چین و ما

1. بازار موبایل و اپ موبایل یکی از روبه رشدترین بازارهای نوین دوران زندگی ماست. به عنوان مثال فقط یک فقره شرکت واتس اپ همین امسال توسط فیسبوک با قیمت ۱۹ میلیارد دلار خریداری شد. یک لحظه تامل کنید و ۱۹ میلیارد دلار را تصور کنید.

حالا پرسش من این است که آیا می دانید کدام کشور بزرگ ترین بازار موبایل و اپ موبایل را دارد؟ شاید حساب سرانگشتی کرده باشید که بازار اپ موبایل چیزی نیست جز تعداد افرادی که در دنیا از موبایل استفاده می کنند. شاید بسرعت یادتان آمد که از هر هفت نفر آدم روی زمین یک نفر چینی است.

 

آیا تا به حال دقت کرده بودید که بازار موبایل ایران و چین چقدر به هم شبیه است؟ یا چه تفاوت های اساسی با بازارهای اروپا و آمریکای شمالی دارد؟ بزرگی می گفت: «از تفاوت ها بیاموز چون آنچه نیستی را به تو می نماید و از شباهت ها الگو بساز تا از تجربه موفق دیگران پلی برای موفقیت خودت بسازی.»

 

۲. برای کسانی که با بازار چین آشنا نیستند شاید درک مناسبات درون آن ساده نباشد. از طرفی شرکت اپل با اپ استور خود در بازار چین حضوری فعال دارد و چین سومین بازار بزرگ اپل (نه همه بازار اپ موبایل) به شمار می رود، اما از طرف دیگر سال ۲۰۱۰ شرکت گوگل ناگهان تصمیم گرفت فروشگاه اپِ گوگل پلی را از دسترس این بازار غول پیکر خارج کند. حالا و در غیاب فروشگاه گوگل پلی، حداقل چهار فروشگاه اپِ چینی به سودای جایگزینی آن به کسب وکار و رقابت مشغولند. بیایید یکی از نمونه های آنها را که برای ما ایرانی ها هم آشناست از زیر ذره بین با دقت بیشتری ببینیم: ویچت. جالب است که بدانید با وجود شهرت خاص ویچت در ایران، این اپ توانسته نبض بازار بزرگی مانند چین را نیز در دست بگیرد. البته نه فقط از طریق خدمات پیغام رسان. این اپ ۴۳۸ میلیون کاربر دارد و نه تنها یک پیغام رسان است بلکه میکروبلاگ هم هست که می توانید یادداشت هایتان را در آن منتشر کنید. می توانید فعالیت های دوستانتان را دنبال کنید یا از این بازی های کوچک انجام دهید. می دانستید اگر ویچت کشور بود بعد از چین و هند سومین کشور بزرگ دنیا می شد؟ در خلال بازی برخی امکانات یا رمزها به کاربران به قیمت های خیلی پایین (معمولا یک دلاری) فروخته می شود. شاید باورش برای شما مشکل باشد که همین حالا این داستان سیلی در چین به راه انداخته و ملت سریع تر از سرعت پلک زدن چشم در حال ارسال یک دلاری هایشان به ویچت هستند تا بتوانند امتیازشان را بالاتر ببرند. متخصصان از این در تعجب هستند که این دوستان چینی چطور قبل از این به هیچ وجه پرداخت موبایل انجام نداده بودند! به نظر می رسد برای این که شما به پرداخت های موبایلی خو بگیرید فقط اولین پرداخت کمی مشکل است. وقتی اولی انجام شد، دومی و سومی و... به دنبالش روان خواهد بود.

 

۳. «وندوجیا» یکی دیگر از این بازارهای چینی اندرویدی است که در چین به «اپ استور اندروید» معروف است، اما برایتان جالب خواهد بود اگر بدانید این چینی های بلندپرواز در مصاحبه ای پا را از این نیز فراتر گذاشته و گفته اند که فروشگاه آنها حتی با گوگل پلی هم تفاوت های جدی دارد. مثلا یک نکته جالب این است که آنها توانسته اند کاری کنند که حدود ۶ / ۱ میلیون اپ را در فهرست فروشگاه خود داشته باشند در حالی که سرورهایشان تنها قدرت ذخیره هزار اپ را دارند. ایده خیلی جالبی است. آنها این قدرت عجیب را از همکاری های دوطرفه با شرکت های مشابه خودشان و ایجاد راه ارتباطی مستقیم برای برنامه نویس های مستقل به دست آورده اند. این شرکت عقیده دارد که مدل کسب وکار آنها مرزهای رقابتی بین شرکت ها را تا حدود زیادی از بین برده چرا که بیشتر روابط رقابتی را به همکاری تبدیل کرده اند. این جور نگرش هم از فرهنگ چینی ها برمی آید و باید هم انتظارش را می داشتیم.

 

دوست دارید بدانید این شرکت ها چه ترفندی را برای افزایش نجومی درآمدشان به کار بسته اند؟ برای پاسخ این پرسش باید بدانید که در چین برخلاف اروپا و آمریکای شمالی کارت های اعتباری و ویزا و مسترکارت و فوری ندارند. چینی ها حساب بانکی شان را برای پرداخت های موبایل به تلفن شان مرتبط می کنند، اما بانک های چینی در بازارهای ثالث تنها اجازه می دهند از حساب بانکی فقط برای افزایش موجودی (و نه خرید) استفاده کنید یعنی چون نمی توانید بابت هر خرید، مبلغِ مشخصِ قیمت آن را از بانک به موبایلتان منتقل کنید هر بار قبل از خرید مبلغ ثابتی (مثلا ده دلار) به موجودی تان اضافه و در بازار از آن خرج می کنید. شبیه نوعی پول تو جیبی. خاصیت پول توجیبی هم همین است که تا قران آخرش خرج می شود. بی برو برگرد. مشتری چینی مشتاق می شود دوباره پول توجیبی اش را زیاد کند تا بتواند هله هوله های بیشتری بخرد. داستان وقتی شکل فاجعه به خود می گیرد که شاهد باشیم (که هستیم) که این آدم ها حاضرند هر روز مبلغ های بزرگ تری روی موبایل خود خرج کنند و محصولات بزرگ تری را از روی موبایلشان سفارش بدهند.

مصطفی پورمهدی