مادران شاغل کلید توسعه خانواده و جامعه

^{حتی امروز در بسیاری از کشورهای صنعتی دنیا، خانواده‌ها تمایل بیشتری به داشتن فرزند پسر دارند زیرا این دیدگاه وجود دارد که مردان در فعالیت‌های اقتصادی موفق‌تر هستند و می‌توانند حامی مالی بهتری برای خانواده‌ها به خصوص در دوره‌های سالمندی باشند. ولی مطالعات انجام‌شده توسط دانشگاه مریلند آمریکا نشان می‌دهد که این دیدگاه نادرست است و سرمایه‌گذاری روی آموزش و اشتغال دختران هم می‌تواند منافع اقتصادی زیادی داشته باشد.
آمارها نشان می‌دهد در قرن بیست و یکم میلادی زنان نسبت به مردان در تحصیل موفق‌تر هستند و در هنگام وارد شدن به فعالیت اقتصادی هم موفقیت بیشتری دارند. معمولاً زنان در سال‌های مختلف آموزش‌های لازم برای ورود به فعالیت اقتصادی را می‌بینند و به همین دلیل شرایط مناسبی برای وارد شدن به فعالیت اقتصادی دارند.
کائن هارولد استاد یکی از پژوهشگران دانشگاه مریلند در مورد یافته‌های این کار تحقیقاتی گفت: «افزایش اشتغال زنان در کشورهای صنعتی و ثروتمند عامل اصلی رشد اقتصادی و توسعه صنعتی در این کشورها بوده است. این مطالعه که طی 20 سال گذشته انجام شده است نشان داد زنان می‌توانند زمینه را برای افزایش درآمد خانواده‌هایشان فراهم آورند و مهم‌تر اینکه بخش زیادی از درآمد زنان در خانواده صرف تحصیل فرزندان و ارتقای سطح آموزشی آنها می‌شود. به همین دلیل اشتغال زنان هم برای جامعه مفید است و هم به نفع خانواده هسته‌ای آنهاست. زنان شاغل مشارکت بیشتری در افزایش نرخ رشد تولید ناخالص داخلی خود دارند و این نرخ بالای مشارکت می‌تواند زمینه‌ساز توسعه تکنولوژیکی و فنی در کشور شود.»}

راهبردهایی برای افزایش میزان اشتغال زنان/ زنان در اقتصاد ایران چه نقشی دارند؟

^{فریال مستوفی}

^{اطلاعات قابل دسترسی در مورد ویژگی‌های اشتغال زنان در ایران پیش از همه هشدار می‌دهد که تغییرات اساسی در دیدگاه‌های موجود نسبت به کارآفرینی و اشتغال و تعریف آن ها لازم است، تا حداقل زنان نیز     در زمره‌ی جمعیت فعال اقتصادی شمارش شوند. این تغییرات جز با ملاحظه‌ی برنامه‌های توسعه و سیاست‌گذاری‌ها در سطح کلان میسر نخواهد شد. بنابراین برنامه‌ریزی، بیشترین نقش را در این بُ‍‍‍‍عد خواهد داشت.}

^{وقتی بحث از حضور زنان در جامعه، نقش آفرینی و اشتغال آنان به میان می‌آید، تعداد زنان کارمند به ذهن می رسد، در حالی که بالاترین میزان اشتغال به زنان روستایی و خوداشتغال و کارآفرین شهری اختصاص دارد. بنابراین یکی از مهم‌ترین معیارها جهت سنجش درجه توسعه یافتگی یک کشور، میزان اهمیت و اعتباری است که زنان در آن کشور دارا می‌باشند. با توجه به این‌که نیمی از کل جمعیت جهان را زنان تشکیل می دهند و دو سوم ساعات کار انجام شده توسط زنان صورت می پذیرد، تنها یک دهم درآمد جهان و فقط یک صدم مالکیت اموال و دارایی‌های جهان به زنان اختصاص یافته است. عدم مشارکت زنان در فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند مشکلی بر سر راه توسعه‌ی کشور تلقی گردد. ضرورت کارآفرینی زنان را باید با افزایش و گسترش فرصت‌های شغلی بر مبنای خلاقیت که بار فرهنگی-ارزشی آن قابل کنترل است، پاسخ مثبت داد و از آنجا که زنان دارای طبع لطیف و مادرانه ای هستند باید شغلی را انتخاب نمایند که برای آن از هر حیث آمادگی داشته باشند.}

^{نقش زنان در توسعه}

بیکاری زنان چگونه بحرانی شد؟

 

^{وزارت کار با اعلام تحولات بیکاری و اشتغال در 5 سال گذشته و تایید خروج 521 هزار زن از بازارکار و تاکید بر بحران بیکاری زنان تحصیل کرده، از افزایش تا 200 درصدی شاغلان زن کارشناسی ارشد و دکتری خبر داد.}

جدیدترین آمار ارائه شده از سوی وزارت کار درباره اشتغال زنان در ایران نشان می دهد در دوره 5 ساله اخیر از 88 تا 92 ، تعداد شاغلان زن در ایران با کاهش ۱۴.۲ درصدی مواجه بوده است.

در سال 88 نزدیک به ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از شاغلان کشور زن بوده اند. در حالی که در سال 92 این تعداد به حدود ۳ میلیون و ۱۴۵ هزار نفر رسیده است، یعنی تقریبا ۵۲۱ هزار نفر از تعداد شاغلان زن کاسته شده است.

به عبارت دیگر به طور متوسط در هر سال، حدود ۱۰۰ هزار نفر از زنان شاغل در کشور از بازار کار خارج شده اند. با نگاهی به نسبت جنسی اشتغال طی سال های مذکور می توان گفت، این نسبت روند افزایشی داشته به طوری که از ۴۷۳ مرد شاغل در مقابل ۱۰۰ زن شاغل در سال 88 به ۵۷۹ مرد شاغل در مقابل ۱۰۰ زن شاغل در سال 92 رسیده است.

کدام استان ها رکورد کار زنان را شکستند

 ^{تنها 28.7 درصد درصد زنان، جذب بخش عمومی­ شده ­اند. به خصوص در گروه سنی جوانان 15 تا 24 سال، 92.2 درصد زنان مشاغل خصوصی را در اختیار دارند و تنها 7.8 درصدشان جذب بخش عمومی شده ­اند. بخش خصوصی آذربایجان شرقی توانسته برای اشتغال زنان موفق ­تر از دیگر استان ­ها عمل کند.}

^{87 درصد زنان این استان که پایین ­ترین نرخ بی ­کاری را نیز از آن خود کرده بود، در بخش خصوصی فعالیت دارند. اردبیل نیز با اختلاف کمی از استان همسایه ­ی خود، در ردیف بالاترین­ های این شاخص قرار می­ گیرد؛ زنان شاغل اردبیلی از فعالیت در بخش خصوصی 86.4 درصد سهم دارند. این دو استان هم­جوار در عوض در بخش عمومی، پایین­ترین سهم اشتغال زنان را دارند؛ اردبیل 13.6 و آذربایجان 13 درصد. اگرچه نرخ اشتغال زنان در استان کهگیلویه و بویراحمد پایین ­ترین نرخ در کشور است، اما اکثریت زنان شاغل این استان در بخش عمومی فعالیت می ­کنند. بدین ترتیب کهگیلویه و بویراحمد با 69 درصد، بالاترین سهم اشتغال در بخش عمومی را به خود اختصاص می­ دهد. همین استان با 31 درصد و استان هرمزگان، با 38.8 درصد پایین­ترین سهم اشتغال در بخش خصوصی را دارا هستند.}

^{اما بررسی بخش­ های عمده­ی فعالیت اقتصادی یعنی کشاورزی، صنعت و خدمات نشان می ­دهد زنان به فعالیت های خدماتی تمایل بیشتری دارند. 53.4 درصد زنان در بخش خدمات و 24.7 درصد آن­ ها در بخش کشاورزی مشغول هستند و صنعت، با 21.8 درصد در آخر جای می ­گیرد. از بررسی وضعیت استان­ های مختلف معلوم می ­شود که زنان آذربایجان غربی بیشتر از زنان سایر استان ­ها کشاورزی می­ کنند. این استان با 84.7 درصد در رتبه ­ی سوم نرخ اشتغال قرار دارد، و 59.6 درصد از این جمعیت شاغل در بخش کشاورزی فعالیت می ­کنند. سهم اشتغال آن ­ها در بخش خصوصی نیز 84.5 درصد است. می ­توان گفت صنعتی ترین زنان کشور نیز در اصفهان زندگی می ­کنند. نرخ اشتغال این استان 74.6 درصد و سهم این جمعیت از فعالیت­های صنعتی، 83.2 درصد است. و در آخر، اقلیت زنان شاغل در کهگیلویه و بویراحمد اکثراً در بخش خدمات مشغول هستند؛ این استان با 82.4 درصد بالاترین سهم فعالیت زنان در مشاغل خدماتی را دارا است.} 

چرا زنان باید کار کنند

^{در حالی که 50 درصد نیروی کار کشور را زنان تشکیل می‌دهند، آمارهای رسمی نشان می‌دهد که دست کم در طول هشت سال اخیر، تعداد شاغلان زن در ایران با کاهش قابل ملاحظه‌ای مواجه بوده است.}

در شرایط امروز زنان نیازمند مشارکت اقتصادی و اجتماعی هستند و کشور باید از نیروهای کار زن در جهت توسعه و پیشرفت بهره‌برداری کند. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که بدون حضور زنان در فعالیتهای اقتصادی تولید شکل نمی‌گیرد و اهداف رشد و توسعه اقتصاد محقق نمی‌شود.

بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران، در سال 1384 نزدیک به 3 میلیون و 961 هزار نفر از شاغلان کشور را زنان تشکیل داده‌اند در حالی که این تعداد در سال گذشته به حدود سه میلیون و 145 هزار نفر رسیده که از کاهش تعداد شاغلان زن در سالهای گذشته حکایت دارد به عبارتی سالانه به طور متوسط بیش از صد هزار نفر از زنان شاغل کشور از بازار کار کنار رفته‌اند.

در دوران احمدی نژاد چه تعداد از زنان بیکار شدند

در سال 1384 نزدیک به 3 میلیون و 961 هزار نفر از شاغلان کشور «زن» بوده‌اند، در حالی که در سال گذشته، این تعداد به حدود 3 میلیون و 145 هزار نفر رسیده است؛ موضوعی که حکایت از کاهش تقریبا 816 هزار نفری تعداد شاغلان زن در سال‌های اخیر دارد.

به بیان دیگر به‌طور متوسط در هر سال، بیش از 100 هزار نفر از زنان شاغل در کشور از بازار کار کنار می‌روند.

این اطلاعات با استناد به گزارش‌هایی که از سوی مرکز آمار ایران منتشر می‌شود، محاسبه شده است. هرچند برخی از صاحب‌نظران معتقدند داده‌های مربوط به اشتغال این نهاد از دقت کافی برخوردار نیست و گاه «کم‌نمایی» دارد. 

 

 

 

اقتصاد پنهان

ارزش گذاری و حمایت از کار خانگی زنان

 

امروزه در اکثر الگوهای رشد و توسعه، توجه به سرمایه انسانی بیشتر از قبل شده است، به طوری که می توان گفت سرمایه انسانی به مهم ترین عامل رشد اقتصادی و توسعه در کشورها تبدیل شده است. تجربه کشور هایی مثل ژاپن و کره جنوبی که با وجود برخوردار نبودن از منابع غنی طبیعی، مسیر پیشرفت و توسعه را طی کرده اند، متخصصان امر را متوجه اهمیت سرمایه انسانی کرده است.