پس از رفع تحریم ها چه باید کرد؟
حامد واحدی/ عضو هیات نمایندگان اتاق تهران
آنچه امروز ذهن فعالان اقتصادی را به خود مشغول ساخته به سرنوشت اقتصاد ایران در روزهای باز می گردد که اقتصاد ایران به سمت بهبود روابط خارجی پیش می رود. طی دو سال گذشته دولت به جهت سامان دهی به وضعیت دیپلماسی به شدت فعال بوده است و به موازات آن طرح خروج از رکود اقتصادی را نیز پیش برده است. اما همه ما می دانیم که سال 94 برای اقتصاد ایران بسیار ویژه و حساس است. طی این سال اقتصاد ایران باید طرح خروج از رکود اقتصادی را به سرانجام برساند و در واقع به سمت رونق حرکت کند. از سوی دیگر روند مذاکرات هسته ای نیز نشان می دهد که همزمان با برداشتن گام های بزرگ و پیشرفت های کلیدی در وضعیت اقتصادی کشور همچنان فعالان اقتصادی کشور باید نیم نگاهی هم به تیم دیپلماسی و اخبار منتشر شده از سوی آنها داشته باشند. به همین جهت به عنوان یک عضو اتاق و فعال بخش خصوصی تصور می کنم دولت همزمان به بهبود فضای دیپلماسی خارجی باید چندین اقدام سرنوشت ساز را در اقتصاد ایران به سرانجام برساند.
الف/ بهبود فضای کسب و کار: در صورتی که فرض بگیریم تمامی درهای بازارهای جهانی هم به روی اقتصاد ایران باز باشد و باز بماند و همچنین آمادگی برای پذیرش محصولات ایران در بازارهای منطقه ای و بین المللی هم وجود داشته باشد، همچنان گرفتاری مهم سرجای خود باقی است. صاحبان کسب و کار در ایران چگونه باید کالایی را تولید و روانه بازارهای خارجی کنند؟ در واقع امروز مشکل ما به دو بخش تقسیم شده است. با توجه به شرایط و محیط کسب و کار در ایران شرایط کار برای فعالان بخش خصوصی سخت شده است. بنابراین در بخش های صنعتی، کشاورزی و معدنی عملا به سختی تولید محصول صورت می گیرد. ما در ابتدا باید محصولاتی با ویژگی های عرضه در بازارهای جهانی تولید کنیم و سپس به دنبال بازارهای هدف برویم. در شرایطی که ما به دلیل برخی موانع امکان تولید کالای ارزان ( یا متناسب با قیمت بازارهای جهانی) و با کیفیت ( با شاخص های مطلوب بازارهای هدف) را نداریم، چگونه می توانیم به توسعه بازارها فکر کنیم. حتی در صورتی که سایه تمامی تحریم ها از روی سر اقتصاد ایران برداشته بشود، بازهم نیاز مهم ما این است که در داخل کشور کالاهای مرغوب تولید کنیم. بنابراین شرط اول حضور در بازارهای جهانی، بهبود محیط کسب و کار در داخل کشور است. یکی از راه های رسیدن به این هدف نیز اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری است. ایشان در نطق های خود اشاره کردند که کشور از خام فروشی باید دست بردارد. بنابراین نیاز داریم محیط کسب و کار را به سمتی ببریم که تولید کالا در داخل با بهترین کیفیت امکان داشته باشد.
ب/ تعامل به جای تقابل: امروز نه بخش خصوصی خود را جدا از دولت به می داند و نه دولت خود را بی نیاز از حضور بخش خصوصی احساس می کند. همگی ما صاحبان کسب و کار و فعالان بخش خصوصی به خوبی می دانیم در روزهای به فعالیت در بخش خصوصی می پردازیم که شرایط کلان اقتصادی ایران از نامطلوب ترین حالت به سمت مطلوب در حال حرکت است. امروز دیگر زمانه دو گانه متخاصم بخش خصوصی- بخش دولتی به پایان رسیده است. امروز هم بخش خصوصی و هم دولت باید پندارهای کهنه و فرسوده را کنار بگذارند و در کنار هم به حرکت پیش رو اقتصاد ایران کمک کنند. بخش خصوصی و بخش دولتی امروز بیش از هر زمان دیگری به الگوی «همدلی» نیاز دارند. بنابراین بهتر است که همگی ما در بخش دولتی و بخش خصوصی بازنگری کلی در تفکراتمان داشته باشیم. همه ما در مقابل نسل فردای اقتصاد ایران مسولیت داریم و بهتر است احساس همدلی را به شکلی گسترده بین خود گسترش دهیم.
ج/ پرهیز از جنجال سازی: در شرایطی قرار گرفته ایم که اقتصاد ایران خود را برای جهش بزرگ آماده می کند. برخی اقتصاددانان پیش بینی می کنند سال 94 با رشد و رونق همراه باشد. در صورتی که چنین اتفاقی رخ دهد حداقل طی نه سال گذشته، بخش خصوصی ایران برای اولین بار دو سال پی در پی توام با رشد را تجربه می کند. آنچه امروز برای اقتصاد ایران به نیازی حیاتی بدل شده، ترویج گفتمان امید است. همه ما باید امیدوار باشیم که اقتصاد کشور به سمت رونق حرکت می کند. شراط اولیه حرکت در این مسیر پرهیز از جنجال سازی است. امروز اتحاد نیاز کلیدی ماست. برای رسیدن به این مهم همه باید در کنار هم باشیم.
رمز موفقیت اقتصاد ایران پس از بهبود شرایط بین المللی، ایجاد محیطی با نشاط و مساعد برای کسب و کار در داخل کشور است. از دل همین محیط امکان تولید کالا با قیمت و کیفیت های متناسب با بازارهای هدف ایجاد می شود. پیمان همگی ما در بخش خصوصی و دولت باید براین محور استوار باشد که محیط کسب و کار را بیش از هرزمان دیگری برای بخش خصوصی مساعد سازیم. در سایه چنین اتفاقی می توانیم به رونق و فتح بازارهای جهانی امیدواریم بمانیم.