آشنایی با سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)

واژه «او.ای. سی.دی» (OECD) که امروزه از کاربرد بسیار زیادی در عرصه اقتصاد بین‌الملل برخوردار شده و هر روز به کرات بر زبان کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی و صفحات مطبوعات جاری می‌شود، مخفف نام انگلیسی «سازمان همکاری اقتصادی و توسعه» است.

سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (Organisation for Economic Co-operation and Development -OECD) که مقر آن در پاریس است به عنوان باشگاه کشورهای ثروتمند، مرکز پژوهشی، موسسه نظارتی و دانشگاه غیر آکادمیک یاد می‌شود.

سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در ۱۴ دسامبر سال ۱۹۶۰ با امضای یک کنوانسیون ۲۱ ماده‌ای توسط کشورهای اتریش، بلژیک، کانادا، دانمارک، فرانسه، آلمان، یونان، ایسلند، ایرلند، لوکزامبورگ، هلند، نروژ، پرتغال، اسپانیا، سوئد، سوئیس، ترکیه، انگلیس و آمریکا تاسیس شد.

بعدا با پیوستن کشورهای ایتالیا، ژاپن، نیوزیلند، فنلاند، استرالیا، جمهوری چک، مجارستان،  مکزیک، کره جنوبی، لهستان و جمهوری اسلواکی تعداد اعضای این سازمان به ۳۰ کشور افزایش یافت.

سازمان همکاری اقتصادی و توسعه به عنوان یکی از تاثیرگذارترین نهادهای اقتصادی جهانی مجمعی برای کشورهای همفکر به منظور بحث و بررسی، ایجاد و پالایش سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی آنها فراهم آورده است.او.ای.سی.دی با ارزیابی تجارب مشترک اعضا و جستجوی راه حل برای مشکلات مشترک از طریق هماهنگ کردن سیاست های داخلی و بین المللی به آنها کمک می کند. توصیه های سازمان همکاری اقتصادی و توسعه به اعضا در شکل موافقتنامه های الزام آور حقوقی همچون موافقتنامه های مربوط به مبارزه با رشوه و قانون جریان آزاد سرمایه و خدمات یا از طریق ساز و کارهای غیرالزام آور صورت می‌گیرد.

اگر چه سازمان همکاری اقتصادی و توسعه به عنوان باشگاه کشورهای ثروتمند و همفکر معروف شده است اما عضویت در آن به کشورهای یک نقطه خاص از جهان محدود نیست و امروزه کشورهایی از آمریکای لاتین، اروپایی شرقی و آسیای جنوب شرقی نیز عضو این سازمان هستند. مهمترین شرایط عضویت در او.ای.سی.دی پای بندی یک کشور به اقتصاد بازار آزاد و دمکراسی کثرت گرایانه است.

البته این سازمان از کشورهای غیرعضو نیز خواسته است تا به موافقتنامه ها و قراردادهای آن بپیوندند که در این خصوص اکنون 100 کشور غیر عضو از جمله برزیل، چین و روسیه و تعدادی از کشورهای آفریقایی با او.ای.سی.دی همکاری می  کنند.عمده فعالیت های سازمان همکاری اقتصادی و توسعه توسط دبیرخانه آن که در پاریس مستقر است انجام می شود.

دبیرخانه او.ای.سی.دی، ۲۳۰۰ کارمند دارد که حدود ۷۰۰ نفر از آنان اقتصاددان، حقوقدان و سایر کارشناسان حرفه ای هستند که در ادارات مختلف این سازمان مشغول به کار هستند. در راس دبیرخانه نیز دبیرکل قرار دارد. زبان رسمی او.ای.سی.دی هم انگلیسی و فرانسوی است.بودجه سالانه سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نیز برای سال 2008 مبلغ 342.9 میلیون یورو است که از سوی اعضا به نسبت حجم اقتصادشان پرداخت می شود.

در حال حاضر بیشتر حق عضویت (حدود ۲۵ درصد بودجه) سازمان همکاری اقتصادی و توسعه را آمریکا پرداخت می‌کند. پس از این کشور ژاپن بیشترین سهم را در تامین بودجه دارد. آمارها و تحلیل های سازمان همکاری اقتصادی و توسعه به ویژه در زمینه آمارهای مقایسه ای، اقتصادی و اجتماعی از مهمترین و قابل اعتماد ترین آمارهای منتشر شده در این زمینه به شمار می رود.