معرفی اقتصاددان : رابرت سولو

 

 

 

 

 

 

 

رابرت سولو (Robert Solow)، عمده شهرت خود را مدیون کار بر روی نظریه رشد اقتصادی است. وی به همین دلیل جایزه نوبل اقتصاد در سال 1987 را از آن خود کرد. در حقیقت، سولو مبتکر چارچوبی نظری است که می‌تواند در بحث عواملی که پشتوانه رشد اقتصادی هستند در دو جنبه نظری و کاربردی قابل استفاده باشد. این چارچوب همچنین می‌تواند برای اندازه گیری نقش عوامل مختلف تولید در رشد اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.

 

آشنایی با زندگی رابرت سولو
رابرت سولو روز 23 اوت سال 1924 در خانواده‌ای در بروکلین نیویورک متولد شد. او اولین فرزند خانواده بود. سولو بلافاصله پس از پایان دوره تحصیلات راهنمایی باید برای کمک به مخارج خانواده کار می‌کرد. با این حال، رابرت به همراه خواهران و دو پسرعمویش نخستین افراد از جمع بستگان خود بودند که به دانشگاه راه یافتند. با وجود تحصیل در مدارس دولتی، رابرت از همان ابتدا جزو بهترین‌ها بود. به واسطه همین مسئله، رابرت پس از پایان دوره دبیرستانی موفق به دریافت بورسیه تحصیلی دانشکده هاروارد شد و از سپتامبر سال 1940 تحصیلات عالی خود را عملاً آغاز کرد.
سولو نخستین مطالعات خود را در رشته جامعه‌شناسی شروع کرد و سپس انسان‌شناسی و در نهایت اقتصاد را ادامه داد. وی در سال 1942 تحصیلات خود را نیمه کاره گذاشت و در حالی که 18 سال بیشتر نداشت به ارتش آمریکا پیوست. دوره خدمت نظام وظیفه را در شمال آفریقا و سپس در سیسیل گذراند و تا سال 1945 و پایان جنگ در ایتالیا بود. رابرت سولو از این سه سال به عنوان مهم‌ترین ایام جوانی خود و دورانی یاد می‌کند که شخصیت او را پایه‌گذاری کرد. او پس از جنگ، وارد شورای مشاوران اقتصادی والتر هلر  شده سپس برای ادامه تحصیلات به دانشکده اقتصاد دانشگاه ماساچوست (MIT) رفت. 
سولو از سال 1949 تا 1950 به دانشگاه کلمبیا رفت و تحت نظر استادانی چون آبراهام والد و یاکوب وولفوویتز به تحصیل ادامه داد. سال دوم تحصیل در این دانشگاه کار روی رساله مقطع دکترای خود با عنوان «بررسی تغییرات نحوه توزیع درآمد با استفاده از روند تقابل اشتغال و بیکاری و نرخ دستمزدها» را آغاز کرد که در نهایت در سال 1951 برنده جایزه‌ای به مبلغ 500 دلار و امتیاز چاپ این رساله در قالب کتاب شد. در سال 1952 دکتر رابرت سولو به عنوان استادیار گروه اقتصاد ماساچوست انتخاب شد و به تدریس آمار و اقتصاد آماری پرداخت تمام تلاش خود را صرف تربیت دانشجویان کرد. وی در سال 1987 میلادی از سوی بنیاد نوبل و به خاطر «خدمات و زحمات او در زمینه نظریه رشد اقتصادی» مفتخر به دریافت جایزه اقتصاد نوبل گردید (nobelprize.org).

نظریات اقتصادی رابرت سولو
مدل رشد نئوکلاسیکی سولو: مدل رشد سولو در مقاله سال 1956 او تحت عنوان «ره آوردی به نظریه رشد اقتصادی» ارائه شد. مقاله حاوی مدل ریاضی است که چگونگی افزایش بیشتر تولید سرانه با انباشت سرمایه را توصیف می کند. مدل رشد نئوکلاسیکی سولو در واقع یک مدل پایه برای تحلیل رشد اقتصادی است که فرایند رشد اقتصاد را چنین تحلیل می‌کند؛ در اقتصاد فقیر، سرمایة بسیار اندکی برای کار وجود دارد، لذا نرخ بازده سرمایه خیلی بالا است. این امر مردم را تشویق می‌کند تا پس‌انداز و سرمایه‌گذاری بیشتر داشته باشند، در نتیجه اقتصاد سوار بر مسیر رشد و توسعه می‌شود. به موازات انباشت سرمایه بیشتر، بازده سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد و بنابراین مردم پس‌انداز و سرمایه‌گذاری خود را کاهش می‌دهند. فرایند انباشت سرمایه تا آنجا پیش می‌رود که جامعه، سرمایه و محصول مطلوب را به‌دست آورد.
مدل سولو را می توان یکی از مدل‌هایی تلقی نمود که بر نقش سرمایه تاکید دارد. به عبارت دیگر، در این مدل سرمایه (انباشت سرمایه)، موتور مولد اقتصاد می‌باشد. البته به مرور زمان برای این مدل دلالت های دیگری نیز استخراج شده است: از جمله این که کشورهای با نرخ پس‌انداز بیشتر، از محصول سرانه کارگر بالاتری برخوردارند و کشورهای با جمعیت بیشتر از رفاه کمتری بهره‌مند هستند و همچنین کشورهای با نرخ پس انداز بالاتر و دارای سهم سرمایه گذاری بیشتر ازGDP، از محصول سرانه بالاتر و رفاه بیشتری بهره مند هستند. طبق مدل سولو، کشورهای پیشرفته به این دلیل دارای درآمد سرانه بیشتری هستند که بیشتر سرمایه گذاری می‌کنند و نرخ‌های رشد جمعیت پایین تری دارند. این دو عامل به این کشورها مجال می‌دهد که سرمایه سرانه بیشتری انباشت کنند و بنابراین بهره‌وری نیروی کار آن‌ها افزایش می‌یابد.
مهم‌ترین کاربرد مدل نئوکلاسیکی، فرضیه هم‌گرایی است یعنی همگرایی کشورهای فقیر و کشورهای ثروتمند. با این پیش فرض که هر دو دسته کشورهای فقیر و ثروتمند، تکنولوژی مشابه و یکسانی را در اختیار دارند. اما کشورهای فقیرتر با نرخ سریع‌تری نسبت به کشورهای ثروتمند رشد می‌کنند. این امر موجب می‌شود که در بلندمدت همه اقتصادها به میزان یکسانی از سرمایه و تولید هم‌گرایی داشته باشند. بنابراین وضعیت اولیه یک اقتصاد هیچ نقشی در مشخص کردن میزان فراوانی ثروت یک اقتصاد در بلندمدت ندارد (شاکری و ابراهیمی، 1388، صص 6-7).
شایان ذکر است که مدل رشد سولو در واقع شکل ریاضی مدل هارود- دومار بود. تفاوت اصلی مدل سولو با مدل هارود- دومار مربوط به این فرض سولو است که دستمزدها قابل تعدیل هستند به‌گونه‌ای که می‌توان اشتغال کامل را حفظ کرد (econlib.org).

برای اطلاعات بیشتر به مقاله دیگر در همین سایت با نام «مدل رشد نئوکلاسیک: سولو» رجوع کنید. لینک

آثار رابرت سولو
•    Solow R.M (1956). “A Contribution to the Theory of Economic Growth.” Quarterly Journal of Economics 70 (February): 65–94.
•    Solow R.M (1957). “Technical Change and the Aggregate Production Function.” Review of Economics and Statistics 39 (August): 312–320.
•    Solow R.M (1958) (with Robert Dorfman and Paul Samuelson). Linear Programming and Economic Analysis. New York: McGraw-Hill.
•    Solow R.M (1959). "Investment and Technology progress". In Arrow K.Karbin. S.8 Suppes, P. (Eds), Mathematical Methods in the social Sciene, Stanford university press, Stanford.
•    Solow R.M (1963). Capital Theory and the Rate of Return. Amsterdam: North-Holland.
•    Solow R.M (1965). Capital Theory and the Rate of Return, Rand McNally & Company.
•    Solow R.M (1967). “The New Industrial State, or Son of Affluence.” Public Interest 9: 108.
•    Solow R.M (1992), An Almost Practical Step Toward Sustainability, Resources for Futures.
•    Solow R.M (1998), Work and Welfare", Princeton University Press.
•    Solow R.M (2000), Growth Theory: An Exposition, Oxford University Press.

آثاری درباره رابرت سولو
•    Yhi-Min Ho, Clive Bell (1972), On Solow's method of estimating the residual, William Marsh Rice University.
•    Dipankar Dasgupta (2005), Growth theory: Solow and his modern exponents, Oxford University Press.
•    Cornelius Frhr. v. Lepel (2007), The Solow Model, Publish and Find Knowledge.

منابع
•    شاکری، عباس، اثر مخارج تحقیق و توسعه بر اختراعات و رشد اقتصادی، مجلة دانش و توسعه (علمی - پژوهشی) سال هفدهم، شمارة 29، زمستان 1388
•    http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economicsciences/laureates/1987/solow-bio.html.
•    http://www.econlib.org/library/Enc/bios/Solow.html.