چشم‌انداز بورس پس از کاهش نرخ سود بانکی/ کدام سهم را بخریم؟

^{تصمیم برای کاهش نرخ سود بانکی جدی شده است؛ این موضوع را می‌شود در اظهارنظر یک هفته گذشته سیاستگذاران اقتصادی کشور مشاهده کرد. ابتدا سخنگوی دولت در اولین نشست خبری خود از موضع دولت در زمینه کاهش نرخ سود بانکی سخن گفت و سپس رییس‌جمهور در سفر به استان گیلان اعلام کرد که شورای پول و اعتبار، تعدیل نرخ سود بانکی را با جدیت دنبال می‌کند. حالا هم وزیر اقتصاد اعلام کرده است که ساماندهی نرخ سود بانک‌ها جدی است؛ چراکه با توجه به کاهش محسوس نرخ تورم در دو سال گذشته، فاصله نرخ تورم و نرخ سود سپرده و تسهیلات بانک‌ها زیاد شده است.}

^{در این میان، بانک‌ها نیز به دور هم نشسته‌اند و برای کاهش 2 تا 3 درصدی نرخ سود تصمیم گرفته‌اند. به گفته عبدالناصر همتی، رییس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی،«با توجه به کاهش نرخ تورم مدیران بانک‌ها توافق کردند در اولین مرحله سود علی‌الحساب سپرده‌های یک‌ساله را به ۲۰ درصد کاهش داده و سود تسهیلات مشارکتی رایج بانک‌ها را بسته به نوع فعالیت ۲ تا ۳ درصد کاهش دهند. بر این اساس، در صورت تایید بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار، این پیشنهاد از ۱۵ اردیبهشت ماه سال‌جاری عملیاتی خواهد شد.»}

^{در این شرایط و به دنبال تصمیم جدی نظام بانکی برای کاهش نرخ سود، در حال حاضر این گمانه‌زنی به‌وجود آمده که گروهی از سپرده‌گذاران احتمالا منابع خود را به بازار مالی از جمله بورس خواهند برد؛ آن هم در شرایطی که بازار سرمایه در ماه‌های گذشته حال و روز آن‌چنان خوبی نداشت و روند یک‌سال گذشته شاخص بورس (از ابتدای فروردین‌ماه 93 تاکنون)، از افت بیش از 11 هزار واحدی شاخص کل بورس حکایت دارد.}

^{بر این اساس، بسیاری انتظار دارند که با کاهش نرخ سود سپرده بانکی، بورس جان تازه‌ای بگیرد و زیان وارده به سهامداران جبران شود. اما آیا واقعا چنین انتظاری قابل دسترسی است؟}

 

^{نمودار شاخص کل در یک سال گذشته}
 

^{تاثیر کاهش نرخ سود بر بورس}

^{در حال حاضر برخی از تحلیلگران اقتصادی، تاثیر کاهش نرخ سود بانکی بر بورس را گذرا و کوتاه می‌دانند؛ اگرچه در مقابل دیدگاه‌های متفاوتی نیز وجود دارد. به باور شاهین شایان‌آرانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه، «در فضای فعلی بورس کاهش نرخ سود بانکی اثر پررنگی روی بازار سرمایه نخواهد گذاشت؛ چراکه فضای اقتصاد کشور در یک رکود نسبی قرار دارد.»}

^{وی در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین توضیح داد: «نرخ سود بانکی به طور طبیعی وقتی کاهش یابد، اتفاقی که می‌افتد، این است که سرمایه‌گذاران امکان دارد رغبت نداشته باشند پول خود را در بانک نگه دارند. بر این اساس، منابع خود را از بانک‌ها خارج می‌کنند و به بازارهای دیگر می‌برند.»}

^{به گفته شایان‌آرانی، «بخشی از این منابع ممکن است به سمت بورس برود و سرمایه‌گذاری‌های جدیدی را در بورس انجام دهد.»}

^{وی متذکر شد: «این اتفاق خوب است، اما به شرط آن‌که منابعی که به سمت بورس سرازیر می‌شود، بادقت و حرفه‌ای‌گری سرمایه‌گذاری شود و یک‌دفعه موجی وارد بازار نشویم؛ چراکه این موضوع می‌تواند اثر مخرب روی شاخص و قیمت سهام بگذارد.»}

^{این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: «اما در کل کاهش نرخ سود بانکی در فضای فعلی بورس خیلی اثر پررنگ روی بازار نخواهد گذاشت؛ چراکه فضای اقتصاد کشور در یک رکود نسبی قرار دارد و همه منتظر نتایج حاصل از این مذاکرات هسته‌ای هستند.»}

^{شایان‌آرانی با بیان این‌که اثرات کاهش نرخ سود بانکی بر بازار سرمایه چشم‌گیر نخواهد بود، عنوان کرد: «تاثیر کاهش نرخ سود بانکی بر بورس بستگی به نرخ آن دارد. برای مثال، اگر 22 درصد را یک‌دفعه 15 درصد کنند، منابع سنگینی از بانک‌ها خارج می‌شود و به احتمال زیاد ممکن است بخشی از این منابع به بورس بیاید و نقدینگی زیادی به سمت بورس سرازیر شود. اما اگر شیب کاهش نرخ سود بانکی کم باشد، اثر آن‌چنانی در بورس نخواهد گذاشت.»}

^{وی خاطرنشان کرد: «در حال حاضر نرخ سود سپرده‌های بانکی با تورم همخوانی پیدا کرده است و برای همین، رغبت به برداشتن منابع از سیستم بانکی و سوق دادن آن به سمت سهام، آن‌چنان نخواهد بود، اما تاثیر خود را خواهد داشت.}

^{اما در مقابل، محمد فطانت، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار معتقد است که «کاهش نرخ سود بانکی باعث رونق بورس می‌شود.» وی در دیدار نوروزی مدیران ارشد بازار سرمایه با تاکید بر این‌که نرخ سود بانکی در وضعیت فعلی بازار سرمایه را تحت‌تاثیر منفی قرار می‌دهد، بنابراین باید تلاش جدی در خصوص رفع این مشکل صورت گیرد.»}

^{به گفته فطانت، «مسوولان اقتصادی و تصمیم‌گیران در خصوص کاهش نرخ بهره بانکی متفق‌القول هستند و در این برهه زمانی تلاش می‌کنیم که کاهش نرخ سود سپرده بانکی سریع‌تر با مصوبات مطابقت داده شود.»}

^{یک سوال برای سرمایه‌گذاران}

^{با توجه به آنچه گفته شد از اما و اگرهای تاثیر کاهش نرخ سود بانکی بر بورس، نکته‌ای که وجود دارد، این‌که حتی اگر گروهی از سپرده‌گذاران تصمیم به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه داشته باشند، اغلب آنها غیرحرفه‌ای و از تخصص لازم برای خرید سهام برخوردار نیستند. به همین دلیل، اولین سوالی که برای آنها مطرح می‌شود، این است که چه سهامی بخریم که متضرر نشویم؟! آن هم در شرایطی که سهامداران عمده که بازیگران اصلی بورس هستند، در مقابل آنها قرار دارند.}

^{در این رابطه تحلیل‌های مختلفی وجود دارد، اما کارشناسان معتقدند که بهتر است در حال حاضر از احتمالات بازار سهام صحبت نشود؛ چراکه به بازار جهت می‌دهد. با این وجود، بررسی سودآوری صنایع بورسی نشان می‌دهد که با آغاز روند صعودی بورس تهران و ورود نقدینگی به بازار، اکثر صنایع حاضر در بورس طی یک‌ماه اخیر مثبت شده و تنها چند صنعت به روند منفی و نزولی خود ادامه دادند.}

^{بر این اساس، از میان 38 صنعت حاضر در بورس، تنها 9 صنعت روند منفی داشته و بقیه صنایع سودآوری مطلوبی نصیب همراهان خود کردند؛ به طوری که صنعت حمل‌ونقل و انبارداری که سهم‌های بزرگی همچون تایدواتر، کشتیرانی، حمل‌ونقل بین‌المللی خلیج‌فارس و توسعه خدمات دریایی و بندری سینا را در اختیار دارد، توانست بالاترین سود را در بین صنایع بورسی کسب کرده و با بازدهی 43 درصدی سهامداران خود را خوشحال کند. بعد از این صنعت، گروه خدمات فنی و مهندسی که سهم تاثیرگذار مپنا را در اختیار دارد، با کسب بازدهی 20 درصدی در یک‌ماه اخیر، رتبه دوم صنایع بورسی را به خود اختصاص داد. بانک‌ها و موسسات اعتباری نیز با بازدهی 13 درصد در یکماه اخیر مواجه شده و بیشترین بازدهی را نصیب همراهان خود کرده است.}

^{در این میان، سهامداران صنایعی همچون واسطه‌گری‌های مالی و پولی با سودآوری 12.5 درصدی، سایر واسطه‌گری‌های مالی با 11.7 درصد، فلزات اساسی با 9.6 درصد، رایانه و خودرو با 9.7 درصد، ارتباطات رادیویی با 8.8 درصد، املاک و مستغلات با 8.6 درصد، سرمایه‌گذاری‌ها و مواد دارویی با 8.4 درصد، محصولات غذایی با 7 درصد و شرکت‌های چند رشته ای صنعتی با 6.4 درصد، از دیگر صنایعی بودند که وضعیت مطلوبی داشتند.}

^{علاوه بر این، محصولات شیمیایی، محصولات چوبی و استخراج کانه‌های فلزی از صنایعی بودند که بازدهی بالاتر از بازدهی شاخص بورس تهران کسب کرده و در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در این میان، ساخت محصولات فلزی، استخراج سایر معادن، سیمان و آهک، دباغی، سایر محصولات کانی غیر فلزی و منسوجات بازدهی یک تا 4.3 درصدی کسب کردند.}

^{اما از میان صنایع بورسی، صنعت فرآورده‌های نفتی با در اختیار داشتن شرکت‌های پالایشگاهی بیشترین زیان را در یک ماه اخیر عاید سهامداران خود کرده و با کسب زیان 32 درصدی در رتبه اول این جدول ایستاده است. صنعت ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی با 8 درصد، کشاورزی با 4.8 درصد، استخراج ذغال‌سنگ با 4.5 درصد، محصولات کاغذی با 3.6 درصد، انتشار و چاپ با 2.6 درصد، قند و شکر با 2.2 درصد، کاشی و سرامیک و لاستیک و پلاستیک هر کدام با یک درصد از صنایع زیان‌ده بازار در یک ماه اخیر بودند.}