بانک جهانی هر ساله گزارشی در مورد بهترین کشورهای جهان از نظر ایجاد فضای مناسب برای فعالیت اقتصادی شرکتها و افراد منتشر میکند.
در گزارش منتشر شده برای سال آینده میلادی، سنگاپور در صدر فهرست قرار گرفته است. بعد از سنگاپور که بهترین فضای کسب و کار جهان را دارد نام کشورهای نیوزیلند، هنگکنگ، چین، دانمارک، کره جنوبی، نروژ، ایالات متحده، انگلستان، فنلاند و استرالیا به چشم میخورد.
فهرست دیگری نیز شامل 10 کشوری که بیشترین تغییر مثبت در این زمینه را از سال گذشته تاکنون تجربه کردهاند، منتشر شده است. این کشورها عبارتند از: تاجیکستان، بنین، توگو، ساحلعاج، سنگال، ترینیداد و توباگو، کنگو، جمهوری آذربایجان، ایرلند و امارات. اما در مجموع آمار ارائهشده در این گزارش نشان میدهد کشورها، به سمت شفاف و مناسبسازی فضای کسبوکار خود پیش میروند. به عنوان مثال بهرغم آنکه 80 درصد کشورهای مورد بررسی از سال گذشته تاکنون اقداماتی جهت بهتر کردن فضای کسب و کار خود انجام دادهاند تنها رتبه یکسوم آنها در لیست بهتر شده است.
حسن طایی، معاون توسعه اشتغال وزارت کار و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به همراه زهرا کریمی، عضو هیات علمی دانشگاه مازندران بررسی کردند که چرا برخی مشاغل متصدی ندارند؟
طایی در این باره میگوید: نیروی کار با مهارت و جوان ما، دلش میخواهد یک کار امن، پربازده و کم ریسک را پیدا کند و جایی مشغول به کار شود که این ویژگیها را داشته باشد، اما متاسفانه اکنون این شرایط مهیا نیست و توصیه ما به نیروی کار جوان و کارجو این است که یک مقدار خواستههای خودشان را تعدیل کنند. کریمی هم در این مورد عنوان میکند: تولید در کشور ما تولید سنتی است و انگار نیازی به نیروی متخصص ندارد. به همین علت ترجیح میدهند در واحدها افراد با میزان تحصیل پایین را با یک مزد بسیار پایین جذب کنند که البته در کنار این، مسائل فرهنگی هم ممکن است موثر باشد.
ـ خانم دکتر، اخیرا وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده که دو میلیون شغل بدون متصدی در کشور وجود دارد و البته از نگاه اقتصاددانانی مانند دکتر مسعود نیلی هم پدیده مشاغل بدون متصدی، چند سالی است که در اقتصاد ایران ظهور کرده است. از نگاه شما، علت وقوع این چنین پدیدهای در بازار کار ایران چه است؟
زهرا کریمی: بازار کار ما به عنوان یک کشور صادر کننده نفت، تحت تاثیر افزایش سطح رفاه و افزایش سطح تحصیلات قرار گرفته است. ما شکل خیلی افراطی این مشکل را در کشورهای کم جمعیت و بسیار ثروتمند صادر کننده نفت میبینیم.
در گذشته، موفقیت به صورت توانایی باقی ماندن در یک شرکت برای یک مدت طولانی و طی نمودن نردبان ترقی در همان شرکت تعریف میشد. هدف افراد این بود که به سطوح بالای سازمان دست یابند، برای خود ثروتی جمعآوری و پسانداز نمایند تا دوران بازنشستگی آرام و بیدغدغهای داشته باشند.
در این نوشتار ابتدا تعریفی از کاره ارائه میدهیم و به بررسی وضعیت فعلی اقتصاد و اشتغال در کشور میپردازیم. سپس سعی میکنیم با بهرهگیری از مفهوم کاره و پرداختن مختصر به جنبههای مختلف آن، راهکاری را به منظور حرکت در جهت بهبود اوضاع اشتغال کشور ارائه دهیم.
کاره معادلی است که برای واژهی انگلیسی gig انتخاب شده است. کاره به کارها و خدماتی با اندازههای کوچک و متوسط گفته میشود که برگرفته از استعدادها، مهارتها و توانمندیهای فردی اشخاص بوده و میتواند توسط سایرین مورد استفاده قرار گرفته و خلق ارزش کند.
اکنون حدود چهار سال از آغاز بحران در اقتصاد ایران میگذرد و کشور ما در این مدت نرخهای بیکاری بالایی را تجربه کرده است؛ به گونهای که آمارهای رسمی از نرخ بیکاری 10.4 درصدی در سال 92 حکایت دارند. اما در همین شرایط نیز بارقههایی از امید وجود دارد. انقلابی که هر چند آهسته، اما به طور قطع در اقتصاد در حال شکلگیری است؛ ظهور نوعی کاملا متفاوت از اقتصاد، در راستای اقتصاد مقاومتی.
سازمان جهانی کار در تازه ترین گزارش خود درباره وضعیت بازار کار کشورهای G20 اعلام کرد: نیاز کشورهای G20 در سال 2013 به اشتغال در حدود 54 میلیون نفر بود که می تواند به بیش از 60 میلیون نفر در سال 2018 برسد، مگر اینکه روند رشد فعلی به طور قابل توجهی بهبود یابد.
در بیش از نیمی از کشورهای G20، سهم بیکاری بلندمدت به طرز چشمگیری افزایش یافته و این مسئله باعث شده تا شرایط دلهره آوری برای شانس دوباره اشتغال بیکاران به وجود آید.
همچنین با وجود رشد بهره وری و از سویی بهبود وضعیت دستمزدها در برخی کشورهای گروه 20، نابرابری درآمدها رو به افزایش است. دستمزدهای واقعی با رکود مواجه شده و یا حتی کاهش یافته است.
بر پایه گزارش سازمان جهانی کار، فقر کارگران در بسیاری از کشورهای در حال ظهور کاهش یافته که مهم ترین آنها کشور چین است اما فاصله اشتغال در اقتصاد جهانی پس از بحران مالی همچنان رو به گسترش است.
دولت اعلام کرده یکساله 400 هزار شغل ایجاد شده است ولی کارشناسان بازار کار میگویند کاهش یک میلیون نفر از جمعیت فعال کشور، از بین رفتن 800 هزار شغل و افزایش 163 هزارنفری جمعیت دارای اشتغال ناقص، ابهاماتی است که درباره آمارهای کاهش بیکاری وجود دارد.
آمارهای ارائه شده در زمینه عملکرد یکساله دولت تدبیر و امید در بازار کار جنجالی شد و مباحث فراوانی پیرامون آن به وجود آمد تا جایی که مقامات ارشد دولتی را وادار به واکنش کرد و آنها تلاش کردند از طریق استدلال هایی، وضعیت بازار کار را رو بهبود نشان دهند.
مقامات دولتی در یکماه اخیر عنوان کردند دولت موفق شده یکساله 400 هزار شغل جدید ایجاد کند و همچنین بر این مطلب تاکید شد که اینها افرادی بودند که در وضعیت بیکاری مطلق قرار داشتند و حالا شاغل شده اند؛ همچنین افزایش این تعداد شاغل جدید در لیست های بیمه ای کشور نیز موجود است.
پنجاه و چهارمین برنامه مناظره با موضوع "طرح پیشنهادی مجلس و دولت برای اصلاح قانون کار" ساعت 16:30 عصر جمعه شانزدهم آبان ماه از شبکه یک سیما روی آنتن می رود.
در این برنامه نمایندگان تشکل های بزرگ کاری و کارفرمایی و نیز مهندس فولادگر رئیس کمیسیون ویژه بررسی لایحه دولت برای رفع موانع تولید رقابت پذیر شرکت خواهند کرد.
سوال نظرسنجی برنامه مناظره این هفته عبارتست از: اگر دولت و مجلس بخواهند قانون کار را اصلاح کنند، به نظر شما قانون کار باید به نفع کدام گزینه اصلاح شود؟
1- جویندگان کار 2- شاغلان موجود 3- کارفرمایان
حمیدرضا فولادگر رئیس فراکسیون حمایت از تولید داخلی مجلس شورای اسلامی ، مرتضی رجبی قائم مقام انجمن صنفی کارآفرینان ایران، غلامرضا عباسی رئیس شورای اسلامی کار، رضا رضایی کارآفرین و جلیل جعفری رئیس فراکسیون رفاه و تامین اجتماعی مجلس شورای اسلامی مهمانان حاضر در پنجاه و چهارمین برنامه مناظره با موضوع "اصلاح قانون کار" هستند.
گزارشات رسمی حاکی از افزایش خانوارهای بدون فرد شاغل از ۱۵.۵ درصد به ۲۴ درصد در ده سال گذشته است.
یکی از معضلات اصلی بازار کار کشور که ناشی از وضعیت اقتصادی سالهای اخیر کشور است، عدم پایدار بودن مشاغل است.
مشکلات نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای تولیدی به علاوه عوامل خارج بنگاه و محیطی که بعضاً به کارفرمایان تحمیل میشود، موجب شده تا دست به تعدیل کارگران بزنند و به همین دلیل شاغلان که عمدتاً سرپرستان خانوار هم هستند برای ادامه فعالیت شغلی با مشکل مواجه میشوند.
برخی گزارشات رسمی حاکی از آن است که سال گذشته در بین افراد شش ساله و بیشتر خانوارها، 30.6 درصد «شاغل»، 4.1 درصد «بیکار»، 10.4 درصد «با درآمد بدون کار»، 23.2 درصد «محصل»، 27.4 درصد «خانهدار» و 4.3 درصد متعلق به سایر گروهها بودهاند.
معاون وزیرکار به تازگی اعلام کرده هر نفر شاغل هزینه 3.7 نفر را پرداخت می کند. این درحالی است که گزارش بانک مرکزی نشان می دهد تنها در 57 درصد خانوارها، یک نفر هزینه کل خانوار را تامین می کند. اما بحث های آماری تنها به این اعداد منحصر نمی شود. مدتی قبل مرکز آمار ایران هزینه هر خانوار شهری در فصل بهار را یک میلیون و 800 هزار تومان اعلام کرده بود. درحالی که بانک مرکزی این رقم را برای سال 92 و اسفند همان سال بیش از 2 میلیون و 100 هزار تومان تخمین زده بود. در حال حاضر نیز مرکزآمار نرخ تورم مهرماه را 19.1 درصد اعلام کرده است درحالی که آخرین رقم تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی برای شهریور ماه 20.6 درصد بوده است. پیش از این هم مرکز آمار ایران نرخ بیکاری را 9.5 درصد اعلام کرده بود. این عدد از سوی محافل کارشناسی و حتی چهره های نزدیک به وزارت کار با تردیدهایی مواجه شده بود. با این حال رئیس مرکز آمار ایران با قاطعیت به دفاع از نرخ بیکاری اعلام شده پرداخت. در حال حاضر روند حرکتی اقتصاد ایران به سمت مثبت سوق پیدا کرده است ولی از شیوه نقل قول ها واظهانظرهای مدیران اقتصادی پیداست که مرجع مشخصی برای انتشار آمارهای دقیق اقتصادی وجود ندارد. تضادهای آماری در مورد اطلاعات اقتصادی پایه ای کشور وجود دارد ولی با این حال تحلیل ها نشان می دهد که اصلی ترین گرفتاری دولت در حوزه بازار کار رخ داده است.
تحلیل داود سوری از «ایجاد اشتغال» به عنوان چالش دولت یازدهم
■■■
من نمـی خوابم شب از فکر و خیال
مشــکلی دارم بـــه نــامِ اشـتغــال
کارهــای بی شمـــاری کـــرده ام
از فــــروشِ ارز و بـــنـزیـن تا بلال
لیک هر کاری که رفتم در پِـی اش
عـاقــبت خــوردم بـه نوعی ضدِّحال
من یکی از شغـــل هـایــم را کنون
بـا تو مــی گــــویم به عنوانِ مثال:
مدّتی رفتــم بـــه کــاری دولــتی
تـا دهم خــرجی بـه فـرزند و عیال
اندک اندک کار و بــارم خــوب شد
البتـــه از راه شرعــــی و حــلال!
داشت آنجا چنــد قانـــونِ عــجیب
آشنا گــشتم بــدان بعد از دو سال
بایــد آنـجا چشم خـود می بستی و
هر چه مـی دیدی نمی کردی سؤال
گاه می دیدی کسی یک سال نیست
لیک می گــیرد حــقـوقش را روال
گاه می دیدی کسی یک سال هست
لــیک می میرد بــرای یـــک ریال
گاه می دیـــدی فـــلانــی با فلان
از وطـــن رد مـی کند ظرفِ سفال
گر که می کردی به چیزی اعـتراض
می شدی مشمـــــولِ طرحِ انتقال!
عاقبت روزی آز آنـــجا دک شــدم
چون که با مافوقِ خـود کردم جدال
او به من تیپـا زد و با خــشم گفت:
گُم شو از این جا بــرو مـردِ شغال.
امیر حسین خوش حال
در شرایطی که اقتصاد ایران خود را برای خروج از رکود اقتصادی آماده می کند، همچنان موضوع بهره گیری مفید از زمان فعالیت نیروی انسانی به دغدغه ای بزرگ برای مدیران اقتصادی کشور بدل شده است. بررسی ها نشان می دهد میزان ساعت کار مفید کارمندان کشور به کمترین حد رسیده است. آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد از شاخص رقابت پذیری ایران هم تایید می کرد که شرایط ایران از نظر بهره مندی از نیروی انسانی مورد نظر سرمایه گذاران جهانی با شاخص های اقتصادی مورد نظر آنها همخوانی ندارد. در همین حال ارسلان فتحی پور رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز این موضوع را تایید می کند.
به نظر شما رتبه ایران در شاخص رقابت پذیری نشان دهنده چه مشکلاتی در دل اقتصاد کشور است؟
رتبه ای که از نظر شاخص رقابت پذیری کسب کردیم، درخور کشور مقتدر و با ظرفیتی مثل ایران نیست. باید همیشه در نظر داشته باشیم که این رتبه و دیگر شاخصهای توسعه ای در کشور بهبود پیدا کند و این کار با ترمیم و توسعه زیرساخت ها ممکن خواهد بود. در اینصورت است که می توانیم در بازارهای بزرگ دنیا حضور پیدا کنیم و خودمان را به رقبای بزرگ و فعالان اقتصادی در سطح کلان نزدیک کنیم.
*مرکز آمار، ، نرخ بیکاری را 9.5 درصد اعلام کرد. شما وضعیت نرخ بیکاری و اشتغال را در کشور چطور ارزیابی می کنید؟
ابتدا باید گفت که در مورد نرخ های اشتغال گزارش شده در ایران، پرسش ها متعددی مطرح است. اولین موضوع راجع به تعریف خود این شاخص هاست. اینکه که آیا بیکار و شاغل به کسی اطلاق می شود که در هفته تنها یک ساعت کار کند؟ به نظر من، آنچه که عمدتا در آمار ها بیان می شود، اندازه گیری بیکاری مطلق است و کسانی که اشتغال ناقص دارند، به حساب نمی آیند. به این ترتیب، باید انواع و اقسام بیکاری، ترسیم و ارائه شود. قانون می گوید، در حالت عادی، فرد شاغل 44 ساعت در هفته کار می کند. بنابراین هرچه قدر افراد کمتر این ساعت در هفته کار کنند، باید در طبقه اشتغال ناقص قرار بگیرند. به همین دلیل هم اگر رقم اشتغال ناقص گزارش شود، این ارقام چیزی حدود 35 درصد خواهد شد.
دبیرکل سازمان ملل متحد در پیامی به مناسبت روز جهانی امحای فقر، 17 اکتبر 2014 برابر با 25 مهر ماه جاری گفت با وجود موفقیت بزرگ درنجات 700 میلیون انسان از فقر مطلق بین سال های 1990 تا 2010، هنوز از هر پنج نفر مردم کشورهای در حال توسعه، یک نفر یا به عبارت دیگر یک میلیارد و 220 میلیون نفر با درآمدی کمتر از یک دلار و 25 سنت و دو میلیارد و 400 میلیون نفربا درآمدی کمتر از دو دلار در روز زندگی می کنند.
پیکاسو، هنرمند بود و نگاه خاصی به کسب و کار داشت. از جمله آنکه برای «رقابت» جایگاه خاصی قائل بود. با آنکه «رقیبشناسی» برای پیکاسو مهم بود، توجه چندانی به «پول» نداشت. به گونهای که در پایان زندگی وی گفتهاند تابلوهای زیادی از او بر جا مانده بود که برای فروش آن هیچ اقدامی نکرده بود.
پیکاسو بیزینس من زیرکی بود
پیکاسو آثار هنری با ارزشی خلق میکرد و البته در فروش آنها نیز موفقیت قابل توجهی داشت.
به عبارت دیگر، پیکاسو علاوه بر درک درست و دقیق از جهان هستی که در آثار او متبلور شده است، شناخت موشکافانه و دقیقی از مردم و علائق و نیازهای بازار داشت که به او کمک میکرد آثار خود را به آنها بفروشد.