چهار ویژگی که کارآفرینان باید از آن ها برخوردار باشند

 

^{شاید برای شما هم پیش آمده باشد که با خود تصور کنید اگر در اقتصاد دیگری مشغول به فعالیت بودید در نهایت به یک کارآفرین موفق مانند استیو جابز (بنیانگذار شرکت اپل)، بیل گیتس (بنیانگذار شرکت مایکروسافت) و یا ریچارد برانسون (مدیر شرکت ویرجین) تبدیل می شدید. بی تردید شرایط نهادی یک اقتصاد بر عملکرد کارآفرینان در آن اقتصاد تاثیر قابل توجهی دارد و به همین خاطر است که در برخی کشورها، کارآفرینان موفق تر با ایده های درخشان تری ظهور می کنند و البته باید پذیرفت که در اقتصاد ایران نیز بستر مناسبی برای کارآفرینی مهیا نیست تا جایی که چندی پیش یکی از مقامات ایرانی گفته بود که حتی اگر بیل گیتس هم به ایران بیاید بعید است که موفقیتی کسب کند.}

 

 ^{با همه این ها، ویژگی های فردی نیز در موفقیت یک کارآفرین نقش تعیین کننده ای دارند. وبسایت اقتصادی بیزنس اینسایدر از چهار ویژگی نام برده که هر کارآفرینی برای موفقیت باید از آن ها برخوردار باشد. در واقع اگر ویژگی های زیر را در خود نمی بینید، بسیار بعید است که به کارآفرین موفقی تبدیل شوید حتی اگر کسب و کار خود را در دره سیلیکون سانفرانسیسکو راه بیاندازید:}

فرهنگ کار چگونه به توسعه اقتصادی کمک می‌کند؟

^{مطالعات صورت گرفته در حوزه نقش فرهنگ در توسعه اقتصادی نشان می دهد زمانی توسعه درونزا امکان پذیر است که توسط فرهنگی قدرتمند تشویق و پشتیبانی شود. به عنوان نمونه در فرهنگ ژاپنی کار یک اصل مقدس تلقی شده و همین موضوع کشور ژاپن را در بالاترین سطح ساعات کار و بهروری نیروی انسانی  در نتیجه رشد اقتصادی قرار داده است که نقش فرهنگ در توسعه ژاپن را نشان می دهد. در فرهنگ ما نیز عوامل متنوعی نظیر توصیه به انجام فعالیتهای اقتصادی مفید برای جامعه و نکوهش فعالیتهای زیانبار برای اقتصاد جامعه -مانند ربا- وجود دارد . فرهنگ جهادی به عنوان یکی از درخشان ترین بخشهای فرهنگ ما ، می تواند در حوزه  اقتصاد از طریق کمرنگ کردن منفعت طلبی شخصی صرف، زیربنای نوعی شکوفایی در اقتصاد را فراهم آورد. به این صورت که با نهادینه شدن آن یک سرمایه گذار حتی با فرض سود بیشتری در فعالیتهای غیرمفید نظیر واسطه گری، با صرف نظر از مازاد سود، در بخش تولید سرمایه گذاری می کند تا با کمک به اقتصاد ملی و کارافرینی از جنبه های معنوی و برکت این عمل خیر نیز بهره مند شود.}

^{در حوزه مدیریت نیز  نظریه پردازان معتقدند که در حالت عادی افراد کاری را که به آنها محول شده به اندازه و کیفیتی انجام می دهند که در مقابل آن پاداش دریافت می کنند. این قاعده مبتنی بر نظریه های بوروکراسی سنتی بوده و در حالت عادی جاری و ساری است. اما نظریه پردازان جدیدتر با درنوردیدن این قاعده مفاهیم جدیدتری را ارائه کرده اند طوری که دو مدل اساسی مدیریت تعهد بالا و مدیریت عملکرد بالا در مدیریت استراتژیک منابع انسانی مورد توجه قرار گرفته است. مدل مدیریت تعهد بالا در واقع چیزی فراتر از قاعده های سنتی –عملکرد مبتنی برپاداش- بوده و قائل به آنست که در صورتی که کارکنان یا مدیریان از تعهد بالایی برخوردار باشند می توانند عملکرد بالایی را به ارمغان آورند.}

آژیرهای قرمز بیکاری برای که به صدا در‌می‌آید؟

<sup>1- فروردین 92
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی: درباره خطر سونامی بزرگ 10 میلیونی بیکاری گزارشی به رئیس‌جمهور داده‌ایم و به نوعی در این بخش آژیر قرمز هم به صدا درآمده است. 

2- فروردین 93
وزیر کشور: نرخ بیکاری واقعی فعلی 14 درصد است و در صورت ادامه مدل‌های اقتصادی دهه‌های قبل، در سال 1400 کشور با حدود 11 میلیون بیکار تحصیل‌کرده مواجه خواهد شد.

3- اردیبهشت 94
وزیر اقتصاد: تهدید بیکاری همچون یک بمب هسته‌ای در میان تحصیل‌کرده‌ها، جوانان و خانم‌ها نمود بیشتری دارد و راه‌حل کاهش بیکاری در افزایش رشد اقتصادی نهفته است.

■■■
  
سونامی بزرگ یا بمب اتمی، فرقی ندارد هر دو اوضاع بحران‌زای بیکاری را توصیف می‌کند. آمارهای رسمی تعداد بیکاران مطلق را 5 /2 میلیون نفر می‌داند و آمارهای غیررسمی پنج میلیون نفر. آمارها می‌گویند طی همین یکی دو سال پیش حداقل 5 /4میلیون نفر دیگر وارد بازار کار می‌شوند و تعداد بیکاران بر اساس آمار رسمی می‌شود هفت میلیون نفر و بر اساس آمار غیررسمی 5 /9 میلیون نفر. برخی هم هشدار رسیدن تعداد بیکاران به 11 میلیون نفر را می‌دهند. آژیرهای قرمز برای هشدار در خصوص بیکاری مدت‌هاست که به صدا درآمده و هر سال و هر فصل مسوولان هشدار می‌دهند. اما آنچه دیده می‌شود این است که وضعیت بیکاری در ایران از مرز هشدار گذشته و شاید سال آینده مسوولان، بازار کار را به یک بمب ساعتی تشبیه کنند که هر آن باید انتظار انفجار آن را داشت.</sup>

عدالت بین کارگر و کارفرما وجود ندارد / ضرورت بازنگری قانون کار

 ^{روابط بین کارگر و کارفرما به معنایی که امروز در حقوق کار مورد توجه است  یعنی یک طرف قرارداد کارگر به عنوان نیروی کار و طرف مقابل کارفرما در برابر تعهدی مشخص برای کسب منفعت معین فعالیت می‌کنند تعریف شده است. اما این معنی از روابط کار طی قرن‌های مختلف دستخوش تحولات زیادی شده است.}

^{قانون مجموعه بایدها ونبایدهایی است که شیوه رفتار آدمی را در زندگی اجتماعی تعیین می کند . قانون است که در جامعه باعث ایجاد امنیت و آرامش می‌شود. وجود قانون برای جامعه از آن جهت ضرورت دارد  که افراد یک جامعه باید در رفتار وکردارشان حد ومرزهایی را رعایت کنند تا همه بتوانند به نحو مطلوب وشایسته از زندگی بهره های مادی ومعنوی ببرند . اگر مرزها وحدود در هم بریزد وقانون حاکم نباشد جامعه به هدف خود نخواهد رسید.}

^{قانون کار به دلیل در برگیری زیادی که در جامعه دارد حائز اهمیت است. از تصویب قانون کار در سال 69 سال‌ها می‌گذرد،اصلاح این قانون بارها مورد نقد دولت‌های متعدد قرار گرفت ولی هیچ دولتی اصلاحش نکرد. این قانون از همان روزهای اول تصویب، جریانات زیادی را به همراه داشت و هر دولت تا اندازه‌ای برای اصلاح این قانون تلاش کرد اما موفق نشد آن را اصلاح کند و به دولت بعدی واگذار شد، در حال حاضر همان قانون با اشکالات متعدد در حال اجراست. اما نکته ای که در این گزارش مد نظر است نحوه حمایت این قانون از کارگر و کارفرماست.}

«آشنابازی» گزینه اول شغل‌یابی در ایران!

^{بحران بیکاری جوانان باعث شده تا کارجویان برای تصاحب یک فرصت شغلی رقابت‌های عجیبی را به نمایش بگذارند. وزارت کار می گوید پرس و جو از دوستان و آشنایان گزینه اول بیکاران برای جستجوی شغل است.}

 <sup>نگاه متقاضیان کار در کشورهای مختلف به منظور چگونگی ورود به بازار کار متفاوت است و کارجویان سعی می کنند از روش‌های معمول موجود در کشور خود به سمت اشتغال حرکت کنند. حال ممکن است شغل یابی به روش کاملا سیستماتیک و قانونی باشد و یا کاملا غیرقانونی و از طریق روش های غیرمعمول مانند پارتی بازی.

مطالعه بازار کار ایران در دهه های اخیر نشان می دهد از بین رفتن تعادل در عرضه و تقاضای نیروی کار و هجوم یکباره صدها هزار جوان برای کار باعث خروج نحوه شغل یابی از روش های معمول خود نیز شده است. به بیان دیگر، با وجود برگزاری آزمون ها و گزینش های مختلف از سوی بنگاه های نیروپذیر، اما کارجویان ایرانی برای تصاحب یک فرصت شغلی چندان به این روش امیدوار نیستند.

جوانان اغلب تحصیل کرده ایرانی در شرایط امروز بازار کار مجبورند برای جلب توجه کارفرمایان، تا حدود زیادی از روش های غیرمعمول به دنبال کسب یک فرصت شغلی باشند. به بیان ساده تر، در شرایط نامتعادل بازار کار و وجود بحران بیکاری برای فارغ التحصیلان دانشگاهی، کارجویان تلاش می کنند از ابزارهای جدیدی برای کاریابی استفاده کنند.</sup>

شکاف رشد و اشتغال در اقتصاد ایران

 

^{غلامعلی فرجادی / اقتصاددان}

<sup>بر پایه نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، عرضه نیروی کار یا جمعیت فعال در طی سالهای ۹۰- ۱۳۸۵ از 23.5 میلیون نفر به 24.1 میلیون نفر رسیده است. به بیان دیگر در این دوره حدود ۶۰۰ هزار نفر و سالانه ۱۲۰ هزار نفر به جمعیت فعال کشور اضافه شده است.

نرخ فعالیت در سال ۱۳۹۲ به ۳۸درصد رسیده که بسیار کمتر از پیش بینی‌های قبل بوده است. کاهش نرخ فعالیت در طی سالهای اخیر ریشه در سه عامل دارد. یکی از این عوامل بالابودن نرخ بیکاری در کشور است هر چه نرخ بیکاری بالا باشد نرخ فعالیت کاهش پیدا می‌کند، زیرا افراد از جستجوی کار ناامید می‌شوند و به جمعیت غیرفعال می‌پیوندند. این عامل به عنوان اثر مأیوس کنندگی نامیده می‌شود.

دومین عامل کاهش نرخ فعالیت مربوط به افزایش درآمدهای غیردستمزدی یا غیرکاری خانوارهاست. بدین معنا که افراد هزینه‌های تامین زندگی را نه از طریق فعالیت‌های دستمزد بگیری بلکه از سایر منابع غیرکاری تامین می‌کند.

سومین عامل را باید ناشی از توسعه و گسترش بی‌رویه آموزش عالی دانست که در طی چند سال گذشته نظام آموزش عالی آن را تجربه کرده است و در طی کمتر از ۵سال جمعیت دانشجویی از دو میلیون نفر به بیش از چهار میلیون نفر افزایش یافته است.

مقایسه نرخ فعالیت ایران با سایر کشور‌ها بویژه کشورهای پیشرفته حکایت از پائین‌بودن نرخ فعالیت در ایران دارد. تحلیل دقیق‌تر این موضوع نشان می‌دهد که پائین بودن نرخ فعالیت تا حدود زیادی مربوط به پائین بودن نرخ فعالیت زنان است. چرا که نرخ مشارکت نیروی کار مردان در کشور با میانگین جهانی (۷۸ درصد) فاصله چندانی ندارد ولی نرخ مشارکت نیروی کار زنان در کشور با میانگین جهانی (۵۲ درصد) فاصله چشم‌گیری دارد.</sup>

با نرخ رشد اقتصادی 5 درصد چه تعداد شغل ایجاد می‌شود؟/وضعیت بازار کار پس از رفع تحریم

^{با افزایش نرخ رشد اقتصادی به حدود 5 درصد چقدر نرخ بیکاری کاهش پیدا می‌کند و اشتغال ایجاد می‌شود؟ این سوالی است که پس از اظهارنظر اخیر محمدباقر نوبخت، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در روزهای گذشته از پیش‌بینی نرخ رشد اقتصادی 4 تا 5 درصدی برای سال 1394 در ذهن ایجاد می‌شود؛ چراکه به باور اقتصاددانان، «ارتباطی مستقیم میان افزایش نرخ رشد اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری وجود دارد و با افزایش تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی این انتظار به‌وجود می‌آید که اشتغال ایجاد شود و بیکاری کاهش پیدا کند.»}

^{در این رابطه، حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین توضیح داد: «نرخ رشد اقتصادی‌ای که دولت اعلام کرده، مورد تایید سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی قرار نگرفته است و آنها نرخ رشد اقتصادی سال گذشته را 1.2 درصد اعلام کردند.»}

^{به گفته وی، «اگر توافقات هسته‌ای به درستی پیش رود و تحریم‌ها طبق پیش‌بینی‌هایی که دولت هدف‌گذاری کرده، برداشته شود، ممکن است رشد اقتصادی تا 5 درصد هم افزایش پیدا کند.»}

^{این کارشناس بازار کار عنوان کرد: «به این ترتیب هنوز هیچ‌گونه پیش‌بینی دقیقی برای نرخ رشد امسال متصور نیستیم. البته حتی احتمال این‌که شرایط بدتر از این حالتی که الان هست بشود، وجود دارد؛ چراکه الان دولت شرایط بسیار خوبی ندارد، بدهکاری بسیار زیادی دارد و بنگاه‌ها در وضعیت خوبی نیستند.»}

جف بیزُس؛ کارآفرینی که از گاراژ شروع کرد به آمازون رسید

^{کچل است، خنده‌هایش زیادی بلند است، چهار فرزند دارد و بیش از ۳۴ میلیارد دلار ثروت. جف بیزُس را بیش از هر کس با استیو جابز (۱۹۵۵- ۲۰۱۱) بنیان‌گذار اپل مقایسه می‌کنند. غیر از این که هر دو با پدر‌های بیولوژیک (خونی) خود بزرگ نشدند هر دو درباره مشتریان محصولات‌شان وسواس دارند. اگر جابز محصولی می‌ساخت که می‌دانست مردم آن را در آینده می‌خواهند، جف بیزُس نیاز‌های حال مشتریان را در نظر می‌گیرد و می‌خواهد آن را در اولین فرصت برآورده کند.}

 

^{بزرگ فکر کنید!‌}

^{بعد از معرفی آی‌فون برخی گفتند: اپل، تلفن را دوباره اختراع کرد، تقریبا چنین چیزی درباره جف بیزُس و شرکت آمازون هم صدق می‌کند: آمازون خرید کردن را دوباره اختراع کرده است، حداقل خرید آن‌لاین را. ایده‌هایی چون خواندن نظرات مصرف‌کنندگان قبلی درباره محصولات پیش از خریدشان، یا سفارش آن‌لاین محصولات و دریافت‌شان در همان روز همه اختراعات آمازون و تیم خلاق جف بیزُس هستند. آن‌طور که ریک دلزل، دست راست او در آمازون، می‌گوید مهمترین جمله در آمازون این است: بزرگ فکر کنید!}

تعیین استراتژی اشتغال

پروفسور امیت بادوری
محقق در حوزه اشتغال و توسعه
مشکل بیکاری یک مشکل جهانی است که تقریبا در همه جای دنیا نمود پیدا کرده است. در دو دهه گذشته چین و هند رشد بالایی داشتند ولی ارتباط رشد اشتغال و رشد تولید از هم گسسته شده است، رشد اشتغال حدود یک درصد بوده و رشد تولید حدود 8 درصد. می‌توان رشد تولید را بر اساس رونق بخش خصوصی از طریق ایجاد فضای کسب‌و‌کار بهتر افزایش داد، ولی برای حل مشکل اشتغال کافی نیست.
 به همین دلیل باید استراتژی و سیاست مشخصی برای ایجاد شغل داشت و افزایش اشتغال و کاهش بیکاری را جزئی از رشد اقتصادی در نظر گرفت،  به طور مثال کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس در زمان بحران اقتصادی در اولین قدم به ایجاد شغل پرداختند البته این شغل باید واقعی باشد، به طور مثال تجربه تاریخی اتحاد جماهیر شوروی، که به سرعت اشتغال کامل ایجاد کردند ولی قدرت خرید افراد تغییری نکرد به دلیل اینکه شغل‌هایی که ایجاد کرده بودند واقعی نبودند؛ در واقع این اشتغال مولد نبود، در بحث اشتغال عمومی چندین مساله را باید به صورت همزمان مدنظر قرار داد، اشتغال عمومی از طریق ایجاد درآمد، از یکسو تقاضا را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر این برنامه‌های اشتغال عمومی، عرضه را بالا می‌برد و افزایش متوازن و هماهنگ آن می‌تواند رشد را افزایش دهد. مشکل طرح شوروی نیز همین بود، از سوی دیگر این رشد باید پایدار باشد و مسائل محیط زیستی را مدنظر قرار دهد، در نتیجه سیاست‌هایی مانند پرداخت یارانه، نمی‌تواند پایدار باشد زیرا طرف عرضه را مد نظر قرار نمی‌دهد.

بازار کار به کدام سمت می رود؟/ راه کاهش نرخ بیکاری، توسعه فعالیت بخش خصوصی است

 ^{درحالی که دولت طی یک سال و نیم گذشته تلاش کرده تا فضای حاکم بربازار کار را به سمت بهبود سوق دهد ولی همچنان نگرانی هایی در مورد آینده بازار کار کشور وجود دارد. فعالان اقتصادی براین باورند که رکود اقتصادی، کاهش میزان سرمایه گذاری و سایه تحریم ها مانع از توسعه بنگاه های اقتصادی شده است. به همین دلیل امکان بهبود وضعیت کسب و کارها در کشور مهیا نیست.}

^{در همین حال حاجی اسماعیلی نماینده کارگران در شورای عالی کار در گفت و گو با خبرآنلاین در مورد وضعیت بازار کار چنین توضیح داد: باید بپذیریم که دولت با تنگناهای خیلی جدی در خصوص بازار کار روبرو است.  یکی کاهش شدید درآمدهای نفتی است و دولت به شدت با مشکل منابع مالی روبرو است. دوم اینکه بدهکاری بسیار بزرگی را دولت به پیمانکارها و بنگاه های بخش خصوصی دارد. این ها باعث شده که دولت دستش به اندازه کافی باز نباشد و کارش آسان نباشد.}

^{وی ادامه داد: اما مسائلی هست که دولت به آنها به خوبی توجه نکرده است. متاسفانه دولت چشمش را به بیرون و به کشورهای خارجی دوخته، و سرنوشت اقتصاد و بازار کار کشور را گره زده به وضعیت مذاکره با کشورهای 5+1و این نگرش اشتباهی است دولت که به آن دچار شده و نتوانسته اقدامات موثر را با تکیه بر شرایط و ظرفیت های داخلی انجام دهد. من فکر می کنم اقداماتی بوده که دولت می توانسته انجام دهد.}

^{اما مسعود خوانساری، رئیس کمیسیون ارتباطات و حمل و نقل اتاق تهران اعتقاد دیگری دارد. او در گفت و گو با خبرآنلاین در این مورد توضیح می دهد: تحریم ها طی سال های گذشته موجب شده تا عملا فضای توسعه کسب و کار در کشور متوقف شود. این موضوع را بگذارید در کنار سومدیریت هایی که براقتصاد ایران جاری شده است. در نتیجه عملا اقتصاد ایران با بحرانی مواجه شده که به سادگی قابل حل نیست. متاسفانه برای بازسازی واقعی اقتصاد ایران حداقل به 10 سال زمان نیاز است. متاسفانه 700 میلیارد دلار درآمدهای نفتی کشور به جای اینکه صرف توسعه کسب وکار و فعالیت های اقتصادی شود، حیف و میل شد.}

اقتصاددانانی که از حل مساله جمعیت طفره می‌روند

^{پدر، مادر و دو فرزند؛ بهترین تعداد اعضای خانواده، برای آنهایی که نگران‌اند، این تعداد نه خیلی زیاد است و نه خیلی کم. و وجود دو نیروی کار پس از پدر و مادر را هم تضمین می‌کند و آن بچه‌ها هم بچه‌های دیگری خواهند آورد و این‌گونه ثبات جمعیت تضمین می‌شود. پیش‌بینی می‌شد که طی چند دهه نرخ رشد جمعیت به ثباتی نسبی برسد اما در سال‌های اخیر نرخ رشد جمعیت در همه‌جا حتی در آفریقا که تعداد زیاد افراد خانواده در آن مرسوم است کاهش یافته و نسبت بچه‌ها به هر زن در سال‌های 2015-2010 به 7/4 رسیده که این عدد برای سال‌های 1995-1990، 7/5 بوده است. در حال حاضر نرخ متوسط باروری در جهان 5/2 است.
در تعداد روبه افزایشی از کشورها نرخ باروری تا اندازه نرخ جایگزینی سقوط کرده است. در چین این رقم در حدود 5/1 است (اگرچه گزارش‌های دولتی این رقم را بالاتر نشان می‌دهد) اجرای سیاست تک‌فرزندی از خلال سال‌های دهه 70 میلادی و بر هم خوردن تعادل میان جمعیت پسران و دختران از دلایل آن است. برای اروپا این نرخ 6/1 است که حتی برای برخی از کشورهای شرق و جنوب اروپا رقم‌های پایین‌تر نیز ثبت شده است. 
در ژاپن نرخ باروری برای دهه‌های متوالی کاهش یافته است. در حال حاضر این رقم برای ژاپنی‌ها 4/1 است و جمعیت آنها در حال حاضر در حال کاهش است. کره جنوبی با 3/1 کمترین نرخ باروری را در میان کشورهای بزرگ دارد. در کشورهای کمتر ثروتمند جنوب شرق آسیا نرخ‌های باروری به زیر نرخ جایگزینی در حال کاهش است. در آینده‌ای نه چندان دور نزدیک به نیمی از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی خواهند کرد که دیگر توانایی بازتولید جمعیت خود را ندارند.
این از نگرانی دولت‌هاست، به خاطر آنکه فرزند کمتر به معنای نیروی کار کمتر در آینده است، و از آن روی که امروزه انسان‌ها طول عمر بیشتری دارند، آنها باید تعداد بیشتری از بازنشستگان را تامین مالی کنند. بسیاری از دولت‌ها در حال تلاش برای متقاعد کردن زوج‌ها برای باروری بیشتر هستند. سازمان ملل متحد تخمین می‌زند در سال 2013 میلادی 66 درصد کشورهای توسعه‌یافته سیاست افزایش باروری را پیگیری می‌کرده‌اند. این در حالی است که این آمار در سال 1996 میلادی 33 درصد بوده است. بیشتر این کشورها در اروپا هستند اما در آسیا نیز این اقدامات در حال افزایش است. آنها از مشوق‌هایی همچون معافیت‌های مالیاتی، ارائه خدماتی همچون نگهداری و مراقبت از کودکان تا آسان کردن شرایط کار برای خانم‌های دارای فرزند استفاده می‌کنند.
در بعضی از موارد به نظر می‌رسد این سیاست‌ها دارای اثرات کمی بوده است. در فرانسه و کشورهای اسکاندیناوی که مدت‌های طولانی این سیاست‌ها را پیگیری می‌کرده‌اند در عین حال که بسیاری از مادران شغل‌های خود را نیز حفظ کرده‌اند رقم نرخ باروری نزدیک به نرخ جایگزینی جمعیت بوده است. اما آلمانی‌ها با ترکیبی از سیاست‌های افزایش باروری توانسته‌اند از یکی از پایین‌ترین نرخ‌های باروری رهایی پیدا کرده و به رشد جمعیت دست پیدا کنند. در مقابل در آمریکا اگرچه نرخ باروری تا نزدیکی نرخ جایگزینی جمعیت کاهش یافته است اما سیاست‌های عمومی برای تشویق فرزند‌آوری محدود و کم است. این سیاست‌ها حتی شامل مرخصی زایمان که امری واضح در کشورهای ثروتمند است، نمی‌شود.}

شاغلان بیکار

^{اصل ۴۴ قانون اساسی نظام اقتصادی کشور را بر پایه سه بخشی دولتی، تعاونی و خصوصی قرار داده است. پس از پیروزی انقلاب و با وقوع جنگ تحمیلی فرصتی برای اجرای این اصل پیش نیامد ولی پس از جنگ تحمیلی و در کنار آن؛ تغییر شیوه نگرش دولتمردان ، خصوصی سازی یا به تعبیر اصل ۴۴، غیردولتی سازی به عنوان یک راهبرد اساسی تعیین شد. خصوصی سازی فرایندی است که طی آن دولت فعالیت های قابل واگذاری را به بخش خصوصی یا غیردولتی می سپارد. میزان فعالیت های قابل واگذاری به نقشی که دولت برای خود در اقتصاد تعریف کرده بر می گردد. هر اندازه دولت حوزه دخالت خود را بیشتر در نظر بگیرد، فعالیت های یادشده کمتر خواهند بود و بر عکس. با توجه به این، فرایند خصوصی سازی در دولت های مختلف متفاوت است. دولت با خصوصی سازی به دنبال دستیابی به اهدافی چون افزایش رقابت، بهبود کارایی، کاهش تصدی گری های غیرلازم و کاهش هزینه های دولت در بودجه است. دستیابی به این اهداف، اداره امور را برای دولت تسهیل می کند. از این رو خصوصی سازی همیشه در صدر برنامه ریزی ها بوده و در برنامه های توسعه ای نیز فصلی را به خود اختصاص داده است. بنا بر این برنامه ها باید از بخش غیر دولتی حمایت شود، نقدینگی به فعالیت های تولیدی و سرمایه گذاری این بخش هدایت شود، تنظیم بازار توسط این بخش انجام شود و در اتخاذ سیاست های پولی و مالی با این بخش تشریک مساعی شود. درک این اهمیت سبب شده که بنا بر برنامه سوم توسعه، سازمانی به نام سازمان خصوصی سازی تشکیل شده و عهده دار واگذاری ها گردد.}

رونمایی از 7 جریان اشتغالزا در بازار کار/سرمایه گذاری نیازمند زیرساخت است

^{در شرایطی که اقتصاد کشور با آمارهایی همچون رشد اقتصادی 4 درصدی و نرخ بیکاری 10.5 درصدی همراه است و در عین حال، برخی از مقامات مسوول از احتمال ایجاد بحران بیکاری در آینده هشدار می‌دهند، حسن طایی، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با حضور در کافه خبر درباره 7 جریان اصلی در حوزه اقتصاد که منتهی به ایجاد شغل می‌شود، توضیح داد: «7 جریان در اقتصاد کشور وجود دارد که اگر همه حرکت رو به جلو داشته باشند و بتوانند با یکدیگر هماهنگ شوند، در نتیجه آنها شغل به وجود می‌آید.»}

^{وی با بیان این‌که اولین جریان، آموزش، تخصص، مهارت و دانایی است، افزود: «دومین جریان، سرمایه‌گذاری، رشد و تولید است.»}

^{معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصریح کرد: «سومین جریان، محیط کسب‌وکار است. منظور از محیط کسب‌وکار، فضای غیرمادی رفتارهای اقتصادی است. برای مثال، ما گاهی اوقات در جامعه شاهد هستیم که اخذ مجوز به معنای منصرف کردن سرمایه‌گذار است.»}

^{طایی با بیان این‌که جریان چهارم، فضای ایمن سرمایه‌گذاری است، عنوان کرد: «سرمایه‌گذاری نیازمند زیرساخت‌ها است و این موضوع به معنای فضای مادی رفتارهای اقتصادی است.»}

2 میلیون نفر به مرز بیکاری رسیدند

 

^{آمارها می‌گوید 175 هزارنفر از جمعیت کشور به تازگی تصمیم به فعالیت اقتصادی گرفته‌اند، اما تعداد افراد در مرز بیکاری 2 میلیون نفر شده و یک میلیون و 560 هزارنفر متقاضی کار نیز زیر 30 سال سن دارند.}

نگاهی به جدیدترین آمارهای منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران درباره بیکاری و وضعیت بازار کار کشور نشان می دهد همچنان بیکاری میلیونی و بازار کار با فشار جمعیت جوان بیکار زیر ۳۰ سال مواجه است.

متاسفانه آنچنان که در یکی دو دهه اخیر، از بیکاری به عنوان یک سوژه تبلیغاتی توسط دولت ها استفاده شده و وعده های فراوانی در اینباره به جوانان داده شد، عملکردها قابل توجه نبوده و از اینرو امروز صدها هزار جوان تحصیل کرده دانشگاهی پشت درهای بازار کار منتظر اشتغال هستند.

معمولا مسئله رفع بیکاری و اشتغال زایی به عنوان یک وعده از سوی دولت هایی که بر سر کار آمده اند داده شده و مقامات ارشد دولت ها همواره سعی کرده اند در زمان های مواجه شدن با مردم، حرفی برای اشتغال داشته باشند و خبر از اجرای طرحی برای رفع بیکاری بدهند.

به هر حال، انباشته شدن وعده ها و ناتوانی دولت ها در اجرای موفقیت آمیز برنامه های اشتغال زایی باعث شد تا آنقدر که جوانان به سن کار رسیده اند شانس اشتغال وجود نداشته باشد و همواره نوعی عدم تعادل بین عرضه و تقاضای نیروی کار و کمبود فرصت های شغلی پایدار در کشور وجود داشته باشد.

کدام استان ها رکورد کار زنان را شکستند

 ^{تنها 28.7 درصد درصد زنان، جذب بخش عمومی­ شده ­اند. به خصوص در گروه سنی جوانان 15 تا 24 سال، 92.2 درصد زنان مشاغل خصوصی را در اختیار دارند و تنها 7.8 درصدشان جذب بخش عمومی شده ­اند. بخش خصوصی آذربایجان شرقی توانسته برای اشتغال زنان موفق ­تر از دیگر استان ­ها عمل کند.}

^{87 درصد زنان این استان که پایین ­ترین نرخ بی ­کاری را نیز از آن خود کرده بود، در بخش خصوصی فعالیت دارند. اردبیل نیز با اختلاف کمی از استان همسایه ­ی خود، در ردیف بالاترین­ های این شاخص قرار می­ گیرد؛ زنان شاغل اردبیلی از فعالیت در بخش خصوصی 86.4 درصد سهم دارند. این دو استان هم­جوار در عوض در بخش عمومی، پایین­ترین سهم اشتغال زنان را دارند؛ اردبیل 13.6 و آذربایجان 13 درصد. اگرچه نرخ اشتغال زنان در استان کهگیلویه و بویراحمد پایین ­ترین نرخ در کشور است، اما اکثریت زنان شاغل این استان در بخش عمومی فعالیت می ­کنند. بدین ترتیب کهگیلویه و بویراحمد با 69 درصد، بالاترین سهم اشتغال در بخش عمومی را به خود اختصاص می­ دهد. همین استان با 31 درصد و استان هرمزگان، با 38.8 درصد پایین­ترین سهم اشتغال در بخش خصوصی را دارا هستند.}

^{اما بررسی بخش­ های عمده­ی فعالیت اقتصادی یعنی کشاورزی، صنعت و خدمات نشان می ­دهد زنان به فعالیت های خدماتی تمایل بیشتری دارند. 53.4 درصد زنان در بخش خدمات و 24.7 درصد آن­ ها در بخش کشاورزی مشغول هستند و صنعت، با 21.8 درصد در آخر جای می ­گیرد. از بررسی وضعیت استان­ های مختلف معلوم می ­شود که زنان آذربایجان غربی بیشتر از زنان سایر استان ­ها کشاورزی می­ کنند. این استان با 84.7 درصد در رتبه ­ی سوم نرخ اشتغال قرار دارد، و 59.6 درصد از این جمعیت شاغل در بخش کشاورزی فعالیت می ­کنند. سهم اشتغال آن ­ها در بخش خصوصی نیز 84.5 درصد است. می ­توان گفت صنعتی ترین زنان کشور نیز در اصفهان زندگی می ­کنند. نرخ اشتغال این استان 74.6 درصد و سهم این جمعیت از فعالیت­های صنعتی، 83.2 درصد است. و در آخر، اقلیت زنان شاغل در کهگیلویه و بویراحمد اکثراً در بخش خدمات مشغول هستند؛ این استان با 82.4 درصد بالاترین سهم فعالیت زنان در مشاغل خدماتی را دارا است.} 

تداوم روند رشد اقتصادی به ایجاد اشتغال منجر می شود

 ^{رکود اقتصادی به رغم رشد اقتصادی در سال جاری، همچنان بر تعدادی از بازارها حاکم است، با این وجود نگاه مسئولان دولتی بر آن است که شاخص رشد اقتصادی تا پایان سال همچنان مثبت بوده و به مرور تمام بازارها از رکود خارج می شوند. در این خصوص "علینقی مشایخی" هم معتقد است که با تداوم رشد اقتصادی، این شاخص تاثیر خود را روی بازار کار گذاشته و نرخ بیکاری کاهش می یابد.
این اقتصاددان کشور در گفت و گویی از وضعیت شاخص های اقتصادی می گوید و ابراز امیدواری میکند که در سال آینده باوجود مشکلات جدید، رشد اقتصادی ادامه یابد.}

^{*آخرین برآوردهای آماری منتشر شده، عمدتا از بهبود فضای اقتصادی کشور حکایت دارند. فضای اقتصادی آنطور که آمار می گویند بهبود یافته است؟
شاخص هایی که بانک مرکزی از رشد اقتصادی و تورم منتشر کرده است، وضعیت امیدوارکننده ای را برای کشور ترسیم می کند. در عین حال برخی به درستی این آمارها با ابهام نگاه می کنند. بانک مرکزی یکی از مراجع رسمی و کارشناسی مطمئن برای محاسبه شاخص های اقتصادی است؛ این نهاد سالهاست که آمار و ارقامی از اقتصاد منتشر می کند. بنابراین تردید نسبت به آمارهای این نهاد، اشتباه است.
بانک مرکزی در آخرین گزارشهای خود رشد اقتصادی نیمه نخست سال را 4 درصد و تورم را حدود 17 درصد اعلام کرده که براساس آن تورم کاهش و رشد اقتصادی افزایش داشته است. در این خصوص باید به چند نکته توجه داشت؛ در مورد تورم اینکه برخی به اشتباه تصور میکنند کاهش تورم به معنای کاهش قیمتهاست، در حالی که وقتی اعلام می شود تورم کاهش یافته، در واقع به این معناست که میزان رشد قیمتها کاهش پیدا کرده است.}

کارنامه 16 ماهه دولت در بازارکار

 

^{نرخ بیکاری جوانان بیش از 2 برابر نرخ عمومی و بیکاری زنان حدود 3 برابر مردان شده، تعداد بیکاران مطلق 2.5 میلیون و همچنان 40 میلیون نفر در کشور غیرفعال هستند و فاصله نرخ بیکاری استان‌ها نیز 10 درصد است.}

یکی از مهم ترین وعده های دکتر حسن روحانی در زمان تبلیغات انتخاباتی و همچنین پس از تشکیل دولت تدبیر و امید، مقابله با بیکاری و ایجاد فرصت های جدید شغلی برای جوانان بود. ناتوانی دولت ها در عمل به تعهداتشان در بازار کار و همچنین بسته ماندن درهای این بازار به روی کارجویان به ویژه فارغ التحصیلان دانشگاهی، باعث شده است که بیکاری جوانان امروز در ایران بحرانی شود.

بیشتر از آنچه که بخواهیم در این نوشتار درباره بیکاری بگوییم، در 16 ماه اخیر از سوی مقامات مختلف دولت تدبیر و امید گفته شده و تقریبا تمامی وزرای کابینه دولت، رئیس جمهور و معاونان وی به دفعات درباره شرایط بسیار نامناسب بازار کار در ایران سخن گفته اند.

بنابراین اینکه فرض شود دولت قادر به درک مسئله بیکاری و وجود درخواست‌های میلیونی در این بخش نیست، نادرست و از اساس غلط است؛ اما آنچه که مایه نگرانی در این بخش است اینکه چرا دولت در مدت زمانی که از فعالیتش سپری شده و اتفاقا در برخی از بخش‌ها مانند مهار نرخ تورم و مذاکرات هسته ای موفقیت‌هایی را نیز داشته، در حل یک مسئله داخلی ناموفق بوده و امکان جدیدی را به بازار کار کشور اضافه نکرده است؟

نرخ بیکاری تابستان 9.5 درصد شد

 

بر اساس گزارش یافته‌های مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری تابستان امسال به 9.5 درصد رسید و نرخ بیکاری مردان 7.9 درصد و بیکاری زنان 18 درصد بوده است.

به گزارش مرکز آمار ایران، خلاصه یافته‌های طرح آمارگیری نیروی کار- تابستان 1393 منتشر شد.

نرخ مشارکت اقتصادی و تغییرات آن

نرخ مشارکت اقتصادی نشان می‌دهد چند درصد از جمعیت در سن کار، فعال یعنی شاغل یا بیکار هستند مطابق نتایج به دست آمده، در فصل تابستان، نرخ مشارکت اقتصادی در جمعیت 10 ساله و بیش‌تر در کل کشور 37.2 درصد بوده است. این شاخص در بین مردان 62.7 درصد و در بین زنان 11.7 درصد محاسبه شده اسیت همچنین نتایج نشان می‌دهد، درصد جمعیت فعال 10 ساله و بیش‌تر در نقاط روستایی بیش‌تر از نقاط شهری است، به طوری که نرخ مشارکت اقتصادی در نقاط روستایی 39.8 درصد و در نقاط شهری 36.2 درصد بوده است.

در صورتی که جمعیت 15 ساله و بیش‌تر، جمعیت در سن کار فرض شود، نرخ مشارکت اقتصادی در کل کشور 40.5 درصد به دست می‌آید این شاخص در بین مردان 68.8 درصد و در بین زنان 12.7 درصد، در نقاط شهری 39.4 درصد و در نقاط روستایی 43.8 درصد به دست می‌آید.

مقایسه نرخ مشارکت اقتصادی در گروه‌های سنی نشان می‌دهد، بیش‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی (55.5 درصد) در گروه سنی 30-34 ساله بوده است. این شاخص در بین مردان گروه سنی 35-39 ساله با 94.5 درصد و زنان برای گروه سنی‌های 29-25 ساله با 19.2 درصد بیش‌ترین مقادیر را به خود اختصاص داده‌اند.

ریزش نیروی کار متوقف شد

 

^{معاون اشتغال وزارت کار از ایجاد 400 هزار شغل جدید تا پایان سال‌جاری خبر داد و گفت: در یک اقدام کلینیکی از بیکاری 300 هزار نفر جلوگیری شده است.}

حسن طایی در خصوص مباحث مطرح شده درباره ریزش بیش از 700 هزار اشتغال در یکساله اول فعالیت دولت تدبیر و امید و برنامه های پیش بینی شده برای مهار حذف فرصت های شغلی گفت: بررسی ها نشان می دهد از سال 90 به بعد اقتصاد کشور دچار رکود شد و در پی آن نیز ریزش نیروی انسانی در بنگاه ها اتفاق افتاد.

معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی وزارت کار اظهارداشت: دولت تدبیر و امید در حال حاضر حفظ اشتغال موجود را در برنامه خود قرار داده است و از اینرو تاکنون تلاش شده تا سطح اشتغال موجود در بنگاه ها حفظ شود.

طایی خاطرنشان کرد: ریزش نیروی کار کشور تا پایان سال 92 نیز ادامه داشت، اما در سال جاری با اقداماتی که عنوان شد، جلوی ریزش نیروی کار کشور گرفته شده است.

این مقام مسئول در وزارت کار افزود: همچنین گام هایی نیز در راستای تثبیت بازار کار کشور انجام شد. در این راستا از سوی معاونت روابط کار وزارت کار یکسری اقدامات کلینیکی و اورژانسی به منظور ریزش و بیکاری 300 هزار نیروی کار کشور انجام شد.

سیاست های جدید اشتغالزایی دولت اعلام شد

^{وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تشریح مهمترین تصمیمات شورای عالی اشتغال گفت: در حالی که اولین جلسه این شورا فروردین ماه امسال با حضور رییس جمهور تشکیل شد، سومین جلسه شورای عالی اشتغال که آخرین نشست بود، بتازگی برگزار شد.}

^{علی ربیعی شامگاه دوشنبه در گفت و گو با خبرنگاران، با بیان آنکه بین دو جلسه شورای عالی اشتغال حدود 12 نشست کمیسیون های فرعی این شورا تشکیل شده است، گفت: علاوه بر این در کنار بحث هایی که دولت برای رفع موانع تولید و بهبود فضای کسب و کار داشته، دو جلسه شورای مشاغل خانگی نیز برپا شده که امور آن از طریق دبیرخانه شورای عالی اشتغال پیگیری شده است.}

^{او گفت: در مجموع با لایحه حمایت از تولید و بهبود فضای کسب و کار و تصمیماتی که در شورای عالی کار اتخاذ گردید، مقدمات افزایش ایجاد اشتغال در کشور فراهم شد.}

^{او گفت: در دورانی که ما از رکود خارج می شویم و در دوران خروج از رکود و برای ایجاد اشتغال نیاز به مداخله جدی دولت ها وجود دارد.}

^{ربیعی گفت: ما یک برنامه داریم که متکی به رشد اقتصادی کشور است زیرا با اتکا به این شاخص، بحث بهبود اشتغال را پیگیری خواهیم کرد.}