بحران آب از بحث هستهیی و جنگ یمن مهمتر است
محسن رنانی/ اقتصاددان
مردم ما 3هزار سال بلد بودند با کمآبی کنار بیایند و نوعی تعادل پایدار برقرار کنند. درحال حاضر متوسط بارشها کاهش محسوسی پیدا نکرده یعنی آسمان به ما جفا نکرده، امروز کسانی در فرهنگ آب مدعی ناکارآمدی فرهنگ مردم شدهاند که خودشان مسوول این بحران هستند. در وضعیت فعلی ما بیماری داریم که خونریزی شدیدی دارد و بهزودی به کما میرود؛ ما نمیتوانیم او را سرزنش کنیم بلکه باید راهی پیدا کنیم.اکنون در شرایطی هستیم که جنگ آب نهایتا تا 5سال آینده آغاز میشود و در چنین موقعیتی سخن از اصلاح فرهنگ درست نیست. ایران نباید با آتش آب بازی کند و این یک مساله بسیار جدی برای آینده است. سیاستهای غلط، ما را به اینجا رسانده و این متهم اصلی است که اکنون باید اصلاح شود.
در سطوحی که ویلیامسون طراحی و مولفهها و سطوح تغییرات اجتماعی را معرفی کرده است ابتدا سطح بنیادی مطرح میشود که سنتها و هنجارها در آن قرار دارند و تحول در این سطح حداقل نیاز به گذران چند نسل دارد.
اما در سطوح بعدی که حکمرانی و تخصیص منابع است یعنی شیوههای اقدام و نحوه بازی قانونی که از پیش نوشته شده، خیلی سریعتر قابل اصلاح است. ما نمیتوانیم به سطح ابتدایی و زیرین برویم چراکه با این دو سطح تخریب کردهایم و باید اصلاح را با این دو سطح آغاز کنیم.
باید بپذیریم بحران آب در کشور ما از بحث هستهیی و جنگ یمن خیلی مهمتر است. مسوولان کشور باید بدانند که اگر ضربهخوری هم وجود دارد آن «آب» است. باید متوجه این امر بشویم که در بحران هستیم و به صورت جدی و دو طرفه در مورد آن گفتوگو کنیم.
سیاستگذاران باید اشتباهات خود را بپذیرند و مسوولیت آن را به گردن بگیرند و در راستای اصلاح آن کوشش کنند. ما اسیر نوعی پوپولیسم افراطی شدهایم؛ همانطور که نفت را خرج کردیم تا مردم را خوشحال کنیم، حالا هم داریم آب را خرج میکنیم تا مردم برای ما دست بزنند. نباید با سرنوشت نسلها بازی کنیم. اکنون داستان، داستان پیدا کردن مقصر و محاکمه کردن نیست بلکه داستان «هشدار» است. هر چند که فرهنگ و آموزش سنگ بنای توسعه هستند اما اکنون مساله ما توسعه نیست بلکه مساله ما جلوگیری از بحران است.