مسکن در هند
هند با رشد اقتصادی حدود ۹ درصد طی چندسال اخیر یکی از پررونق‌ترین اقتصادهای جهان محسوب می‌شود و در این میان بخش مسکن و املاک از جذابیت‌خاصی برای سرمایه‌گذاری خارجی و نیز داخلی برخوردار است. این روند باعث رونق بازار مسکن هند شده است. دولت هند برای رفع موانع اقتصادی تسهیلاتی را برای فعالان بخش صنعت و خدمات در نظر گرفته است. بخش مسکن هند طی سه سال اخیر شدیداً مورد توجه دولت قرار گرفته است. متعاقب تدوین «سیاست ملی مسکن» در سال ۱۹۹۸، دولت تدابیر خاصی را در زمینه‌های مالی و قانونی برای تحقق هدف «خانه برای همه» اتخاذ کرده است اما موانع متعددی در پیش روی اجرای این برنامه قرار دارد. واقعیت این است که هنوز ساخت مسکن در این کشور شکل انبوه و برنامه‌ریزی شده پیدا نکرده است و تا زمانی که مسکن ارزان و انبوه تولید نشود، بخش مسکن نمی‌تواند مکمل رشد اقتصادی باشد.
هنگامی که به بخش مسکن توجه می‌شود، بسیاری از بخش‌های وابسته نیز رونق پیدا می‌کنند و اهداف دولت در زمینهء ایجاد اشتغال، رشد درآمدها و بهبود وضعیت اجتماعی تحقق می‌یابد. این وضعیت نیز به نوبهء خود زمینه را برای اجرای پروژه‌های توسعه‌ای جدید فراهم می‌کند. بخش عمده جمعیت هند یعنی ۷۰ درصد در روستاها زندگی می‌کنند در نتیجه توجه دولت باید به تامین مسکن این جمعیت عظیم و کم‌درآمد باشد تا از طریق بهبود وضعیت آنها کل اقتصاد رونق یابد. کارشناسان معتقدند اگر دولت مایل است ساخت و ساز انبوه مسکن در این کشور رونق یابد باید وام‌های انبوه‌سازان را معاف از مالیات و نیز بهره اعطا کند. هم‌اکنون برنامه‌های توسعهء مسکن بیش‌تر در مورد شهرها تدوین شده درحالی که کمبود بیش‌تر در مناطق روستایی مشاهده می‌شود. طبق برنامهء توسعهء مسکن روستایی طی سه سال اخیر ۶/۷ میلیون واحد مسکونی در مناطق روستایی ساخته شده و صدها هزار خانه مقاوم‌سازی شده است.
آمارهای غیررسمی حاکی است هم‌اکنون در هند ۵۰ میلیون واحد مسکونی باید ساخته شود تا همهء خانواده‌ها سرپناه پیدا کنند. دولت قصد دارد طی یک دههء آینده ۵۵ درصد هزینهء ساخت مسکن را پرداخت کند.به این ترتیب تامین ۴۵ درصد باقیمانده برعهدهء بخش خصوصی است.هر سال به اندازهء کل جمعیت استرالیا به جمعیت_ ۱/۱ میلیارد نفری هند افزوده می‌شود.نیاز هند به مسکن حدود ۲۰۰ میلیون واحد مسکونی است که حدود ۱۶۰ میلیون از آن هم‌اکنون وجود دارد اما وضعیت بیش از ۷۰ درصد این خانه‌ها مطلوب نیست. به این ترتیب برای پر کردن شکاف موجود و خانه‌دار شدن همهء مردم طی پنج سال آینده هر سال باید هشت میلیون واحد مسکونی در شهرها و روستاها ساخته شود درحالی که در بهترین حالت، سالانه ۵/۴ میلیون واحد مسکونی ساخته می‌شود.
بخش ساخت و ساز هند پنج درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد و ساخت مسکن تنها یک درصد این شاخص است. در مقایسه سهم بخش مسکن هند از تولید ناخالص داخلی آن و همین سهم در دیگر کشورها مشاهده می‌شود که هند رقابت‌پذیری اندکی دارد. در هند بخش مسکن با سه مشکل اصلی روبه‌روست: فقدان منابع مالی کافی برای ساخت انبوه مسکن، ناکافی بودن زمین برای ساخت و ساز به ویژه در مناطق شهری و نامناسب بودن قوانین و مقررات برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در بخش ساخت و ساز مسکن.
در تحقیقات انجام شده مشخص شده که در بسیاری از مناطق روستایی مالکیت زمین و حقوق آن وضعیت مشخصی ندارد در نتیجه ریسک سرمایه‌گذاری در این مناطق بالاست. به همین دلیل تشکیل دادگاه‌های خاص برای حل مناقشه‌های ارضی بین روستاییان ضروری است. همچنین مقررات سرمایه‌گذاری در بخش مسکن باید اصلاح شود تا سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به حضور در این بخش به سرعت در حال رشد تمایل پیدا کنند. دولت هند معتقد است; وام‌های خارجی برای سر و سامان یافتن این بخش ضروری است.
با تدابیر اندیشیده شده، بانک جهانی طی پنج سال آینده هر سال پنج میلیارد دلار برای ساخت انبوه مسکن به هند وام می‌دهد که نرخ بهرهء آن بین ۵/۲ تاپنج درصد است. از سوی دیگر اگر نرخ بهرهء وام انبوه‌سازی کاهش نیابد، سرمایه‌گذاری در این زمینه سودده نخواهد بود و هزینهء کل ساخت مسکن را بالا می‌برد.
تا سال ۲۰۲۰ جمعیت هند به ۳۵/۱ میلیارد نفر خواهد رسید. تا آن زمان غیر‌از نیاز کنونی به ۴۰ میلیون واحد مسکونی ۷۰ میلیون خانوادهء جدید تشکیل می‌شوند و در مجموع برای حل این مشکل به ۱۱۰ میلیون واحد جدید مسکونی تا سال ۲۰۲۰ نیاز است. به عبارت دیگر صرفا به علت رشد جمعیت سالانه به شش تا هفت میلیون خانهء جدید نیاز است. در هند پس از بخش کشاورزی، بخش ساخت‌وساز شغل‌آفرین‌ترین بخش اقتصاد این کشور است. در حال حاضر جمعیت طبقهء متوسط هند حدود ۱۰۰ میلیون نفر است که تا سال ۲۰۰۹ این تعداد به ۱۵۳ میلیون نفر می‌رسد به همین دلیل تقاضا برای مسکن با کیفیت به سرعت در حال رشد است. در همین برنامهء پنج سالهء توسعهء اقتصادی هند تخمین زده شده که این کشور به ۴/۲۲ میلیون واحد مسکونی جدید نیاز دارد.
به این ترتیب با توجه به رشد جمعیت، ازدواج جوانان و افزایش جمعیت طبقهء متوسط، هند برای حل مشکل مسکن باید بسیجی همگانی را شکل دهد و از تمام امکانات از جمله سرمایه‌گذاری خارجی استفاده کند. کارشناسان دولت هند معتقدند: «برای ساخت ۹۰ تا ۱۰۰ میلیون واحد مسکونی طی ۱۰ تا ۱۵ سال آینده باید هر سال حدود ۴۰ میلیارد دلار در این زمینه سرمایه‌گذاری شود. تصمیم دولت در زمینهء آزادسازی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش ساخت و ساز مسکن برای تامین بخشی از این پول اتخاذ شده است. از سوی دیگر دولت برای حل مشکل مسکن قصد دارد وضعیت بخش‌های زیرساختی را بهبود ببخشد تا از این طریق امکان استفاده از منابع مالی کم‌هزینه برای توسعهء آن فراهم شود و بازپرداخت‌ها در بلندمدت صورت گیرد. به این ترتیب این بخش می‌تواند از مشوق‌های مالی که در اختیار بخش‌های زیرساختی است استفاده کند.
همچنین قرار است صندوق‌های سرمایه‌گذاری در املاک تشکیل شود تا منابع مالی مورد نیاز این بخش فراهم شود. این صندوق از طریق جمع کردن منابع به اشخاص امکان می‌دهد با پول‌های اندک خود از سود بازار املاک استفاده کند. در این صندوق‌ها از متخصصان ساخت و ساز استفاده می‌شود در نتیجه خانه‌ها با کیفیت بالا و هزینهء معقول احداث می‌شوند. هدف دیگر تشکیل موسسات، تامین مالی مسکن است که وام‌هایی ۱۵ تا ۲۰ ساله با سود پایین پرداخت می‌کنند.
اهداف دیگر دولت در بخش مسکن طی یک دههء آینده عبارتند از:
1. یکپارچه‌سازی توسعهء‌شهری و منطقه‌ای از لحاظ استفاده از زمین و تخصیص منابع
2. کارآکتر کردن شهرها و مناطق روستایی از لحاظ مصرف انرژی
3. سرمایه‌گذاری و توسعهء زیرساخت‌های اجتماعی،زیست‌محیطی و اقتصادی مرتبط با مسکن با هدف رعایت استانداردهای زیست‌محیطی شهرنشینی
4. خودکفا کردن شهرها از لحاظ مالی و ایجاد مکانیزم‌های تامین مالی از طریق مشارکت بخش خصوصی و دولتی
5. تدوین سیاست‌های لازم جهت جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و داخلی در زیرساخت‌های مسکن شهری و روستایی
6. امضای یادداشت تفاهم بین دولت مرکزی و دولت‌های محلی در زمینهء انجام اصلاحات در نظر گرفته شده توسط صندوق تامین سرمایهء اصلاح شهری
7. ایجاد سیستم‌های مدیریت اطلاعات و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی برای افزایش کارآیی تصمیم‌گیری‌ها در تمام بخش‌ها و مناطق هند.
8. دولت هند در مارس سال ۲۰۰۵ با اصلاح قوانین مربوط به سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش مسکن ترتیبی داد که سرمایه‌گذاران خارجی بتوانند صددرصد در بخش ساخت‌وساز سرمایه‌گذاری کنند.
حدود ۱۶ درصد سرمایه‌های خارجی جذب شده در هند به بخش مسکن اختصاص دارد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۱۰ این سهم به ۵/۲۵ درصد افزایش یابد. علل سوددهی عظیم سرمایه‌گذاری در بخش ساخت‌وساز هند عبارت هستند از:
1. اقتصاد هند رو به رونق است و این روند تا سال‌های آینده تداوم خواهد یافت. رشد اقتصادی توان خرید مردم را افزایش می‌دهد و تقاضا را برای مسکن بالا می‌برد
2. هر سال حدود دو میلیون نفر از دانشگاه‌های هند فارغ‌التحصیل می‌شوند که تقاضایی معادل ۱۰۰ میلیون فوت مربع فضای اداری و صنعتی به وجود می‌آورند
3. حضور تعداد زیادی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان، دیگر شرکت‌ها را به هند می‌کشاند و آنها به مسکن و فضای اداری نیازمند هستند. هند تا سال ۲۰۱۳ به ۳۶۷ میلیون فوت مربع فضای اداری نیاز دارد.
