قیمت نفت پس از توافق

مصطفی طهماسبی 

قیمت نفت در سال‌های اخیر حدود بشکه‌ای 110-100 دلار ثابت مانده بود، اما عوامل مختلفی موجب کاهش بهای نفت خام به حدود ۶۰ دلار در ماه‌های اخیر شده است. به‌نظر می‌رسد عواملی که بتواند موجب تحریک بازار و رشد قیمت‌ها به بالای این رقم شوند، ضعیف‌تر از عوامل منفی هستند. اگر چه تشدید درگیری‌ها بین یمن و عربستان، مشکلات بنادر فعال لیبی در صادرات نفت به سبب حمله شبه‌نظامیان و افزایش 13 درصدی واردات نفت چین در ماه آوریل نسبت به ماه‌های پیش – چین با واردات 37/ 7 میلیون بشکه در روز در این ماه از آمریکا پیشی گرفت- در ماه‌های اخیر موجب ایجاد نوساناتی در قیمت نفت شده است؛ اما با گذر زمان در مدت زمان کوتاهی و با فروکش هیجانات ناشی از این موارد، شاهد افت قیمت نفت و بازگشت آن به حدود قیمت ۶۰ دلار در هر بشکه بوده‌ایم.

 

آنچه مهم به‌نظر می‌رسد اینکه عواملی در ‌پی تعیین این قیمت فعال بوده و با تنظیم عرضه و تقاضا درصدد تثبیت این قیمت برای هر بشکه نفت هستند. عربستان به‌عنوان یکی از کشورهای اصلی تولید‌کننده و تعیین‌کننده قیمت نفت نقش مهمی در این میان داشته است و به‌نظر می‌رسد با مقدار ذخیره ارزی حدود ۷۰۰ میلیارد دلار تا چند صباحی مشکلی‌ با این سطح قیمت‌ها نخواهد داشت. سوالی که هم اکنون مطرح می‌شود این است که چرا قیمت ۶۰ دلار به‌عنوان یک قیمت تعادلی در بازار نفت ظاهر شده و قیمت نفت در حدود این مبلغ نوسان دارد؟

مروری بر مذاکرات حساس ایران و انگلیس در لوزان 80 سال قبل از مذاکرات ایران و 5+1 در این شهر

<sup>قریب به 80 سال پیش از آنکه محمدجواد ظریف در لوزان پشت میز مذاکره بر سر حقوق هسته‌ای با جان کری آمریکایی بنشیند، عبدالحسین تیمورتاش در همان شهر پشت میز مذاکره با سر جان کدمن انگلیسی نشست، تا از حقوق ایران در مساله نفت و حق مالکیت ایران بر سر بحرین و جزایر تنب و ابوموسی دفاع کند.
طی سال‌های 1307 تا 1311، سلسله مذاکراتی در مورد حقوق ایران در مسائل نفت، بحرین و جزایر میان ایران و انگلستان صورت گرفت که تیمورتاش وزیر دربار رضاشاه و نماینده تام‌الاختیار او در سیاست خارجی، نهایت تلاش خویش را برای احقاق حقوق ایران معطوف داشت.

■■■
  
وزیرمختار انگلیس در یکی از گزارش‌های خود با تعجبی آمیخته به تحسین از پشتکار و فعالیت تیمورتاش برای حل این مسائل صحبت می‌کند و به مافوقش وزیر خارجه انگلیس می‌نویسد:
«...تیمورتاش از نظر روحی خسته است و میزان کار شبانه‌روزی‌اش در حدی است که یک وزیر اروپایی حتی تصورش را هم نمی‌تواند بکند. به عکس وزرای ما منشی مخصوص ندارد و نامه‌هایی را که به من می‌نویسد، یا خودش تایپ می‌کند یا همسرش و این کارها را هم اغلب در نخستین ساعات بعد از نصف شب انجام می‌دهد. خانم وزیر دربار دلیل این عمل را برایم توضیح داد و گفت که شوهرش به غیر از خود او، به هیچ‌کس دیگری اعتماد ندارد. در حال حاضر علاوه بر مسائل گوناگون که من مشغول مذاکره با این مرد درباره آن هستم، خبر دارم که ایشان مذاکرات دیگری را هم برای بستن پیمان‌های تجاری با آلمانی‌ها و شوروی‌ها به مباشرت مستقیم خودشان انجام می‌دهند.»</sup>

روحانی: مذاکرات به‌مرحله‌حساس رسید

 دکتر حسن روحانی در ششمین نشست مشترک دولت و مجلس با اشاره به اینکه مذاکرات هسته‌ای به مرحله حساسی رسیده است، گفت: مذاکرات مسأله همه کشور است و امیدواریم با کمک مجلس و حمایت مردم ضمن احقاق حقوق ملت و تأمین منافع کشور به نتیجه قابل قبول و خوشحال‌کننده دست یابیم.
رییس شورای عالی امنیت ملی از این مذاکرات به عنوان یکی از مهم‌ترین مذاکرات دیپلماتیک کشور یاد کرد و اظهار داشت: این کار مهم در چارچوب رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، شورای عالی امنیت ملی و قانون اساسی پیش رفته و خواهد رفت.دکتر روحانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به موضوع استیضاح وزیر آموزش و پرورش گفت: سوال و استیضاح از وزرا حق قانونی مجلس است، اما در این شرایط که آخرین سال فعالیت مجلس نهم است، امیدواریم جلسه استیضاح به بهترین نحو که نشانه همدلی و همکاری دولت و مجلس باشد، برگزار شود.
رییس جمهوری با بیان اینکه آموزش و پرورش مشکلات خاص خود را دارد، گفت: دولت یازدهم در سال 92 تا 94 بیش از سایر دستگاه‌ها به این وزارتخانه بودجه و اعتبار اختصاص داده و بیش صد در صد اعتبارات تصویب شده را تخصیص داده است و وزیر نیز همه تلاش خود را در جهت حل مشکلات این وزارتخانه بکار بسته است.
دکتر روحانی ادامه داد: مسیر حل مشکلات فرهنگیان عزیز بهتر از سال گذشته و در جهت ارتقاء منافع آموزش و پرورش در حال طی شدن است و امیدواریم اگر سوال و پرسشی است در جلسه استیضاح با توضیحات وزیر آموزش و پرورش، نمایندگان قانع شوند و مسیر خدمت ادامه یابد.
دکتر روحانی همچنین اظهار داشت: دولت در شرایط حساسی بار سنگین مسایل مختلف را بر دوش می‌کشد و با کمک نمایندگان مجلس و حمایت مردم که نمایانگر همدلی و همزبانی مورد نظر رهبر معظم انقلاب است، از مشکلات عبور خواهیم کرد.

چشم‌انداز رشد در مسیر توافق

دکتر حمید زمان‌زاده 

اخیرا بحث‌های گسترده‌ای بر سر چشم‌انداز رشد اقتصادی درصورت حصول توافق در محافل سیاست‌گذاری و کارشناسی مطرح شده است. بدون تردید یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین مسیر رشد در سال جاری و نیز سال‌های آینده دستیابی یا عدم دستیابی به توافق جامع در مذاکرات هسته‌ای است. با عنایت به تفاهم لوزان و جمیع شرایط داخلی و بین‌المللی به‌نظر می‌رسد اکنون شانس حصول توافق هسته‌ای به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. در حالی که پرونده رشد اقتصادی در سال 1393 در سایه بهبود سیاست داخلی و خارجی و دستیابی به توافق موقت ژنو با ثبت رقم نسبتا مناسب 3 درصد بسته شد، سوال این است که مسیر رشد اقتصادی در سال جاری در صورت حصول توافق چگونه رقم خواهد خورد؟

 

یک دیدگاه رایج این است که حصول توافق به‌ویژه با توجه به فاصله زمانی میان امضای توافق و اجرای آن و زمان‌بر بودن لغو تحریم‌های اقتصادی، در سال جاری اثر چندانی بر رشد اقتصادی نخواهد داشت و نتایج آن عمدتا از سال 1395 ظاهر خواهد شد، اما از نظر نویسنده امضای توافق در تیرماه می‌تواند به سرعت آهنگ رشد اقتصادی را افزایش دهد و تا پایان سال جاری نرخ رشد اقتصادی را به فراتر از 5 درصد برساند، این فرآیند در سال آتی تقویت شده و دستیابی به رشد حدود 8 درصدی را میسر خواهد کرد.

کدام تحریم‌ها لغو می‌شود؟

سیدعباس عراقچی با اشاره به نزدیک شدن به 10 تیر با عنوان دقایق پایانی حدود دو سال مذاکره، افزود: ما امشب به محل مذاکرات می‌رویم و تا 10 تیر در آنجا مستقر می‌شویم تا بتوانیم آخرین کارها را انجام دهیم و به قول معروف پرانتزهای داخل متن را که حاکی از اختلاف است، کاهش دهیم.

وی گفت: احتمالاً تعدادی از اختلافات که مقداری کلیدی و اساسی‌تر است برای روزهای آخر می‌ماند تا وزرا ملحق شوند و در سطح آنان تصمیم گیری شود.

عراقچی افزود: ما 10 تیر را برای پایان مذاکرات در نظر گرفته‌ایم اما این‌طور نیست که توافقی خوب و مطلوب را فدای این تاریخ کنیم. اگر لازم باشد ممکن است چند روزی فراتر برود یا زودتر تمام شود؛ اینها به نظر ما اصل قضیه نیست.

وی تأکید کرد: ما به تاریخ مشخصی پایبند نیستیم و یک تاریخ مشخص برای ما مقدس نیست. آنچه برای ما ارزش دارد، توافقی مطلوب است که حقوق ملت ایران در آن رعایت و خواسته‌های ما در آن تأمین شود اگر لازم باشد که بیشتر بمانیم این کار را حتماً خواهیم کرد.

معاون وزیر امور خارجه که با خبرگزاری صدا و سیما گفت‌وگو می‌کرد، افزود: در دوره گذشته که در وین بودیم پیشرفت نسبتاً خوب اما آهسته‌ای داشتیم. این مسیر ادامه دارد تا به سرانجام برسیم تا اگر بشود اختلافات را نهایتاً حل و فصل کنیم و به آنچه مطلوب ماست، برسیم.

عراقچی در پاسخ به این پرسش که "آیا تحریم‌های اقتصادی علیه ما در روز توافق احتمالی لغو خواهد شد یا گام به گام خواهد بود"، اظهار داشت: ما در روزی که توافق صورت گیرد، فرض کنیم دهم،‌ یازدهم یا دوازدهم تیر، آن روز توافق اجرایی هم نمی‌شود، یعنی توافق به دست می‌آید و ممکن است اعلام هم بشود که توافق شده است اما همان روز اجرا نمی‌شود.

توافق هسته‌ای و معجزه اقتصادی

^{نادر انتصار}

^{طی روزهای اخیر سوال درخصوص پیامدها و نتایج محتمل در صورت توافق نهایی ایران و غرب به یکی از مهم‌ترین مباحث اتاق‌های فکر و نیز رسانه‌های ایرانی و حتی بین‌المللی تبدیل شده است.}

<sup>مساله‌یی که به دقت از سوی مردم ایران نیز پیگیری می‌شود چراکه تاثیر بسزایی در زندگی و معیشت روزمره و در نتیجه چشم‌انداز آنها از فردایشان دارد. در این بین حتی برخی مراکز تحلیلی پیش‌بینی می‌کنند که توافق محتمل هسته‌یی در دهم تیرماه، باعث می‌شود که اقتصاد ایران در یک موقعیت قابل توجه قرار گرفته و حتی طی چند دهه آینده به یکی از قدرت‌های اقتصادی نوظهور بین‌المللی تبدیل شود. اما به‌راستی پیامدهای اقتصادی توافق احتمالی چه خواهد بود؟

به باور من پاسخ دادن به این سوال چندان ساده نیست چون باید صبر کنیم و ببینیم که تا چه اندازه‌یی و چگونه تحریم‌های ضد ایران برداشته می‌شود. اگر تحریم‌ها به‌صورت گسترده و در زمان کوتاهی برداشته نشود تاثیر توافق نهایی در کوتاه‌مدت بر اقتصاد ایران، آنچه که عده‌یی در داخل ایران انتظارش را دارند، چندان زیاد نخواهد بود. موضوع دیگر که راجع به اقتصاد ایران باید در نظر بگیریم این است که اقتصاد ایران مدت‌هاست که از ضعف مدیریت راهبردی رنج می‌برد و باتوجه به این موضوع و نیز مساله مهم و گسترده‌یی بنام فساد اقتصادی، در نتیجه نمی‌توان چندان به بهبود و جهش اقتصادی ایران با این شرایط خوشبین بود حتی اگر بخش عمده‌یی از تحریم‌ها هم تعلیق شوند. به عبارتی دیگر چاره اقتصاد ایران تنها رفع تحریم‌ها نیست، بلکه اصلاح مدیریتی و نیز قوانین بروکراتیک دست‌وپاگیر در کنار مبارزه سیستمیک با فساد فزاینده در آن باید همزمان پیش برود در غیراین‌صورت نمی‌باید در انتظار وقوع معجزه‌یی اقتصادی در فردای توافق هسته‌یی باشیم!</sup>

 

توافق نهایی؛ عامل خروج از رکود

دکتر سلمان خادم‌المله
استاد دانشگاه و کارشناس بازار سرمایه
«محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران و «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، عصر پنج‌شنبه ۱۳ فروردین ۱۳۹4، طی کنفرانس خبری در شهر لوزان سوئیس بیانیه مشترکی را در خصوص به توافق رسیدن برای حل و فصل بحران هسته‌ای ایران به زبان فارسی و انگلیسی قرائت کردند. 
این بیانیه و به‌طور کلی بحث مذاکرات هسته‌ای و نتیجه آن بر فضای اقتصادی کشور تاثیرگذار است. در این روزها فعالان بخش‌های مختلف اقتصاد کشور به‌دنبال بررسی تاثیر مذاکرات بر بازارهای مورد نظر خود هستند. نکته اولی که باید در همه تحلیل‌ها به آن توجه شود، این است که تا زمان رسیدن به توافق، راهی طولانی و پرپیچ و خم باقی است و بیانیه لوزان اولین گام مثبت در این راه دشوار است. طبیعتا با توجه به تعیین مهلت چند‌ماهه (تا تیرماه) برای رسیدن به توافق جامع و با توجه به دشواری‌های پیش‌روی این مذاکرات، احتمال تمدید مکرر این ضرب‌الاجل نیز وجود دارد و بازارها در این مدت با بیم و امیدهای بسیاری مواجه خواهند بود.

پیامدهای فراتر از افق توافق هسته‌ای

دکتر محمدمهدی مجاهدی
استاد مدعو اندیشه سیاسی مقایسه‌ای
دانشگاه برلین
«هنوز اتفاقی نیفتاده است.» این ظاهرا تنها فصل مشترک موضع‌گیری‌های رسمی رهبران عالی ایران و ایالات متحده پس از صدور بیانیه مشترک ایران و گروه ۵+۱ در لوزان است. این اظهارنظر مشترک البته مقتضای هوشمندی دیپلماتیک برای بازگذاشتن راه‌های چانه‌زنی در ماه‌های پیش‌رو و همچنین دامن نزدن به نگرانی‌های داخلی است. 

اما فهم پیامدهای سیاسی این مذاکرات نیازمند عبور از دیپلماسی اعلامیِ طرف‌های مذاکره است. برای فهم این پیامدها، باید همچنین میان «نتیجه مذاکرات» و «پیامدهای مذاکرات» تفاوت گذاشت. نتیجه این مذاکرات در بهترین حالت توافق‌نامه‌ای خواهد بود که بتواند هم متضمن حقوق هسته‌ای ایران باشد، هم سایه تحریم‌ها را از سر ایران بردارد و هم تضمین کند که برنامه هسته‌ای ایران خطر نظامی‌شدن ندارد و این مورد آخر یعنی بهانه فشارهای امنیتی بر ایران را از دست رقبا و طرف‌های مقابل بگیرد. 

پیش بینی صفایی فراهانی ازآینده اقتصاد ایران پس از لوزان/ زنجیر تحریمها ازپای اقتصاد ایران بازمی شود

^{محسن صفایی فرهانی و لیلاز در گفت و گویی به تشریح ابعاد توافق نامه لوزان پرداخته اند. در این گفت و گو صفایی به ابعاد مختلف نتیجه بخشی توافق لوزان پرداخته و لیلاز نیز نیازهای مالی اقتصاد ایران را برشمرده است.}

  

^{بحث ما درباره اثرات توافق هسته ای روی فضای اقتصادی کشور اس    ت؟ می خواهیم بدانیم به باور شما توافق لوزان تا چه اندازه در فضای اقتصادی کشور موثر بوده یا اینکه می تواند موثر باشد؟}

^{صفایی فراهانی : یک نکته مهم و مثبت این است که بالاخره بعد از 12 سال مذاکره به خودمان جرات دادیم تا این توافق اولیه را انجام دهیم وامدواریم تا تیر ماه توافق نهایی صورت پذیرد ،هر چند عده ایی تندرو بدون توجه به منافع ملی از ادبیات نا صحیحی از ان نام میبرند ، مثلا توافقی بد تر از عهد نامه ترکمنچای ! در حالی که توجه ندارند ان عهد نامه هم توسط لیقترین افراد زمان خودش یعنی « عباس میرزا و قایم مقام فراهانی » تنظیم شد ولی در چه شرایطی ؟ ایا حوصله کردید که دلیل انرا بررسی کنید ؟ درست مثل همین حالا ! اگر در سال ۸۴ دولت وقت به منافع ملی توجه میکرد واقای روحانی که درگیر مذاکرات با اروپایی ها بود وهنوز امریکا دخالتی نداشت تعویض نمیش و حداقل تا پایان مذاکرات دبیر شورای امنیت ملی باقی میماند ، و همین خط قرمزها در ان زمان که هیچ قطع نامه ایی از شورای امنیت علیه ایران صادر نشده بود ، برای توافق میرفت مطمنا امتیاز های قابل توجهی دست میافت ،یا اینکه همان زمان اقای ظریف نماینده ایران در سازمان ملل بود ،میتوانستند با یک انتخاب مناسب نگذارند شرایط اینچنین شود که از دی ماه ۸۵ پای شورای امنیت به قضیه باز شود و قطعنامه های پشت سر هم  بسیار شدید وغلاظ علیه ایران صادر نماید و مبنایی شد برای تحریم های بیشتر توسط اتحادیه اروپا و امریکا !}

نه افراط در مخالفت و نه تفریط در حمایت

^{حمیدرضا ترقی}

^{درخصوص دعوت از منتقدان شاخص و منصف باید تاکید کرد که طبیعی است رسانه‌ها که مسوولیت بازتاب و آگاه‌سازی مردم را برعهده دارند در موضوع مذاکرات باید هم از حضور موافقان و هم از حضور مخالفان استفاده کنند و ...}

<sup>این موضوعات را طوری منعکس کنند که در راستای منافع و مصالح ملی باشد تا آنچه به‌عنوان حقوق هسته‌یی ایران و مورد تاکید مقام معظم رهبری است به‌خوبی به اطلاع مردم برسد.

باتوجه به نگاهی که غربی‌ها به‌ویژه امریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران دارند و مکرر نیز آن را در مذاکرات بیان می‌کنند و همچنین بی‌اعتمادی‌ای که در قبال تعهدات آنها در حوزه بین‌المللی وجود دارد باید مذاکرات به‌گونه‌یی هدایت و مهندسی شود که جامعه احساس نکند با یک بیانیه بر سرش کلاه گذاشته شده و اینکه خوشحال شوند و جشن ملی بگیرند. بنابراین مهندسی توسط رسانه‌ها ایجاب می‌کند کاری را که تاکنون توسط تیم مذاکره‌کننده انجام شده نه موضوعی ناچیز بدانیم و نه آن را فتح‌الفتوح به حساب بیاوریم بلکه درحد همان بیانیه محسوب شود زیرا در گذشته و سال‌های پیش نیز چنین تجربیات و بدقولی‌هایی را از سوی غربی‌ها داشته‌ایم که زیر قول‌ها و بیانیه‌هایی که صادر شد زدند. امروز هم ممکن است تجربیات تلخ گذشته را داشته باشیم و طرف مقابل پس از مدت کوتاهی به تمام توافقات پشت پا بزند لذا تا وقتی عملا پای اجرا نیایند نباید هیچ‌گونه واکنشی احساسی نشان داد.</sup>

اقتصاد پس از لوزان

^{توافق لوزان افق های تازه ای را پیش روی اقتصاد ایران باز کرده است. فعالان اقتصادی می توانند امیدوارانه تر به آینده نگاه کنند. اما با این وجود نکاتی را باید در نظر داشته باشیم. در صورت حل بخش مهمی از مشکلات بین المللی، بخش خصوصی کشور وارد بازی تازه ای می شود. یعنی از این نقطه تا زمان رسیدن به فضای مطلوب بخش خصوصی کشور باید بتواند جایگاه خود در ساختار اقتصادی کشور را احیا کند.}

^{حالا هرچقدر این بخش خصوصی توانمند و فعال تر باشد، می تواند نتیجه بهتری بگیرد. با توجه به پیشرفت هایی که در توافق هسته ای در حال انجام است، اگر بخش خصوصی بتواند تمام همت خود را به کار بگیرد، می تواند اقتصادی کارآمد را به ارمغان بیاورد.}

^{همان طور که رییس جمهوری چندی پیش اعلام کرده بود، موانع را برداشت و کارهای اقتصادی را به مردم واگذار کرد. البته اگر موانع دیگری هم وجود داشته باشد، دولت آن ها را از میان خواهد برداشت.}

^{مشکلات ریز و درشتی نیز پیش پای اقتصاد ایران قرار دارد که همگی آنها باید با اجماع جمعی برطرف شود. به طور مثال هنوز در مورد نرخ ارز به جمع بندی واحدی نرسیده ایم ولی زمان آن رسیده تا با سرعتی بیشتر در مورد نرخ ارز تصمیم گیری شود. آنچه بخش خصوصی می خواهد تنها قیمت گذاری ارز نیست، خواسته بخش خصوصی کشور واقعی کردن نرخ ارز است.}

شعر طنز : کاسبان تحریم

دل می‌رود ز دستم دلواپسان؛ خدا را

دردا که این توافق خواهد شد آشکارا

دلواپسان جدایند از کاسبان تحریم

فرق است بین تاشکند با حومه بخارا

از کاسبان تحریم در محفلی شنیدم

اینطور می‌سرودند با اتفاق آرا:

«از کسب و کار تحریم در حال انفصالیم

ای باد شرطه نو کن آن قطعنامه‌ها را»

در روزگار محمود بردیم ره به مقصود

عباس(1)، جان مسعود، ضایع نکن تو ما را

ای صاحب وزارت، ول کن تو این حقارت

بگذار توی تحریم این خلق خودکفا را

ده روز دور گردون، «موگرینی» است و «اشتون»

پس، از ادامه بحث معذور دار ما را

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است

با روسیه توافق، با دیگران مدارا

مغشوش از این هیاهو، ما و نتانیاهو

پوشیده زار و مغموم، پیراهن عزا را

محمود جان کجایی، این عده را (سه نقطه)!

گلواژه‌ای سرایی، برهم زنی فضا را

گویا که سخت و مشکل، شد پیشرفت حاصل

این آخرین پیام است: ول کن تو ماجرا را

" مسعود مرعشی و علی هدیه‌لو"

 

1 عباس عراقچی 

ابعاد رفع تحریم‌ها

دکتر حمید قنبری
با نزدیک شدن به زمان توافق میان ایران و کشورهای گروه 1+5 این مساله مطرح شده است که آیا توافق احتمالی باید در چارچوب فصل هفتم منشور ملل متحد مطرح شود یا خارج از آن باشد. موافقان و مخالفان قطعنامه فصل هفتمی، هر یک دلایلی را برای دیدگاه خود ارائه می‌کنند. 

فرصت‌ها و چالش‌های رفع تحریم‌ها  با قطعنامه فصل هفتم

در این نوشته تلاش شده است تا مفهوم قطعنامه فصل هفتم، شأن نزول و جایگاه حقوقی آن و منافع و مخاطرات احتمالی درج توافق احتمالی میان ایران و کشورهای 1+5 ذیل این فصل به اختصار تبیین شود. منشور ملل متحد، که در واقع اساسنامه سازمان ملل متحد است از 19 فصل تشکیل می‌شود. فصل‌های پنجم، ششم و هفتم منشور یاد شده به شورای امنیت و کارکردها و اختیارات آن اختصاص دارند. به‌طور کلی شورای امنیت، وظیفه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارد. حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، اصلی‌ترین هدف سازمان ملل متحد است. البته وظایف سایر ارکان سازمان ملل متحد نظیر مجمع عمومی نیز به صلح و امنیت بین‌المللی مرتبط است اما رکنی که بیشتر از سایر ارکان مسوولیت برقراری صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارد، شورای امنیت است. ولی شورای امنیت، این وظیفه را چگونه انجام می‌دهد. پاسخ این پرسش در فصل‌های ششم و هفتم منشور ملل متحد ارائه شده است. (فصل پنجم مربوط به ترکیب اعضا و شیوه تصمیم‌گیری در شورا است). 

طیب نیا از اقتصاد پس از پایان مذاکرات لوزان می گوید

 ^{طیب نیا وزیرامور اقتصادی و دارایی وقتی می خواهد، آنچه در عمر دولت یازدهم برای اقتصاد ایران تدارک دیده شده تا از شرایط نابسمان خارج شود را توصیف کند از گفته های معاون صندوق بین المللی پول کمک می گیرد: «روی همین صندلی که شما نشسته اید یک روز معاون صندوق بین المللی پول نشسته بود و تاکید داشت آنچه برای بهبود اقتصاد ایران انجام شده بیشتر شبیه یک معجزه است». او اگرچه تاکید دارد که التهاب های اقتصادی دولت گذشته در دولت یازدهم کاهش پیدا کرده اما اعتقاد دارد باید قدم های موثر تری در این رابطه برداشت.}

^{گفت و گو با علی طیب نیا در مورد سناریوهای اقتصادی کشور برای روزهای پس از توافق هسته ای صورت گرفته است:}

^{مذاکرات هسته ای ایران با 1+5 وارد فاز جدی شده است و بسیاری اعتقاد دارند این موضوع بر روند اقتصاد ایران در سال 1394 اثرات قابل توجهی خواهد داشت. تحلیل شما از سناریو های پیش روی اقتصاد ایران در چنین وضعیتی چیست؟ برای ما تشریح می کنید سال 1394 برای ما چه سالی خواهد بود؟}

^{ما سعی کردیم تا سناریو های مختلف که به لحاظ درآمدهای نفتی و به لحاظ فضای بین الملل قابل تصور است را به تصویر بکشیم و طراحی کنیم. بر این اساس شرایط را توصیف کنیم، از آثار آن روی متغیرهای اقتصادی پیش بینی داشته باشیم و تلاش کنیم با طراحی یک سری سناریو ها، متغیرها را به سمتی که هدف دولت است هدایت کنیم. دولت تصمیم جدی دارد که اقتصاد را به مسیر رشد اقتصادی باز گرداند و در مسیر مهار تورم آن را کنترل کند.}

میوه توافق را بچینیم

هرچند این رئوس کلی به‌معنای توافق نهایی نیست اما نشانه‌یی از درک متقابل طرفین برای پایان دادن به رویکرد خصمانه نسبت به یکدیگر است. معنای دیگر این تفاهم این است که هرچند حق ما برای غنی‌سازی به رسمیت شناخته می‌شود اما ایران برنامه هسته‌یی خود را به‌صورت داوطلبانه برای زمانی طولانی (در بعضی حوزه‌ها 10سال و در برخی تا 25سال) ‌به‌صورت جدی محدود می‌کند. اما هدف از برنامه هسته‌یی ایران چه بود؟

هدف اصلی از شروع و ادامه برنامه هسته‌یی در ایران، دادن این امکان و این ابزار به کشور بود که بتواند در منطقه سلطه هژمونیک خود را حفظ کند و در عین حال از منافع داخلی آن به‌عنوان یک صنعت پیشرفته هم استفاده کند. هرچند در شرایط فعلی نیز ایران توانسته است به‌عنوان یکی از هژمون‌های منطقه، قدرت هژمونیک خود را اعمال کند اما نقش برنامه هسته‌یی در این امر چندان برجسته نبوده و این قدرت بیشتر تابع بازی متفاوت ایران در منطقه بوده است. البته بازی بد دولت قبلی در بحث هسته‌یی و سخن‌پراکنی‌های عجیب و غریب و کاغذپاره خواندن قطعنامه‌ها باعث شد تا جایگاه کشور پشت میز مذاکره تضعیف شود. با وجود این شرایط باز هم تیم مذاکره‌کننده هسته‌یی ایران توانست امتیازهای بسیار خوبی بگیرد و البته این مرهون سال‌ها تلاش در برنامه هسته‌یی و رساندن ذخایر اورانیوم غنی‌شده به 10هزار کیلوگرم هم بود که برگ برنده ایران در مذاکرات محسوب می‌شود.  به نظر می‌رسد در شرایط جدیدی که پس از توافق به وجود می‌آید، راه برای ارتباط بیشتر ایران با جهان فراهم می‌شود. این را شاید بتوان مهم‌ترین اثر توافق دانست. اما این نتیجه، ابزار بالقوه‌یی ایجاد می‌کند که بدون درایت و تدبیر بالفعل نمی‌شود. با این توافق، ایران باید به‌صورتی تهاجمی به سمت دنیا برود و از مهم‌ترین امتیاز توافقنامه که برگشتن ایران به جامعه جهانی است نهایت استفاده را ببرد. باید به عضوی مهم از جامعه جهانی تبدیل شویم، برای این مهم نباید منظر بنشینیم تا غربی‌ها سراغ ما بیایند.

تشریح آینده اقتصاد پس از بیانیه

 

^{رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران با تشریح آینده اقتصاد ایران پس از صدور بیانیه هسته‌ای شب گذشته گفت: اروپایی‌ها عطش ورود به بازار ایران را دارند و ایران به پایگاه منطقه تبدیل خواهد شد.}

^{یحیی آل‌اسحاق در گفتگویی مشروح با اشاره به بیانیه روز گذشته ایران و ۱+۵ در خصوص مذاکرات هسته‌ای گفت: نتیجه مذاکرات هسته‌ای که ایران طی ماههای گذشته با کشورهای غربی داشت، یکی از مقاطع تاریخی حرکت انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. واقعیت این است که اگرچه تحریم‌ها در روابط اقتصادی ایران با دنیا نتوانست حرکت رو به رشد ایران را متوقف کند، اما به هرحال حل شدن این موضوع و رفع تحریم‌ها می‌تواند یکی از نقاط بزرگ تاثیرگذار بر شکوفایی اقتصادی ایران باشد.}

^{اقتصاد ایران در راه توسعه و پیشرفت}

^{رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران افزود: بر همین اساس، حل شدن موضوع هسته‌ای و برداشتن تحریم‌ها می‌تواند در توسعه و پیشرفت کشور و حل مسائل و مشکلات جاری نقش داشته باشد؛ لذا نکته خوشحال‌کننده این است که حل چالش هسته‌ای ایران با دنیا با حفظ همه شئونات ایران اسلامی و از موضع اقتدار، قدرت و اصول نظام جمهوری اسلامی ایران، گامی موثر از سوی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای به شمار می‌رود که باید به آنها خداقوت گفت.}

سرنوشت بورس و مذاکرات در لوزان

^{گفت و گو با "سعید لیلاز"} 

 

^{*یکی از مسائلی که این روزها در رابطه با اثرات توافق هسته ای بر اقتصاد ما به ویژه در بازارهای پولی مطرح کشور مطرح است، بروز یک موج هیجانی مثبت در این بازارهاست که در یک بازه زمانی کوتاه مدت نرخ ارز و شاخص بورس را تحت الشعاع قرار داده و بعد از مدتی این موج فروکش خواهد کرد. به عقیده شما، با اعلام توافق هسته ای باید انتظار واکنش هیجانی این بازارها را داشت؟
ابتدا این را بگویم که در این خصوص باید آثار توافق را به لحاظ "ابعاد" و همچنین "دامنه"، از هم تفکیک کرد. برهمین اساس معتقدم ابعاد آنچه که به تبع توافق می تواند در بازار ارز و بورس رخ دهد متفاوت خواهد بود. از سوی دیگر "دامنه" تبعات این توافق هم تا حدود زیادی به رویکرد دولت بستگی دارد؛ به ویژه در بازار ارز که دولت منابع ارزی حاصل شده از محل توافقات را چگونه آزادسازی خواهد کرد.
با شناختی که از دولت و رویکردهای اقتصادی آقای روحانی و چهره های اقتصادی کابینه دارم، به نظر نمی رسد که دولت یکباره اقدام به آزادسازی این منابع ارزی و تزریق آنها به اقتصاد کند چرا که این امر می تواند تبعات منفی ای به همراه داشته باشد.
اما به سوال بازگردیم. در خصوص آثار روانی و هیجانی توافق در بازارها معتقدم که تاکنون مصالحه قریب الوقوع بخش مهمی از آثار روانی خود را تخلیه کرده و نمی توان انتظار آثار هیجانی بیشتری را داشت. در حدود 18 ماه فعالیت دولت آقای روحانی، حدود 250 هزار میلیارد تومان به میزان نقدینگی کشور اضافه شده اما در همین مدت نرخ دلار که یک تابعی از نقدینگی هم هست، نه تنها افزایش نیافته که کاهش هم پیدا کرده است. بنابراین نمی توان انتظار کاهش یکباره نرخ دلار را به تبع اعلام توافق هسته ای داشت.}

تاثیر مذاکرات هسته ای بر تورم سال 1394 چگونه خواهد بود؟/بررسی سه سناریوی تورمی

^{سال 1393 در شرایطی به پایان رسید که بر اساس گزارش های رسمی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران روند جهش دار تورم کنترل شد و بر اساس آن انتظار رفت سال 1394 با یک روند کاهشی تورم ادامه پیدا کند. میزان روند نزولی تورم در سال 1393 تا اندازه ای بود که همواره یکی از اصلی ترین اقدامات دولت یازدهم در زمینه اقتصادی نام گرفت تا با آغاز سال جدید این دغدغه برای بسیاری از شهروندان شکل گیرد که آیا این روند در سال 1394 ادامه خواهد داشت یا خیر. این دغدغه در حالی نزد بسیاری از شهروندان وجود دارد که شروع سال 1394 با مذاکرات سخت و فشرده هسته ای آغاز شده و بر اساس آن می توان نقش نتیجه های مختلفی از مذاکرات را بر روند تورم در سال 1394 بررسی کرد.}

^{در همین رابطه حمید زمان زاده، عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اعتقاد دارد پاشنه آشیل تورم در سال 1394 مذاکرات هسته ای است: « به نظر می رسد پاشنه آشیل نرخ تورم در سال 94 تحولات مذاکرات هسته ای است که نتایج آن می تواند مسیرهای کاملا متفاوتی برای نرخ تورم ترسیم کند. »}

جزئیات توافق ایران و 1+5

^{وزارت امورخارجه متن فارسی بیانیه مشترک را در اختیار رسانه ها گذاشت که در ادامه می آید:}

^{در این متن منتشر شده آمده است جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ متشکل از چین، روسیه، فرانسه، آمریکا، انگلیس وآلمان در چارچوب  عناصر مندرج در برنامه اقدام مشترک مورخ ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ و متعاقب فرایند طولانی مذاکراتی پیچیده و طولانی در ابعاد فنی، حقوقی و سیاسی، به مجموعه ای از راه حل های لازم جهت نیل به برنامه جامع اقدام مشترک در شهر لوزان سویس دست یافتند.}

^{به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از مهر، مجموعه  متضمن این راه حل ها جنبه حقوقی نداشته و صرفا راهنمای مفهومی تنظیم و نگارش برنامه جامع اقدام مشترک را فراهم خواهد ساخت. بر این اساس تدوین برنامه جامع اقدام مشترک با مبنا قرادادن این راه حل ها در آینده نزدیک آغاز خواهد گردید.}

^{تداوم برنامه هسته ای از جمله غنی سازی}

^{در چارچوب راه حل های موجود، هیچ یک از تاسیسات و فعالیت های مرتبط هسته ای متوقف، تعطیل و یا تعلیق نمی شود و فعالیت های هسته ای ایران در تمامی تاسیسات هسته ای از جمله نظنز، فردو، اصفهان و اراک  ادامه خواهد یافت.}

نایب رئیس اتاق ایران و سوئیس: چشم بخش خصوصی به مذاکرات است

^{همزمان با انجام دوره تازه مذاکرات هسته ای، بخش خصوصی ایران چشم به اخبار مخابره شدن از محل مذاکرات دوحته است. بخش خصوصی ایران امیدوار است پس از رفع برخی از تحریم ها شرایط اقتصادی کشور به سمت مطلوب تری حرکت کند. نایب رئیس اتاق ایران و سوئیس نیز چنین باوری دارد. شریف نظام مافی می گوید، نباید گذشته را فراموش کنیم ولی در مقطع کنونی از آنچه رخ داده باید درس بگیریم.}

^{شریف نظام مافی در این گفت و گو به شرایط سیاسی و اقتصادی ایران پیش و پس از مذاکرات می پردازد.}

^{سوئیس کشور مهمی در جهان و اتحادیه اروپا محسوب می شود، در حال حاضر روابط بین ایران و سوئیس در چه شرایطی است و انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور یازدهم چه نقشی در گسترش روابط بین دو کشور داشته است؟}

^{سوئیس همان طور که می‌دانید یک کشور بی ‌طرف است، ولی در ضمن حافظ منافع ایالات متحده در ایران هم هست و سفیر سوئیس در اصل مسوول این منافع است. البته سیاستگذار نیست و هیچ وقت جهتی  در مقابل ایران نمی‌گیرد ولی خب رابط  دو کشور است، بنابراین می‌ توان گفت روابط ایران و سوئیس از حساسیت بالایی برخوردار است. از طرف دیگر همان طور که خودتان اشاره کردید سوئیس کشور بسیار مهمی است بنابراین ما هر چقدر بتوانیم ارتباطتمان را با سوئیس بیشتر بکنیم می‌توانیم حرف‌هایی که برای زدن داریم را بهتر به گوش جهانیان برسانیم. علاوه براین سوئیس کشوری است که از لحاظ اقتصادی مکمل کشور ما است؛ یعنی کالاهایی که آنها تولید می ‌کنند ما احتیاج داریم و کالاهایی که از سوی ما تولید می شود را آن ها ندارند و احتیاج دارند. مثلا گازی که ما می‌ توانیم به سوئیس برای مصرفشان ارائه دهیم خیلی نکته مهمی است و این چیزی است که خود سوئیسی ها هم به آن پی برده اند و می تواند جایگزینی برای گازی باد که آن ها هم اکنون از روسیه تامین می کنند؛ طرف های سوئیسی هم اکنون خیلی علاقه مند به داشتن روابط مستحکم با ایران هستند و دوست دارند ایران را به قول خودشان به عنوان یک پارتنر در کنار خود داشته باشند.}