پیشبینی صادرات غیرنفتی در سال 94/ راههای موثر در رونق صادرات
مجید سلیمیبروجنی: سند راهبرد ملی توسعه صادرات غیرنفتی ایران اهداف مهمی را به منظور صادرات غیرنفتی مدنظر قرار داده است. نگاهی به اعداد و ارقام صادرات غیرنفتی نشان میدهد با تشدید محدودیتهای بینالمللی و بیثباتی در حوزه اقتصاد، روند رشد صادرات غیرنفتی دچار چالش جدی شده و در سالهای 1391 و 1392 رشد منفی 3.8 و منفی 3.4 درصد در بخش کالایی را تجربه کرده است.
بررسی تحلیلی آمار صادرات غیرنفتی در سال 1393 نشان میدهد با پیگیری مذاکرات هستهای و انجام توافق اولیه و کاهش التهابهای سیاسی از یک طرف و کاهش آثار تحریم بر بخش واقعی و مقام شدن اقتصاد از طرف دیگر، روند کاهشی صادرات غیرنفتی متوقف شده و امید میرود با رفع کامل تحریمها، روند رشد جهشی صادرات غیرنفتی محقق شود.
اگرچه روند رشد صادرات غیرنفتی به طور نسبی قابل قبول است و میتواند جایگزین مناسبی برای نفت باشد، ولی توجه به این نکته مهم و ضروری است که رشد و توسعه کشور و ایجاد ارزش افزوده و اشتغال و تبدیل شدن به قدرت اقتصادی در منطقه و جهان مرهون صادرات محصولات با فناوری متوسط و بالا است و باید تلاش شود تا از زیرساختها و ظرفیتهای صنعتی و کشاورزی موجود استفاده بهینه به عمل آید.
در این چارچوب آنچه موجب دلگرمی بیشتر است، آماده بودن بسیاری از این زیرساختها چه در بخش صنعت و معدن و چه در بخش کشاورزی و چه در سایر بخشهای اقتصادی کشور از جمله خدمات، گردشگری، حملونقل و ترانزیت است که سرمایهگذاری قابل توجهی در آنها صورت گرفته و میتواند با بهبود فضای کسبوکار و تسهیل فضای تولید از یک طرف و بهبود روابط و تعاملات منطقهای و جهانی از طرف دیگر از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل شده و نویدبخش رشد جهشی صادرات غیرنفتی در سال 1394 و سالهای بعد چه در بخش کالایی و چه در بخش خدمات باشد.
موضوع دیگری که باعث شده است چشمانداز صادرات غیرنفتی برای سال 1394 و سالهای بعد بسیار مثبت و امیدوارکننده باشد، جهتگیری کشور در سطح خرد و کلان برای اداره اقتصاد کشور بدون وابستگی به نفت است که با توجه به کاهش قابل توجه درآمدهای نفتی و محدودیت جدی بانک مرکزی برای تامین ارز مورد نیاز بخشهای مختلف و بنگاههای تولیدی، توجه و تمرکز بر صادرات غیرنفتی را تبدیل به ضرورتی اجتنابناپذیر کرده است.
به کارگیری ابزارهای موثر در تامین مالی صادرات و پوشش ریسکهای مربوطه از جمله مهمترین اقداماتی است که میتواند صادرات کشور را رونق دهد. در این راستا، تقویت صندوق ضمانت صادرات و افزایش سرمایه آن ضروری است. همچنین فعال کردن صندوق توسعه ملی برای پشتیبانی موثر و تامین مالی صادرات غیرنفتی کارگشا است.
امید است با بهبود شرایط سیاسی و تعاملات منطقهای و بینالمللی از یکسو و بهبود فضای کسبوکار و اصلاح باورها و رویکردها از سوی دیگر و همچنین تقویت توان تولیدی و رقابتپذیری بنگاهها و ارتقای بهرهوری، شاهد شکوفایی اقتصاد کشور و رونق صادرات غیرنفتی در سال 1394 باشیم.
* کارشناس اقتصادی