آیا مهاجرت برای اقتصاد مفید است؟
سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی (OECD)
مهاجرت مشخصه زندگی اجتماعی و اقتصادی بین کشورها است، اما ویژگیهای جمعیتهای مهاجر به گونه قابل توجهی با هم متفاوت است. این امر تا حدی به دلیل سرچشمههای متنوع مهاجرت است. برای مثال در بیشتر اروپا، شهروندان از حق گسترده جابهجایی برخوردار هستند. در استرالیا، کانادا و نیوزیلند، مدیریت مهاجرت نیروی کار نقش مهمی در اقتصاد بازی میکند. به جز کار، مهاجرتهای مربوط به مسائل خانوادگی و انسانی نیز مورد توجه هستند اما مهاجرت با هر منبعی، تاثیرات مهمی بر جوامع دارد و این تاثیرات میتوانند مورد مناقشه باشند. تاثیر اقتصادی مهاجرت هم یکی از همین پیامدها است. سود یا ضرر، مساله این است. برای پاسخ به این پرسش، نگاه به تاثیرات مهاجرت بر سه حوزه بازار کار، سبد نقدی عموم و رشد اقتصادی میتواند کمککننده باشد.
بازار کار: مهاجران، 47 درصد افزایش نیروی کار ایالات متحده و 70 درصد افزایش نیروی کار در اروپا 10 سال گذشته را به خود اختصاص دادهاند. مهاجران هم در بخشهایی از اقتصاد که رشد سریع دارند و هم در بخشهایی از اقتصاد که در حال افول هستند فعالیت دارند. همچنین مهاجران جوان مانند بومیهای کشورهای میزبان، تحصیلات بهتری از کسانی دارند که نزدیک سن بازنشسته شدن هستند. مهاجران به انعطاف بازار کار به ویژه در اروپا نیز کمک برجستهای میکنند.
سبد نقدی عموم: مهاجران بیشتر از آنکه از مزایا استفاده کنند، به درآمدهای مالیاتی و اعانههای اجتماعی کمک میکنند. مهاجران کارگر بیشترین تاثیر مثبت را بر سبد نقدی عموم دارند. اشتغالزایی بزرگترین عامل تعیینکننده کمکهای مالی خالص مهاجران است.
رشد اقتصادی: مهاجرت، جمعیت در سن کار را افزایش میدهد. مهاجران مهارتهایی دارند که به ذخایر یک کشور میافزاید و از این رو میتوانند به توسعه سرمایه انسانی کمک کنند. مهاجران همچنین به پیشرفت فناوری کمک میکنند که ارزش فراوانی در اقتصاد دارد.
اگر بنا است جوامع ما نقش مهاجرت را به گونهای مفید مورد بحث قرار دهند، درک این تاثیرات مهم است. چنین مباحثی، برای طراحی سیاستهای مربوط به این حوزهها مانند آموزش و اشتغالزایی نیز مهم هستند. سیاستهای درست میتوانند منافع مهاجرت را افزایش دهند، بهویژه با بهبود وضعیت اشتغال مهاجران. این آمیزه سیاستی البته از کشوری به کشور دیگر متفاوت خواهد بود. اما سوال بنیادین چگونگی به حداکثر رساندن منافع مهاجرت، هم برای کشورهای میزبان و هم برای خود مهاجران، باید مورد توجه قرار بگیرد، بهویژه از آن رو که جمعیت بسیاری از کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی به سرعت در حال پیر شدن هستند و مهاجران کمبود نیروی کار را جبران خواهند کرد.