دلیل بنگاه داری بانکها چیست؟
دکتر مجید دلاوری گفت: در شرایط رکود اقتصادی در سطح بازار، بانک ها برای کسب سود بیشتر وارد عرصه خرید سهام،مشارکت،بورس و... شده و همچنین مالکیت برخی از بنگاه های اقتصادی را برای سود بیشتر بر عهده می گیرند.
وی افزود: برای نمونه صنعت خودرو اکنون در بورس سرمایه گذاری کرده است و در مقابل بانک ها نیز سهام این شرکت ها را خریداری می کنند و در این هنگام وظایف بانک ها و بنگاه ها با یکدیگر تداخل می یابد.
وی تصریح کرد: اکنون مشخص نیست بانک ها به عنوان نهاد مالی که وظایف اصلی آنها جذب سپرده ها وتامین وجوه و تسهیلات مورد نیاز بخش تولید و ... است چرا از این اهداف فاصله گرفته اند.
این اقتصاددان تاکید کرد:با چنین شیوه هایی می توان گفت که بانک ها با بنگاه داری از هدف اصلی خود دوره شده اند و فقط به دنبال کسب سود بیشتر هستند.
وی اظهار داشت: در شرایط فعلی اقتصاد،بنگاه های اقتصادی با مسائل و مشکلات فراوانی مواجه شدند و رکود در کسب و کار اتفاق افتاد و فعالان این بخش دچار زیان چشمگیر شدند اما در مقابل بانک ها منابع خود را به این سمت سوق دادند .
وی گفت:البته بخشی از سرمایه بانک ها نیز مربوط به مطالبات بوده که همچنان معوق مانده است.
مشاور شرکت های پتروشیمی عنوان کرد:در این شرایط که بانک ها از وظایف و اهداف اصلی خود دور شده اند، طبیعی است که نتوانند منابع مورد نظر مصوبات و طرح های دولت نظیر وام ازدواج،وام مسکن و... را تامین کنند زیرا منبع مالی در اختیار ندارند بنابراین بانک ها تبدیل به عاملی برای افزایش تورم می شوند.
دلاوی بیان کرد: دولت قصد دارد مانع حرکت بانک ها به سمت بنگاه داری شود این کار بسیار صحیح است اما باید دید آیا می تواند مانع بانک ها شود یا خیر؟
وی در پاسخ به این سووال که برخی از بانک و موسسات مالی خصوصی به دلیل وابستگی به ارگان ها و سازمان های خاص زیر بار نظارت و کنترل از سوی دولت نمی روند، برای رفع این مشکل چه باید کرد؟ توضیح داد: برخی بانک های خصوصی مانند سرمایه،پارسیان و... زیر نظر بانک مرکزی فعالیت دارند و این بانک می تواند موارد رعایت قانون را به آنها تذکر دهد و راهبردها را نشان دهد اما نمی تواند این موارد را الزام کند.
وی ادامه داد: اما در مورد موسسات مالی و قرض الحسنه ها اوضاع کمی متفاوت تر است زیرا این گروه باعث بی انظباطی اقتصادی شده اند و تاکنون در چند نوبت بانک مرکزی هشدار داده که باید سرمایه اولیه خود را به حد قابل قبولی برسانند و حتی ادغام شوند که می تواند به ادغام های موسسات تات و آینده اشاره کرد در این شرایط بانک مرکزی قادر به ساماندهی این بخش خواهد بود.
وی تاکید کرد: بانک مرکزی بر عملکرد بانک های خصوصی نظارت دارد اما موسسات مالی خود را مقید به انجام برخی از شرایط و قوانین نمی دانند.
دلاوی در پاسخ به این سووال که آیا می توان امیدوار بود بانک ها از بنگاه داری و سیستم ربوی فاصله گرفته و بانکداری اسلامی را سرلوحه خود قرار دهند،گفت: در یک سال گذشته تغییرات فراوانی در مدیران عامل بانک ها اتفاق افتاده که خوشبختانه با تیم اقتصادی دولت همراه هستند.
وی ادامه داد: باید امیدوار بود که بانک قوانین و رهنمودهای دولت و بانک مرکزی را سرلوحه امور خود قرار دهند و در گام بعدی بنگاه ها،میزان سهام،سرمایه گذاری ها و... را مشخص و اعلام کنند در قدم بعدی نیز با فروش اموال مازاد منابع مورد نیاز را فراهم کنند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: دولت باید هرچه سریعتر به موسسات مالی و اعتباری و همچنین بانک ها خصوصی سروسامان دهد زیرا بیش از یک دهه است که بانک مرکزی و همچنین دولت های گذشته تلاش کرده اند اوضاع را کنترل کنند اما موفق نبوده اند بنابراین دولت برای نهادینه کردن بانکداری اسلامی باید هرچه سریعتر به تظارت و کنترل عملکرد بانک ها و موسسات اقدام کند.
دلاوری خاطر نشان کرد: امیدوارم تا پایان سال بخشی از اموال بانک های ملی،تجارت،ملت و... به فروش رود و همچنین معوقات نیز به بانک ها بازگردانده شود.