بازار سرمایه و خطر از دست رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران/ بهار بورس فرا می رسد؟
حرکت یکنواخت و کسل‌کننده بازار بورس تهران طی چند روز و البته چند هفته اخیر بار دیگر خاطرات روزهای سرد و ناامیدکننده سال 1393 را یادآوری می‌کند. اکثر تحلیلگران معتقدند که حال و روز بازار سرمایه به اندازه‌ای نگران‌کننده است که به این زودی‌ها، روزهای بهاری را نخواهد دید.
اوضاع نه‌چندان خوب شاخص کل بورس تهران گویای این حقیقت است که بازار همچنان به مسیر خودش ادامه می‌دهد و حمایت‌های دستوری و دخالت بر روند بازار، کاری از پیش نخواهد برد. چندی پیش اخباری مبنی بر تحمیل ماموریت حمایت از بازار سرمایه به 5 بانک کشور منتشر شد. ظاهرا قرار بر این شده که بانک‌های مورد نظر 4 هزار میلیارد تومان نقدینگی را به بازار بورس تهران تزریق کنند. اما عملا با گذشت دو هفته، هیچ‌گونه حمایت ملموسی از بازار سرمایه نشده و اگر هم حمایتی صورت گرفته، روی چند سهم خاص بوده که تاثیری در روند کلی بورس نداشته است.
نباید فراموش کنیم که عملی شدن این حمایت بانک‌ها با تناقضاتی همراه است. از یک طرف بانک‌ها چند ماهی است که از کمبود نقدینگی می‌نالند و از سوی دیگر، چطور ممکن است که ماموریت حمایت و نجات بورس به بانک‌ها واگذار می‌شود. در حالی که مجلس بانک‌ها را تحت فشار گذاشته که باید حداکثر ظرف سه سال از فعالیت‌های بنگاه‌داری خارج شوند و تنها به بانکداری بپردازند. بیشتر کارشناسان از همان روز اول مطمئن بودند که این‌گونه حمایت‌های دستوری راه به جایی نخواهد برد.
واقعیت ماجرا این است که بورس تهران در حال حاضر به انتظار توافق نهایی ایران و 1 + 5 نشسته و تنها مساله‌ای که می‌تواند حال و احوال این روزهای بورس را دگرگون کند، اخبار خوش هسته‌ای و سیاسی است.
در حال حاضر بازار در شرایط رکودی به سر می‌برد و کشش باز شدن دامنه نوسان را ندارد، زیرا تقاضایی در بازار وجود ندارد. متاسفانه بورس تهران در سال‌های اخیر شاهد رفتارهای هیجانی بسیاری بوده و با فاصله گرفته از تحلیل، به سمت رفتارهای سفته‌بازی و نوسان‌گیری سوق پیدا کرده است.
در این بین، عرضه‌های اولیه هم در طول چند هفته گذشته با انتقادهای متعددی از جمله اعلام‌های ناگهانی و نبود برنامه‌ای بلندمدت برای زمان‌بندی عرضه‌ها و نحوه اجرای کشف قیمت، صدای اعتراض سهامداران را بلند کرده است. به علاوه، در حالی که بازار سهام در انتظار تاثیرپذیری از نتیجه جلسه شورای پول و اعتبار و اعلام کاهش نرخ سود بانکی بود، اما تصمیمات این جلسه هم نتوانست شرایط بازار سهام را تحت‌تاثیر قرار دهد.
فصل مجامع نیز که غالبا با اخبار خوب و تقسیم سود مناسب همراه است و هر ساله در این دوره زمانی بازار را با رونق همراه می‌سازد، امسال چندان برای فعالان بازار جذاب و دلچسب نبوده و فعلا اثرگذاری چندانی بر شرایط بازار نداشته است.
اوضاع پیچیده این روزهای بورس که با چاشنی ابطال معاملات برخی نمادها همراه شده است، لزوم دقت بالاتر مدیران ارشد سازمان در ارتقای کیفیت زمین و شفافیت صحنه بازی و البته چینش صحیح مهره‌ها در صحنه شطرنج سهام را از سوی سرمایه‌گذاران می‌طلبد؛ جایی که یک حرکت اشتباه ممکن است تبعات تلخی به خصوص برای تازه‌واردان به همراه داشته باشد.
طی چند ماه گذشته معاملات بلوکی یک عامل محرک برای رشد شاخص محسوب می‌شود که به نوعی حمایت‌های پشت پرده سازمان از معاملات روزانه بورس بود، اما طی چند روز اخیر شاهد آن هستیم که معاملات بلوکی کمرنگ‌تر از سابق در تالار شیشه‌ای روی تابلو می‌روند که این عامل اصلاح بخشی حمایتی سازمان است.
این روزها برخی سهام‌ها با قیمت مناسبی همراه شده‌اند که اگر سهامداران نگاه وسیع‌تری به بازار داشته باشند، می‌تواند انتخاب‌های خوبی برای خود داشته باشند. بازار بورس تهران به همان اندازه که در ابتدای سال‌جاری شاهد یک رشد هیجانی بود، اکنون نیز درگیر افت‌های پیاپی و البته هیجانی است.
در حالی وارد سومین ماه سال 1394 می‌شویم که بازار سرمایه همچنان اسیر رکود است و وعده‌های مسوولان در خصوص حمایت از بازار و بهبود شرایط موجود، تاثیری در بورس نداشته است.
تردیدی نیست که ادامه روند فعلی می‌تواند اعتماد فعالان بازار را از بین برده و شرایط بازار را با مشکلات بیشتری مواجه کند. نشانه این موضوع نیز در کاهش ارزش معاملات نهفته است.
