تحلیلگران بررسی می کنند/ امکان بازگشت به دوران طلایی اقتصاد با حضور سازمان مدیریت ممکن است؟
توافق نامه لوزان در کنار بازگشت نهادهای تصمیم ساز مانند سازمان مدیریت و برنامه ریزی امکانات تازه ای را پیش روی اقتصاد ایران قرار داده است. مرداد سال 86، 20 روز بعد از تاریخی که سازمان مدیریت و برنامه ریزی منحل شد، نشریه برنامه سازمان مدیریت گزارشی از دلایل انحلال این سازمان منتشر کرد. دلایلی که شامل تفکیک نشدن وظایف راهبردی و غیرراهبردی، نبود سازماندهی و ساختار تشکیلات و وظایف مازاد این نهاد در اثر 9 بار تحول ساختاری این سازمان پس از انقلاب تا سال 1385، ضعف تعامل علمی و بهرهگیری نامناسب از فناوری مناسب، حاکمیت روح انفصال و ضعف انسجام، تناسب نداشتن نیروی انسانی، نبود فرآیند کنترل خروجیهای سازمان، مشخص نبودن جایگاه و نقش سازمان مدیریت و برنامهریزی در نظام اداری و اجرایی کشور، نبود تناسب تشکیلات با مفاد برنامههای توسعه و کاهش شفافیت و ارتباطات باز با سایر دستگاهها مهمترین علل تغییر ساختار سازمان مدیریت به اذعان این سازمان می شد.
البته سیدناصر موسوی لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در مــورد علت انحلال ســازمان مدیریت و برنامه ریزی توسط دولت احمدی نژاد، می گوید: «استدلال دولت این بوده کــه معاونــت برنامه ریــزی به طور مســتقیم زیر نظر رئیس جمهور است و دولت به راحتی می تواند امر و نهی کند و با توجه به روحیه دولت نهم و حضور در اکثر استان ها و مصوباتی که داشــت، برای اجرایی کردن این مصوبات ســازمان مدیریــت و برنامه ریزی را منحل کرد تا دستش بازتر باشد.»
همچنین علی محمد احمدی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات نیز در مورد استدلال دولت احمدی نژاد بــرای انحلال ســازمان مدیریت و برنامه ریزی به خبرآنلاین گفت: استدلال دولت این بود که سازمان مدیریت به جای آن که کار کارشناســی کند و اتاق فکر داشــته باشد و از بستر کارشناسی به تســریع در امور عملیاتی دولت کمک کند، خودش از طریق دخالت های غیرکارشناسی و معبرگذاری سعی می کند تا روند تصمیم گیری دولت با سرعت کمتری پیش برود، بنابراین دولت اقدام به انحلال آن کرد. البته باید این ایرادات اصلاح می شد، نه آنکه سازمانی را که در اکثر کشورها اتاق فکر دولت ها و سازمان های اجرایی است، منحل کند.
به گفته او، ما آثار فقدان سازمان مدیریت و برنامه ریزی را در این سال ها شــاهد بودیم. احمدی در اشاره به مشکلات ناشی از انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی توضیح می دهد بسیاری از پروژه ها بدون مطالعه کلنگ زنی شــد، عملیات اجرایی طرح های زیادی بدون تامین منابع شروع شد و یا کثرت پروژه ها که هدر رفتن سرمایه های کشور را به دنبال داشت.
همچنین بر اساس صحبت های موسوی لارگانی، این ادغام مشکلاتی در روند ارائه لایحه بودجه به مجلس به همراه داشت. او گفت: در ســال های اخیر حتی شاهد 3 ماه تاخیر در ارائه لایحه بودجــه بودیم. همچنیــن بی انضباطی ها در بحث بودجه ناشــی از انحلال ســازمان مدیریت و برنامه ریزی بوده است. در طــول ایــن ســال ها در بحــث پرداخت ها، به طور سلیقه ای عمل می شد چرا که دست معاونت برنامه ریزی باز بود که برای بخشی بودجه بیشتر یا کمتر اختصاص بدهد.
ایــن عضــو کمیســیون اقتصــادی رفع بی انضباطی های مالــی و جلوگیری از تاخیر در ارائــه بودجــه را از جمله مزایــای احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی عنوان کرد و گفت: احیای دوباره این سازمان همچنین موجب خواهد شــد که بودجه بــه موقع ابلاغ شــود، چون علاوه بر تصویب بودجه کشــور، ابلاغ آن به ســازمان ها در ســال های اخیر با تاخیرهای فــراوان روبه رو بــود، به طوری که سال گذشته در مرداد ماه هم بودجه بسیاری از سازمان ها ابلاغ نشده بود و مشکلاتی را برای مردم به همراه داشت.
در صورتی که نهادهایی مانند سازمان مدیریت و برنامه ریزی در اقتصاد ایران نقش فعالی بازی کنند، امکان افزایش نرخ رشد اقتصادی نیز مهیا می شود. براساس آمارهای رسمی طی سال 94 باید به میزان حداقل 72 هزار میلیارد تومان تشکیل سرمایه جدید در اقتصاد ایران صورت گیرد. دولت نیز به میزان 41 هزار میلیارد تومان سرمایه وارد فضای اقتصادی کشور می کند. در صورتی که تشکیل سرمایه به میزان بیش از 113 هزار میلیارد تومان در اقتصاد ایران صورت گیرد، امکان دستیابی به نرخ تورم 15 درصدی هم مهیا می شود.