در نظرسنجی از فعالان اقتصادی عنوان شد: بانک مرکزی با پول ملی و تولید چه کرد؟
عملکرد بانک مرکزی یکی از موضوعاتی است که این روزها بحث داغ محافل فعالان اقتصادی است. ارائه بخشنامه شفافیت، تثبیت نوسانات نرخ ارز از مهمترین اقدامات مثبت سیف و عدم کنترل نقدینگی ، عدم جدیت در مقابله با شرکت داری بانک ها، عدم پیگیری مصرانه مطالبات معوق بانکی، عدم توجه به مدیریت و هدایت نقدینگی به سمت فعالیت های تولیدی و بیتوجهی به پیمان پولی دو جانبه مهمترین اقدامات منفی سیف تاکنون بوده است.
آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد که تسهیلات پرداختی بانک ها در 6 ماهه سال جاری به بخشهای اقتصادی معادل 1463هزار میلیارد ریال بوده است که در مقایسه با دوره مشابه سال 1392 (مبلغ 1046 هزار میلیارد ریال) افزایش قابل ملاحظهای به میزان 40.0 درصد داشته است و این عدد یکی از نقاط مثبت عملکرد بانک مرکزی بوده است.
به نظر می رسد که مهمترین اقدامات صورت گرفته توسط بانک مرکزی در یک سال اخیر، بیشتر از آنکه در جهت حمایت از رشد اقتصادی در کشور و تولید ملی باشد، در جهت حمایت از بانک ها و افزایش سوددهی آنها بوده است، چرا که در این مدت بانک مرکزی در مقابل تخلفات بانک ها، تنها به توصیه و درخواست از آنها اکتفا کرده است. برخورد بانک مرکزی با بانکهای متخلف در مواردی چون نرخ سود، معوقات بانکی، شرکت داری بانکها و مسائلی از این دست بیانگر این مسئله است. خبرگزاری خبرآنلاین در خصوص عملکرد بانک مرکزی در یک سال اخیر از فعالان اقتصادی نظر سنجی انجام داده است که در ادامه می خوانید.
بانک مرکزی تقویت شده است
رضا حمزه لو/ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران
در خصوص عملکرد بانک مرکزی باید چند بعد را در نظر گرفت. از بعد نظارتی، بانک مرکزی بسیار بهتر از قبل عمل کرده و با حضور موثرش در بخش موسسات کشور توانسته به خوبی موسسات غیرمجاز و مجاز را از یکدیگر تفکیک کند. بعد دیگری که می توان در خصوص آن خوشبین بود، مقابله با بنگاه داری بانک هاست که بانک مرکزی با قدرتمندی در این خصوص عمل کرده و در حال واگذاری بسیاری از بنگاه های وابسته به بانک های کشور است. از سوی دیگر در نظر دارند که به زودی کاملا این بنگاه ها را از بانک ها تفکیک کنند.
از بعد کنترل بازار نیز بانک مرکزی تاکنون به خوبی عمل کرده و در مسائل مربوط به ارز ثبات نسبی را به ارمغان آورده است. اما مسولان بانک مرکزی از نظر برنامهریزی و مشارکت با دیگر نهادها مانند وزارت دارایی و معاون رئیس جمهور در خصوص کاهش رکود به خوبی عمل نکرده است. از سوی دیگر هدایت بانک ها برای ارائه تسهیلات مطابق با اقتصاد مقاومتی نبوده است و شاید به صورت کارآمد عمل نکرده باشد زیرا بسیاری از تولیدکنندگان ما از نحو تسهیلات راضی نیستند.
عدم همکاری با مسکن مهر
محمدحسین برخوردار/ عضو هیات رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران
مسکن مهر یکی از پروژه های است که بانک مسکن تعهد کرده بود که با پشتوانه بانک مرکزی تسهیلات آن را فراهم کند اما متاسفانه انجام نشد. بانک مرکزی در یک سال اخیر، با کنترل نوسانات نرخ ارز، این نرخ را در محدوده 3100 تومان مدیریت کرد تا جایی که میتوان گفت کنترل نرخ ارز طی یک سال اخیر دلیل و عامل اصلی کنترل تورم بوده است. البته نمیتوان از نقش توافق ژنو و آرامش روانی موقت در این حوزه چشمپوشی کرد. البته این خطر نیز وجود دارد که بانک مرکزی با کنترل نرخ ارز برای جلوگیری از افزایش تورم، دوباره دلار را سرکوب کند و بعد از مدتی، آزادسازی آن دوباره آثاری منفی بر اقتصاد داشته باشد. طبق آمار بانک مرکزی، نقدینگی در کشور از خردادماه سال گذشته تا خردادماه سال جاری حدود 30 درصد افزایش پیدا کرده است. این افزایش با اظهارات رئیس کل بانک مرکزی که کنترل تورم را ناشی از کنترل نقدینگی اعلام کرده بود، در تناقض کامل است. حتی اظهارات مسئولین بانک مرکزی مبنی بر اینکه کنترل اجزای نقدینگی عامل کنترل رشد تورم بوده است نیز نمیتواند صحت داشته باشد، چرا که طی یک سال اخیر، هم پایه پولی و هم ضریب فزاینده با رشد قابلتوجهی مواجه شدهاند. برای مثال پایه پولی از حدود 92500 میلیارد تومان در خردادماه 92 به حدود 112500 در پایان خرداد 93 رسیده است که رشدی حدود 20 درصدی را نشان میدهد. جالب اینجاست که این مقدار پایه پولی افزایشیافته نه در جهت رفع نیازهای اساسی مردم بلکه در بودجه دولت و در مسیرهای هزینهای و غیر بازگشتی صرف شده است.
بدترین عملکرد در بخش تولید
محمدرضا نجفی منش/ نایب رئیس کمیسیون فضای کسب و کار اتاق ایران
بانک مرکزی بدترین عملکرد در بخش تولید کشور را داشته است. قبل از افزایش نرخ ارز، تولیدکنندگان با 10 درصد پیش، گشایش انجام می دادند و بعد 80 درصد تسهیلات دریافت می کردند اما زمانی که نرخ ارز دو برابر شد انتظار میرفت رقم پیش به 5 درصد تبدیل شود و زمان بازپرداخت به یک سال و نیم برسد اما متاسفانه این اتفاق رخ نداد و نیاز نقدینگی تولیدکنندگانی که گرفتار فشار تحریم ها و وضعیت نامناسب اقتصادی کشور بودند، بیش از پیش شد. از جمله مسائلی که در بانک مرکزی به ویژه در شرایط فعلی که اقتصاد در رکود تورمی قرار دارد و افزایش نقدینگی به تورم دامن می زند بایستی مورد توجه قرار گیرد، هدایت نقدینگی به سمت فعالیتهای مولد و در مقابل جلوگیری از تخصیص منابع به بخشهای غیرمولد است. این مهم علاوه بر اینکه سبب میگردد تا نیاز بخش تولید به منابع بدون افزایش نقدینگی و تنها با مدیریت و هدایت آن مرتفع گردد، گسترش فعالیتهای غیرمولد چون دلالی زمین و مسکن و خرید و فروش طلا و ارز و ... را پایان میدهد و از دامن زدن این قبیل فعالیت ها به شرایط نابسامان اقتصادی و تورم و رکود جلوگیری میکند. متأسفانه این مسئله از ابتدا مورد توجه بانک مرکزی قرار نداشت و در این مهم اقدامی صورت نگرفت. مسئله آن جایی حادتر میشود که میبینیم حتی بانک مرکزی با چنین اقداماتی که میتواند سبب حمایت از تولید شود مخالف است.
عملکرد مطلوب یا نامطلوب؟
حسین حقگو/ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران
عملکرد بانک مرکزی با توجه به تحولات سیاسی که در داخل و خارج از کشور اتفاق افتاده، بسیار خوب بوده است. در مورد بحث های رکود و تورم توانسته اند با ثبت عمل کند و ثبات را در بخش پولی اعمال کرده و شاید هیچ کس ترسی نداشته باشد که یک شبه دستور عملی خاص اتفاق بیفتد. این در حالی است که بانک مرکزی اعلام کرده است که حدود 8 درصد در چند وقت اخیر نوسانات در بازار دلار وجود داشته که نشان می دهد نوسانات بسیار ملایم بوده و ثبات و امنیتی برقرار بوده است. از سوی دیگر در بخش آمار و گزارش ها بسیار عملکرد بهتری داشته است و شاخص های آماری بهتر ارائه می شوند و به بسیاری از انتقادات پاسخگو هستند. این در حالی است که به بانک مرکزی انتقاداتی نیز وارد است. شاید همگن نبودن با سایر مجموعه های دولت یکی از این مشکلات باشد. عدم هماهنگی میان سیاست های بانک مرکزی با مسئولین دولت وجود دارد که البته زیاد نیست و جای امیدورای است که وضعیت روز به روز بهتر شود.