رشد اقتصادی چگونگی محاسبه می شود؟

^{بر اساس گزارش بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بر اساس محاسبات اولیه اداره حساب‌های اقتصادی این بانک، در سه‌ماهه نخست سال ۱۳۹۳ تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت‌های ثابت سال 1383 به ۴۸۰۴۹۱ میلیارد ریال رسید که این مقدار نسبت به رقم مشابه فصل اول سال گذشته (۴۵۹۲۵۲ میلیارد ریال) رشد4.6 درصدی را نشان می‌دهد و این در حالی است که تولید ناخالص داخلی در فصل اول سال ۱۳۹۲ نسبت به رقم مشابه سال 1391 معادل 4.1 درصد کاهش یافته بود. بنابر این گزارش رشد ارزش افزوده بخش‌های عمده اقتصادی از جمله کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات در فصل بهار مثبت بوده است و بخش کشاورزی 3.3 درصد، نفت 6.1 درصد، صنایع و معادن 8.1 درصد و گروه خدمات 3.7 درصد رشد داشته‌اند که رشد بخش صنعت از سایر بخش‌ها بیشتر بوده است. شاید بتوان ادعا کرد که اقتصاد ایران از رکود عبور کرده است گرچه تنها پایداری این روند می‌تواند گواهی بر این ادعا باشد.}

 

^{رشد اقتصادی و عوامل آن}

 

^{رشد اقتصادی چیست، مثبت شدن آن چه معنایی دارد و چگونه محاسبه می‌شود؟ به طور کلی نرخ رشد یک متغیر اقتصادی، عبارت است از نسبت مقدار افزایش در آن متغیر به مقدار اولیه آن و رشد اقتصادی1 معادل رشد تولید ناخالص داخلی2 است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. عوامل رشد اقتصادی به طور خلاصه عبارت‌اند از:}

رشد اقتصادی 5 درصدی در راه است؟/ اقتصاد ایران با روزهای رشد منفی خداحافظی کرد

^{به نظر می‌رسد امسال اقتصاد کشور به دوران اوج خود می‌رسد؛ این موضوع را می‌توان از اظهارنظر اخیر سخنگوی دولت برداشت کرد. محمدباقر نوبخت در نشست خبری دیروز خود اعلام کرد که «در سال ۹۴ به دنبال رشد اقتصادی ۴ تا ۵ درصدی هستیم.»}

^{در حالی نوبخت چنین وعده‌ای را به اقتصاد کشور داده است که آخرین گزارش بانک مرکزی از رشد اقتصادی 9 ماهه سال 1393 با نرخ 2.8 درصد حکایت دارد. این نشان می‌دهد که اقتصاد کشور تا پایان سال 1394 باید به‌گونه‌ای عمل کند که از رشد حدود 2.3 درصدی برخوردار شود. اما این‌که آیا واقعا چنین اتفاقی می‌افتد، خود جای سوال است.}

^{آخرین باری که اقتصاد کشور رشد اقتصادی بالای 5 درصد را تجربه کرد، مربوط به بهار سال 1390 است که رشد اقتصادی 5.3 درصدی برای اقتصاد ایران ثبت شد. از آن پس، نرخ رشد اقتصادی کشور روند نزولی پیدا کرد؛ تا جایی که در پایان سال 1391 نرخ رشد اقتصادی به 6.8- درصد رسید.}

 ^{تحلیلگران اقتصادی، چند عامل کاهش تولید و فروش نفت، پایین آمدن سرمایه‌گذاری‌های دولتی، تعیین دستوری نرخ سود بانکی، نرخ بالا و بی‌ثبات رشد حجم نقدینگی، بی‌ثباتی در سیاست خارجی و جهش نرخ ارز را در کاهش شدید نرخ رشد اقتصادی موثر می‌دانند. به اعتقاد آنها، دولت یازدهم با میراث ماندگاری در اقتصاد از دولت پیشین مواجه بود و از آن‌جا که کاهش رشد اقتصادی با تورم بالا همراه بود، بنابراین کاهش سطح تولید، افت قدرت خرید مردم و رشد بیکاری اتفاق افتاد.}

راز کره ای ها درباره رشد اقتصاد

 

⁰

<sup>تجربه کره جنوبی برای خروج از بحران اقتصادی

دولت کشور کره جنوبی در گزارش اخیر خود تاکید کرد حمایت از فعالیت‌های اقتصادی کوچک و خانوادگی کلید رشد اقتصادی در کشور است.

در سال 2008 میلادی بحران اعتباری دنیا و رکود اقتصادی غرب آسیب زیادی به اقتصاد کره جنوبی وارد کرد ولی این کشور با استفاده از تمهیداتی در تسهیل فرآیند کسب و کار در کشور توانست در جهت کاهش موانع تجاری و اقتصادی گام بردارد و به دنبال آن باعث رشد اقتصادی در کشور شود.

در سال 2009 میلادی نرخ رشد اقتصادی این کشور کاهش پیدا کرد و ارزش وون کره جنوبی به کمترین سطح طی پنج سال گذشته رسید. محدودیت‌های مالی در این کشور سبب شد اقتصاد این کشور توان رشد و تجارت را از دست بدهد. در این زمان کشور کره جنوبی برای تقویت شرایط اقتصادی خود اقدام به اصلاح نظام مالیاتی کرد. از جمله طرح‌های اصلاحاتی ایجاد‌شده در این کشور را می‌توان به این صورت عنوان کرد:</sup>

رشد و توسعه پایدار با حاکمیت شرکتی

^{اگر خواهان فضای شفاف و پویا در اقتصاد کشور باشیم دولت باید در برنامه ریزی با ذینفعان (توان کارشناسی و تجربه بخش خصوصی) مشارکت داشته باشد. حاکمیت شرکتی  مجموعه  روابطی است بین سهامداران، مدیران و حسابرسان شرکت که متضمن برقراری نظام کنترلی به منظور رعایت حقوق سهامداران جزء و اجرای درست مصوبات مجمع و جلوگیری از سوءاستفادههای احتمالی است. حاکمیت شرکتی مبتنی بر نظام پاسخگویی و مسوولیت اجتماعی استوارست مجموعه ای از وظایف و مسوولیتهایی است که باید توسط ارکان شرکت صورت گیرد تا موجب پاسخگویی و شفافیت گردد. دیگر در اهمیت و جایگاه حاکمیت شرکتی برای موفقیت شرکتها تردیدی نیست چرا که این موضوع با توجه به رخدادهای سالهای اخیر و بحرانهای مالی شرکتها اهمیتی بیش از پیش یافته است. بررسی علل و آسیب شناسی فروپاشی برخی از شرکتهای بزرگ که زیانهای کلانی بویژه برای سهامداداران داشته است ناشی از ضعف سیستمهای حاکمیت شرکتی آنها بوده است.}

ریشه یابی رشد اقتصادی

^{منشاهای رشد اقتصادی در دوره‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌توانند متفاوت باشند. به طور کلی می‌توان دو منشا را برای رشد اقتصادی در نظر گرفت: شوک‌های پولی و سمت تقاضای اقتصاد و شوک‌های حقیقی و سمت عرضه اقتصاد. در ادامه به بررسی هریک از این دو منشا می‌پردازیم.}

^{شوک‌های پولی}

^{به طور کلی یک شوک پولی به معنای خلق تورم غیرمنتظره‌ای است که منجر به افزایش تقاضای کل اقتصاد شود. وقتی تقاضای کل اقتصاد افزایش پیدا می‌کند، به تبع آن سطح قیمت‌ها نیز افزایش پیدا می‌کنند. زمانی که تولیدکنندگان با افزایش سطح قیمت‌ها مواجه می‌شوند، باید به این سوال پاسخ بدهند که آیا افزایش سطح تقاضای کل و قیمت‌ها منشاء حقیقی دارد یا منشاء اسمی (پولی). اگر تولیدکنندگان به این نتیجه برسند که منشاء افزایش سطح تقاضای کل و قیمت‌ها حقیقی است، آنگاه با افزایش تولید خود به این افزایش تقاضای کل واکنش نشان می‌دهند و در نتیجه رشد اقتصادی ایجاد می‌شود.}

چرا فعالیت‌های معدنی ثروت‌افزاست؟

 ^{اخیراً بانک مرکزی در پی انتشار رشد اقتصادی کشور رشد بخش معدن را 10.5 درصد اعلام کرده است که شواهد موجود هم از افزایش تولید بخش معدن حکایت دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد اکثر سال‌ها رشد بخش معدن نسبت به رشد کل کشور بیشتر از دو برابر بوده است. سال‌هایی هم بوده که 3.5 برابر رشد اقتصادی کشور، بخش معدن رشد داشته است. در حقیقت فعالیت‌های معدنی ثروت‌افزاست و در سال‌های اخیر با اختصاص تسهیلات مناسب به بخش معدن رشد مناسبی برای این بخش فراهم شده است. بنا بر همین دلیل فعالیت‌های معدنی در چند سال اخیر با جذابیت همراه شده و این سرمایه‌گذاری‌ها منجر به رشد مناسبی در اقتصاد کشور شده است.}

^{با انتشار گزارش بانک مرکزی درباره رشد 10.5 درصدی بخش معدن مشخص شد که این بخش در سه ماه ابتدایی سال 1393 به لحاظ تولید رتبه مناسبی برای خود کسب کرده است. بر این اساس بخش معدن در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال قبل رشد 10.5 ‌درصدی را تجربه کرد که از نظر نرخ رشد بعد از دو بخش خدمات موسسات پولی و مالی با 15.9 درصد و برق، گاز و آب با 11.7 درصد در رده سوم قرار گرفت.}

متدولوژی رشد اقتصادی بهار 93

سید‌مهدی برکچیان گفت: «رشد اقتصادی، مهم‌ترین متغیر اقتصادی است که با درصد تغییر تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سنجیده می‌شود و تصویری از کل تغییرات در بخش حقیقی اقتصاد را ارائه می‌کند. اصولا آمار حساب‌های ملی به دلیل اینکه نیازمند جمع‌آوری و پردازش حجم بالایی از داده ‌است، فرآیندی بسیار زمانبر است و به دلیل لطماتی که مراکز آماری ما در چند سال گذشته متحمل شدند، این فرآیند طولانی‌تر هم شده است.»
او گفت: «‌سیاست‌گذار نیازمند است تا پیش از هر تصمیم، ابتدا تصویری از اوضاع اقتصادی در مقابل خود داشته باشد. در ادامه هم با رصد اوضاع اقتصادی، آثار سیاست‌های اتخاذ شده را مانیتور کند و آمادگی داشته باشد تا متناسب با تغییر شرایط، سیاست‌ها را اصلاح کند. این نیاز در شرایط کنونی که اوضاع اقتصادی کشور بسیار حساس و شکننده‌ است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند؛ بنابراین با توجه به مجموعه این شرایط، تصمیم گرفتیم در موسسه زیر نظر یکی از بهترین کارشناسان این حوزه، یعنی جناب آقای خاوری‌نژاد، مدیر‌کل سابق آمار بانک مرکزی و با بهره‌گیری از داده‌های موجود به‌طور مرتب برآوردی از رشد بخش‌های مختلف و در نهایت GDP به‌صورت فصلی ارائه کنیم و نتایج آن را در اختیار رئیس‌جمهور و ستاد اقتصادی دولت قرار دهیم.»

برای افزایش رشد اقتصادی حضور خارجی‌ها لازم است؟

^{بررسی عوامل تعیین‌کننده و رابطه بین سرمایه‌گذاری خارجی و رشد اقتصادی}

 

 

 

 

 

 

همواره در افکار عمومی مردم این تفکر وجود دارد که در صورتی که خارجی‌ها در یک کشور حضور فعالی داشته باشند، چه به صورت گردشگر و چه به صورت فعال اقتصادی، اوضاع اقتصادی خوب است و معضلاتی همچون تورم، رکود، بیکاری و مشکلاتی از این دست از اقتصاد کشور رخت برخواهد بست. حال باید دید این دیدگاه عامیانه تا چه حد از نظر تئوری اقتصادی صحیح است و آیا اصولاً علم اقتصاد این موضوع را رد می‌کند یا می‌پذیرد؟

رشد اقتصادی کشور در فصل اول سال ۹۳ به ۴.۶ درصد رسید

 بر اساس محاسبات مقدماتی و اولیه اداره حساب‌های اقتصادی این بانک، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه و به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۸۳ در فصل اول سال ۱۳۹۳  به ۴۸۰۴۹۱ میلیارد ریال رسید که نسبت به رقم مشابه فصل اول سال ۱۳۹۲ به میزان ۴.۶ درصد رشد نشان می‌دهد.

برای دریافت خلاصه گزارش تحولات اقتصادی ایران در بخش واقعی در سه ماهه اول سال ۱۳۹۳ اینجا را کلیک کنید.

برای دریافت گزارش نکاتی در خصوص رشد اقتصادی در فصل اول سال ۱۳۹۳ اینجا را کلیک کنید.

رابطه نظام دوحزبی و رشد اقتصاد: ثروتمندترین اقتصادها چگونه ثروتمند شدند؟

خوشبختانه تجربه 200 سال رشد تقریباً یکنواخت اقتصادی در نمونه‌ای از کشورهای جهان، داده‌های کافی در اختیار گذاشته است تا به علل ثروتمندی این دسته از کشورها پی ببریم. یکی از کسانی که به پژوهش در این زمینه پرداخت مانسر اولسن استاد اقتصاد دانشگاه مریلند بود که در فوریه سال 1998 نابهنگام درگذشت.