چرابایدکتاب"سرمایه‌درقرن‌بیست‌و‌یکم" نوشته توماس‌پیکتی را خواند؟

محمدرضا فرهادی پور

^{رابرت سولو برندۀ نوبل اقتصاد 1987 می‌‌نویسد: «نابرابری درآمد در همۀ کشورهای دنیا به یک موضوع مورد بحث تبدیل شده است و بنابر داده های موجود از دهۀ 1970 به این سو مرتباً بدتر شده است و برجسته ترین جنبۀ آن عبارت است از گسترده تر شدن شکاف میان ثروتمندان و بقیه جامعه.}

این روند بدیمن ضددموکراتیک دست آخر راهش را به وجدان عمومی و خطابه های سیاسی باز کرد. سیاست‌‌گذاری عقلانی و اثربخش در ارتباط با این موضوع-اگر البته باید چنین سیاستی وجود داشته باشد- باید متکی بر درکی از علل افزایش نابرابری باشد. بعضی عوامل علی در این میان دخیل هستند: کاهش تدریجی حداقل دستمزد؛ ضعف اتحادیه‌‌های کارگری و چانه‌‌زنی جمعی؛ جهانی سازی و رقابت شدید از جانب کارگران با دستمزد پایین در کشورهای فقیر؛ تغییرات تکنولوژیک و انتقال‌‌های در تقاضا که مشاغل سطح میانه را حذف و بازار کار را به صورت دو قطبی میان افراد ماهر در بالا و انبوه افراد کم آموزش دیده و ناماهر در پایین رها می کنند.»
موضوع نابرابری درآمد در جامعۀ ایرانی نیز مورد توجه است و می توان شواهد آن را در جای جای مختلف آن دید. جدای از اینکه ما در کدام سطح از نابرابری درآمد (درآمد حاصل کار و درآمد حاصل از سرمایه) قرار داریم، بدون شک فهم دقیق این موضوع و آشنایی با ادبیات آن و نحوۀ تجزیه و تحلیل آن می تواند برای ما مفید و کاربردی باشد. 
اگر بخواهیم به موضوع مورد نظر سولو بپردازیم، باید به سراغ کتاب پیکتی برویم. توماس پیکتی اقتصاددان فرانسوی با استفاده از شواهد و رمان‌‌ها و داده‌‌های تاریخی به بررسی موضوع نابرابری درآمد طی سه قرن در بیست کشور پرداخته و راه‌‌ حلی هم برای درمان آن ارائه کرده است. کتاب پیکتی بعد از انتشارش با استقبال گسترده در میان اقتصادانان و دانشگاهیان رو به رو شد و مخالفان و موافق آن همگی خوانش و بررسی آن را در مرکز توجه خود قرار دادند. نبود سایت و وبلاگ و روزنامه اقتصادی در سطح جهان که ظرف سال 2014 به بحث دربارۀ این کتاب نپردازد و هنوز هم ردپای این توجه را می توان دید. آخرین اجلاس انجمن اقتصاددانان آمریکا نیز پانل مشخصی را به این کتاب اختصاص داده بود و در آن مشاجرۀ جدی میان گریگوری منکیو و پیکتی درگرفت. بدون شک این کتاب برای اقتصاددانان، اقتصادخوانان، دانشگاهیان و دانشجویان اقتصاد و سیاست و علوم اجتماعی در زبان فارسی نیز می تواند مفید و کاربردی باشد و به غنای مباحث علمی جامعه کمک کند.