نایب رئیس اتاق ایران و سوئیس: چشم بخش خصوصی به مذاکرات است
همزمان با انجام دوره تازه مذاکرات هسته ای، بخش خصوصی ایران چشم به اخبار مخابره شدن از محل مذاکرات دوحته است. بخش خصوصی ایران امیدوار است پس از رفع برخی از تحریم ها شرایط اقتصادی کشور به سمت مطلوب تری حرکت کند. نایب رئیس اتاق ایران و سوئیس نیز چنین باوری دارد. شریف نظام مافی می گوید، نباید گذشته را فراموش کنیم ولی در مقطع کنونی از آنچه رخ داده باید درس بگیریم.
شریف نظام مافی در این گفت و گو به شرایط سیاسی و اقتصادی ایران پیش و پس از مذاکرات می پردازد.
سوئیس کشور مهمی در جهان و اتحادیه اروپا محسوب می شود، در حال حاضر روابط بین ایران و سوئیس در چه شرایطی است و انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور یازدهم چه نقشی در گسترش روابط بین دو کشور داشته است؟
سوئیس همان طور که میدانید یک کشور بی طرف است، ولی در ضمن حافظ منافع ایالات متحده در ایران هم هست و سفیر سوئیس در اصل مسوول این منافع است. البته سیاستگذار نیست و هیچ وقت جهتی در مقابل ایران نمیگیرد ولی خب رابط دو کشور است، بنابراین می توان گفت روابط ایران و سوئیس از حساسیت بالایی برخوردار است. از طرف دیگر همان طور که خودتان اشاره کردید سوئیس کشور بسیار مهمی است بنابراین ما هر چقدر بتوانیم ارتباطتمان را با سوئیس بیشتر بکنیم میتوانیم حرفهایی که برای زدن داریم را بهتر به گوش جهانیان برسانیم. علاوه براین سوئیس کشوری است که از لحاظ اقتصادی مکمل کشور ما است؛ یعنی کالاهایی که آنها تولید می کنند ما احتیاج داریم و کالاهایی که از سوی ما تولید می شود را آن ها ندارند و احتیاج دارند. مثلا گازی که ما می توانیم به سوئیس برای مصرفشان ارائه دهیم خیلی نکته مهمی است و این چیزی است که خود سوئیسی ها هم به آن پی برده اند و می تواند جایگزینی برای گازی باد که آن ها هم اکنون از روسیه تامین می کنند؛ طرف های سوئیسی هم اکنون خیلی علاقه مند به داشتن روابط مستحکم با ایران هستند و دوست دارند ایران را به قول خودشان به عنوان یک پارتنر در کنار خود داشته باشند.
فضای داخلی ایران و حضور دولت یازدهم چه تاثیری روی روابط دو کشور گذاشته است؟
ارتباط ما با کشور سوئیس بدر زمان دولت یازدهم خیلی بهتر شده و تعاملات اقتصادی خیلی راحت تر شده است. البته وقتی از لغت راحت استفاده میکنیم باید در نظر بگیریم که کجا بودیم در هشت سال دولت قبل و به کجا رسیده ایم در این دوره؛ از این جهت میگویم که راحتتر شده، حالا آیا این ارتباط نرمال است؟ نه. هنوز خیلی جا دارد و خیلی مشکلات وجود دارند که اجازه نمی دهند دو کشور راحت با هم تجارت کنند ولی نهایتا ما توانستیم با کمک سفارت سوئیس، اتاق ایران و سوییس را تاسیس کنیم.
اتاق مشترک ایران و سوئیس چه نقشی در گسترش روابط دو کشور دارد یا داشته است؟
ما الان 80 عضو داریم که فعال هستند و از این بین 30 عضو شرکت های سوئیسی یا ایرانی- سوئیسی هستند و 50 عضو دیگر نیز شرکت های ایران هستند که با سوئیس مراوده تجاری و اقتصادی دارند. اصلی ترین نقش اتاق مشترک ایران و سوئیس آشنایی دوباره سوئیس و اقتصاددانان و تجار این کشور با ایران است، این اتاق مشترک باعث شده است که ما دوباره اقتصاد ایران را مطرح کنیم و دوباره قابلیت های اقتصاد کشور را معرفی کنیم و مذاکراتی با طرف های سوئیسی داشته باشیم. در همین زمینه هیاتی از طرف ایران به سوئیس فرستاده شد که خیلی مورد استقبال طرف سوئیسی قرار گرفت و اسپانسر سفر نیز بانک های سوئیسی بودند. در این سفر مورد استقبال وزیر اقتصاد سوئیس قرار گرفتیم و گفت و گوهایی در محور مشکلات مانند چالش های بانکی و فشارهایی که دولت آمریکا روی تبادلات اقتصادی میآورد، صورت گرفت.
در کنار این مذاکرات یکی از نکات مهم این سفر این بود که اعضا هیات پنج نفره همگی نمایندگان بخش خصوصی ( دو عضو اتاق و سه نماینده از سه شرکت بخش خصوصی) و صدای بخش خصوصی بودند و این موضوع از این جهت اهمیت داشت که طرف سوئیسی که اقتصادی آزاد دارد می دید بخش خصوصی در ایران حرف برای گفتن دارد.
علاوه براین جلساتی نیز با اقتصاددانان و تجار سوئیسی داشتیم و درباره پتانسیل های اقتصادی ایران مذاکرات بسیاری صورت گرفت. علاوه براین ها یکی از دستاوردهای ما در این سفر این بود که توانستیم در مذاکرات یکی از حساب های بلوکه شده یکی از انجمن های خیریه داخلی را که در زمنیه سرطان فعالیت می کند، آزاد کنیم.
چه انجمنی بود و حساب چقدر اعتبار بلوکه شده داشت؟
اجازه بدهید اسم نبرم چون مطمئنا خودشان علاقه ای ندارند که مطرح بشوند ولی تا این حد می توانم بگویم که یکی از بزرگ ترین خیریه های مربوط به سرطان در کشور هستند. مهم این است که مشکل حل شد. در این باره با خود وزیر اقتصاد سوئیس گفت و گو کردیم و اثبات کردیم که کار این خیریه کاملا انسان دوستانه است. خود من در این جلسه مطرح کردم که شما در عملکردتان دچار مشکل هستید و در بسیاری از موارد غیرانسانی و غلط برخورد می کنید به عنوان مثال اجازه صادرات گندم را می دهید ولی اجازه ورود وسیله ای که با آن گندم به آرد تبدیل می شود را نمی دهید. البته آن ها هم این حرف و اعتراض ما را قبول داشتند ولی نکته بسیار مهم این است که باید جایگاه طرف سوئیسی و محدودیت هایی را که آن ها دارند را هم درک کنیم و سعی کنیم راهکاری بیابیم که به نفع دو طرف باشد؛ درست همین حرفی که دولت مردان جدید می زنند یعنی باید مشکلات را برد- برد حل کنیم. اگر قرار باشد یک طرف ببازد در این صورت خیلی پیشرفت حاصل نمی شود.
اقتصاد و صنعت سوئیس بسیار قوی است و همیشه تولیدات این کشور به درجه یک بودن و دقت بالا داشتن شناخته می شوند؛ به نظر شما واحدهای صنعتی و اقتصاد ما چه چیزهایی می تواند از اقتصاد سوئیس یاد بگیرد؟
اقتصاد سوئیس به نظرم یکی از جالب ترین اقتصادهای دنیا است به خاطر اینکه توانسته است قدرت صنایع و تولیدات صنعتی خود را با وجود حضور کشورهایی مثل چین حفظ کند هم اکنون معدود کشوری در اروپا وجود دارد که توانسته است صنایع خود را به این شکل حفظ کند و هنوز کالایی تولید کند که دنیا به آن احتیاج دارد و خریدار آن است. اقتصاد سوئیس یکی از اقتصادهای ممتاز جهان است که ما خیلی چیزها می توانیم از آن یاد بگیریم. تولیدات با کیفیت صنعتی در سوئیس همیشه این موضوع را نشان داده است که اگر کالایی با کیفیت تولید کنیم مشتری اش را خواهد داشت؛ یکی از مشکلات بزرگ تولیدات صنعتی ما هم اکنون همین موضوع است مثلا در صنایع خودروسازی و... نگاه کنید چون کیفیت لازم را نداریم مشتری هم نداریم؛ یکی از چیزهایی که سوئیس می تواند به ایران یاد بدهد این است که کیفیت صنعتی و تولیدات خود را بالا ببریم و در بازارهای جهانی توان رقابتی پیدا کنیم.
چه پتانسیلها، مزیتها و ظرفیتی برای تقویت روابط بین دو کشور از نظر اقتصادی وجود دارد؟ در چه بخش هایی از اقتصاد ایران سوئیس ها می توانند سرمایه گذاری کنند و در چه بخش هایی ما؟
برای شروع ما میتوانیم امنیت انرژی سوئیس را تامین کنیم. امنیت انرژی این کشور در حال حاضر به خاطر بحران اوکراین در حال از بین رفتن است؛ کشورهای اروپایی و سوئیس چندان نمی توانند روی گاز و انرژی روسیه مثل گذشته حساب کنند ولی ایران می تواند گاز مورد نیاز این کشورها و سوئیس را تامین کند. اگر مذاکرات هسته ای به نتیجه برسد و تعاملات سیاسی صورت بگیرد طرف سوئیسی علاقه بسیاری دارد که یک قرار داد گاز با ایران امضا کند، پیش از این نیز آن ها یک قرار داد در زمینه گاز و انرژی با ما امضا کرده بودند ولی هیچ وقت جنبه اجرایی به خود نگرفت و در شرایط کنونی و به شرط به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای این آمادگی وجود دارد. فکر می کنم که ایران می تواند در دراز مدت نقش کلیدی در تامین انرژی سوئیس داشته باشد.
در طرف مقابل این کشور چه ظرفیت هایی برای ما دارد؟
سوئیس در بخش صنعت به خصوص در داروسازی و صنعت غذا می تواند به ما خیلی یاد بدهد و سرمایه گذاری های خوبی صورت بگیرد چون پتانسیل بالایی دارد. شرکت های داروسازی سوئیس در سطح جهانی اول و دوم هستند و هم اکنون با نقطه نظر مثبت نیز به اقتصاد ایران نگاه می کنند. از طرف دیگر این اتفاق برای مردم ما نیز می تواند بسیار مهم باشد، صنایع غذایی و به خصوص دارویی از دغدغه های مردم کشورمان است و کیفیت حرف اصلی را در این صنایع می زند و حضور شرکت های سوئیسی در این زمینه ها می تواند اتفاق مثبتی باشد.
فکر نمی کنید در شرایط کنونی یک بد گمانی از دو طرف نسبت به همدیگر وجود داشته باشد؟
ببینید ما نباید یادمان برود که چه کسی به صدام بمب های شیمیایی داد، نباید تاریخچه حضور استعماری اروپایی ها در کشورمان و منطقه خاورمیانه را فراموش کنیم، دخالت های آن ها در کشور ما که تاریخ دانان راجع به آن صحبت می کنند یک واقعیت است اما در این بین نکته مهم این است که با دانستن این واقعیت ها ما باید بتوانیم از این مقطع عبور کنیم و با دانستن گذشته بتوانیم گام های آینده را قوی برداریم و ارتباطات خوبی بسازیم.
در این بین نقش بخش خصوصی چیست؟
بخش خصوصی در نقطه ای قرار دارد که می تواند نقش کلیدی را بازی کند. برداشتی که غربی ها از اقتصاد ایران دارند این است که در کشورما همه چیز دولتی است و هیچ بخش خصوصی ای وجود ندارد. ایران به نظر من بزرگ ترین کشوری است که دارای بالاترین پتانسیل در این منطقه است و شرکت های غربی باید این را بفهمند و درست درک کنند که ما پتانسیل چقدر بالایی داریم و این موضوعی است که کاملا یادشان رفته است؛ نمی خواهم در اینجا کسی را مقصر بدانم ولی باید در نظر بگیریم که این ها ایران و پتانسیل های ما را از یاد برده اند و کاری که باید بخش خصوصی انجام دهد این است که دوباره این ها را به سوی ایران برگردانند تا ظرفیت های ما را ببینند. اگر تیم ملی ما تصویر یووزپلنگ را روی پراهن خود می گذارد باید دقت داشته باشیم که بخش خصوصی ایران هم می تواند یوزپلنگ اقتصادی کشور باشد و برای رسیدن کشور به اقتصادهای پیشرفته کمک بسیاری کند.