جادوی اقتصاد

منشور خبری تحلیلی اقتصاد ایران و جهان

جادوی اقتصاد

منشور خبری تحلیلی اقتصاد ایران و جهان

زندگی بر پایه اقتصاد

استاد دانشگاه کالیفرنیا می گوید: «ایران اباد» پروژه شهروندان ایران است و کارشناسان و متخصصینی که وقت و دانش خود را صرف این ایده کرده اند، به هیچ نهاد دولتی و شبه دولتی وابسته نیستند.
 

علی فراستی می گوید: آب و خشکسالی بر سرنوشت همه ایرانیان تاثیر گذاشته و خواهد گذاشت. هرکس باید بنا به توان و استعداد و امکانات خود قدمی برای کاستن از عواقب خشکسالی بردارد وگرنه آینده تاریکی در انتظار کشورمان است.  
استاد دانشگاه کالیفرنیای آمریکا و طراح ایده "ایرانرود" در گفت وگو با خبرگزاری خبرآنلاین با اشاره به طرح آبرسانی به کویر معروف به ایرانرود، با بیان اینکه برداشت غلطی از این واژه در ذهن برخی شکل گرفته که ناشی از یک نقشه غلط تخیلی است که نشان می دهد کانالی به عرض 50- 60 کیلومتر از جنوب به شما کشور کشیده می شود و ضمن شکافتن رشته کوه های چند هزار متری دو دریای شمال و جنوب را بهم وصل می کند، گفت: با دیدن این نقشه تصور چیزی شبیه کانال سوئز در ذهن بیننده شکل می گیرد که آب از دریای سرخ به دریای مدیترانه مرتبط شده است و برپایه این تصویر غلط، نظرات منفی ابراز می شود. ورود برخی نهادهای شبه دولتی به این مقوله هم بر شبهات افزود.

وی افزود: برای رفع سوءتفاهم نسبت به محتوای طرح آبرسانی به کویر اخیرا نام طرح را به «ایران اباد» تغییر دادیم.

فراستی با بیان اینکه "طرح ایران آباد" تلفیقی از چند نظریه انتقال آب به کویرهای فلات مرکزی کشور است، خاطرنشان کرد: سابقه تاریخی آن به مرحوم مهندس هومان فرزاد بر می گردد که در سال های میانی دهه 40 خورشیدی مقالات متعددی در مجله دانشمند و دیگر نشریات علمی منتشر کرد. 

وی ادامه داد: بعدا چند کتاب از مجموعه مصاحبه ها و مقالات وی منتشر شد. در آن زمان نه موضوع خشکسالی مطرح بود و نه نگرانی از کاهش چشمگیر منابع آبی کشور؛ که هم اکنون شاهد آن هستیم.

استاد دانشگاه کالیفرنیا با اشاره به اینکه مرحوم فرزاد پیش بینی چنین دورانی را می کرد، عنوان داشت: از همان زمان هشدار می داد که باید به فکر تامین اب کشور برای نسل های بعد باشیم، ولی توجهی به هشدارها و راه حل های ایشان نشد. 

وی اضافه کرد: حال دونسل پس از آن مرحوم و به عنوان یک راه حل درازمدت و راهبردی عده ای در داخل و خارج کشور متوجه این ایده شده و آن را به عنوان راه درازمدت و راهبردی برای حل بحران آب کشور و زدودن شبح خشکسالی مورد بررسی قرار داده اند.

فراستی یه تشکیل گروهی مطالعاتی در شبکه اجتماعی فیسبوک به نام "ایران آباد" اشاره کرد و گفت: این گروه مطالعاتی ایجاد شده و دیدگاه ها و نظرات متفاوت کارشناسی و علمی حول این طرح مورد بررسی قرار داده است.

وی ادامه داد: در فاصله چند ماهی که از راه اندازی این گروه مطالعاتی می گذرد، بیش از 250 نفر به آن ملحق شده اند و صدها صفحه نظرات کارشناسی از جنبه های گوماگون در آن مطرح شده که گنجینه ای از دانستنی های ذیقیمت هستند.

به گفته این استاد دانشگاه، اعضای این گروه مطالعاتی بدون هیچ گرایش سیاسی؛ قومی و ایدئولوژیک صرفا برای بررسی امکان پذیری انتقال آب به کویر و تبدیل آن به دریاچه مشغول همکاری هستند.

او با اشاره به اینکه پروژه های دولتی برای شیرین کردن آب و انتقال آن به شهرهای حاشیه کویر مدتی است کلید خورده است، تاکید کرد: منبع تمام نشدنی اب برای همه کشورها دریاهای آزاد است. کشورهای ساحل جنوبی خلیج فارس سال هاست با این شیوه به ابادانی شهرهای خود مشغول هستند. 

« ایران آباد» کمک به حفظ منابع آب

فراستی در ادامه با تاکید بر  اینکه یک پاسخ فوری و اورژانسی به مشکل کنونی خشکسالی در ایران نیست، گفت: این طرح یک راه حل دراز مدت و راهبردی است؛ فرض این طرح بر این است که با انتقال آب به فلات مرکزی و پر کردن سه حفره عظیم جازموریان، کویر لوت و دشت نمک از آب و تبدیل آنها به دریاچه چند هدف محقق می شوند.

وی به شش راه حل درباره این طرح اشاره کرد و خاطرنشان کرد: در مرحله اول نیمی از سرزمین ایران که در کویر؛ حاشیه کویر و نواحی مرکزی؛ جنوبی و جنوب شرق کشور واقع شده و به مرور خالی از سکنه شده و می شوند از بن بست استراتژیک خارج شوند.

وی افزود: در مرحله دوم می توان با ورود آب جلوی پیشرفت کویر گرفته شده و از فضای موجود بهره برداری بهینه برای توسعه صنعتی، گسترش شیلات، ایجاد بنادر و شهرک های جدید کرد.

وی مرحله سوم اجرای این طرح را موجب تعادل در پراکندگی جمعیت ذکر کرد و گفت: با اجرای طرح ایران آباد، فشار بر مناطق شمال و شمال غرب کشور برای جذب مهاجر کم خواهد شد.

فراستی چهارمین ویژگی اجرا این طرح را  پاسخی عملی به هشدارهای دو معاون رئیس جمهور دانست و گفت: یکی از آنها سخن از کوچ اجباری ۵۰ میلیون ایرانی و دیگری سخن از ۱۱ برابر شدت گرفتن خشکسالی تا ۳۵ سال آینده زده است.

این استاد دانشگاه پنجمین ویژگی را «بحاری کره زمین» نامید و خاطرنشان کرد: ممکن است در گرمترین نقطه کره خاکی «بحاری کره زمین» (یعنی کویر لوت) خاموش شده و باعث تغییرات اقلیمی در فلات ایران شود.

او در توصیف ویژگی ششم نیز گفت: ممکن است با استفاده از این شیوه ذخایر از دست رفته آب های زیرزمینی مجددا جبران شده و دسترسی به منابع آب به سهولت صورت گیرد.

به گفته فراستی، این موارد و به خصوص دو مورد آخر فرضیاتی هستند که نیازمند پژوهش علمی و مطالعه کارشناسی اند.

وی اضافه کرد: از قبل میدانیم اصلی به نام «تاثیر دریاچه» و یا Lake Effect  وجود دارد که ممکن است در این طرح مصداق پیدا کند. برپایه این نظریه اگر بادی که از سطح یک دریاچه عبور می کند، 13 درجه از آب سطح دریاچه خنک تر باشد و فضای کافی برای 20 کیلومتر حرکت در سطح اب داشته باشد، رطوبت ناشی از تبخیر دریاچه را به باران تبدیل کرده و در محیط پیرامون دریاچه فرو خواهد ریخت.

استاد دانشگاه کالیفرنیا در نهایت با طرح این سوال که با توجه به اینکه همه ساله در مناطقی از کویر و ارتفاعات آن برف می بارد گفت: زمستان سال قبل حتی شاهد ریزش برف در سیستان و بلوچستان و بسیاری از شهرهای جنوبی کشور بودیم؛ آیا با انتقال اب به کویر ممکن است، اصل «تاثیر دریاچه» اتفاق افتاده و منجر به افزایش رطوبت و بازندگی و نهایتا تغییر اقلیم ایران شود؟ این سوالی است که هنوز پاسخی برای آن نیافته ایم.

 

 

این طرح مشکلات محیط زیستی درپی خواهد داشت؟

فراستی در پاسخ به این سوال که برخی منتقدان می گویند اجرای این طرح موجب به هم خوردم اکو سیستم منطقه خواهد شد، گفت: اکوسیستم کشور مدتهاست بهم خورده و بالاترین مقامات محیط زیستی کشور هشدارهای بسیار نگران کننده ای مطرح می کنند. 

وی ادامه داد: خانم معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و معاون رِئیس جمهور اعلام کردند که شدت خشکسالی تا سال 2050 یازده برابر بدتر از حالا خواهد شد. بنده می توانم تصور دو یا سه برای بدتر را بکنم ولی تصور 11 برابر بدتر بدین معناست که سرزمین کنونی ایران تا 35 سال آینده به طور غالب غیرقابل سکونت خواهد شد. 

این استاددانشگاه با اشاره به اینکه معاون دیگر رِییس جمهور در امور آب، اقای عیسی کلانتری هشدار داده اند که باید 50 میلیون نفر از جمعیت کشور به کشورهای دیگر کوچ کنند چون آب برای همین جمعیت کنونی در آینده وجود نخواهد داشت، تصریح کرد: خشک شدن 7 دریاچه و 77 تالاب کشور، کاهش 20 درصدی ذخیره برف، از دست رفتن 80 درصد از ذخیره هیدرولوژیکی کشور، کاهش 20 درصدی روان آبها، خشک شدن ۲۵۰ دشت کشور همه از نتایج بهم خوردن اکوسیستم سرزمین ایران است. 

وی با طرح این سوال که آیا هنوز منتظر اخبار و آمار جدید از بهم خوردن اکو سیستم هستیم تا باور کنیم همین الان در بحران بسر می بریم؟ گفت: آنها که دائم هشدار می دهند و با این کار احساس رضایت درونی پیدا می کنند، خوب است در کنار آن، نظر بدهند که برای ترمیم صدمات کنونی اکوسیستم کشور چه راه حل های عملی ارائه داده اند.

وی ادامه داد: انتقاد از «طرح ایران اباد» کار ساده ای است. کسانی که آنقدر دانش دارند که این طرح را مردود بدانند، بهتر است طرح خود را برای نقد و بررسی افکار عمومی و کارشناسان ارائه کنند. 

فراستی با بیان اینکه «ایران آباد» پروژه شهروندان ایران است و کارشناسان و متخصصینی که وقت و دانش خود را صرف این ایده کرده اند به هیچ نهاد دولتی و شبه دولتی وابسته نیستند و نتیجه مطالعات خود را از طریق رسانه ها و شبکه های اجتماعی در اختیار افکار عمومی قرار خواهند داد، گفت:  توصیه می کنم منتقدین نیز به جای رد این طرح در حال تدوین شدن، روی طرح های دیگر برای مقابله با خشکسالی کار کنند. بالاخره «ایران متعلق به همه ایرانیان است». موضوع آب و خشکسالی بر سرنوشت همه ایرانیان تاثیر گذاشته و خواهد گذاشت. هر کس باید بنا به توان و استعداد و امکانات خود قدمی برای کاستن از عواقب خشکسالی بردارد وگرنه آینده تاریکی در انتظار کشورمان است.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۴/۰۳/۲۵
مهدی اشرفی وند

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی