تبعات ردکارپتِ تجاری

 

^{حسین راغفر/ اقتصاددان}

 ^{سرمایه گذاران خارجی را باید به دو گروه ایرانیان خارج از کشور و سرمایه گذاران خارجی تقسیم کرد.به نظر می‌رسد که منظور و توجه دولت در بحث جذب سرمایه خارجی متوجه گروه دوم است.}

^{این گروه از سرمایه گذاران خارجی با توجه به فرصت‌های سرمایه گذاری در ایران بیشتر به سمت صنایع نفت و گاز و یا صنایع مونتاژ مانند خودروسازی تمایل دارند.
 اگر دولت برنامه مشخص و مدونی در حوزه توسعه صنعتی کشور داشته باشد، می‌توان از فرصت ورود این سرمایه‌ها به خوبی بهره برد و آن‌ها را مشروط به انتقال تکنولوژی و دانش فنی و البته بکارگیری از کارگران و کار‌شناسان ایرانی کرد اما متاسفانه شاهدیم که چنین برنامه و استراتژی وجود ندارد.
 در این شرایط تاکید بر جذب سرمایه گذار خارجی نتیجه ای جز تحقق شروط خارجی‌ها که اغلب به دنبال کسب سود آنی هستند، ندارد و چندان در جهت منافع ملی ما نیست.
 این شرایط موجب افزایش نگرانی‌هایی مبنی بر تکرار اواخر دوران پهلوی می‌شود. ورود سرمایه بدون اینکه بتوانیم آن را جهت دهی کنیم زمینه ایجاد یک جامعه مصرفی و رونق ظاهری در اقتصاد را فراهم می‌آورد لذا بخش خدمات و صنایع مونتاژ به جای تولید صنعتی رشد می‌کند.
 مساله واقعی که باید به آن توجه کرد این است که معیار سرمایه گذار خارجی برای حضور در یک بازار، تمایل سرمایه گذاران داخلی آن بازار به فعالیت اقتصادی و تولید است. به این خاطر تا زمانی که سرمایه گذار داخلی با آشنایی و تسلطی که به مسایل فرهنگی و سازوکار قانونی دارد از سرمایه گذاری امتناع کند نمی‌توان انتظار داشت که سرمایه گذاران خارجی جذب شوند.
بدیهی است که وقتی سرمایه گذار خارجی در این شرایط وارد بازار شود همه تلاش خود را می‌کند تا ریسک‌های بازار را به سمت ما انتقال داده و فضای امن تری برای خود ایجاد کند لذا قدرت چانه زنی دولت در برابر آن‌ها کم خواهد بود.
بهتر است خوشبینانه‌تر نگاه کنیم و امیدوار باشیم که این نگاه سرمایه گذار داخلی را نیز به انجام فعالیت‌های بیشتر متمایل کند.
در مرحله اول باید یک برنامه مشخص در خصوص توسعه صنعتی داشته باشیم و بدانیم که نیاز به سرمایه گذاری در کدام صنایع بیشتر است.
 پس از تدوین استراتژی باید به نظام بانکی، بعد از آن نظام مالیاتی و تامین اجتماعی و نهایتا فضای کسب و کار سر و سامان دهیم. بعد از طی این مراحل است که دولت می‌تواند شروط لازم را برای سرمایه گذاران خارجی تعیین کرده و از سرمایه آن‌ها بهترین استفاده را کند.}