مروری بر مذاکرات حساس ایران و انگلیس در لوزان 80 سال قبل از مذاکرات ایران و 5+1 در این شهر

<sup>قریب به 80 سال پیش از آنکه محمدجواد ظریف در لوزان پشت میز مذاکره بر سر حقوق هسته‌ای با جان کری آمریکایی بنشیند، عبدالحسین تیمورتاش در همان شهر پشت میز مذاکره با سر جان کدمن انگلیسی نشست، تا از حقوق ایران در مساله نفت و حق مالکیت ایران بر سر بحرین و جزایر تنب و ابوموسی دفاع کند.
طی سال‌های 1307 تا 1311، سلسله مذاکراتی در مورد حقوق ایران در مسائل نفت، بحرین و جزایر میان ایران و انگلستان صورت گرفت که تیمورتاش وزیر دربار رضاشاه و نماینده تام‌الاختیار او در سیاست خارجی، نهایت تلاش خویش را برای احقاق حقوق ایران معطوف داشت.

■■■
  
وزیرمختار انگلیس در یکی از گزارش‌های خود با تعجبی آمیخته به تحسین از پشتکار و فعالیت تیمورتاش برای حل این مسائل صحبت می‌کند و به مافوقش وزیر خارجه انگلیس می‌نویسد:
«...تیمورتاش از نظر روحی خسته است و میزان کار شبانه‌روزی‌اش در حدی است که یک وزیر اروپایی حتی تصورش را هم نمی‌تواند بکند. به عکس وزرای ما منشی مخصوص ندارد و نامه‌هایی را که به من می‌نویسد، یا خودش تایپ می‌کند یا همسرش و این کارها را هم اغلب در نخستین ساعات بعد از نصف شب انجام می‌دهد. خانم وزیر دربار دلیل این عمل را برایم توضیح داد و گفت که شوهرش به غیر از خود او، به هیچ‌کس دیگری اعتماد ندارد. در حال حاضر علاوه بر مسائل گوناگون که من مشغول مذاکره با این مرد درباره آن هستم، خبر دارم که ایشان مذاکرات دیگری را هم برای بستن پیمان‌های تجاری با آلمانی‌ها و شوروی‌ها به مباشرت مستقیم خودشان انجام می‌دهند.»</sup>

تورم انگلستان منفی شد

^{اتفاق بی‌سابقه در نیم قرن اخیر رخ داد}

 

^{انگلستان دروازه احیای اقتصادی پس از دوران رکود مالی جهانی بود و همه امیدها برای این که اروپا از رکود خارج شود، به این کشور بسته شده بود. حالا آمار جدید نشان می‌دهد که تورم انگلیس به منفی 0.1 رسیده است.}

^{آخرین آمار رسمی تورم انگلستان طبق آن چه روزنامه گاردین نوشته،‌ نشان می‌دهد که تورم در این کشور منفی شده است. انگلستان دروازه احیای اقتصادی پس از دوران رکود مالی جهانی بود و همه امیدها برای این که اروپا از رکود خارج شود، به این کشور بسته شده بود. حالا آمار جدید نشان می‌دهد که تورم انگلیس به منفی 0.1 رسیده است. کارشناسان گفته‌اند که این اتفاق از سال 1960 میلادی تا کنون، یعنی برای بیش از نیم قرن، بی‌سابقه بوده است.}

^{تورم منفی در انگلیس باعث رونق در هزینه‌های خانوار در انگلیس خواهد شد و از سوی دیگر، امیدها برای افزایش نرخ سود بانکی که به کمترین حد خود در سالهای اخیر رسیده را کمتر خواهد کرد.}

اهمیت اقتصاد در انتخابات بریتانیا

سباستین کریسپین
تحلیلگر اقتصادی بی‌بی‌‌سی 
اقتصاد بریتانیا رو به بهبود است، اما آیا این به آن معنا است که مردم هم حس بهتری دارند؟ آیا کاهش کسری بودجه به معنای پول بیشتر در جیب مردم است؟ رای‌دهندگان از خود می‌پرسند کدام حزب بیش از دیگران احتمال دارد که با بهبود اقتصاد و کنترل امور مالی دولتی به آنها کمک کند؟

در سال 2014، رشد اقتصادی بریتانیا یکی از سریع‌ترین رشدها در میان اقتصادهای عمده جهان بود و رشد سال 2015 هم می‌تواند قوی باشد. اما عواملی چند هستند که می‌توانند رشد بریتانیا را کاهش دهند. در حالی که نرخ اشتغال در حال افزایش است، حداقل دستمزدها مدت کوتاهی است که رشدی بیشتر از تورم دارند. همچنین گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه بسیاری از مردم می‌خواهند بیش از توان خود کار کنند. دولت کسری بودجه را حدود یک سوم کاهش داده، اما پرداخت‌های بهره بدهی و افزایش هزینه‌های مراقبت اجتماعی به معنای افزایش وام‌گیری دولتی بیش از آن چیزی است که دولت امید داشت انجام شود. با کند شدن آهنگ رشد در منطقه یورو و چین، بریتانیا هم می‌تواند در برابر خطرات خارجی آسیب‌پذیر باشد.

سرگذشت شرکت نفت ایران و انگلیس

به دنبال تحولات سیاسی اقتصادی جهان بعد از جنگ جهانی دوم و تغییر شرایط قراردادهای نفتی که در آن کنترل کشورها بر منابع نفتی به‌عنوان یک اصل شناخته می‌شد، دولت ایران تصمیم گرفت براساس قانون مصوب مجلس شورای ملی در 29 مهرماه 1326، تجدیدنظر در قرارداد 1312 را از شرکت نفت انگلیس و ایران خواستار شده و اقداماتی را در جهت استیفای حقوق ملت ایران به عمل آورد؛ زیرا قرارداد 1312 که به دنبال الغای امتیاز دارسی بین ایران و دولت انگلستان منعقد شده بود، با شرایط حقوقی جدید یعنی اصل تنصیف منافع (50-50) بیگانه بود و همچنان نقاط ضعف بسیاری داشت؛ در حالی که قراردادهای نفتی در پاره‌ای از کشورهای نفت‌خیز جهان از جمله ونزوئلا، کویت و عربستان سعودی، براساس اصل 50-50 منعقد می‌شد.
از این‌رو پس از رد موافقت‌نامه قوام- سادچیکف، قوام‌السلطنه نخست‌وزیر وقت ایران، وزیر دارایی را مامور کرد تا براساس قانون مصوب 1326 مجلس شورای ملی، ضمن یافتن راهکاری جدید، به استیفای حقوق ملت ایران از شرکت نفت انگلیس و ایران اقدام کند. بند قانونی مصوب مجلس تصریح داشت:
«دولت مکلف است در کلیه مواردی که حقوق ملت ایران نسبت به منابع ثروت کشور، اعم از منابع زیرزمینی و غیر آن مورد تضییع واقع شده است، به‌خصوص راجع به نفت جنوب، به‌منظور استیفای حقوق ملی، مذاکرات و اقدامات لازمه را به عمل آورد و مجلس شورای ملی را از نتیجه آن مطلع سازد.» 1
این بند و تصمیمات در شرف اقدام ایران، خطری آشکار برای انگلیسی‌ها و شرکت نفت انگلیس و ایران محسوب می‌شد؛ هرچند که مدیران شرکت در آغاز آن را جدی نگرفته و همچون گذشته خود را مسلط بر اوضاع سیاسی ایران می‌پنداشتند. ضمن اینکه این مصوبه را تنها ابزاری قانونی برای شکست سیاست امتیازخواهی شوروی به‌شمار می‌آوردند.

پولهای چین، لندن را شکوفا می‌کند

^{چین، دارنده عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، میزان استفاده از واحد پولش را در داد و ستدهای جهانی به مرور زمان ارتقا می‌بخشد و انتظار می‌رود که موانع پیش روی رنمینبی برای حضور در محافل تجاری جهانی، به زودی و در چند سال آینده برطرف شود.}

^{«بازارهای لندن با همراهی جریان تجاری واحد پول چینی رونق می‌یابد.» این خبر توسط وزارت خزانه‌داری انگلستان اعلام شده و حاصل ماهها مذاکره و همزمان با بازدید تجاری نخست وزیر چین، لی ککیانگ، از انگلستان بوده است.}

^{به گزارش روزنامه گاردین، لندن مرکز استقرار نخستین بانک با قابلیت نقل و انتقلات و تراکنشهای بانکی بر پایه واحد پول چین در خارج از آسیا خواهد بود و این تصمیم در جهت تلاشی است که انگلستان برای به دست گرفتن رهبری دنیای غرب در زمینه تجارتهای خارج از خانه رنمینبی انجام می‌دهد؛ رنمینبی واحد رسمی پول در سرزمینهای اصلی چین است که واحد آن یوآن است.}

^{بانک مردمی چین و بانک مرکزی انگلستان به توافق رسیده‌اند تا بانک سازندگی چین را به عنوان اولین بانک انگلیسی، برای انجام عملیات بانکی رنمینبی معرفی کنند. چین، دارنده عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، میزان استفاده از واحد پولش را در داد و ستدهای جهانی به مرور زمان ارتقا می‌بخشد و انتظار می‌رود که موانع پیش روی رنمینبی برای حضور در محافل تجاری جهانی، به زودی و در چند سال آینده برطرف شود.}

نگاهی به مقررات مرکانتیلیستی در قرون 16 و 17 / سرکوب آزادی اقتصادی

جورج اچ. اسمیث 
مترجم: دکتر محسن محمودی
در روزگار رنسانس، زمانی که لویی دوازدهم از یکی از مشاورینش پرسید برای موفقیت در فتح میلان چه چیزی لازم است، مشاورش گفت: «ای شاه شاهان، سه چیز لازم است: پول، پول بیشتر و پول بیشتر از بیشتر.» 
در دوره مدرن فتوحات و پادشاهی مطلقه بود که مالیات یک پای ثابت جهان سیاست شد. اما جمع‌آوری مالیات‌ برای دولت- ملت‌های نوظهور دشوار از کار درآمد و مقاومت‌های خشونت‌باری برانگیخت. شورش‌های مالیاتی در اروپا در سرتاسر قرن ۱۶ و ۱۷ رایج بود. در واقع، شورش‌های مالیاتی در فرانسه قرن هفدهم آن‌چنان متعدد و رایج بود که به بیان یک تاریخ‌‌نگار برجسته فرانسوی «کم‌وبیش یک عرف» شده بود.
در فرانسه، مالیات بر نمک آن چنان نامحبوب بود که اسمش یعنی گابل (gabelle) برای هر مالیات ناعادلانه و گزاف به کار برده می‌شد. نقش نمک در حفاظت از مواد غذایی آن را غیرقابل چشم‌‌پوشی کرده بود؛ اما نمک قانونی تنها به وسیله چند فروشنده مجاز که در هر زمان مقدار کمی نمک می‌فروختند، قابل دسترسی بود. این مساله سختی‌های زیادی پیش پای افرادی می‌گذاشت که در مناطق دورافتاده زندگی می‌کردند و آنها را مجبور می‌کرد سفرهای دور و درازی برای خرید مقداری نمک انجام دهند.
مجازات‌های سختی شامل مرگ در انتظار کسانی بود که می‌کوشیدند؛ به جای اینکه قیمت‌های گزاف به انحصارگران محدود نمک بپردازند از آب دریا نمک بگیرند. علاوه بر این، برخی انواع نمک خیلی گران‌تر از بقیه بودند، از این رو مصرف‌کنندگان وسوسه می‌شدند که یک نمک ارزان‌تر که معمولا برای دباغی کردن چرم استفاده می‌شد، بخرند. حکومت فرانسه که مصمم بود درآمدهایش را از دست ندهد به این نمک‌ها سم زد تا آن را برای آشپزی غیرقابل‌استفاده کند. بنابراین وقتی برخی مقامات دولت از روی بی‌مبالاتی نمک‌های مختلف را با هم قاطی کردند این کار به هزینه جان بسیاری تمام شد.
قاچاق نمک سودآور اما پرخطر بود، بنابراین قاچاقچیان گاهی سگ‌ها را آموزش می‌دادند تا به‌عنوان حاملان نمک خدمت کنند. وقتی این سگ‌ها گرفتار می‌شدند، حسب موازین به‌دست مقامات کشته می‌شدند.هدف سیاست‌های مرکانتیلیستی این بود که فعالیت اقتصادی را زیر سیطره دولت درآورده و به این وسیله صنعت و تجارت را در خدمت منافع دولت قرار دهد. مرکانتیلیسم به ‌بیان یکی از مراجع صاحب‌نظر در این باب به‌معنای «متمرکزسازی قدرت در ید دولت» بود.

مدیریت اقتصادی به شیوۀ انگلیسی

 

 

^{موسسۀ استاندارد اندپور پیش بینی کرده است که رشد اقتصادی بریتانیا- پنجمین قدرت اقتصادی جهان- در سال جاری به 2.7% برسد. گفتنی است تولید ناخالص داخلی انگلستان در سال 2014 از فرانسه جلو زد و دومین اقتصاد اروپا را پشت سر نهاد. میزان ثروت تولید شده در سال گذشته در بریتانیا به 2.232 میلیارد رسید، در حالیکه برای فرانسویها این رقم 2.135 میلیارد یورو بوده است. پیش بینی می شود بریتانیا تا سال 2016 با سرعت بیشتری فاصلۀ خود را از کشورهای اروپایی در تولید ثروت افزایش دهد. البته بریتانیا نیز متأثر از رکود حاکم بر اقتصاد جهانی، تا سال 2020 شاهد کاهش تولید ناخالص داخلی خواهد بود با این تفاوت که اقتصاد این کشور تاکنون ظرفیت بیشتری برای مقابله با تبعات بحران از خود نشان داده است.}

بانوی پیر خیابان تریدنیدل

 

 

^{بانک انگلیس (Bank of England - BOE) بانک مرکزی بریتانیاست و به عنوان الگویی برای بسیاری از بانک‌های مرکزی مدرن پایه‌گذاری شده است. این بانک که در سال 1694 میلادی تاسیس شد، دومین بانک مرکزی قدیمی جهان پس از بانک مرکزی سوئد و هشتمین بانک جهان است. هدف تاسیس بانک مرکزی انگلستان، کمک به دولت انگلیس بود و هنوز هم این بانک، بانکدار دولت است. مالکیت بانک مرکزی انگلستان از زمان پایه‌گذاری‌اش در سال 1694 تا ملی شدن آن در سال 1964 خصوصی بوده است. این بانک در سال 1998 به یک ارگان ملی غیروابسته تبدیل شده و با استقلال در تنظیم سیاست پولی، مالکیت آن به کلی به وزارت خزانه‌داری (به عنوان وکیل و نماینده دولت) داده شد. این بانک یکی از هشت بانک مجاز به صدور اسکناس در گستره پادشاهی بریتانیاست، ولی برای انتشار اسکناس در انگلستان و ولز انحصار داشته و همچنین به عنوان نهاد تنظیم‌کننده انتشار اسکناس در اسکاتلند و ایرلند شمالی نیز شناخته می‌شود. برای مدیریت سیاست پولی به کمیته سیاست پولی بانک مسوولیت داده شده است و همچنین خزانه‌داری نیز برای اعطای دستورات به کمیته سیاست پولی - درصورتی که به خاطر نفع عمومی یا شرایط اقتصادی خاص به این دستورات نیاز داشته باشند - قدرت اضافی دارد، اما این دستورات، پیش از اجرا، باید طی 28 روز توسط پارلمان تایید شده باشد. نخستین نشست کمیته سیاستگذاری مالی بانک مرکزی انگلستان به عنوان قانونگذار سیاست‌های کلان احتیاطی} 

^{(macro prudential)، در ماه ژوئن سال 2011 برگزار شد. هدف برگزاری این نشست، بازبینی قانون بخش مالی انگلستان بود. ساختمان مرکزی بانک از سال 1734 در منطقه‌ای واقع در قلب بخش مالی لندن، خیابان تریدنیدل، قرار دارد. گاهی از این ساختمان با عنوان افسانه‌ای «بانوی پیر خیابان تریدنیدل» یا «بانوی پیر» نیز یاد می‌شود.}

بهترین دانشگاه های جهان برای اقتصاد

<sup>آیا میدانید که رشته اقتصاد، رشته محبوبی میان ثروتمندترین افراد جهانست و تعداد زیادی از ملیاردرهای جهان، دانش آموخته و فارغ این رشته هستند؟ ازین لحاظ این رشته یکی از محبوبترین رشته های تحصیلی در جهانست و ارزش والایی در میان سایر رشته های تحصیلی در دانشگاههای برتر جهان دارد. 
در رده بندی جدید بهترین دانشگاه های جهان که از سوی سازمان «Quacquarelli Symonds» نشر شده، برترین دانشکده های اقتصاد را نیز رده بندی نموده است.
برای آماده ساختن این فهرست، سازمان «کواک کوارلی سایمندز» پرسشنامه‌ی را از استادان، دانشجویان و دانشگاهیان سرتاسر جهان پرسیده تا بهترین جا برای تدریس و تحصیل در رشته های مختلفی از جمله اقتصاد را شناسایی نمایند.

فهرست ذیل، 30 دانشگاه برتر جهان در رشته اقتصاد را نشان میدهد.
1- دانشگاه هارورد - Harvard University - امریکا
2- دانشگاه فناوری ماساچوستس - Massachusetts Institute of Technology - امریکا
3- دانشگاه اقتصاد و علوم سیاسی لندن - London School of Economics and Political Science - بریتانیا
4- دانشگاه ستنفورد - Stanford University - امریکا
5- دانشگاه کالیفورنیا - University of California, Berkeley - امریکا
6- دانشگاه شیکاگو - University of Chicago - امریکا
7- دانشگاه پرنستون - Princeton University - امریکا
8- دانشگاه یلی - Yale University - امریکا
9- دانشگاه پنسلوانیا - University of Pennsylvania - امریکا
10- دانشگاه کمبرج - University of Cambridge - بریتانیا
11- دانشگاه کلمبیا - Columbia University - - امریکا
12- دانشگاه آکسفورد - University of Oxford - بریتانیا
13- دانشگاه نیویارک - New York University - امریکا
14- دانشگاه کلیفورنیا لاس آنجلس - University of California, Los Angeles - امریکا
15- دانشگاه نارت وست - Northwestern University - امریکا
16- دانشگاه ملی سنگاپور - National University of Singapore - سنگاپور
17- دانشگاه کالج لندن - University College London - بریتانیا
18- دانشگاه ملی آسترالیا - The Australian National University - آسترالیا
19- دانشگاه توکیو - University of Tokyo - ژاپن
20- دانشگاه بوکونی - Università Bocconi - ایتالیا
21- دانشگاه ورویک - University of Warwick - بریتانیا
22- دانشگاه کورنیل - Cornell University - - امریکا
23- دانشگاه ملبورن - The University of Melbourne - آسترالیا
24- دانشگاه موناش - Monash University - آسترالیا
25- دانشگاه دیوک - Duke University - - امریکا
26- دانشگاه مشیگن، آن آربور - University of Michigan, Ann Arbor - امریکا
27- دانشگاه تورنتو - University of Toronto - کانادا
28- دانشگاه هانگ کانگ - The University of Hong Kong - هنگ کنگ
29- دانشگاه کلیفورنیا، سان دیاگو - University of California, San Diego - امریکا
30- دانشگاه علوم و فناری</sup> هنگ کنگ^{- The Hong Kong University of Science and Technology} 
 

جدایی اسکاتلند از بریتانیا رای نیاورد

^{نتیجه همه پرسی استقلال اسکاتلند از بریتانیا اعلام شد و براساس گزارش های رسمی استقلال اسکاتلند از بریتانیا رای نیاورد.}

به گزارش شبکه های اسکای نیوز عربی و شبکه بی بی سی، پس از اعلام نتایج رسمی مشخص شد که مخالفان استقلال اسکاتلند از بریتانیا پیروز شدند.

شبکه راشا تودی نیز در خبری فوری اعلام کرد که اسکاتلندی‌ها به استقلال از بریتانیا رای منفی دادند.

شبکه بی بی سی نیز گزارش داد که مردم اسکاتلند با استقلال این سرزمین مخالفت کردند و اسکاتلند همچنان بخشی از بریتانیا باقی خواهد ماند.

چرا ایرلند شمالی بخشی از پادشاهی متحده (دولت متحد انگلیس) است؟

^{حدود یک سال از شورش های خیابانی بلفاست در ماه دسامبر سال گذشته میگذرد که دلیل آن جنبشی برای پایان دادن به دوران اهتزاز بیرق اتحادیه انگلیس (Union Jack flag) بر فراز تالار شهر بلفاست بوده است. این شورش شدید به مدت دو ماه طول کشید و پرسش اساسی همین بود که چرا ایرلند شمالی، متشکل از شش ایالت شمال شرقی در ایرلند، بخشی از پادشاهی دولت متحد است؟ ایرلند شمالی دارای پرچم جداگانه خود، فرهنگ و تیم های ورزشی بین المللی مجزا از خود، اما با آن هم یک کشور مستقل نیست. چرا؟}

طرح کمک به خرید مسکن در انگلیس

آمارهای دولت انگلیس نشان می دهد بیش از ۴۸ هزار نفر در یک سال گذشته با استفاده از برنامه کمک به خرید مسکن در این کشور خانه دار شده اند. البته نگاهی دقیق به این آمارها نشان می دهد، اشتیاق به استفاده از این برنامه به نسبت ماه های اول اندکی فروکش کرده است. یکی از بخش های این برنامه که نسبت به قبل اکنون کمتر متقاضی و مشتری دارد، تضمین وام است. دولت انگلیس هر ماه اطلاعات مربوط به این برنامه و چگونگی استفاده خریداران مسکن از آن و همچنین تاثیر این برنامه در بازار را منتشر می کند.

بررسی جدایی اسکاتلند

مردم اسکاتلند قرار است ۱۸سپتامبر ۲۰۱۴ در رفراندومی شرکت کنند که سرنوشت آن را از نظر استقلال از بریتانیا تعیین خواهد کرد. نمودارهای زیر نشان دهنده بعضی از جنبه های عمده اقتصادی در اسکاتلند است:

اسکاتلند دومین کشور بزرگ بریتانیاست که از انگلستان کوچکتر است