پرسش و پاسخ اقتصادی ( آموزشی)

<sup>مجموع 10 سوال اقتصادی همراه پاسخ: 

1- ضمانت نامه اعتبار صادرات چیست، و از آن چگونه استفاده میشود، خصوصیات آن چیست؟
پاسخ: ضمانت نامه اعتبار صادرات، نوعی از بیمه ایست که صادر کننده را در برابر عدم پرداخت وارد کننده محافظت میکند. این ضمانت نامه عموما از سوی آژانس یا اداره توسعه صادرات یک کشور صادر میشود. طوریکه این ضمانت نامه یک پوشش بیمه ی را بر نسبت هزینه و قیمت (ad valorem fee) ارائه میدهد که اعتبار وارد کننده و خطر (ریسک) کشوری را در نظر میگیرد.
خصوصیات آن اینست که خطرات احتمالی مربوط به وام گیرنده - خطرات تجاری (commercial risks) - یا کشور وام گیرنده - خطرات سیاسی (political risks) - را زیر پوشش قرار میدهد، همانند ورشکستگی سیاسی، عجز بازپرداخت، محدودیت در انتقال ارز، برنامه ریزی مجدد بدهی، سلب مالکیت، جنگ یا شورشهای سیاسی در یک کشور.

2- بیمه اعتبار صادراتی چیست و کدام ویژگی را دارد؟ نقش بیمه اعتبار صادراتی در حالت صادر نشدن مال تاجر چیست؟
پاسخ: بیمه اعتبار صادراتی نوعی از بیمه ی است که مطالبات خارجی بازرگانان را در برابر خطرات تجارتی و سیاسی که منجر به عدم پرداخت صورتحساب صادراتی میشوند را تحت پوشش قرار میدهد. ویژگی آن اینست که در صورت هرگونه محدودیت های سیاسی و بازرگانی، با داشتن این نوع بیمه، بازرگان از هر نوع خطرات احتمالی که منجر به عجز بازپرداخت میشود، مصئون میباشد و در ضمن اعتبار تجارتی بازرگان در خارج از کشور، همیشه مصئون و مستحکم باقی میماند.

3- تخفیف پیمان اسعاری چیست و در تجارت چگونه استفاده میشود؟
پاسخ: تعهد یا پیمان نامه ارزی عبارت است از تعهد انتقال ارز (اسعار) حاصل ازصدور کالا به کشور و تخفیف پیمان ارزی، عبارت از روشیست که بازرگانان یا شرکتهای بازرگانی برای محافظت از خطرات تبادله ارز در معاملات به ارز خارجی از آن استفاده میکنند. 
زمانیکه یک سرمایه گذار تعهدی را برای پرداخت یا بازستانی پرداختها به ارز خارجی در یک زمان یا تاریخ معین آینده مینامید، و تاریخ پرداخت به ارز خارجی و آخرین تاریخ تخفیف پیمان ارزی بسر میرسند، سرمایه گذار مکلف به پرداخت نرخ تبادله ارز میگردد و آن زمان فروشنده یک نرخ تبادله در آینده را بدون هزینه پیش از پیش تعیین میکند.
بطور مثال یک بازرگان آمریکایی با یک بازرگان آلمانی امروز برای فروش لوازم الکترونیکی پیمان میبندد. براساس پیمان، خریدار یا وارد کننده باید در مدت شش ماه آینده به یورو پول فروشنده یا صادرکننده را بپردازد. در مدت شش ماه آینده، نرخ تبادله یورو در مقابل دالر بالا یا پائین میرود، برای از بین بردن خطرات یا کاستن عدم اطمینان در مورد جهت نرخ ارز، صادر کننده در ابتدا ممکن نرخ فروش به یورو و تسلیمی به دالر را تعیین کند. با این روش وی از تخفیف پیمان ارزی در ابتدای پیمان بازرگانی برای محافظت از نرخ یورو در مقابل دالر استفاده کرده است که فروشنده یا صادر کننده را از هر گونه تناوب نرخ ارزی پائینتر از نرخ پیمان محافظت میکند و اگر نرخ تبادله بالاتر از نرخ ذکر شده در پیمان باشد، را به واردکننده واگذار میشود.

4- جواز اسعاری چیست و در تجارت چگونه بکار میرود؟
پاسخ: جواز اسعاری یا مجوز ارزی، عبارت از جواز یا مجوزیست که از سوی بانک مرکزی یا نهاد مرکزی ارزی کشور برای شرکت ها یا بازرگانان برای ارائه خدمات اولیه نقد کردن چک و فروش حواله برای پرداخت هزینه ها و درگیری با فعالیت های مشابه ارزی، صادر میشود. 
از جواز ارزی برای نقد کردن چک و فروش حواله جات در تجارت برای پرداخت هزینه ها استفاده میشود. -</sup> 

 

<sup>5- تعرفه گمرکی و عوارض گمرکی از هم چه فرق دارند و دولت در کدام حالات آنها را وضع میکند؟
پاسخ: تعرفه گمرکی عبارت است از مالیات یا عوارض بر کالاهایی که میان کشورها یا منطقه‌ها داد و ستد می‌شود و یا سیاست‌های دولتی ویژه‌ای که این گونه مالیات‌ در آن وضع میشود.
عریضه گمرکی عبارت از مالیات غیرمستقیم بر واردات و صادرات میان کشورها میباشد.
دولت برای محافظت از استقلالیت بازرگانی و همچنان حمایت از تولیدات داخلی و محدود ساختن ورود کالاهای خارجی از تعرفه و عوارض گمرکی بعنوان ابزارهای سیاسی استفاده میکند.


6- اگر دولت بخواهد تجارت را تشویق کند، اسعار را به تجار بفروش نمیرساند، آیا تجار میتوانند این اسعار را از بازار خریداری نمایند یا خیر؟
پاسخ: اگر دولت مستقیماً ارز به بازرگانان بفروش نرساند، بازرگانان میتوانند از بازار ارز با نرخ شناور ارز مورد نیاز خود را خریداری نمایند که عرضه و تقاضای ارز تعیین کننده قیمت آن میباشد. بنابرین افزایش عرضه یا کاهش تقاضای یک ارز در بازار موجب کاهش قیمت و افزایش تقاضا یا کاهش عرضه موجب افزایش قیمت ارز مورد معامله می‌شود. 


7- ارزش واقعی پول از روی کدام معیارها تعیین میشود؟
پاسخ: معیارها یا شاخصهای اقتصادی که ارزش واقعی پول در یک کشور را تعیین میکنند عبارت اند از: تولید ناخالص ملی، توزیع درآمد، نرخ ارز، نرخ مسکن، نرخ تورم، نرخ بهرهٔ بانک‌ها، حجم سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی و مصرف سرانه در آن کشور.


8- آیا در طول سالها صادرات افغانستان تشویق شده؟ و اگر شده با استفاده از کدام روشها و سیاستها؟ با تخفیف، بیمه، ضمانت نامه، کمک های نقدی و آیا گاهی دولت افغانستان بخاطر کم کردن واردات اقداماتی را انجام داده؟
پاسخ: بله، اداره صادرات افغانستان فعالیتهای که منجر به رشد صادرات افغانستان بشود انجام می دهد، از قبیل تشویق صادرات و پیدا کردن بازار‌، دور کردن موانع از سر راه صادرات، ارائه زمینه های دسترسی به وام ها و ضمانت نامه های بانکی برای تولید کنندگان و صادر کنندگان و بالا بردن ظرفیت صادرکننده ها. همچنان هر نوع مالیه بجز بر سنگهای معدنی بالای تمام اقلام صادراتی معاف است. همچنان دولت افغانستان توافقنامه های تجارتی و ترانزیتی را با کشورهای همسایه به امضا رسانیده است که بر اساس آن ترانزیت کالاهای صادراتی افغانستان از طریق این کشورها به سایر کشورهای جهان سهل تر گردیده است.
یکی از سیاست های اقتصادی دولت بالا بردن تعرفه های گمرکی از اول حمل سال 1383 بود که دولت با این سیاست خود دو پلان را می خواست به پیش ببرد: اول افزایش سرمایه گذاری در کشور و دوم بهبود بخشیدن بیلانس تجارت یعنی کمتر کردن واردات و بیشتر کردن صادرات اما نه تنها این اهداف برآورده نشد بلکه این سیاست به ضرر کشور نیز تمام شد. چون به هر اندازه که تعرفه های گمرکی بالا رود تجار مبلغ اضافه شده را بالای قیمت کالا وضع می کنند و در این میان متضررین اصلی مستهلکین می باشند. و همچنین این سیاست موجب ضربه زدن به سکتور صنعت نیز شد. مثلا در ابتدا مواد اولیه مورد نیاز مردم مانند آرد، روغن، برنج و غیره از تعرفه های گمرکی معاف بودند اما در سال 1383 برای این مواد 7% تعرفه وضع شد و بعداً به 5% و بالاخره به 1% کاهش یافت که این نشانگر سیاست اشتباه دولت می باشد. و همچنین از عواقب منفی این سیاست می توان به کاهش 40 تا 50% حجم تجارت اشاره نمود.همچنین یکی دیگر از سیاست های اقتصادی نادرست دولت اینست که بالای مواد خام و مواد ضروری کشور تعرفه وضع می کند و همچنین به ورود بیش از اندازه کالاهای غیر ضروری راه را باز کرده است. -</sup> 

 

<sup>9- تعرفه گمرکی در افغانستان به چه شکلی وضع می شود؟ براساس ارزش جنس، تعداد جنس و یا مختلط؟
پاسخ: تعرفه برحسب قیمت اموال به عنوان یک فیصدی ثابت ارزش گمرکی تعیین شده برای مقاصد سنجش محصول قابل پرداخت، وضع می گردد. که در صورتِ اموالِ توریدی از ارزش هزینه، بیمه و مصارف انتقال یا باربری (CIF) عبارت است، و در صورتِ که اموالِ برای صدور در نظر گرفته شده باشند به عنوانِ یک فیصدی ثابت ارزش انتقال مجانی تا کشتی یا وسیلۀ نقلیه (FOB) وضع می شود.


10- دولت افغانستان تا حال کدام سکتور یا بخش را تشویق کرده و به چه شکل؟
پاسخ: دولت افغانستان تا بحال این سکتورها را تشویق نموده است:
I. سکتور صنعت:
• توزیع زمین به منظور فعالیت صنعتی در شهرهای کابل، جلال آباد، هرات، مزار شریف، کندهار و سایر شهرهایکه دارای ظرفیت فعالیت صعنتی باشند.
• توزیع زمین خالی دولتی به متشبثین برای احداث فابریکه صنعتی، در بدل پول بسیار ناچیز
• ارائه رایگان تاسیسات پارک های صنعتی برای سرمایه گذاران
• معافیت مالیاتی از هر نوع مالیه بجز مالیات موضوعی و یا شهرداری
• فراهم آوری انرژی برق برای فعالیت های صنعتی الی احداث فابریکه
• دسترسی به کریدت و اعطای قرضه های طویل المدت (5 - 10 سال) با تکتانۀ نازل الی 500 هزار دالر امریکائی و در حالت استثنائی تا به یک میلیون دالر امریکائی فی فابریکه برای صنایع کوچک و متوسط از طرف بانکهای تجارتی.
• محصول گمرکی، در تفاهم با صنعتکاران، تعرفۀ گمرکی همه فرآورده های صنعتی که در داخل کشور به اندازۀ کافی (جوابگو به ضرورت مردم) تولید و یا ظرفیت تولیدی را دارا باشد در مدت یک ماه بعد از منظوری این پالیسی از طرف وزارت مالیه اصولاً بلند شود. مواد خام که استفادۀ دوگانه نداشته باشند حین تورید تعرفۀ گمرکی آن تا 1% پایین آید. ماشین آلات صنعتی تولیدی فابریکات از محصول گمرکی معاف است.

II. 2- سکتور ساختمانی:
• اصلاحات در اخذ جواز ساختمانی و ساده سازی آن

III. انکشاف صادرات:
• توزیع زمین به صادرکنندگان محصولات و تولیدات داخلی به قیمت ناچیز
• معافیت مالیاتی بمدت 7 سال به استثنای مالیات موضوعی و شهرداری
• فراهم آوری انرژی برق برای فعالیت های انکشاف صادرات الی احداث فابریکه
• دسترسی به قرضه و اعطای وامهای طویل مدت
• کاهش محصولات گمرکی و معافیت آلات و تجهیزات لازم برای پروسس صادرات از محصولات گمرکی

IV. سکتور زراعت
• توزیع زمین وحمایت از دهاقین 
• دسترسی به قرضه و اعطای وامهای طویل مدت

V. سکتور معادن
• توزیع زمین برای پروسس معادن و احداث فابریکه ها در پارکهای صنعتی و سایر زونهای صنعتی
• معافیت ماشین آلات و تجهیزات پروسس معادن از محصول گمرکی -</sup>