نقش آبیاری سازمان یافته در شکل‌گیری حکومت‌های اولیه

 نظریه نقش آبیاری سازمان یافته در شکل‌گیری حکومت‌های اولیه، نخستین بار توسط کارل ویتفوگل در سال 1957 میلادی مطرح شد. از دیدگاه ویتفوگل، توضیح شکل‌گیری حکومت‌های اولیه را باید در توسعه آبیاری و شیوه‌های زهکشی جست‌وجو کرد که به کمک آن می‌شد خوراک مردم بیشتری را در اراضی محدود تامین کرد. این دیدگاه بر پایه شاخص‌هایی نظیر زیست بوم و فناوری و نیز تغییرات جمعیتی شکل گرفته است. در عین حال می‌توان بارقه‌هایی از مکتب مارکسیسم را در این نظریه مشاهده کرد.
مجیدزاده در کتاب خود (آغاز شهرنشینی در ایران، 1368) دیدگاه مارکس را این چنین بیان کرده است: «نظریه آبیاری از آثار مارکس ریشه گرفته است. یکی از دانشمندان مارکسیست به نام کارل ویتفوگل از این دیدگاه به مساله پیدایش حکومت‌های باستانی در خاورمیانه نزدیک و آسیا پرداخته و معتقد است که گسترش و تداوم نظام آبیاری در سطح وسیع (شامل آبیاری در کشاورزی و کنترل سیلاب ها) مستلزم یک قدرت مرکزی بود که این نهاد قدرت پایه و اساس حکومت‌های استبدادی شرقی را تشکیل می‌دهد.» 
برای بررسی و تحلیل ارتباط مساله آبیاری با منشا سیاسی حکومت‌های آغازین ابتدا باید مولفه‌های موازی برای پیدایش     حکومت‌های اولیه را به‌طور اجمالی مورد توجه قرار داد. عواملی نظیر:
نیاز: که از اصلی‌ترین عوامل هرگونه فعالیت گروهی یا فردی انسان از ابتدا تا عصر حاضر است.
زیست بوم مناسب: شرایط مناسب محیط زیست برای فعالیت‌های کشاورزی و به تبع آن آبیاری.
فناوری: توان دستیابی یا تولید علم و فناوری لازم برای مهار آب و راهنمایی آن.
جمعیت: با افزایش جمعیت علاوه بر احساس نیاز به تولید بیشتر نیروی کار بیشتر نیز فراهم می‌شود.

نرخ سود بانکی؛ کارآیی و رقابت

دکتر حمید قنبری
کمتر کسی در اینکه نرخ سود سپرده‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت باید تفاوت داشته باشد تردید دارد. علی‌الاصول کسی که برای مدت بیشتری از پول خود صرف‌نظر کرده است، باید مستحق سود بیشتری باشد و کسی که برای مدت کمتری چنین کاری را انجام داده است، مستحق دریافت سود کمتری است. یکی دانستن این دو نوع سپرده یا سود و آنها را آنقدر نزدیک به یکدیگر تعیین کردن که تفاوت را عملا بی‌معنا کند، در نظر هر عاقلی ظلم به سپرده‌گذار بلندمدت است. 
به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی نیز در بخشنامه‌های اخیر خود مبنی بر اینکه سود پرداختی به سپرده‌های یکساله و کمتر از یک سال باید تفاوت معناداری داشته باشد به همین نکته توجه داشته است، اما آیا این تنها نوع نگاهی است که می‌توان به قضیه داشت؟ پاسخ منفی است. 
اگر ما بودیم و بانکداری عرفی و سپرده‌گذاری را براساس عقد قرض تحلیل می‌کردیم، سپرده‌گذار قرض‌دهنده بود و بانک قرض گیرنده. آنگاه قرض‌دهنده و قرض گیرنده آزاد بودند که درخصوص نرخ بهره توافق کنند. قرض گیرنده می‌توانست اعلام کند که به قرض‌های بلندمدت، بهره بیشتر و به قرض‌های کوتاه‌مدت، بهره کمتری خواهد پرداخت. هیچ ایرادی هم به چنین توافقی وارد نبود، اما در بانکداری اسلامی هم همین‌طور است؟ پاسخ مجددا منفی است.  
در بانکداری اسلامی، رابطه سپرده‌گذار و بانک، در سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار رابطه وکیل و موکل است. سپرده‌گذار به بانک وکالت می‌دهد تا منابع وی را در پروژه‌هایی که تسهیلات‌گیرندگان معرفی می‌کنند سرمایه‌گذاری کند و سود سپرده‌ نیز از محل سود پروژه‌های مزبور حاصل می‌شوند. برای پروژه فرقی ندارد که منابعی که در آن به کار رفته‌اند، از سپرده‌های کوتاه‌مدت حاصل شده‌اند یا از سپرده‌های بلندمدت. مهم این است که منابع به پروژه اختصاص داده شوند.

کاریکاتور / آستانه تحمل مردم

وزیر کشور اخیرا گفته است: آستانه تحمل مردم پایین آمده است و دلایل آن می‌تواند مسائل اقتصادی یا اجتماعی باشد.

 

 

افت و خیزهای بازار سرمایه در هفته اول خرداد/ فقط یک روز دماسنج بورس سبزرنگ بود

^{بررسی روند معاملات بازار سرمایه در هفته اول خردادماه 1394 حکایت از آن دارد که فقط یک روز دماسنج بورس سبزرنگ بوده است.}

 ^{تغییر و تحولات شاخص‌کل بورس در هفته اول خردادماه امسال اگرچه تند و تیز نبود و افت و خیزهای اندکی را بازار تجربه کرد، اما در این مدت در جریان معاملات فقط یک روز دماسنج بازار سرمایه سبز رنگ بوده و بقیه روزها شاهد نزول شاخص‌کل بورس بوده‌ایم.}

^{بر این اساس، در حالی بورس در اولین روز کاری خردادماه امسال (دوم خردادماه)، کار خود را با شاخص 63 هزار و 703 واحد شروع کرد، اما در همان روز شاخص 207 واحد سقوط کرده و در رقم 63 هزار و 427 واحد ایستاد.}

^{در روزهای بعد نیز سقوط قیمت‌ها در بازار سرمایه ادامه داشت؛ اگرچه در روز چهارم خردادماه شاخص‌کل 133 واحد رشد پیدا کرد و به عدد 63 هزار و 496 واحد رسید. اما فقط در همین یک روز دماسنج بازار سرمایه مثبت بود و در روزهای بعد دوباره دماسنج بورس رنگ قرمز به خود گرفت.}

^{در نهایت در آخرین دادوستدهای هفته اول خردادماه امسال، شاخص کل بورس تا عدد 63 هزار و 402 واحد کاهش یافت. به این ترتیب، ارزش کل بازار به رقمی معادل 280 هزار و 578 میلیارد تومان رسید.}

کشورهای موفق از لحاظ سرمایه انسانی در سال ۲۰۱۵

 

^{ارزشمندترین عنصر هر کشور، نیروی انسانی است. این گزارش با تمرکز بر سرمایه انسانی به معرفی کشورهای موفق در این زمینه پرداخته است. نکته اصلی در گزارش این است که سرمایه ملی ملاک توسعه در بخش نیروی انسانی نیست، بلکه تخصیص بهینه منابع و پرورش استعدادها و سپس بهره گیری از آنها ملاک می باشد.}

 

^{مترجم : 
حمیدرضا پوربرات}

 

^{در قرن بیست و یکم، استعداد به عنوان عامل اصلی مرتبط با خلاقیت، رقابت پذیری و رشد محسوب می شود. بیش از یک سوم کارفرمایان در سال قبل با مشکل پیدا کردن استعداد مواجه بودند و حتی نیمی از آنها پیش بینی می کردند که این مشکل به کسب و کار آنها لطمه بزند. جهان پر از استعدادهای نهفته است. برای رمزگشایی و پرورش این استعدادها، دولتها، مدیران شرکت ها، مؤسسات آموزشی و افراد باید با دید دیگری به جهان اطراف خود بنگرند. بدین منظور نیاز به داده و سیستمی برای سنجش استعداد وجود دارد. گزارش موجود، شاخص سرمایه انسانی کشورها را معرفی می کند. سرمایه انسانی ارتباطی با سرمایه مادی ندارد بلکه منظور نقش و سهم این نیروی انسانی در توسعه و پیشرفت کشورهاست. بدین منظور این گزارش به سنجش سطح تحصیلات، مهارت و بازار کار نیروی انسانی در پنج گروه سنی (زیر ۱۵ سال تا بالای ۶۵ سال) پرداخته است.}

واکنش سیف به گرانی عمدی ارز

 

^{رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سئوال که برخی افراد ادعا می کنند که قیمت ارز را بانک مرکزی به دلیل جبران برخی هزینه‌ها بالا برده است، گفت: این حرف‌ها عجیب است. برخی افراد اطلاعاتشان در حدی نیست که بتوانند اظهارنظر کنند.}

^{رئیس کل بانک مرکزی از کنترل رشد نقدینگی در دولت یازدهم خبر داد و گفت: آمارها نشان می دهد که توانسته‌ایم تورم را کنترل کنیم و از رکود خارج شویم.}

^{ولی الله سیف در جمع خبرنگاران در پاسخ به مهر درباره روند نقدینگی گفت:‌ بانک مرکزی رشد نقدینگی را کنترل کرده و رشد آن در مقایسه با سال‌های قبل کمتر شده است.}

^{رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به موضوع خروج از رکود افزود:‌ بانک مرکزی و مسئولان اقتصادی دولت متهم بودند که سیاست انقباضی در پیش گرفته اند و همه نیرو را بر روی کنترل تورم متمرکز کرده‌اند و اصلا توجهی به خروج از رکود نمی‌کنند اما آمارها نشان می دهد که توانسته‌ایم تورم را کنترل کنیم و از رکود خارج شویم.}

^{وی، رشد نقدینگی در پایان سال ۹۳ را ۲۱.۲ درصد اعلام کرد.}  

قیمت طلا، سکه و ارز در بازار تهران صبح پنجشنبه، 7 خرداد 1394

 

 

نیم صفحه اول روزنامه های امروز پنجشنبه, ۷ خرداد ۱۳۹۴

 

معرفی فیلم اقتصادی - وال استریت: پول هرگز نمی‌خوابد

 

^{کارگردان این فیلم «الیور استون» است و ستارگانی نظیر مایکل داگلاس، چارلی شین، تامارا تونی و فرانکلین کاور در آن ایفای نقش کرده‌اند. قسمت اول این فیلم با عنوان وال‌استریت در سال 1987 ساخته شد اما الیور استون تصمیم گرفت در سال 2010 قسمت دوم آن را هم بسازد. وال‌استریت، داستان یک کارگزار جوان بورس است که برای موفقیت، دست به هرکاری می‌زند. او تلاش می‌کند از روش‌های غیرقانونی شامل خرید و فروش سهام شرکت‌ها از راه دسترسی نامشروع به اطلاعات محرمانه آنها، پولدار شود. فیلم «وال‌استریت» در سال 1987 توانست جایزه بهترین بازیگری مرد اسکار را برای «مایکل داگلاس» به ارمغان بیاورد که تا این لحظه تنها جایزه اسکاری است که به‌خاطر بازیگری نصیبش شده است. قسمت دوم فیلم بعد از 23 سال ساخته شده است. اما آیا فیلم «وال‌استریت» فیلمی بود که کسی به فکر ساختن ادامه آن باشد؟}

اندیشمندان حوزه‌ی مصرف : بودریار و نقد مصرف

 

^{شایسته مدنی}

^{عکس: سفالفروشی لاله‌جین همدان، 1394، آرشیو انسانشناسی و فرهنگ
جامعه‌ی مصرفی (1970) یکی از کلاسیک‌ترین مطالعات درباره‌ی مصرف بوده و یک کتاب نمادین است. این اثر از یک سو مشخصه‌ی دهه‌های 1960 - 1970 و گسترش مصرف انبوه، و از سوی دیگر سی سال شکوهمند و توسعه‌ی سبک زندگی آمریکایی و تبلیغات است. از دیدگاه نظری، این دوران، عصر طلایی علوم انسانی است، یعنی دوران نقد سرمایه‌داری و همچنین مطالعه‌ی خیال و تصور و ساختارهای پنهان.}

 

^{این کتاب به چند موضوع اساسی و مهمی می‌پردازد که قبلا در کتاب نظام اشیاء (1968)، دو سال پیش از آن بیان شده بود. در مصرف توده، منطق ظهور و تفکیک بر پایه‌ی منطق نیاز بوده است. مصرف‌کنندگان، قربانی تبلیغاتی هستند که یک کالا را به نظامی از نشانه‌ها بدل می‌کند. مصرف لذت‌جویانه، یک اخلاق جدید فردی است که بر پایه‌ی لذت، نیاز جنسی و نمایش بنا شده است.}

^{از نظر بودریار، مصرف همیشه مصرف نشانه‌های نمادین است. این نمادها یا نشانه‌ها دسته‌ای از معانی از پیش موجود را بیان نمی‌کنند. معناها، درون نظام نشانه‌ها و نمادهایی که توجه مصرف‌کننده را به خود مشغول می‌کنند، تولید می‌شوند. مصرف را باید به عنوان روندی تلقی کرد که در آن خریدار یک قلم کالا، از طریق به نمایش گذاشتن کالاهای خریداری شده به طور فعالی مشغول تلاش برای خلق و حفظ یک حس هویت است.}

حمل و نقل؛ بستر توسعه

منبع: اکونومیست
رشد تکنولوژی در آفریقا را می‌توان در بخش حمل و نقل جاده‌ای و راه آهن مشاهده کرد. برای نمونه، دولت کنیا طی گزارشی اعلام کرده که سیستم جدید حمل‌ونقل ریلی نقش زیادی در افزایش توانمندی‌های اقتصادی این کشور داشته و حداقل به طور سالانه 5/ 1 درصد در رشد اقتصادی موثر است، چراکه هزینه‌های ایاب وذهاب و حمل و نقل را تا60درصد کاهش می‌دهد. 
نخستین مرحله نصب خط راه آهن به طول 609 کیلومتر از بندر مومباسا تا نایروبی در ماه آوریل آغاز و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2017 اجرای این طرح به پایان برسد. قرار است در ادامه مسیر تا کشور کنگونیز ادامه داشته باشد.
از طرفی، طبق گزارش بانک جهانی، بخش تولید در سراسر قاره خواهد توانست سالانه تا 2درصد موجب رشد اقتصادی قاره شود. هرچند که بررسی اولویت طرح‌های ساخت بیمارستان، مدرسه و برق بسیار مهم است ولی دسترسی به همه امکانات ازقبیل بازار، مدرسه و بیمارستان نیازمند داشتن حداقل یک شبکه حمل‌ونقل مناسب است که مردم بتوانند به راحتی به شهرها و روستاهای خود رفت و آمد داشته باشند.
گسترش سیستم حمل‌ونقل دارای اهمیت بسیاری در آفریقا است؛ چراکه برابر گزارش بانک جهانی، هم اینک کشورهای جنوب صحرای آفریقا، سالانه 8/ 6میلیارد دلار برای جاده‌سازی هزینه می‌کنند، ولی رقم واقعی مورد نیاز تا 10 میلیارد دلار برآورد شده است. بسیاری از کشورهای این منطقه توانسته‌اند بودجه مناسبی برای توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای، راه آهن و کشتیرانی به کار بگیرند.
 طبق گزارش بانک توسعه آفریقایی، شبکه حمل‌ونقل جاده‌ای در آفریقای زیر صحرا، سالانه و طی دهه گذشته با میانگین 7500 کیلومترمربع در حال توسعه بوده و نسبت به یک دهه قبل افزایش قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده است. دراین میان دوکشور تانزانیا ولسوتو به ترتیب با 15درصد و 24درصد شاهد سریع ترین توسعه حمل‌ونقل بوده‌اند.

بررسی اوضاع اقتصادی دماوند در دوره قاجاریه (از آغاز تا پایان دوره ناصری)

هوشنگ خسروبیگی
میثم غلام‌پور
دماوند در دوره قاجار برای مسافران، شهری محبوب به حساب می‌آمد. بدون تردید، یکی از عواملی که این شهر را در آن دوره به شهری دلپسند تبدیل کرده و آن را نزد مسافران خارجی و ایرانی محبوب و مورد توجه ساخته، آب و هوای فرح‌انگیز آن بود. 
گزارش‌های متعددی از سوی کسانی که دماوند آن زمان را دیده‌اند، معطوف به وصف آب و هوای این شهر است؛ مثلا، بروگش هوای دماوند را «بسیار لطیف و تمیز» خوانده (بروگش، 1367، 1/ 250)؛ روششوار دماوند را در هشت ماه سال، یکی از دلپسندترین نقاط می‌داند (روششوار، 1378: 50)، موریه مدعی است فتحعلی‌شاه دماوند را بهترین و خوش‌آب و هواترین اقامتگاه ییلاقی نزدیک تهران دانسته و آب خوب و هوای خوش آن را ستوده است (موریه، 1386: 2/ 391 و 392)؛ میرزا حسین‌خان دیوان‌بیگی از شهرت هوا و صفای آنجا نوشته (دیوان‌بیگی، 1382: 193) و عین‌السلطنه هم در توصیف دماوند پس از یک هوای بارانی می‌نویسد: «گمان می‌کنم هوای بهشت همین هواست» (عین‌السلطنه، 1374: 1/ 789). البته، در میان حجم قابل‌توجه تعریف‌ها تنها یکی دو مورد از آب‌وهوای دماوند گلایه داشتند؛ مثل آنجا که ناصرالدین‌شاه در یکی از اتراق‌هایش در دماوند هوای آن روز آنجا را مثل تهران گرم خوانده است (اسناد تاریخی خاندان غفاری، 1385: 2/ 142) یا در زمستان بسیار سرد توصیف کرده‌اند. با این حال، همین سرما نیز از جمله عوامل رونق تجاری دماوند بود، زیرا موجب تشکیل یخچال‌های طبیعی در کوهپایه‌های دماوند و نیز اطراف شهر دماوند می‌شد، به‌گونه‌ای که در فصول مختلف، یخ را از دماوند به تهران منتقل می‌کردند. به نوشته فوریه:
یخ نیز مثل آب در ممالک گرم مخصوصا ایران اهمیتی خاص دارد و بیشتر آن را از کوه‌های البرز به‌خصوص دماوند می‌آورند و تقریبا تمام مدت سال قاطرها آن را از دماوند به طهران می‌رسانند و مردم عادت دارند که حتی زمستان هم شربت و آب را با یخ استعمال کنند (فوریه، 1385: 137).

نگاه آلمان به آینده اقتصاد ایران

 

گفتگو با سفیر آلمان در ایران 
ایران می‌تواند یکی از قطب‌های عمده اقتصاد منطقه شود
حمیدرضا آریان‌پور: حساسیت مذاکرات در جریان میان ایران و گروه 1+5 ماه‌ها باعث تردید سفیر آلمان به انجام مصاحبه با ما شده بود. نخستین بار در تابستان 1393 بود که درخواست گفت‌وگو با نفر اول سفارت آلمان را مطرح کردیم. اما تنها پس از پایان گفت‌وگوهای لوزان بود که به این درخواست پاسخ مثبت داده شد.این گفت‌وگو که نخستین گفت‌وگوی اختصاصی سفیر آلمان با یک روزنامه از زمان ورود او به ایران است، در ساختمان سفارت آلمان در خیابان فردوسی انجام شد؛ ساختمانی که بیش از ۱۰۰ سال پیش بر اساس «قرار داد دوستی و کشتیرانی» بین امپراتوری آلمان و ایران به کار گرفته شد؛ از جمله مفاد این قرارداد احداث نمایندگی دائم در دو کشور بود. این حدود یک قرن رابطه، نمادی است از اهمیت مناسبات دوجانبه برای دو کشور، مناسباتی که در این دوران افت و خیزهای زیادی را از سر گذرانده است. اکنون حضور آلمان در کنار 5 عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، در مذاکرات هسته‌ای ایران، اهمیت نگرش دو کشور به حال و آینده روابط را دوچندان کرده است. میکائیل بارون فون اونگرن-اشترنبرگ، از ژوئن 2013 رئیس نمایندگی سیاسی جمهوری فدرال آلمان در ایران است. به این ترتیب او دوره کاری خود در ایران را تقریبا همزمان با آغاز به کار دولت یازدهم شروع کرده تا در اوج گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران با گروه 1+5 یا آن‌گونه که اروپایی‌ها می‌گویند، گروه 3+3، مسوولیت سفارت بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا در ایران را بر عهده گرفته باشد. اونگرن-اشترنبرگ که پیش از ریاست سفارت آلمان در ایران، رئیس بخش سازمان ملل متحد و مسائل جهانی در وزارت امور خارجه آلمان بود، حالا در مورد به سرانجام رسیدن گفت‌وگوهای هسته‌ای خوش‌بین است. او در این گفت‌وگو بارها اشاره کرد که بهبود روابط ایران و آلمان و در واقع ایران و اروپا کاملا ممکن است؛ گرچه ارتقای روابط اقتصادی را به نهایی شدن توافقی جامع موکول کرد. همین که او به درخواست مصاحبه روزنامه‌ای اقتصادی پاسخ مثبت می‌دهد، نشانه‌ای است از اهمیت اقتصادی ایران. سفیر آلمان در بخشی از مصاحبه، حجم روابط اقتصادی آلمان با کشورمان را کوچک خواند، اما شاید از سر همین اهمیت اقتصادی ایران بود که بلافاصله تاکید کرد نمی‌خواهد مناسبات اقتصادی ایران و آلمان را کم اهمیت جلوه دهد. البته در گفت‌وگوی حدودا یک ساعته ما با ایشان که دیپلماتی بسیار جدی است، بحث‌های سیاسی و فرهنگی نیز در کنار مسائل اقتصادی مطرح شد. 

در دفاع از بنزین تک‌نرخی

سیدامیررضا خسروشاهی
شکی نیست که افزایش قیمت بنزین به هزار تومان باعث افزایش هزینه خانوارها، به‌خصوص خانوارهای شهری که از خودرو شخصی استفاده می‌کنند خواهد شد. اما تک‌نرخی کردن قیمت سوخت و بالا بردن و نزدیک کردن آن به هزینه «واقعی» استفاده از سوخت‌های فسیلی، اگر با شفافیت در زمان‌بندی و اقدام‌های مکمل حمایتی همراه باشد، سیاستی کاملا قابل دفاع است. دلیل اصلی آن هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم گزافی است که یارانه‌های انرژی و سوخت‌های فسیلی به‌طور خاص، تحمیل می‌کنند. مطالعه جدیدی که توسط صندوق بین‌المللی پول انجام گرفته تخمین می‌زند که حذف کامل یارانه‌های انرژی و مالیات بستن بر سوخت‌های فسیلی، باعث خواهد شد تا مرگ‌و‌میر ناشی از آلودگی هوا به نصف برسد و تصاعد کربن به اندازه یک‌پنجم کاهش یابد.

به‌علاوه دست دولت‌ها برای کاستن از سایر مالیات‌ها یا افزایش مخارج سودمندتر بسیار بازتر خواهد شد.

از طرف دیگر مطالعه فوق نشان می‌دهد مجموع هزینه‌های «مستقیم» و «غیرمستقیم» ناشی از یارانه انرژی، ممکن است بسیار بیشتر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد باشد. در محاسبات جدید صندوق بین‌المللی پول به‌جز هزینه ناشی از تفاوت قیمت یارانه‌ای با قیمت آزاد انرژی که معمولا به عنوان هزینه این یارانه‌ها در نظر گرفته می‌شود، هزینه‌های استفاده از سوخت فسیلی بر محیط زیست و سلامت شهروندان نیز وارد شده است؛

تعرفه ها چه نقشی در روابط اقتصادی و بازرگانی دارند؟

^{محمد مهدی بهکیش/ اقتصاددان}

^{جریان‌های تجاری و آزادسازی آن، از مهم ‌ترین موضوعاتی است ‏که در نیم قرن اخیر و به خصوص از زمان تشکیل گات در سال ‏‏1947، مورد توجه اقتصاددان‌ها قرار گرفته است. برای ورود ‏به فرآیند جهانی شدن، ایجاد فضای رقابتی اهمیت بسزایی ‏دارد. به عبارتی دیگر، ایجاد بستر رقابتی و حذف موانع ‏موجود برای گسترش صادرات و افزایش تولید از مهم ‌ترین ‏عواملی  هستند که سبب رشد بخش‌ های دارای مزیت صادراتی ‏شده و آمادگی برای فعالیت در بستر جهانی را فراهم ‏می ‌سازد. موضوع دسترسی به بازارهای بین‌المللی، ارتباط ‏تنگاتنگی با مبحث جهت جریان‌های تجاری دارد که موضوع ‏تعرفه‌ها در مرکز آن قرار می‌ گیرد. با توجه به ممنوعیت ‏استفاده از محدودیت‌ های غیرتعرفه‌ای و نیز لزوم حمایت از ‏صنایع داخلی تنها از طریق تعرفه‌ها، در چارچوب مقررات ‏WTO‏ می ‌توان به صراحت گفت که تعرفه مهم ‌ترین ابزار ‏سیاست‌های تجاری در اختیار دولت‌ ها و مهم ‌ترین وسیله برای ‏محدود کردن یا بسط دادن دسترسی به بازارها شناخته ‏می ‌شود. در آزادسازی تجاری، اعتقاد بر این است که رشد و ‏توسعه اقتصادی از طریق به کارگیری سرمایه و پیشرفت‌های ‏تکنولوژیکی و همچنین بهینه‌ سازی هزینه تولید در فضای ‏رقابتی افزایش می‌ یابد و تجارت بین‌ المللی، این امکان را ‏به وجود می ‌آورد که کشورها براساس «بهره‌گیری از مزیت‌های ‏رقابتی و نسبی خود» به تولید و تجارت بپردازند.}

^{مهم‌ترین محور جهانی شدن اقتصاد، افزایش رقابت در سطح ‏جهان است. ایجاد بستر رقابتی، توجه به گسترش صادرات و ‏حذف موانع موجود و به دنبال آن افزایش قدرت رقابت‌ پذیری ‏از مهم ‌ترین‌ شاخص‌ های آماده‌سازی بستر جهانی شدن و ورود به ‏آن است. این رقابت در دسترسی به عوامل تولید ارزان و ‏بازارهای مصرف جهانی شکل می‌ گیرد. در دو دهه اخیر،‌ رشد ‏تکنولوژی، ارتباطات و رشد سریع سرمایه ‌‌گذاری خارجی، بر ‏جهانی شدن اقتصاد تاثیر قابل توجه داشته است. اگرچه ‏مجموع این عوامل، بدون تسهیل فرآیندهای تجاری و رقابتی ‏کردن تولید نمی‌ توانست به افزایش تجارت بی انجامد. در ‏سایه استراتژی برونگرا و توسعه صادرات، تجارت آزاد به ‏تخصیص بهینه منابع به تولید کالاهای دارای مزیت انجامید، ‏تقسیم کار بین‌المللی را به وجود آورد و تخصصی شدن ‏فعالیت‌های تولیدی را در پی آورد.‏}

جدال در بازار جهانی نفت: عربستان سعودی در مقابل آمریکا /کدامیک بر دیگری غلبه خواهند کرد؟

 ^{چند ماه است که دو کشور آمریکا و عربستان تقریبا وارد جنگ نفتی شده اند اما تاکنون تولید کنندگان نفت شیل آمریکا در مقابل فشارهای عربستان سعودی مقاومت کرده اند. تولید نفت شیل آمریکا روندی صعودی دارد و به نظر می رسد تولید کنندگان آمریکایی برای جدال با ریاض در آینده، به ساز و کارهای قدرتمندتری مجهزتر شده اند. سعودی ها کمی از روند مقاومت تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا متعجب شده اند اما به نظر نمی رسد این جدال نفتی به این زودی ها به پایان برسد.}

^{اوایل ماه گذشته، شماری از تحلیل گران اعلام کردند عربستان سعودی دریافته است که سازمان صادرکنندگان نفت - اوپک - دیگر همانند گذشته مدیریت بازار نفت را در دست ندارد . سعودی ها همچنین احساس کردند ریاض به منظور رقابت با تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا باید راهبردی جدید در پیش گیرد واز این رو باید « ساز و کار نفتی جهانی جدیدی » ایجاد کند که همانند اوپک در سال های گذشته می تواند به صورت موثری نبض بازار نفت را در دست گیرد  و بر بهای نفت تأثیر گذار باشد، حتی اگر این ساز و کار جدید بین المللی مستلزم حضور بازیگرانی متفاوت باشد.}

^{برخی تحلیل گران بازار نفت بر این باورند که سعودی ها قادر نیستند از موضع خود به عنوان مدیر اجرایی بازار جهانی نفت کنار بکشند و به همین دلیل در تلاش برای ایجاد روندی موثر و متفاوت هستند. آنها اذعان کرده اند تولید کنندگان نفت شیل، کشورهای مهم تولید کننده نفت اوپک را در بازار به حاشیه رانده اند و این در حالی است که ایران نیز قصد دارد  طی پنج تا ده سال آینده موضع موثر خود را در بازار نفت احیا کند.}

^{عربستان سعودی در مواجهه با این واقعیت در صدد بر آمد با بهره گیری  از راهبردهای موجود به تولید کنندگان نفت شیل بقبولاند که اعضای اوپک قصد ندارند سطح تولید خود را کاهش دهند مگر آن که رویداد مهمی در بازار رخ دهد. از این رو گام نخست، وادار ساختن شرکت های تولید کننده نفت شیل به کاهش سطح تولید خود بوده است.}

اجرای قانون هدفمندی یارانه از روز اول غلط و نادرست بود / روحانی بنزین 1500 تومانی را نپذیرفت

<sup>"محمدباقر نوبخت" سخنگوی دولت در برنامه تیتر شبکه خبر به تبیین ضرورت تغییر قیمت‌های حامل‌های انرژی پرداخت.

در ابتدای این برنامه وی با بیان این که طبیعی است که هر دولتی علاقه‌مند است مردم از کارش راضی باشند و با طرح این سؤال که بر این اساس چه ضرورتی داشت که ما قیمت‌ها را افزایش دهیم تا موجب تکدر خاطر مردم شویم گفت: این قانون است و ما ملزوم به اجرای قانونی هستیم که در سال 1389 به صورت قانون 5 ساله تحت عنوان قانون هدفمندی یارانه به تصویب رسید.

وی ادامه داد: بر اساس این قانون اساساً، یارانه‌هایی که هم اکنون به مردم پرداخت می‌شود نیز برخواسته از این قانون است و خلاصه این قانون این است که گران کن و بخشی از منابع حاصل از آن را بین مردم تقسیم کن.

سخنگوی دولت تصریح کرد: البته دلیل دیگر آن نیز آن است که ما قیمت‌ها را به سمت متعارف منطقه برویم و به قیمت‌های تمام شده نزدیک کنیم.

وی با اشاره به سیاستهای مهار تورم توسط دولت گفت: شخص رئیس جمهور به هیچ وجه موافق افزایش قیمت نبوده و نیست و این تصمیم بر اساس نظرات کارشناسی گرفته شده است.

نوبخت اضافه کرد: پیش از این قرار بود قیمت بنزین بین 1200 تا 1500 تومان شود که رئیس جمهور با آن مخالفت کرد.

اجرای قانون هدفمندی یارانه از روز اول غلط و نادرست بود</sup>

«دولت» را سامان دهیم

 

^{حسین حقگو}

^{چهار سال از تشکیل سه وزارتخانه مهم صنعتی، زیربنایی و اقتصادی- رفاهی کشور می‌گذرد و این وزارتخانه‌های معظم همچنان فاقد قانون تشکیل‌اند.}

 ^{در اواخر خرداد و اوایل تیرماه سال90 بود که سه‌وزارتخانه «صنعت، معدن و تجارت»، «راه‌وشهرسازی» و «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» با رای نمایندگان مجلس و تایید (درمورد وزارت راه‌وشهرسازی ظرف سه ماه) شورای نگهبان از ادغام 7وزارتخانه متولد شدند. طبق قانون مقرر بود که «وظایف و اختیارات وزارتخانه‌های جدید ظرف 6ماه و باتوجه به قوانین برنامه پنجم توسعه و اجرای سیاست‌های کلی اصل44 و مدیریت خدمات کشوری در کارگروهی متشکل از معاونان رییس‌جمهور و وزیر مربوطه» تهیه و به مجلس ارایه شود. چهارسال از آن تاریخ می‌گذرد و وظایف، مسوولیت و اختیارات این مهم‌ترین وزارتخانه‌های کشور همچنان نامشخص است.  جایگاه و اهمیت نظام اداری و بروکراتیک در ساماندهی و اداره کردن امور کشورها امری بدیهی است و نیاز به بحث و ارایه استدلال ندارد. در قانون اساسی کشورمان نیز بدین موضوع اهمیت بسیار داده شده است. چنانکه در سومین اصل این قانون، 16وظیفه برای دولت احصا شده است. وظایفی که از طریق تحقق نظام اداری امکان تحقق دارد.
دستگاه اداری که باید خود البته «صحیح» و «فاقد تشکیلات غیرضرور» باشد (بند10 اصل سوم قانون اساسی).  طی دوره‌های مختلف در جهت کارآمد کردن تشکیلات کلان دولت لوایح مختلف ارایه و مصوب و ساختار و تشکیلات دستگاه‌های دولت دچار تغییرات و تحولات بسیار شد. ازجمله در سال‌های61، 62، 71، 76، 78 و... سرانجام سال90. بیشتر این لوایح و تغییرات (شاید تاحدودی به استثنای لایحه سال78) متاسفانه فاقد یک پشتوانه نظری درمورد نقش و ساختار دولت بوده و تنظیم وظایف و اختیارات دستگاه‌های اجرایی عمدتا در قالب بهبود وضع موجود صورت پذیرفته است.}

نیم صفحه اول روزنامه های امروز چهارشنبه, ۶ خرداد ۱۳۹۴

 

قیمت طلا، سکه و ارز در بازار تهران صبح چهارشنبه، 6 خرداد 1394