کمی دشوار شود. برخی تحلیلگران اقتصادی طی روزهای گذشته وضعیت اقتصادی سلل آینده را قدری سخت پیش بینی کرده اند. برهمین اساس برای اطلاع از نظرات فعالان اقتصادی گفت و گوهایی را در این مورد ترتیب داده ایم. مسعود خوانساری رئیس کمیسیون ارتباطات و حمل ونقل اتاق تهران براین باور است که وضعیت اقتصادی سال آینده به مولفه های پیچیده ای بستگی دارد ولی او امیدوار است که سال 94 برای اقتصاد ایران روزهای دشواری نباشد.}

 

^{آقای مهندس به اعتقاد شما وضعیت عمومی کشور برای خروج از رکود و بهبود شرایط کسب و کار چه تغییری کرده است؟}

^{اینکه ما انتظار داشته باشیم طی یک سال یا دو سال به نقطه مناسبی برسیم قدری دور از ذهن است. به هرجهت اقتصاد ایران طی سالیان گذشته و بخصوص دوران فعالیت دولت نهم و دهم آسیب های زیادی خورده است. برهمین اساس نه بخش خصوصی و نه دولت نمی توانند طی دو سال آسیب های هشت ساله را جبران کنند. همگی ما می دانیم و دیده ایم که 700 میلیارد درآمدهای نفتی کشور به چه شکلی از بین رفت و یا حداقل تا جایی که ما می دانیم به کار توسعه کشور نیامد. به همین دلیل تصور می کنم باید چند روش را پیش روی خودمان داشته باشیم. اول اینکه بخش خصوصی و دولت با کمک هم طی برنامه ریزی دقیق و البته با میانگین دوره زمانی حداقل 5 تا 10 ساله زمینه های بهبود کلی شرایط اقتصادی کشور را فراهم کنند. در ثانی همه ما می دانیم که امروز اقتصاد ایران بیش از هر دوره زمانی دیگری به وفاق و اتحاد برای عبور از بحران ها نیاز دارد. بنابراین اگر به چنین موضوعی باور داریم نیاز است که همگی در جهت خروج از رکود اقتصادی تلاش کنیم. در حال حاضر به طور نمونه اتاق های بازرگانی و بخصوص اتاق ایران به عنوان تشکل، تشکل ها می تواند زمینه های ایجاد اجماع کارشناسی را میان فعالان بخش خصوصی و صاحبان کسب و کار ایجاد کند. وظیفه ما این است که دیدگاه های دقیق و کارشناسی و حساب شده بخش خصوصی را به دولت انتقال دهیم. دولت نیز طی دو سال گذشته نشان داده که برای تعامل با بخش خصوصی حسن نیت دارد. بنابراین امیدواریم که این تعامل می تواند، کمی از بار مشکلات اقتصاد ایران کم کند ولی پیش نیاز این اتفاق ایجاد اجماع فراگیر میان فعالان بخش خصوصی است. این مسولیت هم به اتاق های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی واگذار شده است. حالا که قرار است، همگی فعالان اقتصادی ایران و دولت برای خروج از رکود و بهبود شرایط اقتصادی کمک کنند، بهتر است نظرات کارشناسی جمع بندی و اجرایی شود.}

^{البته موضوع رفع تحریم ها نیز خیلی مهم است.}

^{بله. در صورتی که حجم تحریم ها کم شود یا در بهترین شرایط تحریم ها برداشته شود، اقتصاد ایران قدرت ورود و حضور دوباره در بازارهای جهانی را پیدا می کند. در حال حاضر اقتصاد ایران دو مشکل مشخص دارد. اول اینکه صاحبان حرفه ای کسب و کار به دلیل فشار تحریم ها نمی توانند به سادگی در بازارهای جهانی حضور داشته باشند یا اینکه برای توسعه صنایع خودشان از بازارهای بین المللی خرید کنند. از سوی دیگر هزینه ها نیز به شکل غیر منطقی رشد داشته است. بخش خصوصی ایران برای اینکه به توسعه کشور کمک کند، نیاز به بسترها و پیش زمینه های مشخصی دارد. بنابراین در این وضعیت نمی توانیم انتظار داشته باشیم که بخش خصوصی هم هزینه های زیادی بپردازد و هم اینکه به توسعه فکر کند. تحریم های که طی سال های گذشته براقتصاد ایران تحمیل شد، خسارت های زیادی به همراه داشت. اینکه ما امروز انتظار رفع تحریم ها را داشته باشیم نه یک خواسته معمولی که در واقع نیازی ضروری است. پس یکی از مقدمات خروج از رکود اقتصادی هم می تواند همین باز شدن درهای اقتصاد جهان به روی اقتصاد ایران باشد. در دنیای امروز بدون تعامل با جهان نمی توان اقدام موثری در فضای اقتصادی انجام داد.}

^{شما تصور می کنید، طی سال آینده وضعیت اقتصادی کشور چطور باشد؟}

^{پیش بینی روندها در اقتصاد ایران خیلی ساده نیست. در حال حاضر براساس برآوردهای که اعلام شده رشد اقتصادی حداقل در فصل تابستان مثبت 4 بوده است. بنابراین می توانیم امیدوار باشیم که در صورت ادامه این روند، از بحران رکود خارج شویم. البته خروج از رکود به معنای رونق نیست. یعنی اینکه حداقل مقابل رشد منفی و افزایش دامنه بحران ها ایستاده ایم. حال برای اینکه اقتصاد به سمت رونق حرکت کند نیز مولفه های دیگری نیاز است که دولت باید مقدمات آن را مهیا کند. به طور مثال بخش خصوصی کشور با بانک ها مشکلات عمیقی دارد. بحث سر این است که تسهیلات برای توسعه به بخش خصوصی واقعی و حرفه ای کشور برسد. از سوی دیگر فضای بین المللی باید به آرامش برسد. همچنین باید اقتصاد کشور به سمتی برود که راه اندازی کسب و کار در کشور کمی ساده تر شود. همه اینها می تواند وضعیت اقتصادی کشور را بهبود بخشد ولی اینکه پیش بینی دقیقی از آینده اقتصاد ایران در سال 94 ارائه دهیم نه تنها کار ساده ای نیست، حتی کمی نشدنی به نظر می رسد. به هر جهت به عنوان بخش خصوصی کشور امیدواریم که سال 94 برای اقتصاد ایران سال سختی نباشد. در نظر داشته باشید که کاهش قیمت نفت،  منابع مالی دولت را محدود کرده است. اثر این جریان کاهش میزان پرداخت های دولت به پیمانکاران بخش خصوصی و حتی توقف برخی پروژه های عمرانی است. اما امیدواریم که دولت تدبیری داشته باشد که چنین اتفاقی رخ ندهد. همانطور که دید همگی این اتفاقات به دنبال هم رخ می دهند. برهمین اساس حداقل باید یکی از مولفه های تعیین کننده در مورد وضعیت اقتصاد کشور طی سال آینده مشخص شود. امیدوارم که وضعیت سختی نداشته باشیم.}

^{به اعتقاد شما فضای استفاده از کارشناسان بین المللی تا چه اندازه در کشور وجود دارد. یعنی ما مانند ترکیه می توانیم سراغ این گروه از کارشناسان برویم؟ اینکه به سراغ ایده های جدید برای کمک به اقتصاد برویم هم می تواند یک راه حل برای کمک به خروح از رکود باشد. مشابه این کار را سال ها قبل ترکیه انجام داد و اتفاقا به نتیجه هم رسید.}

^{با وجود اینکه همه می دانیم، توان کارشناسی و اقتصادی خوبی در کشورمان وجود دارد ولی منعی هم برای استفاده از اقتصاددانان و کارشناسان اقتصادی بین المللی نیست. به هرجهت این الگو در کشورهای دیگر هم مورد آزمایش قرار گرفته و اتفاقا نتیجه خوبی هم داشته است. البته فضای دانشگاهی ما طی سه دهه گذشته خروجی های خوبی داشته است. اساتید اقتصادی دانشگاه ها نیز به نسبت وضعیت کلان اقتصادی کشور موفق عمل کرده اند ولی در صورتی که امکان بهره گیری از دانش اقتصاددانان خارج از ایران هم وجود داشته باشد، می تواند به شکل ارزش افزوده ای به کار اقتصاد ایران بیاید. موضوع این است که اقتصاد ایران در دوران کنونی که به بحرانی مانند رکود برخورد کرده به راهکارهای بسیار سریع و کارآمد نیاز دارد. در این راه هم اشکالی برای استفاده از نظرات اقتصاددانان بین المللی وجود ندارد. این روال در تمامی کشورهای توسعه یافته دنیا مرسوم است. اصولا اقتصاددانان جهانی برای فعالیت ها و توصیه های خود مرزهای جغرافیایی قائل نیستند و براساس شرایط هر کشوری سعی می کنند که در امور آنها مطالعه کنند و نسخه مناسبی ارائه دهند. برهمین اساس تصور می کنم، امروز هم می توانیم همانطور که از اجماع داخلی کارشناسی برای خروج از رکود استفاده کردیم، از نگاه های علمی جهانی هم بهره مند شویم.}