معرفی مختصر کتاب: سرگذشت پنجاه کنش‌گر اقتصادی ایران

^{سرگذشت پنجاه کنش‌گر اقتصادی ایران}

^{فریدون شیرین‌کام – ایمان فرجام‎نیا}

^{ناشر: فرهنگ صبا}

^{چاپ:  اول ۱۳۹۳}

^{تعداد صفحات:  ۷۱۷ صفحه}

^{قیمت:  ۴۰ هزارتومان}

 

^{در بین بسیاری از نویسندگان مسایل اجتماعی ایران علاقه وافر به تئوری پردازی‌های کلان، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی وجود دارد. این رویکرد در کنار محدودیت سازمان‌های اسنادی و نهادهای پژوهشی فراغتی برای مطالعه‌ی میدانی و بررسی مسائل خردتر به جا نگذاشته است. مطالعه در این زمینه با مشکلات بنیادی مواجه است؛ معضلاتی از قبیل کمبود مطالعات میدانی در رشته‌های مدیریت بازرگانی، اقتصاد، بی‌توجهی فعالان اقتصادی به فرهنگ نوشتاری، بی‌اعتمادی به محققان و عدم تمایل برای دسترسی داده‌ها از سوی فعالان. در چندین کتاب و مقاله اتهام مونتاژ به فعالیت صنعتی کنشگران اقتصادی می زنند ولی کسی درباره‌ی کم و کیف گذار از مونتاژ به خلاقیت، شکل‌گیری بخش تحقیق، نوآوری و ماهیت شکل‌گیری این پروسه طرحی ارایه نمی‌کند. محدودیت و ظرفیت فعالان و نهادها در تاریخ اقتصادی ایران هنوز به جد مورد بررسی قرار نگرفته است. احکام کلی درباره‌ی آنان صادر می‌شود. احکامی که اغلب از نظریه‌ی مارکسیستی مکتب وابستگی و نظریات نئومارکسیستی سرچشمه گرفته است. هنوز مطالعه درباره‌ی فعالیت کارآفرینان ایران دوره‌ی پهلوی، شیوه‌های تبلیغ آنان، استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی، مشارکت آنان با شرکت های بزرگ، کمبود نیروهای ماهر در آن، دوره‌ی ناکارایی دولت پهلوی و مداخلات آنها در واحدهای صنعتی از فضای کلی‌گویی ایدئولوژیک رنج می برد.}

منتظر نرخ تورم 20 درصدی باشید

 

^{راغفر معتقد است، پیش بینی نرخ تورم برای سال آینده به عملکرد دولت بستگی دارد و ابراز داشت: تصور من بر این است که نرخ تورمی که دولت به طور رسمی اعلام می کند با میزان واقعی آن متفاوت است اما با این حال پیش بینی من برای نرخ تورم سال آینده باتوجه به شرایط موجود حدود 20 درصد است.}

^{(24.8 =15.2- 40) حاصل این معادله ساده ریاضی عددی است که تفاضل نرخ تورم در 12 ماه منتهی به بهمن ماه سال جاری نسبت به سال 92 را نشان می دهد. حسن روحانی در حالی نرخ تورم بهمن ماه را از زبان آمارهای مرکز آمار ایران با عدد 15.2 نشانه گرفت که این رقم را برای پیش گویان اقتصادی غیرقابل باور دانست. ریس جمهور از کار بزرگی سخن به میان آورد که نتیجه آن صفر بودن تورم بهمن ماه است. اما در آن سوی گود رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور از افزایش قیمت حامل های انرژی صحبت می کند.به گفته نوبخت پیش بینی می شود با این افزایش قیمت 33 هزار میلیارد تومان به خزانه دولت جاری شود. افزایش قیمتی که به زعم برخی تحلیل گران اقتصادی، می تواند نرخ تورم را دوباره صعودی کند. اما تورم 20 درصدی برای سال آینده پیش بینی است که حسین راغفر آن را با «صدا» مطرح می کند. این اقتصاددان بر این باور است که افزایش 6 درصدی قیمت واحدهای انرژی می تواند تشدید کننده افزایش نرخ تورم باشد.}

^{راغفر معتقد است، پیش بینی نرخ تورم برای سال آینده به عملکرد دولت بستگی دارد و ابراز داشت: تصور من بر این است که نرخ تورمی که دولت به طور رسمی اعلام می کند با میزان واقعی آن متفاوت است اما با این حال پیش بینی من برای نرخ تورم سال آینده باتوجه به شرایط موجود حدود 20 درصد است.}

^{استاد دانشگاه اقتصاد الزهرا افزایش قیمت برخی از اقلام که توسط دولت تعیین شده است را دلیل تشدید و صعودی شدن نرخ تورم در سال آینده می داند. وی یادآور شد: یکی از دلایلی که باید از آن به عنوان افزایش نرخ تورم نام برد افزایش قیمت هاست، البته این موضوع نیز به رفتار و عملکرد دولت بستگی دارد. راغفر از ابهام در برنامه دولت برای افزایش قیمت اقلام می گوید و اساسا معتقد است که این موضوع که دولت در شرایط و نتایج مذاکرات چه اقدامی می خواهد انجام دهد بسیار مهم است. وی افزایش قیمت های 5، 6 درصدی که بر روی واحدهای انرژی قرار است انجام شود را دلیلی مهم برای تشدید و افزایش نرخ تورم می داند.}

نگاهی به رویدادهای اقتصادی سال 1393/بهبود شاخص‌ها، بروز چالش‌ها

 

^{تورم به مرز 15 درصد کاهش یافت، رشد اقتصادی بعد از دو سال مجددا مثبت شد و نرخ بیکاری بعد از چند سال در آستانه تک رقمی شدن قرار گرفت. شاید همین سه جمله تنها توصیف کلی از فضای کلان اقتصاد ایران در سال 93 باشد.}

 

 

^{تورم به مرز 15 درصد کاهش یافت، رشد اقتصادی بعد از دو سال مجددا مثبت شد و نرخ بیکاری بعد از چند سال در آستانه تک رقمی شدن قرار گرفت. شاید همین سه جمله تنها توصیف کلی از فضای کلان اقتصاد ایران در سال 93 باشد. سالی که هرچند برخی شاخص‌های اقتصادی از حالت هشداری درآمدند اما چالش‌هایی بروز پیدا کرد که آن بهبود وضعیت‌ها را هم تحت‌ تاثیر قرار داد. برخی افزایش قیمت محصولات پرمصرفی مثل بنزین و نان را در کنار کاهش تورم مبهم دانستند، برخی ریزش‌های مکرر شاخص بورس را در کنار مثبت شدن رشد اقتصادی چندان منطقی ندیدند و برخی هم رکود در بخش‌های موثری چون مسکن را توامان با کاهش نرخ بیکاری ابهام برانگیز برشمردند. با این حال آخرین آمارهای رسمی کشور نشان می‌دهد که تا پایان بهمن ماه نرخ تورم به 15.2 درصد (طبق اعلام مرکز آمار ایران) رسیده است. نرخ رشد اقتصادی کشور هم طبق اعلام بانک مرکزی به 3.7 درصد رسیده و نرخ بیکاری توسط مرکز آمار ایران تا پاییز سال 93 معادل 10.5 درصد اعلام شده است.}

تاسیسات نفتی ایران در دهه 40 (عکس)

29 اسفند 1329  پس از تصویب طرح ملی شدن صنعت نفت در صحن علنی مجلس ، مجلس سنای ایران قانون ملی شدن صنعت نفت را تصویب کرد.  در ششم آذر 1343 خبرنگاران بلژیکی از تاسیسات نفت آبادان بازدید می کنند.

 

 

 

 

.

داستان ملی شدن نفت از ابتدا تاکنون / 29اسفند روز سرنوشت ساز صنعت نفت ایران

^{پس از اشغال ایران توسط انگلیس و شوروی و سپس آمریکا در جنگ جهانی دوم، رقابت استعمارگران بر سر منافع، خصوصا نفت، تشدید شد. دولت ایران بعد از مواجهه با تقاضای شرکت‌های نفتی هر سه کشور، اعلام نمود که دادن هرگونه امتیاز باید به بعد از جنگ موکول شود، زیرا در زمان حاضر و به دلیل وجود جنگ، وضعیت اقتصادی کشورها روشن نیست. در نتیجه تقاضای هر سه دولت رد شد.}

^{پس از اعلام موضع دولت، روزنامه‌های حزب توده، از رد پیشنهاد شوروی به خشم آمده، دولت را به باد انتقاد گرفتند. محمد مصدق چند روز بعد در مجلس شورای ملی نطق مفصلی ایراد کرد و پاسخ روزنامه‌ها و کشورهای خواستار امتیاز را داد و طرحی به مجلس پیشنهاد کرد.}

^{با جنگ جهانی دوم، انگلیس و شوروی موظف بودند ظرف مدت شش ماه پس از خاتمه جنگ، نیروهای خود را از خاک ایران تخلیه نمایند، اما شوروی نه تنها از خاک ایران خارج نشد، بلکه به  نیروهای دیگری هم وارد نقاط شمالی ایران کرد. در این زمان قوام، نخست وزیر ایران بود، در نتیجه سیاستی که وی در قبال شوروی‌ها اتخاذ نمود، نیروهای شوروی خاک ایران را ترک کردند.}

^{یکی از اقدامات قوام، عقد قراردادی بود که بین دولت ایران و سفیر شوروی در تهران به امضا رسید. براساس این قرارداد، نیروهای شوروی می‌بایست ظرف یک ماه و نیم خاک ایران را ترک کرده و مقرر شد شرکت مختلط نفت ایران و شوروی ایجاد شده و اساسنامه آن ظرف هفت ماه برای تصویب به مجلس پانزدهم پیشنهاد گردد.}

^{در سی‌ام مهرماه 1326، نمایندگان مجلس شورای ملی ماده واحده‌ای را به تصویب رساندند که منتفی شدن قرارداد نفت ایران و شوروی هدف اصلی آن بود. همچنین در این ماده واحده تاکید شده بود که دادن هرگونه امتیازی به خارجی‌ها ممنوع است و دولت مکلف است که به منظور استیفای حقوق ملت ایران از نفت جنوب اقدام کند.}

از رشد اقتصادی اوکراین در سال گذشته نزدیک به هفت درصد کاسته شده است

^{بر اساس آمار و ارقامی که روز جمعه منتشر شد میزان تولید ناخالص داخلی اوکراین در سال 2014 حدود شش ممیز هشت دهم درصد کاهش یافته است.
اوکراین از زمانی که به استقلال دست یافته یعنی از سال 1991 تاکنون سابقه نداشته است که با چنین بحران سختی از نظر اقتصادی و سیاسی مواجه شود. اقتصاد این کشور از این سال تاکنون در رکود به سر می برد. اگرچه این کشور روند خصوصی سازی شرکت های دولتی را آغاز کرده است و قواعد اقتصاد بازار آزاد را پیاده کرده اما این کشور هنوز از فساد اداری و مالی روزافزون رها نشده است .گریونا ،واحد پول ملی اوکراین، به شدت ارزش خود را در برابر دیگر ارزهای معتبر جهان از دست داده است.کاهش ارزش پول ملی این کشور نیز باعث افزایش تورم شده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از کیف،اوضاع اقتصادی اوکراین در پی تنش با روسیه نابسامان شده است و کاهش رشد اقتصادی شش ممیز هشت دهم درصدی در سال 2014 نیز در این همین راستا قابل توضیح است. 
صندوق بین المللی پول که با پرداخت وامی به مبلغ 17 و نیم میلیارد دلار به اوکراین موافقت کرده است پیش بینی می کند رشد اقتصادی این کشور امسال نیز پنج و نیم درصد دیگر کاهش یابد. اما در سال 2016 اوکراین دوباره به رشد اقتصادی خواهد رسید.} 
 

آخرین اخبار از قیمت و سهمیه بنزین

 

 

 

 

 

 

<sup>اولین سهمیه بنزین 94 امشب در کارت‌های سوخت شارژ می‌شود. بر این اساس علی‌رغم ثابت ماندن سهمیه 60 لیتری بنزین 700 تومانی، سهمیه برخی وانت‌بارها که فعال بودن آنها در ناوگان حمل‌ونقل به ثبت نرسیده است در سال جدید شارژ نخواهد شد.

بر اساس این گزارش، در سال 93 قیمت بنزین سهمیه‌بندی از 400 به 700 و قیمت بنزین آزاد از 700 به 1000 تومان افزایش یافت. سهمیه‌های 400 تومانی نیز در ماه‌های پایانی سال به 700 تومانی تبدیل شد.

دولت هنوز برای تغییر قیمت یا سهمیه بنزین در سال آینده برنامه‌ای اعلام نکرده است اما طرح اختصاص سهمیه گازوئیل بر اساس پیمایش به خودروهای سنگین در سال 94 آغاز و در سال 95 فراگیر خواهد شد.</sup>

حداقل دستمزد مشمولان قانون کار در سال 1394 ابلاغ شد

^{به نقل از روابط عمومی اداره‌کل تأمین اجتماعی آذربایجان‌شرقی، رحیم اردلان اظهار داشت: حداقل دستمزد مصوب سال 1393 با افزایش 17 درصدی نسبت به سال 1393 به میزان 237 هزار و 475 ریال تعیین شد.
وی افزود میزان دستمزد ماهانه مشمولین قانون کار بر اساس مصوبه شورای عالی کار به میزان 7 میلیون و 124 هزار و 250 ریال تعیین شده است که این مبلغ به عنوان حداقل مبنای کسر حق بیمه از ابتدای سال 1394 اعمال خواهد گردید.
مدیرکل تأمین اجتماعی استان آذربایجان‌شرقی با اشاره به اعلام حداقل دستمزد مقطوع روزانه مبنای کسر حق‌بیمه فعالیتهای دارای دستمزد مقطوع برای سال 1394، عنوان داشت: کارفرمایان می توانند برای اطلاع از میزان این دستمزدها به شعب تابعه مراجعه کرده و این مبالغ را از ابتدای فروردین‌ماه سال 94 در لیست‌های ارسالی اعمال کنند.}

آخرین روز کاری بازار سکه و دلار/ رشد 5 هزار تومانی قیمت سکه/ دلار با آرامش به تعطیلات رفت

 ^{سکه و دلار که در روز چهارشنبه به ترتیب روی قیمت‌های 3360 و 940 هزار تومان متوقف شده بود در آخرین روز کاری سال به ترتیب قیمت هایی معادل 3360 و 945 هزار تومان داشتند. بر این اساس قیمت دلار در بازار ثابت باقی ماند و سکه با 5 هزار تومان افزایش به 945 هزار تومان رسید.}

^{پس از آنکه روز دوشنبه هفته جاری دلار با 65 تومان افزایش قیمت به 3310 تومان رسید سبب شد تا نخستین رشد  این ارز معتبر جهانی در 18 روز گذشته اتفاق افتد.}

^{بازار ارز در شرایطی آخرین ساعت های کاری خود در سال جاری را به پایان رسانده که اصلی ترین موضوع مورد توجه این بازار مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 است. گمانه زنی هایی که از جو مثبت مذاکرات ایران با 1+5 منتشر شده حکایت از این دارد که روند قیمت دلار در سال 94 نزولی خواهد بود. اتفاقی که با فرا رسیدن روزهای پایانی سال و آرامش حاکم بر بازار ارز بر آن تاکید می شود.}

^{گفتنی است  در جریان معاملات روز پنج شنبه نیم سکه ۵۳۲ هزار تومان به فروش رفت و ربع سکه قیمتی معادل ۲۸۰ هزار تومان داشت. همچنین نرخ هر گرم طلای زرد ۱۸ عیار در بازار داخلی ۹۶ هزار و ۴۰۰ تومان و نرخ هر اونس طلا در بازارهای جهانی ۱۱۶۶ دلار است.}

^{از سوی دیگر در آخرین روز کاری سال جاری هر یورو ۳۶۷۰ تومان، هر پوند  ۵۰۸۰ تومان و هر درهم امارات ۹۱۵ تومان اعلام به فروش رفت.}

³⁹³⁹

واریز آخرین‌سیاهه‌نفتی‌به‌حساب‌ایران

 

^{رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه آخرین سیاهه‌های نفتی به حساب کارگزاران بانک مرکزی در بانک‌های خارجی در آخرین روزهای سال واریز می شود، از مواجهه با حجم زیاد تقاضای ارز در روزهای پایانی سال خبرداد.}

^{ولی اله سیف در  آخرین روز اسفند ماه در جریان بازدید از تعدادی از ادارات بانک مرکزی، ضمن اعلام این مطلب که رشد اقتصادی ۳.۶ درصدی کشور در سال ۱۳۹۳ پس از ۸ فصل عملکرد منفی، نوید بخش آغاز رشد و شکوفایی اقتصادی سالهای آینده است، گفت: کاهش نقدینگی، رشد اقتصادی، مهار تورم و ثبات بازار ارز در کنار هم این نوید را می دهد که اقتصاد ما در مسیر درست خود قرار گرفته است.}

^{رئیس شورای پول و اعتبار ضمن اشاره به اینکه آرامش و ثبات بازارهای مختلف و کل اقتصاد  مهمترین اصل برای نیل به رشد اقتصادی است، تاکید کرد: خوشبختانه جهت گیری های دولت این ثبات و آرامش را ایجاد کرده و بانک مرکزی تمرکز ویژه ای بر کنترل بازار ارز داشته  است.}

^{رئیس کل بانک مرکزی افزود: بانک مرکزی نه تنها از نوسانات  موقت و هیجانی جلوگیری کرده است بلکه در عین مواجهه با حجم زیاد تقاضای ارز در روزهای پایانی سال، شاهد کاهش قابل توجه قیمت ارز نیز بوده و این رخداد نشانگر آن است که اقتصاد از  ثبات نسبی مطلوبی برخوردار  بوده و نوید بخش رشد اقتصادی مثبت آینده است.}

سعید اسلامی‌بیدگلی از موج تخریبی شایعات در حوزه پولی و بانکی کشور می‌گوید

<sup>شایعات، پدیده‌هایی اجتماعی و مرموزند. گفته یا نوشته‌هایی هستند بی‌پایه و اساس، بی‌دلیل و مدرک و ترکیبی از چیزهایی که هم حقیقت دارند و هم ندارند. این روایات در گذشته به‌صورت سینه به سینه بین مردم در جامعه پخش می‌شدند اما اکنون به لطف توسعه رسانه‌ها و شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی به ‌سرعت پخش می‌شوند و به همان میزان اثرگذاری بالایی بر جامعه دارند. در بسیاری موارد شایعات با هدف خاصی در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی پخش می‌شوند و با توجه به ویژگی‌های آن حوزه ممکن است هدف شایعه‌پردازان متفاوت باشد. حدود یک ماه قبل شاهد بودیم انتشار شایعه‌ای در سیستم بانکی باعث شد شبکه بانکی کشور در تیررس هجمه شایعات قرار گیرد. اگرچه مسوولان امر با مداخله سریع جنجال‌های پیرامون بانک اقتصاد نوین را خاتمه دادند و شایعه در مدت کوتاهی اثربخشی خود را از دست داد، اما این سوال مطرح است که این شایعات با چه هدفی در بخش اقتصادی به ویژه حوزه پولی و بانکی منتشر می‌شوند؟ به این بهانه با دکتر سعید اسلامی‌‌بیدگلی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

 ■■■
 
شایعات اخیر گریبانگیر نظام بانکی شده است. قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم که چرا شایعه‌پراکنان این بخش را مورد هدف قرار داده‌اند، درباره اثر اطلاعات بر تخصیص بهینه در اقتصاد توضیح دهید؟
ابتدا باید به اثر اطلاعات بر تخصیص بهینه در اقتصاد کلان پرداخت و پس از آن درباره موضوع شایعه و اینکه چرا در عرصه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی با اطلاعاتی مواجه می‌شویم که به‌رغم عدم صحت به‌سرعت بر سیستم‌های مربوطه اثر می‌گذارند. اساساً پیش‌نیاز تخصیص بهینه شفافیت و تقارن اطلاعاتی است. اگر ساز و کار بازار به‌درستی کار کند نیازی به دخالت‌های دولت‌ها در جهت تخصیص منابع اطلاعاتی نخواهد بود. به عبارت دیگر در تئوری‌های جدید نقش دولت حداقلی می‌شود و این بازار است که بر اساس تخصیص بهینه به سمت توسعه حرکت می‌کند. اما در زمان‌هایی که ساختار بازار شکست می‌خورد، دولت ورود می‌کند. البته در این زمینه اختلافات بسیاری بین تئوریسین‌های مختلف اقتصادی وجود دارد و برخی صاحب‌نظران بر این عقیده هستند که در آن زمان نیز دولت نباید دخالت کند و اجازه دهد بازار خودش این کار را انجام دهد.</sup>

اقتصاد ما کاملا نفتی است

 

^{علی طیب نیا از سختی های مواجه با رکود تورمی می گوید، از دست و پنجه نرم کردن دولت با بیماری هلندی اقتصاد ایران و البته از تلاش برای شفاف سازی طرح هایی که در سال های گذشته حال و روز چندان خوشی نداشته اند.}

 <sup>اقتصاد ایران چه سختی ها و رنج هایی را در سال 93 پشت سر گذاشت؟

تعبیر رنج شاید درست نباشد ولی شرایط اقتصاد ایران بسیار سخت و پیچیده است. ترکیبی از تورم 40 درصدی با رشد اقتصادی منفی 6.8 درصد و مشکلات عدیده دیگر مثل محدودیت منابع مالی دولت و بدهی های زیادی که برای دولت از گذشته باقی مانده مانند کسری شدیدی که صندوق های بازنشستگی دارند، کسری شدیدی که تراز مالی هدفمندی یارانه ها داشته و هنوز هم ادامه داد؛ شرایط ویژه ای را در کشور ایجاد کرده که مقابله با آن کار ساده ای نیست. وقتی در کشوری رکود ایجاد می شود می توان آن را اداره کرد و با ارائه راهکارهایی از رکود خارج شد. مثل سال 2008 که کشورهای اروپایی و آمریکا دچار رکود شدند، اما این رکود توام با تورم نبود. این گونه رکودها را می توان به سادگی درست کرد.

در این رابطه می توان با سیاست های انبساطی تقاضاها را افزایش داد و زمینه را برای خروج از رکود فراهم کرد اما در ایران رکود با تورم همراه شد و با یکسری معضلاتی که همگان به خوبی با آن آشنا هستند مقابله با این موضوع شرایط بسیار سختی را ایجاد کرده که ما طی این یک سال و شش ماه گذشته به صورت جدی و شبانه روزی کار کردیم. آن هم در وزارتخانه ای مانند وزارت اقتصاد که بسیار بزرگ است و من تعبیر ابر وزارتخانه را برای آن استفاده می کنم. ما در سفرهایی که به خارج از کشور داشتیم تا به حال با کشوری روبه رو نشده ایم که وزارت اقتصادش این گونه باشد. همچنین حساسیت هایی که ما با آن مواجه هستیم. یعنی عمده دغدغه های مردم مربوط به بانک های دولتی که مسئولیت آن با ماست و یا نظام مالیاتی که یکی از سازمان های تابعه ما یا گمرک است که یکی از سازمان های ماست یا خصوصی سازی که از سازمان های تابعه وزارت اقتصاد محسوب می شود. عمده مسائل چالشی که ما در اقتصاد ایران با آن مواجه ایم با این وزارتخانه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در ارتباط است. به هر حال سال سختی بود ولی بحمدالله به خوبی گذشت و نتایجی که به بار آورد مثبت بود. کاهش قابل ملاحظه تورم و رشد اقتصادی که بعد از دو سال مثبت شد نتیجه اقداماتی بود که در این یک سال و شش ماهه در مجموعه دستگاه های دولتی و البته با همراهی و همیاری صمیمانه و نزدیک مردم فراهم شد.</sup>

پولهای چین، لندن را شکوفا می‌کند

^{چین، دارنده عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، میزان استفاده از واحد پولش را در داد و ستدهای جهانی به مرور زمان ارتقا می‌بخشد و انتظار می‌رود که موانع پیش روی رنمینبی برای حضور در محافل تجاری جهانی، به زودی و در چند سال آینده برطرف شود.}

^{«بازارهای لندن با همراهی جریان تجاری واحد پول چینی رونق می‌یابد.» این خبر توسط وزارت خزانه‌داری انگلستان اعلام شده و حاصل ماهها مذاکره و همزمان با بازدید تجاری نخست وزیر چین، لی ککیانگ، از انگلستان بوده است.}

^{به گزارش روزنامه گاردین، لندن مرکز استقرار نخستین بانک با قابلیت نقل و انتقلات و تراکنشهای بانکی بر پایه واحد پول چین در خارج از آسیا خواهد بود و این تصمیم در جهت تلاشی است که انگلستان برای به دست گرفتن رهبری دنیای غرب در زمینه تجارتهای خارج از خانه رنمینبی انجام می‌دهد؛ رنمینبی واحد رسمی پول در سرزمینهای اصلی چین است که واحد آن یوآن است.}

^{بانک مردمی چین و بانک مرکزی انگلستان به توافق رسیده‌اند تا بانک سازندگی چین را به عنوان اولین بانک انگلیسی، برای انجام عملیات بانکی رنمینبی معرفی کنند. چین، دارنده عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، میزان استفاده از واحد پولش را در داد و ستدهای جهانی به مرور زمان ارتقا می‌بخشد و انتظار می‌رود که موانع پیش روی رنمینبی برای حضور در محافل تجاری جهانی، به زودی و در چند سال آینده برطرف شود.}

بازار شب عید و رکورد بی‌سابقه به روایت کسبه پایتخت

<sup>بازار خرده‌فروشی کالاها در واپسین روزهای سال از رونق آنچنانی برخوردار نیست و بازار شلوغ با خریدار اندک همراه است؛ وضعیتی که کسبه از آن با تعبیر رکورد بی‌سابقه یاد می‌کنند و منجر به کاهش حجم قابل توجهی از مبادلات پایان سال شده است و اگر هدایت شده باشد، در سال آینده نیز استمرار خواهد داشت.

بلحظه‌شماری برای آغاز سال 1394 آغاز شده و اندک زمانی تا پایان سال 1393 باقی مانده اما عرضه و تقاضا در بازار شباهتی با چنین ایامی ندارد و اگرچه پیاده‌روی خیابان‌های اصلی پایتخت در این غروب‌ها به دشواری می‌گراید اما در نهایت از بسیاری از خریداران، با دست خالی و یا خرید کمتر از سال گذشته به خانه‌هایشان بازمی‌گردد.

در واقع علاوه بر آنکه قدرت خرید مردم کاهش یافته، بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند فعلاً خرید نکنند و چشم انتظار ثبات در بازار ارز باشند، چرا که تصور می‌کنند با کاهش ارزش دلار و یورو، قیمت کالاها کاهش می‌یابد و این دورنما که با تغییرات در حوزه سیاست خارجه و کاهش شدید ارزش دلار، ممکن است قیمت کالاها نیز افت چشمگیری داشته باشد، باعث شد تا مردم دست به عصاتر از گذشته خرید کنند.

البته تنها عدم ثبات قیمت ارز در آستانه سال نو، باعث به وجود آمدن این وضعیت نشده و سیاست‌های انقباضی در پیش گرفته شده در حوزه اقتصاد، سهم پررنگ‌تری ایفا می‌کند و در واقع تلاش برای کنترل تورم با رویکردهایی که به رکود منجر شده و این رکود در تمامی مشاغل به صورت سلسله وار آثارش را گذاشته است.</sup>

بازگشت پول به خزانه،‌راه مهم در مبارزه با فساد

 ^{در تشریح صحیح فساد اقتصادی به منظور شناسایی و درمان باید تعریفی دقیق از آن ارائه دهیم. فساد اقتصادی ۳ مفهوم مشترک در تمام دنیا دارد ، مفهومی که از آن به اختلاس یعنی برداشت و حیف و میل اموال دولتی تعبیر می شود ، دیگری  رشا ، ارتشا و رشوه است یعنی دریافت وجه از فرد مقابل به مراجعه کننده برای کسی که رابطه استخدامی با دولت و تشکیلات کشوری دارد، سومین معنا به سوء استفاده از اموال و امکانات دولتی که اصطلاحأ در کشور ما به تصرف اموال دولتی مشهور است برمی گردد، بطور مثال هیچ فردی نباید از خودوری دولتی بعنوان خودرو شخصی استفاده کند یا اگر واجد شرایط نیست نباید از خانه های سازمانی استفاده کند این موارد، ارتشا ، اختلاس و تصرف دراموال دولتی در تمام دنیا بعنوان فساد اداری و فساد اقتصادی پذیرفته شده است.}

^{در رهگذر جریان اقتصادی در کشورهای مختلف دنیا ممکن است فسادی ایجاد شود که با همان شرایط اقتصاد همخوانی داشته باشد بعنوان مثال مشکل تحریم در کشور ما در مقایسه با کشورهایی که در این شرایط نیستند زمینه بروز برخی ارتباطات اقتصادی درست یا غلط به صورت غیر مستقیم با کشورهای مقصد به وجود می آید ، اکنون که ما ناچار به فروش نفت هستیم ممکن است نتوانیم وجوه نفتی را بطور مستقیم از بانک های عامل دریافت کنیم ، ناگزیر شاید افرادی برای حمل و نقل این وجه از طریق غیرسیستم بانکی اقداماتی کنند که فساد اقتصادی اتفاق می افتد. این گونه مفاسد خارج از چارچوب تعریف شده اقتصاد در دنیا است ، لذا ممکن است مسئله ای در اینجا فساد باشد و جای دیگر تعبیری دیگر دشته باشد، همچنین در بحث معوقات بانکی که شاید بسیاری از افراد تسهیلات دریافت کنند و به دلیل بروز مشکل امکان پرداخت نداشته باشند در گروه مفسدین اقتصادی قرار نمی گیرند. اما گاهی فردی وام کلان با سود پایین و رانت دریافت می کند و عدم پرداخت آن زمین گیر شدن بانک ها را در پی دارد همچنین باعث می شود بانک ها قدرت وام دهی در بخش اقتصادی را نداشته باشند در نهایت، این عدم اشتغال ،بیکاری و عدم رونق اقتصادی فساد ایجاد می کند، اکنون معوقات بانکی فساد کاملی شده است یعنی کسانی که بیش از ده میلیارد وام با بهره های کم دریافت کردند اما پرداختی انجام نداده اند.}

اتاقی نوین با ماموریت‌هایی جدید

فریال مستوفی
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران
در خاتمه تب و تاب مربوط به رقابت‌های انتخابات هشتمین دوره اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و با مروری بر آنچه در ماه‌های اخیر در اطراف این موضوع گذشت، حاصل کار را جز فرجامی نیکو برای آینده اتاقی جدید نمی‌توان ارزیابی و قلمداد کرد. حضور تمام قد و همه جانبه و موثر فعالان و علاقه‌مندان به بخش خصوصی در قالب گروه‌ها و ائتلاف‌های انتخاباتی که باعث تحکیم گفتمانی چند صدایی در فضای رقابت شد به همراه درصد مشارکت بالای داوطلب و به‌ویژه حضور پرشور صاحبان رای در پای صندوق‌ها جملگی فضایی استثنایی در رقابت‌های این دوره انتخابات اتاق در سراسر کشور را باعث شد و ناظران آگاه و کارشناسان امر البته به‌دنبال یافتن علل و عوامل این تغییر رویکرد و گفتمان میان بازیگران اصلی و نیز سایر ذی‌نفعان شده و تحلیل‌های گوناگونی را ارائه کرده‌اند؛ اما با وجود تحلیل‌های متفاوت پاسخ همگی یکسان بوده و آن چیزی نیست به‌جز تقویت و تعمیق نقش بخش خصوصی در فضای اقتصاد کشور و مهم‌ترین نماد بالا دستی آن که بی‌تردید اتاق بازرگانی خوانده می‌شود.





اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی که به همراه اتاق تعاون و به موجب مفاد و تصریح مقررات گوناگون و به‌ویژه قانون بهبود مستمر فضای «کسب‌وکار» امروز در جایگاه اول تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی برای بخش خصوصی قرار دارد که به‌دلیل گسترش و فراگیری حوزه مسوولیت‌ها، وظایف و اختیارات از سویی به مهم‌ترین شریک اجتماعی و یاور دولت در تقسیم و تشریک مسوولیت‌ها بدل شده واز سوی دیگر واجد عنوان آینده در «پارلمان بخش خصوصی» شده است.

نقشه سیاست‌گذاری اقتصادی دولت

دکتر پویا جبل‌عاملی
دولت حسن روحانی سال 1393 را نیز پشت‌سر گذاشت. دولتی که با وعده اقتصادی و حل پرونده هسته‌ای پیروز انتخابات شد تا چه حد به وعده‌های خود عمل کرده است؟ آیا آنچه به‌دست آمده است می‌تواند نشان‌دهنده تعهد دولت اعتدال به قول‌هایش باشد؟ آیا این امکان وجود داشت که موفقیت دولت در تحقق وعده‌هایش بیش از این باشد؟
شاخص‌های کلان نشان‌دهنده آن هستند که اقتصاد ایران در دولت فعلی وضعیت به مراتب بهتری نسبت به دولت قبل دارد. نه‌تنها این احتمال وجود دارد که رشد اقتصادی امسال در سطح 3 درصد باشد، بلکه تورم نیز تا سطح 15 درصد افت داشته است. بنابراین شاخص‌های کلان حکایت از وضعیتی بهتر از قبل دارند، اما سیاست‌های اقتصادی دولت در به‌ثمر رسیدن این موفقیت حداقلی چقدر موثر بوده است؟ 
مقامات اقتصادی دولت از همان آغاز به قدرت رسیدن، به درستی تشخیص دادند که تورم ضروری‌ترین مشکلی است که باید آن را مهار کرد و اتفاقا راحت‌تر از دیگر مشکلات اقتصادی می‌توان آن را به راه آورد. از این‌رو دولت همواره تاکید کرده است که اولویت اصلی وی مبارزه با تورم است. تورم میانگین 35 درصدی آن‌قدر بالا بود که هر عمل مثبت دولت که نشان‌دهنده پایان روندهای گذشته بود، می‌توانست از طریق انتظارات باعث کاهش تورم شود. از این‌رو شاید مقامات پولی نیز معترف باشند که رویکردهای سیاسی و بین‌المللی دولت، چه‌‌بسا تاثیری به‌همان اهمیت سیاست‌های پولی برای کنترل تورم داشته است. رسیدن تورم به سطوح کنونی برآیند تلاش مقامات اجرایی برای کاهش ریسک‌های بین‌المللی و البته سیاست‌های پولی است، اما افت تورم از این سطح و رساندن آن به تورم تک رقمی تا سال 1395 بیش از هر چیز نیازمند سیاست پولی انقباضی است که تحقق آن برای بسیاری از کارشناسان بسیار سخت است؛ بنابراین تداوم کاهش تورم می‌تواند یکی از شواهد کارآیی سیاست‌های اقتصادی دولت باشد. 

100 شرکت برتر جهان اسلام

موسسه معتبر دینار استاندارد  که مقر آن در نیویورک قرار دارد، یکصد شرکت برتر جهان اسلام را بر مبنای درآمد، معرفی کرد. این صد شرکت برتر اکنون درآمدی معادل 76/ 1  تریلیون دلار دارند که نزدیک 5/ 10 درصد از درآمد صد شرکت بزرگ جهان را شامل می‌شوند. شرکت ملی نفت ایران پس از شرکت آرامکو عربستان در رده دوم بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان اسلام قرار دارد. در بین صد شرکت برتر جهان نام 8 شرکت ایرانی در بخش‌های نفت، خودرو، پتروشیمی، بانک و فولاد دیده می‌شود.
موسسه دینار استاندارد، 100 شرکت برتر کسب‌وکار کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی را تحت عنوان DS100معرفی کرد. در این رده‌بندی نام 8 شرکت ایرانی به چشم می‌خورد که شرکت ملی نفت با درآمد سالانه 110 میلیارد دلار رتبه دوم در این لیست را کسب کرده است. «ایران خودرو»، «شرکت پتروشیمی ایران»، «شرکت سایپا»، «شرکت تلکام ایران»، «بانک صادرات ایران»، «بانک ملت» و «شرکت فولاد اصفهان» و هفت شرکت دیگر ایرانی در این لیست هستند.


این موسسه که مقر آن در نیویورک قرار دارد برای نهمین بار پیاپی، 57 کشور عضو سازمان همکاری اسلامی را رتبه‌بندی کرد که در مجموع درآمد این شرکت‌ها ، 1.76 تریلیون دلار است. درآمد این شرکت‌ها 10.5درصد از 101.5 تریلیون درآمد 100 شرکت برتر جهان است.  آخرین آمار‌ها نشان می‌دهد که جمعیت مسلمانان جهان 1.65 میلیارد نفر است که 1.2 میلیارد نفر آنان در کشورهای مسلمان زندگی می‌کنند. سازمان همکاری اقتصادی شامل 57 کشور اصلی است که محدوده جغرافیایی آن از مراکش در غرب آفریقا گرفته تا اندونزی در شرق آسیا ادامه می‌یابد. کشورهای این منطقه از منابع نامحدود طبیعی و نیروی انسانی بهره می‌برند و پتانسیل بالایی درسیاست و اقتصاد در جهان و در بلند‌مدت دارند.
کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی از جمعیت جوان بهره می‌برند. برخی از این کشورها مانند مالزی، اندونزی، ترکیه، مراکش و امارات‌متحده به‌عنوان بازار‌های پیش‌رو در سطح جهان ظهور کرده‌اند. مسلمانان جهان در مجموع 16 درصد (9.9 تریلیون دلار) تولید اقتصاد جهان را در اختیار دارند. درآمد سالانه برخی کشورهای مسلمان مانند پاکستان، مالزی و مصر کمتر از شرکت‌های خصوصی همچون تویوتا موتورز، گروه سینوپک(شرکت پتروشیمی در چین)، اگزون موبیل (شرکت نفت و گاز در آمریکا)و ... است.

جهانگیری: تورم 18ماهه از 40 به 16درصد برسید حجم مبادلات اقتصادی کشور در سال 93؟

 

^{معاون اول رئیس‌جمهور گفت: حجم مبادلات اقتصادی کشور در سال 93 بیش از 150 میلیارد دلار بوده است.}

 <sup>اسحاق جهانگیری طی سخنانی در مراسم بهره برداری از سیستم کنترل اتوماتیک راه آهن تهران مشهد ضمن تبریک فرا رسیدن سال 94 اظهار کرد: امیدوارم سال آینده از هر نظر سال بسیار خوبی برای ملت ایران باشد ودر آن شاهد موفقیت‌های بزرگ در صحنه‌های داخلی یبن‌المللی، بازکردن گره‌ها و تسریع‌ در سرعت توسعه کشور باشیم.

وی با بیان این‌که «سال 93 سال خوبی برای کشور بود» افزود: در این سال ما در عرصه‌های بین‌المللی توفیقات مهمی داشتیم و کشور موفق شد با ساز و کارهایی که اندیشیده شده بود و حرکت‌های منطقی و دیپلماسی فعالی که به راه افتاد پروژه‌ ایران‌هراسی را به شکست بکشاند و نشان داده شود که ملت ایران نه تنها به فکر حل مشکلات خود بلکه به فکر حل مشکلات منطقه نیز هست. چنانکه از قبل هم نسبت به خطر تروریسم در منطقه هشدارداده بود.

وی هم‌چنین با بیان این‌که «ایران در جایگاه بین‌المللی نقش خود را به خوبی ایفا می‌کند» یادآور شد: در سال 92 رئیس‌جمهور محترم در سازمان ملل موضوع جهان عالی از خشونت را مطرح کرد که این امر مورد استقبال قرار گرفت.</sup>

"بازار پول" صدرنشین بازارهای ایران شد

 

^{مقایسه بازدهی بازارها نشان می‌دهد در سال 93 بازار پول به لحاظ بازدهی واقعی گوی سبقت را از دیگر بازارها ربوده است.}

<sup>این بازار با پرداخت نرخ سود متوسط 22 درصد برای سال 93 در مقایسه با نرخ تورم 8/ 15 درصدی تنها بازاری بوده است که توانسته بازدهی مثبت به صورت واقعی داشته باشد. دیگر بازار‌ها نظیر مسکن، بورس و سکه ریزش منفی داشته است و بازار ارز نیز با وجود بازدهی 11 درصدی دلار به صورت اسمی، در مقایسه با بازدهی واقعی نمره منفی گرفته است.

 باخت سفته‌بازان
صدر‌نشینی بازار پول از دو زاویه دارای اهمیت است؛ وجه نخست اهمیت نادر بودن چنین اتفاقی است. مقایسه روندهای گذشته نشان می‌دهد در سال‌های قبل بازدهی واقعی نرخ سود همواره منفی بوده است، اما در سال جاری این بازدهی نه تنها مثبت بوده بلکه در مقایسه با سایر بازار‌ها رتبه اول را کسب کرده است.
وجه دوم اما نشانگر باخت سرمایه‌گذاری در قالب سفته‌بازانه است. بازار ارز و سکه به‌دلیل کاهش جذابیت و رشد منفی به‌خوبی بیانگر این باخت هستند. در بورس و مسکن هم به معنایی می‌توان گفت شکل سفته‌بازانه سرمایه‌گذاری باخته است.

 معنای باخت سفته‌بازان
در ادبیات اقتصادی سرمایه‌گذاران در بازار سهام به دو گروه بزرگ تقسیم می‌شوند؛ دسته اول سرمایه‌گذارانی هستند که بعد از بررسی دقیق توانایی مالی شرکت‌ها بر اساس اطلاعات قابل اعتماد در خصوص فاکتورهای اساسی شامل دارایی‌ها و عملکرد شرکت سرمایه‌گذاری می‌کنند. این نوع سرمایه‌گذاری را بازی منطقی و عقلایی می‌نامند. در ادبیات مالی این دسته از معامله‌گران را در بازار سهام سرمایه‌گذاران می‌گویند. این دسته را با توجه به خاصیت بازار سهام که خرید و فروش سهم به امید کسب سود آتی است می‌تواند سفته‌بازان آگاه نامید که حضور آنها به افزایش درجه نقدشوندگی کمک می‌کند. دسته دوم کسانی هستند که درصدد کسب سود سریع و آسان و بدون زحمت هستند.</sup>