ترس عربستان از نقشه راه اقتصادی امریکا

 

^{محمد صادق جنان صفت}

^{جامعه ایرانی در کلیت خود شامل نهادهای رسمی قدرت و همچنین نهادهای مدنی باید ذات و ژرفای اندیشه و عمل رهبران و نخبگان ایالات متحده را بشناسند. این شناخت اجتناب‌ناپذیر است زیرا امریکا هنوز با فاصله‌یی قابل عنایت در نوک قله قدرت اقتصاد و سیاست جهان ایستاده و کشورهایی مثل چین، هند، برزیل، روسیه و هر کدام از کشورهای بزرگ اتحادیه اروپا مثل آلمان، فرانسه و انگلستان راه درازی را باید طی کنند تا قدرتی همسنگ با امریکا به دست آورند. جدای از اینکه رفتار و نیت و مقاصد استراتژیک امریکایی‌ها برای انسان امروز مفید یا غیرمفید است یا شهروندان جهانی آن رفتارها و مقاصد را دوست دارند یا ندارند اگر خوب شناخته نشوند برای هر جامعه‌یی دردسرآفرین خواهد بود. جامعه ایرانی شامل نهادهای رسمی قدرت مثل دولت، مجلس، قوه قضاییه و سایر نهادها و همچنین نهادهای مدنی اگر بخواهند در دنیای امروز جایگاهی برای خود دست و پا کنند و با واقعیت‌های جهان سازگار شوند نمی‌توانند بدون تعیین تکلیف خود با امریکا حرکت کنند. رفتار استراتژیک ایالات متحده امریکا در منطقه خاورمیانه که ایران نیز جزو مهمی از آن به حساب می‌آید باید کالبدشکافی شود.
امریکایی‌ها از 10سال پیش و در زمان ریاست‌جمهوری بوش پسر برنامه بزرگی برای اقتصاد خاورمیانه طراحی کرده بودند. اکونومیست در همان زمان نوشت: «انجام اصلاحات اقتصادی در کشورهای خاورمیانه و تقویت و رشد طبقه متوسط در کشورهای این منطقه و همچنین افزایش سطح رفاه عمومی و استانداردهای زندگی هدف استراتژیک ایالات متحده امریکاست. نخبگان امریکایی به این نتیجه رسیده‌اند که گروه‌های فقیر و تهیدست ساکن کشورهای خاورمیانه به‌ویژه در کشورهای عربی استعداد بالایی برای همکاری با گروه‌های تندرو و تروریستی دارند و باید راه را برای افزایش رفاه آنها فراهم کرد.»
رهبران کشور عربستان به‌مثابه مهم‌ترین کشور عرب خاورمیانه به لحاظ ذهنی و همچنین ساختار توزیع قدرت سیاسی آمادگی پذیرش سریع ایجاد و رشد طبقه متوسط را ندارند و به همین لحاظ امریکایی‌ها در مسیر تغییر ساختار حکومت عربستان حرکت می‌کنند. کاهش شدت تخاصم ایران و ایالات متحده امریکا برای رهبران عربستان یک نشانه از بازگشت امریکا به استراتژی و نقشه‌راهی است که در دهه 1990 طراحی شده است. نوشته فارین پالیسی را باید جدی گرفت که به رهبران امریکا توصیه می‌کند دست خود را از پشت عربستان بردارند و به رهبران مستبد این کشور فرصت ندهند. رهبران عربستان با چشم‌های نگران می‌بینند که به‌زودی نفت عراق جایگزین نفت کشورشان می‌شود و کشورهایی که مردمانش، امریکایی‌ها را دشمن نمی‌دانند می‌توانند میخ تعادل خاورمیانه باشند و به همین دلیل است که می‌ترسند.}