اقتصاد ایران در انتظار یک تصمیم شجاعانه

با گذشت بیش از ده ماه از درخواست دولت برای انصراف بخشی از مردم از یارانه که با پاسخ مثبت اکثریت مردم مواجه نشد، همچنان گره یارانه نقدی که بخش اعظم منابع مالی کشور را می‌بلعد به جای خود باقیست. درخواست برای انصراف مردم از دریافت یارانه در شرایطی مطرح شد که برخی کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی معتقدند از آنجا که نفت، یک ثروت ملی است و همه مردم باید از این ثروت ملی سهم داشته باشند و با توجه به اینکه بخش اعظم یارانه نقدی مردم از طریق همین ثروت ملی تامین می‌شود، نمی‌توان مردم را، حتی قشر مرفه جامعه را از دریافت آن محروم کرد. به عبارت دیگر پول نفت و هر آنچه از آن حاصل می‌شود به عنوان یک ثروت ملی متعلق به عموم مردم ایران است. اما این به معنای آن نیست که پول نفت را بین مردم تقسیم کرد تا به طور نقدی به مردم پرداخت شود.

 

بهترین راهکار برای بهره‌مند شدن عموم مردم از درآمدهای حاصل از نفت، تزریق آن به پروژه‌های زیربنایی بویژه در نفت، گاز و پتروشیمی است تا با توسعه پروژه‌ها و تسریع در اجرای آن، عملا زمینه بهره مند شدن عموم مردم از درآمدهای آن حاصل شود. توسعه پروژه‌ها به معنای افزایش تولید نفت و گاز، چه به منظور افزایش میزان صادرات، چه تبدیل آن به فرآورده و صادرات آن و چه بهره مندی از منابع آن به عنوان خوراک صنایع پتروشیمی است که تاثیرات به سزا و غیر قابل انکاری در تقویت اقتصاد کشور و تولید ملی و افزایش درآمد سرانه ایفا می‌کند. تقویت اقتصاد کشور، طبیعتا می‌تواند رشد اقتصادی را با ارقام بالاتری امکانپذیر سازد و مشکل بیکاری را که همچنان یکی از معضلات مهم اقتصاد کشور بویژه در بین جوانان دارای مدرک دانشگاهی است رفع کند. اما گام برداشتن در مسیری که به این هدف منتهی می‌شود نیازمند یک عزم جدی و البته تصمیمی شجاعانه است.

 

اگر بپذیریم که پرداخت یارانه نقدی به شیوه کنونی که در زمان دولت قبل ابداع شد، یک تصمیم اشتباه و عامل اصلی افزایش میزان نقدینگی و تورم در کشور بود که موجب شد هم اکنون ارزش آن میزان یارانه نقدی به کمتر از نصف کاهش پیدا کند، و اگر قبول کنیم که برای رفع این مشکل، هر روز تاخیر به معنای از دست دادن فرصتهای بیشتری برای رشد و توسعه اقتصادی کشور است، اتخاذ تصمیم قاطع برای باز کردن کلاف سردرگم پرداخت یارانه نقدی با سهولت بیشتری امکانپذیر خواهد شد. ضمن اینکه در این مسیر لازم است مردم را توجیه کرد و اطلاعاتی دقیق و بدون سانسور به مردم ارائه داد. مردم در سالی که گذشت، بهبود وضعیت بهداشت و درمان کشور را به طور ملموس درک کردند. اگر به خوبی برای مردم تبیین شود که با پول یارانه‌ها می‌توان اقداماتی چنین بزرگ را انجام داد و اگر مردم توجیه شوند که مبلغ کنونی پرداختی به آنها به طور منفرد، گره خاصی از مشکلات آنها باز نمی‌کند و تجمیع این مبالغ می‌تواند تاثیرات بسیار بیشتری در زندگی آنها و از جمله بهبود درآمد و رفع بیکاری و ... داشته باشد، و هر ماه گزارش دقیقی از چگونگی هزینه کرد مبالغ یارانه‌هایی که پرداخت نشده به مردم ارائه شود، به مرور زمان می‌توان مردم را در این مسیر همراه کرد.

 

البته با توجه به اختلاس‌ها و تخلفات مالی سال‌های اخیر، اعتماد مردم به مسوولان خدشه دار شده و بازگرداندن این اعتماد از دست رفته کار بسیار دشواری است. اما باید بپذیریم که تداوم روند کنونی پرداخت یارانه‌ها که هنوز سال جدید آغاز نشده، در منابع آن کسری حاصل شده، نه تنها به سود هیچکس نیست، بلکه عملا به زیان اقتصاد کشور خواهد بود. میادین مشترک نفت و گاز کشورمان نیازمند تزریق منابع مالی است و اگر این تزریق در زمان موردنیاز صورت نگیرد، مشخص نیست که اصلا نفت و گازی برای برداشت از این میادین مشترک باقی مانده باشد. اگر مردم بدانند که قطر با گاز همین میدان مشترک با ایران مسیر توسعه خود را سرعت بخشید، قطعا همراهی بیشتری با تزریق منابع مالی به این پروژه و پروژه‌های مشترک دیگری که می‌تواند زمینه ساز رشد اقتصادی و تقویت درآمد سرانه باشد خواهند داشت. اقتصاد ایران به طور اعم و صنایع نفت، گاز و پتروشیمی به طور اخص نیازمند یک تصمیم شجاعانه است.