تاریخچه ی مختصری از شکل گیری علم اقتصاد ومکاتب اقتصادی
تا قبل از قرن 13 میلادی تمام بحثهای اجتماعی از جمله اقتصاد از دیدگاه اخلاق بررسی می شد.
افلاطون: ثروت و فضیلت به دو کفه ترازو می مانندکه هرگاه یک کفه سنگین تر شود، پایین می آید ودیگری بالا خواهد رفت.
در این قسمت مکاتب مهم اقتصادی به ترتیب شکل گیری بررسی می شود.
مکتب مرکانتیلیسم (قرن13تا قرن 18)
اقتصاد
تمام کشورها نسخه ثابت درد خود را در دریافت سه قلم دارو می دانستند:
1- کسب طلا و نقره از هر مسیر ممکن
2-افزایش ثروت و قدرت دولت مرکزی
3- مداخله مستقیم دولت در امور اقتصادی و کنترل آن
* مکتب فیزیو کراتها (طبیعیون) (قرن18)
بنیان گذار مکتب : فرانسوا کنه
خداوند قوانین و نظم جهانی را آفریده و خود نظامی طبیعی برای فعالیتهای بشر ایجاد کرده است.
تأکید بر آزادی نوع بشر در فعالیتهای اجتماعی
*مکتب کلاسیک (قرن 18و 19)
بنیان گذار مکتب : آدام اسمیت
نام کتاب : ثروت ملل
نظام حاکم بر بازار و عملکرد قیمتها قادر خواهد بود تعادل عمومی اقتصاد را ایجاد نماید
تأکید بر نفع شخصی و عدم دخالت دولت در اقتصاد
سایر نظریه پردازان کلاسیک: ژان باتیست سی
* مکتب تاریخی (قرن 19)
بنیان گذار مکتب : فردریش لیست
انتقاد به مکتب کلاسیک:
1- نظامات و قواعد مربوط به اجتماع بشری در حال تغییر و تحول است. بنابراین قوانین دی چهان شمول و ازلی نیستند.
2- کلاسیکها انسان را تک بعدی می دانند(نفع شخصی) در صورتی که انسان نیاز به نوع دوستی و محبت و معنویت هم دارد.
تأکید بر :
1- قطع واسطه گران بین مصرف کننده و تولید کننده
2- حذف سود سرمایه داری
3-مالک شدن کارگران در ابزار تولید
*مکتب سوسیالزم (قرن19)
بنیان گذار مکتب : کارل مارکس
نام کتاب : سرمایه
ازدرون مکتب تاریخی سوسیالیزم به وجود آمد
منتقد نظام سرمایه داری
پیش بینی صحیح بحرانهای اقتصادی سالهای آتی
تضاد درونی نظام سرمایه داری
استثمار نیروی کار
* مکتب نئوکلاسیک (قرن 19)
اقتصاددانان مکتب نئو کلاسیک:
1- استانلی جونز، 2- کارل منگر، 3- لئون والراس، 4- کارل منگر، 5- آلفرد مارشال
این مکتب مکتب کلاسیک تعدیل شده است.
انسان با حداقل تلاش در جستجوی حداکثر کردن منفعت و سود است.
شاخه های مکتب نئوکلاسیک:
مکتب ریاضی، 2- مکتب تفکر روانی( مکتب اتریشی)
* مکتب کینزینها (قرن19)
بنیان گذار مکتب : جان مینارد کینز
نام کتاب : تئوری عمومی اشتغال، پول و بهره
- نجات نظام سرمایه داری از بحران دهه 1930
طرف داری از دخالت دولت و ایجاد تقاضا
تعادل اقتصاد در اشتغال ناقص
انقلاب کینزی
* مکتب کینزینهای جدید (قرن 19 و 20)
بنیان گذاران مکتب : فرانکو مودیگلیانی و جیمز توبین
بازار و اقتصاد آزاد ثبات ذاتی ندارد.
سیاستهای ارشادی دولت و مداخله او تأثیر
به سزایی در حل مشکل عدم تعادل دارد.
* مکتب پولیون (قرن20)
بنیان گذار مکتب : میلتون فریدمن
- اقتصاد بازار آزاد به طور ذاتی بی ثبات است.
پول یکی از مهمترین متغیرهای تأثیر گذار اقتصادی است.
سیاستهای مداخله گرایانه دولت تنها موجب وخامت امور اقتصادی می شود.
* مکتب کلاسیکهای جدید یا انتظارات عقلاییبنیان گذاران مکتب :
رابرت لوکاس و تماس سارجنت
- اقتصاد بازار آزاد به طور ذاتی باثبات و بحرانهای اقتصادی کوتاه مدت و زود گذر است.
مردم در برخورد با وقایع اقتصادی از تمام اطلاعات موجود و قابل دسترس استفاده می کنند. بنابر این سیاستهای دولت خنثی می شود.
پول تنها وسیله مبادله است و بر متغیرهای واقعی اقتصاد تأثیری ندارد.
* مکتب پست کینزین
- اقتصاد گرایشی برای خود اصلاح گری ذاتی ندارد.
- دخالت در اقتصاد غیر قابل انکار است.
فرض وجود رقابت کامل غیر واقعی است.
پول یک عامل و یک متغیر اقتصادی صرف است ولی یک عامل بسیار مهم اساسی است.
سیاستهای درآمدی و برنامه ریزی به عنوان سیاستهای مکمل سیاستهای ارشادی دولت باید به کار گرفته شود..
علت پیدایش علم اقتصاد
1- محدود ودن نیازها و خواسته های بشر
2- نا محدود بودن نیازها و خواسته های بشر
زمینه های تفکر اقتصاددانان
1- کمیابی: هرچیزی را به هر اندازه که می خواهیم نداریم.
2- انتخاب: به علت محدودیت امکانات و نامحدود بودن نیازها مجبوریم دست به انتخاب بزنیم.
3- هزینه فرصت: فرصت یا فایده از دست رفتن بهترین انتخاب به جای انتخاب مزبور با صرف همان منابع و زمان
