مقالات قدیمی: نظام سرمایه داری و فقر مزمن (آبان 1353)

دو مقاله ای که در پی هم میخوانید حاوی برداشتهای جالبی درباره نظام سرمایه داری است و هردوی آنها توسط کیومرث «پریانی» به فارسی برگردانده شده.مقاله اول (نظام سرمایه داری و فقر مزمن Capitalism & Persistent Poverty) نوشته پال آ. باران Paul A. Baran و پال م. سویزی Paul M. Sweezy از کتاب «فقر، اقتصاد و جامعهPoverty, Economics & Society» (به ویراستاری هلن گینزبرگ Helen Ginsburg)، از ص 164 تا 167و مقاله دوم «مردم قبیله اینیوت و فقرای شهر لندن The Innuit Indians & the London Poor» از همان کتاب، از ص 96 تا 98، ترجمه گردیده است.

پال آ. باران Paul A. Baran و پال م. سویزی Paul M. Sweezy دو تن از برجسته ترین اقتصاددانان مترقی آمریکا هستند، پال. آ. باران Paul A. Baran 1964 – 1910، استاد اقتصاد دانشگاه استن فورد Stanford ، و پال م. سویزی Paul M. Sweezy ، که قبلا استاد اقتصاد دانشگاه هاروارد Harvard بوده و اکنون مدیر مجله ماهانه (Monthly Review) است، اعتقاد دارند که فقر در آمریکا بیشتر از آن مقداری است که معمولا پذیرفته شده است، و این نابسامانی در تحت نظام سرمایه داری هرگز نمی تواند ریشه کن گردد. آنها اینطور بحث می کنند که، اقتصاددانان فربود (Orthodox) بجهت تعبیر غلطی که از روند (Trend) های اصلاحی اقتصادی بعد از جنگ جهانی دوم داشتند مجبور بودند که فقر را در آمریکا دوباره کشف نمایند. اما، به عقیده باران و سویزی، اینها فقط تغییراتی بودند موقتی که بر چهره تمایل بنیادی و دراز مدت اقتصاد آمریکا مبنی بر تولید سطوح بالاتر بیکاری و فقر نقاب کشیدند.

در کتاب «سرمایه انحصاری Monopoly Capital»، که این قطعه از آن گرفته شده است، باران و سویزی اعتراف می کنند که اگر چه سرمایه داری، از اواخر قرن نوزدهم تا بحال تغییرات زیادی کرده است، معذالک این نظام هنوز هم ثروت و هم فقر (هر دو) را تواماً تولید می کنند.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

... بد نیست سئوال شود، چطور شد فقر که اقتصاددانان فربود فقط تا چند سالی قبل می نوشتند عملا چیزی مربوط به گذشته بوده است، ناگهان مرکز صحنه ی سیاست را مجددا اشغال نمود؟

به عقیده ی ما، جواب این سئوال در دو قسمت بررسی شود. اول، آنطور که بعضی از جامعه شناسان قرن نوزدهم نشان داده اند و آنطور که تجربه ی یک قرن بعد از توسعه ی سرمایه داری بارها ثابت کرده است، سرمایه داری در هر جا از طرفی در یک قطب «سرمایه» و از طرف دیگر در قطب مخالف «فقر» تولید می نماید. این قانون توسعه ی سرمایه داری، که بطریقی یکسان در پیشرفته ترین کشورهای استعمارگر مادر (متروپل Metropol) و عقب افتاده ترین مستعمرات قابل اجرا است، هرگز توسط اقتصاددانان بورژوا (Bourgeois) درک نگردیده است. در عوض، آنها به تبلیغ (آوازه گری) و دفاع از این مفهوم که نظام سرمایه داری دارای این تمایل ضمنی است که در جهت هموار ساختن سطح زندگی پیش می رود پرداخته اند.

جهش صدقه در کشورهای غربی؛صدقه به جای خدمات دولتی

^{بنویی برویل برگردان شهباز نخعی}

^{سی سال است که دولت های غربی شگردهای متعددی را برای کاستن از هزینه هایشان به کار می برند.  یکی ازاین شگرد ها این است که درعین ترغیب نیکوکاری خصوصی، خدمات اجتماعی را به داوطلبان و انجمن ها واگذار می کنند.  با آن که به عنوان نمونه کانادا، فرانسه و انگلستان ازاین روش پیروی می کنند، در ایالات متحده است که از پیشرفته ترین روش استفاده می شود.  جناح راست امریکا که اکنون در کنگره اکثریت یافته، این امر را پایه و اساس راهبرد سیاسی خود کرده است...}

 

^{کمی پیش از بروز بحران مالی، شهرداری دیترویت مرکز اجتماعی وسیعی در یک محله فقیر جنوب غربی شهر ساخت.  هنگامی که ساخت و ساز به پایان رسید، ساختمان خالی باقی ماند زیرا  به خاطر رواج بیکاری و ازدیاد ضبط املاک، شهر غرق در رکود بود و شهرداری به هر نحو ممکن برنامه های اجتماعی را قطع می کرد.  مدیران موسسه فورد، شاید به خاطر این که خود را کمی در فلاکت پایتخت خودرو مقصرمی دانستند، زیرا شمار زیادی از کارخانه ها را به جاهای دیگر منتقل کرده بودند، درماه دسامبر  ۲۰۱۲ کمکی ۱۰ میلیون دلاری (۸ میلیون یورو) به مرکز اجتماعی کردند.  این مرکز سرانجام گشایش یافت و توانست به توزیع بسته های مواد غذایی، ارائه دوره های سواد آموزی یا حتی سازماندهی تفریحات برای جوانان بپردازد.}

مدیریت سمت تقاضا / الگوهای جدید تجاری

^{الگوی سنتی صنعت برق آن بود که برق ولتاژ بالا را به فواصل دوردست برای مشتریان می‌فرستاد. نیروگاه‌ها بزرگ و پرهزینه بودند و  اغلب در نزدیکی معادن زغال‌سنگ، بندرها، پالایشگاه‌ها یا سدها ساخته می‌شدند. بسیاری از این مکان‌ها در فاصله‌های دوری از مناطق صنعتی و مسکونی مصرف‌کننده برق قرار داشتند. بزرگ‌ترین نگرانی شرکت‌ها عرضه برق و تامین آن در ساعات اوج مصرف بود. بیشتر کشورها و منطقه‌ها جزیره‌های انرژی بودند که با دیگران ارتباطی نداشتند.
آن الگو اگرچه برای شرکت‌های برق و تولیدکنندگان ساده و سودآور بود برای مصرف‌کنندگان (و گاهی اوقات مالیات‌دهندگان) هزینه زیادی داشت. اما اکنون تصویرها زیباتر و رنگارنگ‌تر می‌شوند. نه‌تنها انرژی‌های تجدید‌پذیر نقش مهم‌تری اتخاذ می‌کنند بلکه به مدد فناوری‌های نوین تقاضا را می‌توان مطابق عرضه تنظیم کرد، نه اینکه عرضه بر اساس تقاضا باشد. در نتیجه شبکه برق پیچیدگی‌های بیشتری پیدا کرده است. این شبکه برق ولتاژ پایین را به فاصله‌های نزدیک می‌فرستد که عکس شبکه‌های سنتی است. این تحولات از برخی جهات با تحولات رایانه‌ها شباهت دارد، که از چارچوب‌های اصلی و پایانه‌ها به ذخیره‌سازی ابری و اینترنت رسید.
نیروگاه‌ها و شبکه‌های سنتی هنوز هم اهمیت دارند اما این اهمیت به اندازه گذشته نیست. آنها باید با تازه‌واردان رقابت کنند و به دنبال روش‌های نوین باشند. یک نمونه از آن تجارتی است که آقای لونیز از موسسه کوه راکی «نگاوات» می‌نامد: استفاده از برق مصرف‌نشده. در این تکنیک که به «پاسخ سمت تقاضا» مشهور است مصرف با عرضه مطابقت داده می‌شود.}

رابطه تنگاتنگ کلاهبرداری و فساد

^{مطالعات نشان داده است در سراسر جهان، کلاهبرداری و نابسامانی‌های اقتصادی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. در کشورهای غربی نظیر ایالات متحده و بسیاری از کشورهای اروپایی کلاهبرداری‌ها در نتیجه گزارش شاهدان عینی یا تلاش‌های روزنامه‌نگاران افشا می‌شود. اما در بسیاری دیگر از نقاط جهان کلاهبرداری‌ها پرسر و صداتر از کشورهای توسعه‌یافته، آشکارا سبب اشاعه فقر و اختلال در سیستم اقتصادی می‌شود. در غالب موارد، ساختار قدرت و معماری خاص حکومت، خود برای سیاستمداران، تاجران، نظامیان و... ابزارهای سهل‌الوصولی برای کلاهبرداری فراهم می‌کند. بسیاری از دولت‌های جهان این سیستم فاسد را از سلف خود به ارث برده‌اند و آن را برای نسل‌های بعد به میراث می‌گذارند. در برخی کشورها نیز قدرت در دست طیفی از رهبران حزبی مستقل است و نبود یک قدرت محوری و یکپارچه با اقتدار کامل، به چنین معضلی دامن می‌زند.}

^{واضح است که کلاهبرداری در انواع و اشکال مختلفی رخ می‌دهد لذا، به دست آوردن تصویری شفاف و دقیق از آن در جهان کار بسیار دشواری است. به ویژه وقتی این نوع جرم به صورت فردی و در سطوح غیرسازمانی جامعه اتفاق می‌افتد گزارش و حتی بعضاً شناسایی آن به راحتی امکان‌پذیر نیست. بسیاری از مردم جهان به ویژه اقشار بی‌بضاعت همه‌روزه کلاهشان توسط مجرمان حرفه‌ای برداشته می‌شود، اما نه مرجعی برای شکایت و پیگیری وجود دارد و نه قوانین حمایتگری که بتواند کلاه بر بادرفته را بازگرداند. دست یافتن به تصویری جامع از فساد و کلاهبرداری در کشورهای مختلف تنها بر مبنای مطالعات دو مرجع معتبر بین‌المللی امکان‌پذیر است: گزارش‌های شفافیت بین‌الملل و پیمایش کلاهبرداری جهانی. شفافیت بین‌الملل در سال 2013 مانند هر سال، فهرست جامعی از کشورهایی که بیشترین میزان فساد در آنها رخ می‌دهد، ارائه کرد. بر مبنای این گزارش کشورهای سومالی، کره شمالی، افغانستان، سودان، سودان جنوبی، لیبی، عراق، ازبکستان، ترکمنستان و سوریه از نظر میزان فساد در رتبه‌های یک تا 10 جهان ایستاده‌اند. نام 10 کشور نخستی که فاسدترین کشورهای دنیا معرفی شده‌اند چندان مایه شگفتی نیست. تصویر موجود از فساد در جهان، زمانی شفاف‌تر می‌شود که مفهوم کلاهبرداری را همراه با ساختارهای قدرت موجود و نظام اقتصادی هر کشور مقایسه کنیم. این مطالعه اگر چیزی را آشکار کرده باشد بدون شک این واقعیت است که دنیا به دلیل وجود نهادها و سازمان‌های فاسد و کلاهبردار با معضلات فراوانی دست به گریبان است.}

تشکل ها و توسعه صنعتی

^{در اروپا سابقه تشکل های صنفی و اتحادیه ها که اهداف خاص اجتماعی و اقتصادی را پی میگرفتند، به قرون 12 میلادی باز میگردد*1.  هدف اتحادیه ها تنها به جلب سود برای اعضاء محدود نبوده و بلکه بیشترین تلاش آن ها نگاهبانی از حیات و هستی کارگاه های صنعتی و تضمین پایداری اقتصادی آن ها بوده است. تشکل ها در طول حیات طولانی خود در جهان صنعتی اهداف متنوعی را پی گرفته اند از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد: رونق بخشیدن به بازار، تدوین مقررات کسب و کار، تدوین روش های فنی انجام کار و پیشه وری، تدوین معیار های بکار گیری نیروی انسانی، چگونگی تامین و بکار گیری ابزار کار، داوری بین اعضاء، دور نگاهداشتن اعضاء از رقابت های ویرانگر و جلوگیری از تجاوز کارگزاران دولتی به حقوق صنعتگران و اهالی حرفه. اکنون نیز اساسنامه تشکل های صنعتی و حرفه ای تصویری تکامل یافته از این اهداف را به دست می دهد.}

^{انقلاب های اجتماعی فرصت خوبی برای تشکل های صنفی و حرفه ای بوجود آورد تا ضمن ایفای نقشی مؤثر در دگرگونی ها به اعضای خود کمک کنند تا کمترین آسیب را تحمل کرده و در فردای انقلاب نیز به یاری دولت های برخاسته از تحولات بشتابند. به این وسیله جایگاه تشکل ها در معادلات اجتماعی استواری بیشتری می یافت. هر چند در فرانسه و پس از انقلاب کبیر بر اساس قانون 17 مارس 1791 از فعالیت اتحادیه ها جلوگیری شد اما در کمتر از دهسال سازمان ها و اتحادیه ها با عناوین جدید بوجود آمدند و در حل اختلاف های اجتماعی نقش داشتند. *2}

^{تشکل های حرفه ای و صنعتی در اشکال کارگری و کارفرمایی به تدریج نقشی برجسته در توسعه صنعتی و در نتیجه افزایش رفاه عمومی در کشور ها پیدا کردند. این نقش نه تنها به خاطر جلوگیری از زورمداری دولت ها و حفاظت از منافع گروه های مختلف مردمی بوده است بلکه به دلیل کمک آن ها در تدوین ضوابط کیفی کالا و خدمات، جلوگیری از ضایع شدن حقوق مردم در برابر زیاده خواهی های فردی، کاستن از تنش های اجتماعی و بسیاری خدمات برجسته اجتماعی دیگر بوده است. اکنون نقش تشکل ها به گونه ای ژرف و تعیین کننده شده که می توان ادعا کرد که آن ها به جزء جدایی ناپذیر توسعه صنعتی در کشور های صنعتی تبدیل شده اند. تعداد بالای تشکل ها در جوامع صنعتی نشان این مدعاست.}

تفاوت دیوید بکهام و هاوکینگ چه درسی برای اقتصاد دارد؟

 

^{در کشورهای فقیر، مشکل این نیست که شرکت ها غیراخلاقی عمل می کنند بلکه مشکل اینست که تعداد شرکت ها به اندازه کافی زیاد نیست و به همین خاطر رقابت واقعی شکل نمی گیرد}

^{در یک برنامه تلویزیونی استیو کوگان، کمدین بریتانیایی، در مورد دیوید بکهام -فوتبالیست انگلیسی که بعید است برنده نوبل فیزیک بشود- این جوک را تعریف کرد که ""مردم معمولا می گویند "اوه، دیوید بکهام! بیچاره زیاد باهوش نیست." بله و مردم نمی گویند که استیفن هاوکینگ در فوتبال گند است."" شرکت های موفق هم مانند دیوید بکهام در یک زمینه خاص خبره هستند. بکهام در ضربه زدن به توپ متخصص است و شرکت ها در سودآوری. البته ممکن است که آن ها به طور منطقی در زمینه های دیگر هم خبره باشند مانند طراحی عینک آفتابی یا جمع آوری نیروی کوتاه مدت برای حل مشکلات محیط زیست. اما فایده عمده شرکت ها برای جوامع از تخصص اصلی آن ها حاصل می شود.}

^{آن برنشتاین، مدیر یک گروه تحقیقاتی در آفریقای جنوبی به نام مرکز توسعه و تجارت معتقد است که حامیان مسوولیت اجتماعی شرکت ها ترجیح می دهند که این نکته را در نظر نگیرند. او در کتاب تازه اش " مورد تجارت در اقتصادهای در حال توسعه" تاکید می کند که شرکت ها از طریق کسب و کار عادی خود به جامعه نفع می رسانند. در یک بازار آزاد و رقابتی، شرکت ها از طریق فروش کالا و خدمات به مشتری های مشتاق، سود کسب می کنند. برای باقی ماندن در بازار، آن ها چاره ای جز ارایه قیمت پایین تر یا کیفیت بالاتر از رقبایشان ندارند. شرکت هایی که شکست می خورند، ناپدید می شوند و آن هایی که موفق می شوند، توسعه می یابند. سهامداران سود خود را دریافت می کنند، کارمندان دستمزدشان را می گیرند، تامین کنندگان مواد اولیه موفق به امضای قراردادهای جدید می شوند و بالاخره مردم عادی هم از دسترسی به رفاهی لذت می برند که حتی سسیل رودس (بنیانگذار شرکت دبیرز در آفریقای جنوبی که سال ها انحصار الماس جهان را در اختیار داشت) هم فکرش را نمی کرد مانند تلویزیون، دستگاه های تهویه و آنتیبیوتیک ها.}

تورم به معنای گرانی یا ارزانی نیست

^{در حالی که مرکز آمار ایران نرخ تورم دی‌ماه امسال را 15.8 درصد اعلام کرده، اما بانک مرکزی نرخ تورم را 16.3 درصد دانسته است. نادر حکیمی‌پور، مدیرکل دفتر شاخص قیمت مرکز آمار ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره دلایل تفاوت نرخ آماری این دو نهاد رسمی گفت: «تفاوت معناداری به لحاظ آماری وجود ندارد.»}

^{وی افزود: «یک زمانی اختلاف در آمار بانک مرکزی و مرکز آمار زیاد بود، زیرا سال پایه‌ها یکی نبودند و این خودش تاثیر قابل توجهی می‌گذاشت، اما از زمانی که سال پایه‌ها یکی شده، اختلاف در آمارها کم و معنادار شده است.»}

^{مدیرکل دفتر شاخص قیمت مرکز آمار ایران تصریح کرد: «آنچه که شاید امروز دغدغه مردم باشد و این ابهام برای آنها به وجود آمده باشد، اختلاف نرخ تورم مرکز آمار و بانک مرکزی نیست، بلکه این است که وقتی نرخ تورم اعلام می‌شود، این نرخ را در سبد کالایی خود احساس نمی‌کنند.»}

^{حکیمی‌پور با بیان این‌که برداشت درستی از بحث تورم وجود ندارد، عنوان کرد: «تورم نشان‌دهنده تغییرات قیمت است، نشان‌دهنده قیمت نیست. همچنین تورم بیانگر تغییراتی از سبد کالایی و میانگینی از قیمت کالاها است.»}

دیپلماسی اقتصادی بخش خصوصی توسعه می یابد/ ال اسحاق: همکاری با ایران به اسپانیا کمک می کند

 ^{حضور هیات تجاری اتاق تهران در اسپانیا در حالی امروز به پایان می‌رسد که این هیات طی دیدارهای فشرده با بسیاری از مقامات دولتی و بخش خصوصی این کشور دیدار و گفت‌وگو کردند. هم‌چنین دیدارهای متعدد چهره به چهره بین فعالان اقتصادی حاضر در هیات تجاری ایرانی با فعالان اقتصادی اسپانیایی در این سفر برگزار شد که طی آن آشنایی با فعالیت‌های اقتصادی دو کشور حاصل شد و شرکت‌های ایرانی با شرکت‌های اسپانیایی ارتباطات مناسبی برقرار کردند؛ ارتباطاتی که منجر به همکاری‌های مشترک این شرکت‌ها نیز در حوزه‌های مختلف شد.}

^{هم‌چنین در این سفر مقامات دولتی اسپانیا و فعالان بخش خصوصی این کشور با تاکید بر نقش و اهمیت ویژه اقتصادی و سیاسی ایران در منطقه و جهان، تاکید کردند که در تمام سال‌های گذشته هیچ مشکلی در همکاری‌های مشترک با فعالان اقتصادی ایرانی نداشته‌اند و از توسعه این همکاری‌ها استقبال می‌کنند. آنها هم‌چنین عنوان کردند که امیدوارند با رفع تحریم‌های کنونی، تجارت بین دو کشور بسیار ساده و روان شود و جهش قابل‌توجهی در میزان مبادلات دو کشور روی دهد.}

قیمت طلا، سکه و ارز در بازار تهران صبح شنبه، 11 بهمن

 

رکود‌در‌بازار‌مسکن چه‌زمانی به‌پایان‌می‌رسد؟

 

^{در هفته های اخیر بازار مسکن شاهد افزایش حجم معاملات بوده است و آنچنان که فعالان بازار می گویند بازار مسکن با افزایش تقاضا مواجه شده است.}

در شرایطی که حجم معاملات در بازار مسکن در هفته های اخیر افزایش یافته و این مضووع امیدواری ها نسبت به حرکت بازار به سمت رونق را بالا برده است شاخص بهای مسکن اجاری در مناطق شهری ایران در سه ماهه سوم سال 1393 به عدد 161.1 رسیده که نسبت به سه ماهه قبل معادل 4.5 درصد و نسبت به سه ماهه مشابه سال قبل 14.8 درصد افزایش یافته است.

نیم صفحه اول روزنامه های شنبه, ۱۱ بهمن ۱۳۹۳

 

چرا نتیجه‌ی منطقیِ خصوصی‌سازی و نئولیبرالیسمِ اقتصادی، آزادی و دموکراسی نخواهد بود؟

 

^{علیرضا خیراللهی}

^{یکی از هوشمندانه‌ترین ایده‌هایِ دیوید هاروی در نقدِ نئولیبرالیسم مربوط می‌شود به پارادُکسِ آزادی در این دستگاهِ نظری: نئولیبرال‌ها معتقدند که سیاست‌زدایی از اقتصاد، کوچک‌کردن دولت و تسری دادن قواعدِ رقابتیِ بازارِ آزاد در تمامِ شئوناتِ اجتماعی، ضامنِ آزادی‌هایِ فردی در جامعه است. آنها چنین می‌اندیشند که با بستنِ دست و پایِ دولت به صورتِ خود به خودی مجالِ بیشتری برایِ تنفسِ جامعه ایجاد می‌شود. اما هاروی اعتقاد دارد که در دلِ نظریه‌ی نئولیبرال تناقضِ ژرفی میانِ «فردگراییِ وسوسه‌انگیز ولی انحصارطلبانه و بی‌تفاوت‌کننده از یک سو، و گرایش برایِ زندگیِ مشترکِ هدفمند، از سویِ دیگر وجود دارد. ظاهراً افراد آزادیِ انتخاب دارند، ولی آنها قرار نیست ساختنِ نهادهایِ اشتراکیِ نیرومند (نظیرِ اتحادیه‌هایِ کارگری) را در مقابلِ انجمن‌هایِ داوطلبانه‌ی ضععیف (نظیرِ سازمان‌هایِ خیریه) انتخاب کنند. آنها قطعاً نباید برایِ ایجادِ احزابِ سیاسی با هدفِ مجبور ساختنِ دولت به مداخله در بازار گردِ هم آیند» (هاروی، 1386: 100).}

سرمایه‌داری

اسلاوُی ژیژک ترجمه پرویز صداقت

^{می‌توان تصور کرد بحرانی که سرمایه‌داریِ درنده‌خو و تنظیم‌ناشده به بار آورد اذهانی را در مورد سرشت بنیادی اقتصاد جهانی تغییر داده است. می‌توان اشتباه کرد. درست است، احساس ضدّ سرمایه‌داری در دنیای امروز غایب نیست، به‌ویژه وقتی وخیم‌ترین افراط‌گری‌های سیستم که اقتصاد جهانی همچنان صحنه‌ی تاخت‌وتازش است موجب بحران شده است. در هر حال، شاهد انبوه انتقادات از مصایب سرمایه‌داری هستیم: کتاب‌ها، تحقیقات روزنامه‌ها و گزارش‌های تلویزیونی به‌وفور از شرکت‌هایی می‌گویند که بی‌رحمانه محیط زیست را آلوده می‌کنند، بانک‌داران فاسدی که همچنان پاداش‌های هنگفت می‌گیرند در حالی که با پول مالیات‌دهندگان بانک‌هایشان نجات یافته و کارگاه‌هایی که در آن کودکان به اضافه‌کار مشغول‌اند.}

^{با این حال، صرف نظر از این که این سوءاستفاده چه‌قدر دردناک است و چه‌قدر نشانه‌ی شکستی بزرگ‌تر، شکستی سیستمی‌تر است، محدودیتی در دامنه‌ی حرکت این انتقادها وجود دارد. هدفْ همواره دموکراتیزه کردن سرمایه‌داری تحت عنوان مبارزه با افراط‌ها و گسترش کنترل دموکراتیک بر اقتصاد از طریق فشار در جهت موشکافی رسانه‌ها، تفحص‌های مجلس، قوانین سخت‌گیرانه‌تر و تحقیقات صادقانه‌ی پلیس است. آن‌چه هیچ‌گاه مورد تردید واقع نمی‌شود نظم بورژوایی است که سرمایه‌داری مدرن منوط به آن است. اینْ تابویی است که حتی رادیکال‌ترین منتقدان از میان هواداران «تسخیر وال استریت» و «مجمع اجتماع جهانی» جرأت نزدیک شدن به آن را ندارند.}

نگاهی به روند تولید ناخالص داخلی در چشم انداز 1404

^{با تعریف 4 سناریو به شرح زیر به پیش بینی تولید ناخالص داخلی در دوره چشم‌انداز خواهیم پرداخت.
1-  سناریو اول به ادامه روند گذشته رشد اقتصادی با میانگین 6/4 درصدی تعریف می‌شود که با این روند تولید ناخالص داخلی در 1404 برابر 834 هزار میلیارد ریال برآورد می‌گردد.
2-  در سناریو دوم، حالت ایده‌آل رشد اقتصادی 8 درصدی از سال 1384 تعریف شده است (مطابق با سند چشم¬انداز) که با احتساب این نرخ، تولید ناخالص داخلی در 1404 به 1912 هزار میلیارد ریال خواهد رسید. 
3-  در سناریو سوم رشد اقتصادی 8 درصدی از سال 1393 تعریف شده است، که با احتساب این نرخ، تولید ناخالص داخلی در 1404 برابر 1181 هزار میلیارد ریال خواهد شد.
4-  سناریو چهارم: برای رسیدن به تولید ناخالص داخلی به عدد 1912 هزار میلیارد ریال (سناریو دو مطابق با سند چشم‌انداز) بایستی نرخ رشد اقتصادی معادل 8/12 درصد از سال 1393 مد نظر قرار داد.}

اقتصاد 2015

<sup>نشریه اکونومیست به روال هر ساله در صفحاتی در ویژه‌نامه‌ مخصوص خود برای سال جدید میلادی، به پیش‌بینی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی، یعنی رشد تولید ناخالص داخلی پرداخته و براساس آمار و ارقام و شرایط پیش‌رو محاسباتی انجام داده که خلاصه‌ای از آن در این داده نمای قابل مشاهده است. نکته جالب در این محاسبات پیشی گرفتن کشورهای کمتر آشنا در نرخ رشد اقتصادی است.

برای دیدن در سایز بزرگتر روی عکس کلیک کنید</sup>
 

 

 

آتش‌فشان ارزی

<sup>بحران‌های ارزی چگونه به وجود می‌آیند و چگونه از بین می‌روند؟ 

شاید اولین نتیجه اجرای یک سیاست نادرست اقتصادی در هر کشوری ایجاد بحران در آن بازار باشد. بحران‌های ارزی و بحران‌های پولی ریشه‌های مختلفی دارند و در سال‌های اخیر بارها در کشورهای مختلف دنیا ایجاد شده‌اند. بحران ارزهای داخلی یا بحران واحدهای پولی داخلی کشورها که اقتصاددانان از آن به عنوان کاهش ناگهانی بیش از 20‌درصدی ارزش پولی یک کشور در برابر دلار آمریکا یاد می‌کنند طی سه دهه گذشته در 12 کشور دنیا اتفاق افتاده است. این مشکل در سال 1982 میلادی سبب شد رکود اقتصادی و افزایش بدهی‌های دولتی دامنگیر اقتصادهای آمریکای لاتین شود و در سال‌های 1997 و 1998 میلادی بحران مالی در قاره آسیا مشکلات زیادی را ایجاد کرد. حال سوال اینجاست که ریشه این بحران‌های ارزی در دنیا چیست و کجا و چگونه می‌توان با آنها مقابله کرد؟

ریشه بحران‌های ارزی در دنیا

کاهش ارزش پول داخلی یک کشور به دنبال مجموعه‌ای از عوامل سیاسی و اقتصادی و نیروهای بازاری که روی نرخ ارز در کشور اثر می‌گذارند اتفاق می‌افتد. کشورهایی که این بحران را تجربه می‌کنند به دنبال آن شاهد کسری‌های پایدار حساب جاری، افزایش ارزش واردات نسبت به درآمد خالص از صادرات کالاها و خدمات در کشور به دلیل کم‌ارزش شدن صادرات بعد از افت ارزش پول داخلی کشور آنها، افزایش میزان استقراض از سازمان‌های خارجی برای تامین مالی پروژه‌های بلند‌مدت و زیر‌ساختی کشور خواهند بود.</sup>

ارز روسیه در سال 2014 بیش از 40 درصد ارزش خود را از دست داد

 

^{طعنه داستان این است که در روزهایی که آمریکا، رقیب دیرین روسیه سریع‌ترین رشد تولید ناخالص فصل سوم سال در 11 سال گذشته را رقم زده است، روسیه در حال دست و پنجه نرم کردن با چالش‌های اقتصادی فراوان است. 16 دسامبر، «سه‌شنبه سیاه» روسیه بود و 23 دسامبر روز اعلام رشد پنج‌درصدی ایالات متحده. همان طور که داده 23 دسامبر آخرین داده خوب از یکسری داده خوب آمریکایی در تمام سال 2014 بود، داده 16 دسامبر نیز آخرین داده بد از یکسری داده بد روسی در سال جاری میلادی بود. اقتصاد «فدراسیون روسیه» در جریان بحران مالی جهانی در کنار اقتصادهای قوی دنیا گرفتار بحران شد، اما نه‌تنها نتوانست به طور کامل از این بحران فاصله بگیرد، بلکه با جاه‌طلبی‌های پوتین گرفتار تحریم شد و دست آخر از سقوط ریاض-ساخته بهای نفت ضربه خورد.}

آینده عربستان پس از انتقال قدرت

روزنامه لبنانی «السفیر» در مقاله‌ای به قلم «مصطفى اللباد» به بررسی تغییر و تحولات داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی پس از انتقال قدرت در عربستان سعودی می‌پردازد.

السفیر در این‌باره می‌نویسد: با مرگ «عبد الله بن عبد العزیز»، پادشاه سعودی در سن ۹۱ سالگی، عربستان سعودی از زمان تاسیس خود در سال ۱۹۳۲ میلادی تاکنون در برابر مرحله جدیدی از تاریخ خود قرار می‌گیرد.

اهمیت بی‌مانند منطقه‌ای و بین المللی کشور عربستان سعودی در این امر نهفته است که این کشور بزرگ‌ترین تولید کننده نفت جهان و پنجمین کشور دارای بیشترین ذخایر نفتی در دنیا بشمار می‌آید و این موجب می‌شود، تاثیر بسزایی بر بازارهای بین المللی نفت داشته باشد.

صرف نظر از نفت، وجود مقدسات اسلامی در مکه مکرمه و مدینه منوره به کشور عربستان جایگاه و بُعد روحی و معنوی ویژه‌ای نزد مسلمانان می‌دهد.

همچنین هدایت و رهبری یکی از محورهای نزاع و درگیری در منطقه و نفوذ آن در عرصه منطقه‌ای به این کشور قدرتی بخشیده که هرگونه تغییر و تحولی در عربستان مورد توجه کشورهای بزرگ جهان و منطقه قرار گیرد، چون این کشورها از میزان تاثیرگذاری عربستان بر پرونده‌های داخلی، منطقه‌ای و بین المللی اطلاع دارند.

رونمایی از سیاست جدید اشتغالی دولت

 

^{معاون اول رئیس جمهور اشتغال‌زایی 10 سال اخیر را صفر و اوضاع بیکاری جوانان را نگران کننده اعلام کرده، در عین حال سخنگوی دولت از اختصاص خط اعتباری ویژه 1000میلیاردتومانی برای اشتغال جوانان خبر داده است.}

بیکاری و پاسخ به نیاز اشتغالی هزاران جوان تحصیل کرده دانشگاهی از مسائلی است که طی مدت یک و نیم سال اخیر از فعالیت دولت تدبیر و امید حل نشده باقی مانده و دولت هنوز نتوانسته راهکار موثری را در اینباره اتخاذ کند.

کارشناسان اقتصادی معتقدند اشتغال موضوعی تک بعدی نیست که دولت ها بتوانند از طریق یک مصوبه هیئت وزیران و یا دریافت مصوبه ای از مجلس آن را حل کنند، بلکه تابعی از اقدامات گوناگون و زیرساختی است که تا فراهم نشوند، اشتغالی هم نخواهد بود.

سرمایه گذاری های مناسب داخلی و جذب سرمایه های خارجی، رشد تولید و افزایش توان بنگاه های داخلی، افزایش مهارت انجام کار کارجویان، تطبیق آموزش های دانشگاهی با نیازهای روز بازار کار و مسائلی از این دست؛ پایه های تشکیل دهنده یک بازار کار قوی در هر کشوری خواهند بود.

بنابراین با وجود اینکه امکان اشتغال زایی از طریق اتخاذ یک سیاست و یا دریافت یک مصوبه وجود نخواهد داشت، اما دولت ها می توانند از طریق سیاست گذاری های درست و دقیق، شرایط رونق در بازارهای کار را فراهم کنند.

سر تیتر مهم‌ترین اخبار ایران درمطبوعات‌‌ روز جهان

 

^{تصویب طرح تحریم‌های جدید ایران در کمیته بانکداری سنا، انتقاد یک سناتور برجسته جمهوری خواهان از تعویق رأی گیری سنا درباره تحریم‌های جدید، دیدگاه ایران درباره مذاکرات هسته‌ای اخیر با سه کشور اروپایی و چشم انداز توسعه تجارت میان ایران و روسیه، از جمله مهم‌ترین مطالب امروز مطبوعات جهان درباره ایران است.}

دیلی میل

موضوع تصویب طرح تحریم‌های جدید ایران در کمیته بانکداری سنا، مهم‌ترین موضوع مربوط به ایران است که از روز گذشته تاکنون مورد توجه شماری از مطبوعات و رسانه‌ها قرار گرفته است. روزنامه «دیلی میل» در این زمینه می‌نویسد، روز گذشته، طرح اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران در صورت عدم دستیابی به توافق هسته‌ای، در کمیته بانکداری سنا به تصویب رسید، ولی سناتورهای آمریکایی تا ۲۴ مارس این طرح را در سنا مطرح نخواهند کرد تا فرصتی برای مشخص شدن این موضوع باشد که مذاکرات هسته‌ای به توافق منجر خواهد شد یا خیر. این طرح در کمیته مذکور با ۱۸ رأی موافق و ۴ رأی مخالف به تصویب رسیده است.

جروزالم پست

اما در پی توافق سناتورهای دموکرات برای عدم حمایت از طرح تحریم‌های جدید تا اواخر ماه مارس، یکی از سناتورهای برجسته جمهوری خواه به این موضوع واکنش نشان داد. به نوشته «جروزالم پست»، مارک کِرک، از طراحان اصلی تحریم‌ها علیه ایران، از تصمیم همکاران دموکرات خود برای به تعویق انداختن رأی گیری درباره تحریم‌های جدید انتقاد کرده است. به عقیده کرک، تصمیم دموکرات‌ها، یک تلاش شکست خورده برای عدم تأثیرگذاری بر انتخابات رژیم اسرائیل است. وی گفته، تلاش خواهد کرد تا ضمن گفت‌و‌گو با همکاران دموکرات خود، به آن‌ها گوشزد کند که نمی‌توان این طرح را برای همیشه به تعویق انداخت.