دام بانکداری سایه/ سایه‌های شوم اقتصاد جهان

^{پدیده موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز گرچه در نگاه اول منحصر به ایران به نظر می‌رسد اما در جهان نیز مجموعه‌هایی شکل گرفته‌اند که با وجود آنکه عملیات بانکی انجام می‌دهند اما تحت قوانین مدون نظام بانکداری نیستند. این مجموعه‌ها به بانکداران سایه در جهان معروف شده‌اند. رشد آنها به حدی بوده است که وقتی از مارک کارنی، رئیس بانک مرکزی انگلستان و رئیس یک مرکز پیشگیری از بحران‌های مالی آینده به نام اف‌اس‌بی، خواسته شد تا بزرگ‌ترین خطری که اقتصاد جهان را مورد تهدید قرار می‌دهد، معرفی کنند، کارنی بانکداری سایه در بازارهای نوظهور را به عنوان بزرگ‌ترین تهدید علیه اقتصاد جهان معرفی کرد. او گفت: بی‌شک بانکداری سایه از ویژگی‌های یک تهدید جهانی برخوردار است.}

^{این تهدید، بزرگ، دارای رشد سریع و کمتر شناخته‌شده است. بانکداری سایه ابزاری قدرتمند است اما اگر با بی‌دقتی مدیریت شود می‌تواند به عاملی بالقوه برای انفجار مالی در سطح جهان بدل شود. بر اساس تعریف مرکز اف‌اس‌بی، بانکداری سایه به معنای وام‌دهی از طریق موسسات به جای بانک‌هاست. این مرکز اعلام کرده است بانکداری سایه حدود یک‌چهارم نظام مالی جهان را به خود اختصاص داده است و دارایی آن در ابتدای سال جاری میلادی بالغ بر 71 تریلیون دلار بوده است. این رقم در یک دهه پیش تنها 26 تریلیون دلار بود. در برخی کشورها بانک‌های سایه} 

^{با سرعتی بیش از پیش در حال رشد هستند: به عنوان مثال در چین تنها طی سال 2012 میلادی این بانک‌ها تا 42 درصد رشد کردند. البته اختلاف‌نظرها در مورد اینکه بانکداری سایه به چه اطلاق می‌شود، وجود دارد. در هسته مرکزی بانکداری سایه، بحث اعتبارات قرار گرفته است (از شرکت‌های سرمایه‌گذاری ایجاد وام گرفته تا برنامه‌های گام به گام برای وام‌دهی و صندوق‌های پولی). یک تعریف گسترده‌تر اما می‌تواند شامل هرگونه فعالیت مشابه بانک‌ها باشد که یک شرکت غیربانکی انجــام می‌دهد: ماننـد سیستــم‌های پرداخـت از طریق تلفن همراه که شرکت ودافون عرضه می‌کند، امکانات خرید و فروش اوراق قرضه که شرکت‌های تکنولوژی راه‌اندازی کرده‌اند یا محصولات سرمایه‌گذاری که توسط شرکت بلک‌راک به فروش می‌رسد.}

مرز تمرچین کجاست و چه اهمیتی دارد

^{پایانه مرزی تمرچین دروازه اقتصادی ایران با اقلیم کردستان عراق است. دروازه ای که می تواند باتوجه به پتانسیل های اقلیم کردستان نقش مهمی در رونق اقتصادی کشور و به خصوص استان آذربایجان غربی داشته باشد. ظرفیتی که به اعتقاد کارشناسان فعالان اقتصادی ایران به خصوص بخش خصوصی باید بیشترین استفاده را از آن بکنند. هفته گذشته اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در بازدید از مرز تمرچین در جمع خبرنگاران گفت:« بعضی از گزارشات رسیده در اویل فعالیت دولت تدبیر و امید حاکی از این بود که بعضی از روزها کامیونداران مجبور بودند که 70 روز در نوبت ورود و یا خروج از کشور باشند که خوشبختانه پس از بررسی های بعمل آمده و رفع نواقصات موجود پس از یکسال یکی از منظم ترین مرزها را در مرز تمرچین پیرانشهر شاهد هستیم که روز به روز به تعداد کامیون های صادراتی و وارداتی افزوده شده است تا جائیکه روزانه تردد کامیون به حدود 800 دستگاه ارتقاء پیدا کرده است.»}

^{مرز تمرچین پیرانشهر در سال 86 به عنوان مرز مجاز رسمی زمینی شناخته شد و تنها مرز رسمی استان با کشور عراق است. این پایانه مرزی تا شهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی 160 کیلومتر و تا شهر اربیل مرکز اقلیم کردستان 140 کیلیومتر فاصله دارد همچنین فاصله نزدیکترین شهرها به این مرز، پیرانشهر در ایران و چومان در عراق است که به ترتیب در 11 و 25 کیلومتر گمرک تمرچین جای گرفته اند.}

اقتصاد منابع ازچه می‌گوید؟

^{مروری بر اقتصاد منابع طبیعی و مدل‌های مطرح‌شده در آن}

 

 

 

 

 

 

 

^{اقتصاد منابع طبیعی عرضه، تقاضا و تخصیص منابع طبیعی موجود در زمین را بررسی می‌کند. هدف اصلی اقتصاد منابع طبیعی، شناخت بهتر نقش آن در اقتصاد است که به منظور توسعه روش‌های پایدارتر مدیریت این منابع و در جهت تضمین باقی ماندن آن برای نسل‌های آینده صورت می‌گیرد. اقتصاددانان این بخش به منظور توسعه یک اقتصاد پایدار و کارا، تعامل میان اقتصاد و سیستم‌های طبیعی را مطالعه می‌کنند. اقتصاد منابع طبیعی، حوزه‌ای بین‌رشته‌ای در زمینه تحقیقات دانشگاهی علم اقتصاد است که به بررسی ارتباطات و وابستگی متقابل میان اقتصاد انسانی و اکوسیستم‌های طبیعی می‌پردازد و بر روی چگونگی کارکرد یک سیستم اقتصادی در کنار محدودیت‌های زیست‌محیطی منابع طبیعی موجود در زمین تمرکز دارد. مدل‌های اقتصادی باید با ویژگی‌های خاص نهاده‌های منابع طبیعی سازگار باشند. دوره‌های درسی سنتی اقتصاد منابع طبیعی بر روی مدل‌های شیلات، مدل‌های جنگلداری و مدل‌های استخراج مواد معدنی تاکید کرده‌اند. در سال‌های اخیر اهمیت منابع دیگری مانند هوا، آب، آب و هوای جهانی و منبع زیست‌محیطی، در سیاستگذاری‌ها در حال افزایش است. بخش‌های اقتصاد و سیاست، بر روی جنبه‌های انسانی ایجادکننده مشکلات زیست‌محیطی تمرکز می‌کنند. حوزه‌های سنتی اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی موضوعاتی مانند نظریه رفاه، کنترل آلودگی، استخراج منابع و ارزش‌گذاری غیربازاری و همچنین پایان‌پذیری منابع، پایداری، مدیریت زیست‌محیطی و سیاست زیست‌محیطی را شامل می‌شود. موضوعات پژوهشی مطالبی مانند اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های کشاورزی، حمل‌و‌نقل و شهرنشینی، کاربرد زمین در کشورهای فقیر و صنعتی، تجارت بین‌الملل و محیط زیست، تغییرات آب‌و‌هوا و پیشرفت‌های روش‌شناختی در ارزش‌گذاری غیربازاری را شامل می‌شود.}

بی‌کاری

 

^{بی‌کار در اقتصاد به فردی گفته می‌شود که در سن کار(۱۵ تا ۶۵ سال)و جویای کار باشد اما شغل یا منبع درآمدی پیدا نکند.کودکان و افراد مسن از آن جهت که قادر به انجام کار نیستند؛ جزو جمعیت فعال به حساب نمی‌آیند.زنان خانه‌دار و دانشجویان نیز اگر جویای کار نباشند؛جزو جمعیت فعال شمرده نمی‌شوند. جمعیت بی‌کار به تعداد افراد بی‌کار گفته می‌شود. بی‌کار از منظر مرکز آمار ایران، فردی بالای ۱۰ سال است که در هفتهٔ قبل از آمارگیری فاقد کار باشد، و در آن هفته یا بعد از آن آمادهٔ کار باشد و در آن هفته و سه هفته قبل از آن در جستجوی کار باشد. همچنین افرادی که به دلیل آغاز به کار در هفتهٔ آینده یا انتظار بازگشت به شغل قبلی جویای کار نیستند، بی‌کار محسوب می‌شوند.}

^{1. علل بی‌کاری}

 

^{بی‌کاری اصطکاکی در مدت زمان بین دو اشتغال در هنگام تغییر شغل}

• ^{بی‌کاری پنهان: وقتی است که شخص به کاری مشغول است و منبع درآمدی دارد اما کار او در اقتصاد کشور اثر مثبت ندارد.}

^{تجربه بیکاری برای کسانی که به داشتن شغل ثابت و مطمئن عادت کرده‌اند،می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد. مستقیم‌ترین نتیجه بی‌کاری،از دست دادن درآمد است. فشار اقتصادی برای کسانی که فاقد کارند بسیار زیاد است.}

در نظرسنجی از فعالان اقتصادی عنوان شد: بانک مرکزی با پول ملی و تولید چه کرد؟

^{عملکرد بانک مرکزی یکی از موضوعاتی است که این روزها بحث داغ محافل فعالان اقتصادی است. ارائه بخشنامه شفافیت، تثبیت نوسانات نرخ ارز از مهمترین اقدامات مثبت سیف و عدم کنترل نقدینگی ، عدم جدیت در مقابله با شرکت داری بانک ‌ها، عدم پیگیری مصرانه مطالبات معوق بانکی، عدم توجه به مدیریت و هدایت نقدینگی به سمت فعالیت ‌های تولیدی و بی‌توجهی به پیمان پولی دو جانبه مهمترین اقدامات منفی سیف تاکنون بوده است.}

^{آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد که تسهیلات پرداختی بانک‌ ها در 6 ماهه سال جاری به بخش‌های اقتصادی معادل 1463هزار میلیارد ریال بوده است که در مقایسه با دوره مشابه سال 1392 (مبلغ 1046 هزار میلیارد ریال) افزایش قابل ملاحظه‌ای به میزان 40.0 درصد داشته است و این عدد یکی از نقاط مثبت عملکرد بانک مرکزی بوده است.}

^{به نظر می رسد که مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته توسط بانک مرکزی در یک سال اخیر، بیشتر از آنکه در جهت حمایت از رشد اقتصادی در کشور و تولید ملی باشد، در جهت حمایت از بانک ‌ها و افزایش سوددهی آن‌ها بوده است، چرا که در این مدت بانک مرکزی در مقابل تخلفات بانک‌ ها، تنها به توصیه و درخواست از آن‌ها اکتفا کرده است. برخورد بانک مرکزی با بانک‌های متخلف در مواردی چون نرخ سود، معوقات بانکی، شرکت داری بانک‌ها و مسائلی از این دست بیانگر این مسئله است. خبرگزاری خبرآنلاین در خصوص عملکرد بانک مرکزی در یک سال اخیر از فعالان اقتصادی نظر سنجی انجام داده است که در ادامه می خوانید.}

بهترین کشورهای جهان برای ایجاد کسب و کار جدید/ سنگاپور در صدر

<sup>بانک جهانی هر ساله گزارشی در مورد بهترین کشورهای جهان از نظر ایجاد فضای مناسب برای فعالیت اقتصادی شرکت‌ها و افراد منتشر می‌کند.

در گزارش منتشر شده برای سال آینده میلادی، سنگاپور در صدر فهرست قرار گرفته است. بعد از سنگاپور که بهترین فضای کسب و کار جهان را دارد نام کشورهای نیوزیلند، هنگ‌کنگ، چین، دانمارک، کره جنوبی، نروژ، ایالات متحده، انگلستان، فنلاند و استرالیا به چشم می‌خورد.

فهرست دیگری نیز شامل 10 کشوری که بیشترین تغییر مثبت در این زمینه را از سال گذشته تاکنون تجربه کرده‌اند، منتشر شده است. این کشورها عبارتند از: تاجیکستان، بنین، توگو، ساحل‌عاج، سنگال، ترینیداد و توباگو، کنگو، جمهوری آذربایجان، ایرلند و امارات. اما در مجموع آمار ارائه‌شده در این گزارش نشان می‌دهد کشورها، به سمت شفاف و مناسب‌سازی فضای کسب‌وکار خود پیش می‌روند. به عنوان مثال به‌رغم آنکه 80 درصد کشورهای مورد بررسی از سال گذشته تاکنون اقداماتی جهت بهتر کردن فضای کسب و کار خود انجام داده‌اند تنها رتبه یک‌سوم آنها در لیست بهتر شده است.</sup>

صندوق توسعه ملی نباید وارد فعالیت های ریالی شود

قائم مقام صندوق توسعه ملی با بیان اینکه کار این صندوق هیچ سنخیتی با فعالیت های ریالی ندارد و فقط ارزی است،گفت: در واقع این موضوع به ما تحمیل شد و اینک همانند آتشی است که هر لحظه می خواهیم آن را رها کنیم.

سید محمدقاسم حسینی شب گذشته در نشستی با رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی و جمعی از مدیران بانکهای استان افزود: اصلا این صندوق نباید وارد فعالیت های ریالی شود و عملکرد آن در اساسنامه بصورت ارزی تعریف شده ضمن آنکه سیستم آن در صندوق هم برای امور ریالی تجهیز نشده است.

وی گفت: در اساسنامه چندین بار بر ممنوع بودن تبدیل ارز به ریال تاکید شده اما مجلس در سال 90 مصوب و اعلام کرد که 10 درصد از تسهیلات آن به صورت ریالی واگذار شود و امروز 90 درصد وقت و انرژی ما در صندوق بجای سرمایه گذاری ارزی در بخشهای سودآور چون اوراق قرضه و سهام و مانند آن، بر روی تبدیل و تخصیص این 10درصد اعتبارات ریالی صرف می شود.

وی ادامه داد: اگر اعتباری برای بخشهای مختلف می خواهند به جای اختصاص 30 درصد از منابع نفتی 10 درصد را به صندوق بدهند و بقیه را دولت به بخشها و طرحهای اقتصادی دارای ضرورت تخصیص دهد.

قائم مقام صندوق توسعه ملی گفت: در حکم سال 90 اعلام شده بود که 10 درصد از منابع صندوق توسعه ملی پس از تبدیل به ریال در اختیار بانک کشاورزی قرار گرفته تا از این طریق به طرح های کشاورزی داده شود.

نماینده مجلس:رونق گردشگری نقش موثری در کاهش نرخ بیکاری دارد

<sup>محمد مهدی مفتح' شامگاه پنجشنبه در نشست هم اندیشی با سرمایه گذاران حوزه گردشگری شهرستان تویسرکان افزود: یکی از مهمترین معضلات جاری جامعه، افزایش نرخ بیکاری است که مهمترین راهبرد تقابل اثر گذار با آن تقویت سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصادی و به ویژه حوزه گردشگری به شمار می رود.

وی بیان کرد: رونق صنعت گردشگری در مناطقی مانند تویسرکان که از این مزیت برخوردارند موجب افزایش سطح اشتغالزایی، رونق حوزه اقتصاد و بهبود فضای کسب و کار و گردش اثر گذار مالی می شود.

مفتح از بررسی دقیق مشکلات حوزه گسترش زیر ساخت های صنعت گردشگری در شهرستان تویسرکان خبر داد و تاکید کرد: رایزنی های مستمر با مسوولان کشوری و بالا دستی این حوزه در کشور به منظور حل تدریجی معضلات در دستور کار قرار دارد.

وی ابراز کرد: مهمترین راهبرد در مسیر رونق دهی به صنعت گردشگری تویسرکان، معرفی ظرفیت ها و توانمندی های این شهرستان در بخش های مختلف است.

فرماندار تویسرکان نیز در این نشست گفت: حوزه گردشگری اصلی ترین مزیت شهرستان تویسرکان در جهت شکوفایی ظرفیت های متعدد و متنوع این شهرستان است که نگاه ویژه مسوولان، سرمایه گذاران و مردم را می طلبد.</sup>

پیش‌بینی قیمت طلا

محمد کشتی آرای اظهار کرد: در هفته‌ای که گذشت بازار طلا و سکه از رونق بهتری برخوردار بود و میزان داد و ستدها افزایش یافت.

 

وی افزود: این هفته نوسانات قیمت جهانی طلا حدود 11 دلار بود و قیمت سکه نیز حدود 5000 تومان نوسان داشت.

 

کشتی آرای اظهار کرد: ‌در هفته گذشته بازار داخلی طلا وضعیت بهتری داشت و میزان خرید و فروش نیز افزایش یافت.

 

نوع طلا	قیمت آخرهفته گذشته	قیمت اول هفته‌ای که گذشت
هرگرم‌ طلای 18عیار	93 هزار و 983 تومان	93 هزار و 752 تومان
هر مثقال طلا	407 هزار و 500 تومان	406هزار و 500 تومان
اونس جهانی	1199 دلار و 10سنت	1189 دلار و 50 سنت
نوع سکه
سکه‌ تمام‌ طرح‌ جدید	917 هزار و تومان	916 هزار تومان
سکه‌ تمام‌ طرح‌ قدیم	917 هزار و تومان	916 هزار تومان
نیم سکه	461 هزار و 500 تومان	463 هزار و 500 تومان
ربع سکه	263 هزار تومان	266 هزار تومان
یک گرمی	168 هزار تومان	170 هزار تومان
نوع ارز
دلار آمریکا	3254 تومان	3256 تومان
یورو	4088 تومان	4097 تومان

اقتصاد در هفته ای که گذشت ( هفته پایانی آبان 93)

 

^{وضعیت نابسامان قراردادهای کاری و آشفتگی آماری در بازار کار، بروز تنش آبی پاییزه در تهران و کرمان، قرارداد خودروسازان با خارجی ها، پیشنهادات مربوط به قیمت نفت در بودجه 94، وضعیت حذف یارانه اقشار پُردرآمد، وعده جدید دولت درباره نرخ تورم و نایاب شدن گوجه فرنگی از مهم ترین اخبار اقتصادی در این هفته بود.}

در این هفته مرکز آمار ایران با ارائه تغییرات قیمت فروش و هزینه 20 محصول کشاورزی روستایی در بهار امسال، اعلام کرد: دستمزد روزانه یکنفر کارگر دروگر غلات مرد نیز 51 هزارتومان بوده است.

مدیرعامل شرکت ایران ایر با اشاره به جزئیات ورود قطعه و اطلاعات پروازی از شرکت‌ های آمریکایی و اروپایی، گفت: عمده این قرارداد مربوط به هواپیماهای بوئینگ بود و بیشتر به نقشه‌های پروازی می‌پرداخت.

چرا برخی مشاغل متصدی‌ای ندارند؟

^{حسن طایی، معاون توسعه اشتغال وزارت کار و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به همراه زهرا کریمی، عضو هیات علمی دانشگاه مازندران بررسی کردند که چرا برخی مشاغل متصدی ندارند؟}

طایی در این باره می‌گوید: نیروی کار با مهارت و جوان ما، دلش می‌خواهد یک کار امن، پربازده و کم ریسک را پیدا کند و جایی مشغول به کار شود که این ویژگی‌ها را داشته باشد، اما متاسفانه اکنون این شرایط مهیا نیست و توصیه‌ ما به نیروی کار جوان و کارجو این است که یک مقدار خواسته‌های خودشان را تعدیل کنند. کریمی هم در این مورد عنوان می‌کند: تولید در کشور ما تولید سنتی است و انگار نیازی به نیروی متخصص ندارد. به همین علت ترجیح می‌دهند در واحدها افراد با میزان تحصیل پایین را با یک مزد بسیار پایین جذب کنند که البته در کنار این، مسائل فرهنگی هم ممکن است موثر باشد.

ـ خانم دکتر، اخیرا وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده که دو میلیون شغل بدون متصدی در کشور وجود دارد و البته از نگاه اقتصاددانانی مانند دکتر مسعود نیلی هم پدیده مشاغل بدون متصدی، چند سالی است که در اقتصاد ایران ظهور کرده است. از نگاه شما، علت وقوع این چنین پدیده‌ای در بازار کار ایران چه است؟
زهرا کریمی: بازار کار ما به عنوان یک کشور صادر کننده نفت، تحت تاثیر افزایش سطح رفاه و افزایش سطح تحصیلات قرار گرفته است. ما شکل خیلی افراطی این مشکل را در کشورهای کم جمعیت و بسیار ثروتمند صادر کننده نفت می‌بینیم.

آفت‌های روزنامه‌نگاری دولتی در میزگردی با حضور سعید لیلاز، علی میرزاخانی و محمد قوچانی

چرا «اکونومیست» نداریم؟ 
 

 

 

^{دعوت کردن سه دوست برای ناهار آنقدرها سخت نیست اما قانع‌‌کردن‌شان برای گفت‌وگو سخت است. سه چهره مطرح مطبوعاتی که هرکدام در حوزه‌ای سرآمد و سرشناس هستند. سعید لیلاز که نویسنده و صاحب نظری نام‌آشنا در عرصه سیاست، اقتصاد و تاریخ است؛ محمد قوچانی با نبوغی که در خلق مطبوعات مدرن ایران دارد و علی میرزاخانی که از یک دهه پیش، رسانه قدرتمند و اثر‌گذاری همچون دنیای اقتصاد را مدیریت می‌کند. با این حال هر سه حاضر می‌شوند در تجارت فردا کنار هم بنشینند و در مورد دشواری‌های نشر مطبوعات در ایران گفت‌وگو کنند. پاسخ به این سوال که چرا در ایران نشریه‌ای به ماندگاری اکونومیست نداریم؟ آن قدرها سخت نیست اما توضیحش زمان زیادی می‌خواهد تا آنجا که میزگرد در بستری تاریخی پیش می‌رود و گاهی همراه با اختلاف‌نظر است. آنجا که سعید لیلاز می‌گوید «ماده مسیر خودش را می‌رود» و علی میرزاخانی پاسخ می‌دهد «اندیشه می‌تواند به ماده تبدیل شود» و محمد قوچانی هم می‌گوید «اندیشه می‌تواند ماده را صورت‌بندی کند».ما دو ساعت گفت‌وگو می‌کنیم و در انتها این محمد قوچانی است که با تحلیلی خوشایند، پایانی خوب برای این گفت‌وگوی خانوادگی رقم می‌زند.}

نگاهی به زندگی ژاکوب مارشاک

^{ژاکوب مارشاک متولد 23 جولای 1898، اقتصاددان آمریکایی است که ملیت اوکراینی داشت و به عنوان پدر اقتصاد‌سنجی شناخته می‌شود.
ژاکوب مارشاک در کی‌یف به عنوان پسر یک جواهر‌فروش متولد شد. در طول تحصیلش به حزب سوسیال‌دموکرات منشویک ملحق شد و به یکی از اعضای انجمن بین‌المللی منشویک تبدیل شد. در سال 1918 در جمهوری Terek از جماهیر شوروی، وزیر کار بود و در سال 1919 به آلمان مهاجرت کرد. جایی که در برلین و هایدلبرگ به تحصیل پرداخت. طی سال‌های 1922 تا 1926 او یک روزنامه‌نگار بود و در سال 1928 به موسسه‌ای آلمانی پیوست. او سپس دوباره به انگلستان مهاجرت کرد و به آکسفورد رفت و در دانشکده آمار آکسفورد مشغول به تدریس شد (که توسط بنیاد راکفلر تامین مالی می‌شد) و در سال 1940 به او اجازه مهاجرت به آمریکا را دادند. پس از تدریس در «مدرسه جدید برای تحقیقات اجتماعی» در سال 1943 او به دانشگاه شیکاگو رفت. در دانشگاه شیکاگو نیز رهبری کمیسیون کوئلس را بر عهده داشت که کنث اَرو نیز عضو دیگر آن بود. مارشاک سپس به دانشگاه ییل رفت و در نهایت در UCLA بازنشسته شد.}

خلاصه‌ای از سخنرانی مودیلیانی در جلسه اهدای جایزه نوبل

چرخه زندگی، عقل معاش فردی و ثروت ملل 
 

 

 

^{الف- نقش عقل معاش و انقلاب کینزی
مطالعه عقل معاش فردی، پس‌انداز کل و ثروت از دیر‌باز یکی از موضوعات مورد علاقه اقتصاددانان بوده است، زیرا پس‌انداز ملی منبع اصلی عرضه سرمایه است. سرمایه‌ای که یکی از عوامل مهم تولید و تعیین‌کننده بهره‌وری نیروی کار و رشد آن در طول زمان است. به دلیل همین رابطه بین پس‌انداز و بهره‌وری سرمایه است که داشتن عقل معاش به طور سنتی به منزله یک اقدام قابل ستایش فردی محسوب می‌شود که در حوزه اجتماعی نیز منافع و فواید بسیار حاصل می‌کند. در مقابل این ایده و در خلال دوره بحران بزرگ که تاثیرات بسیار زیادی بر تئوری‌های اقتصادی گذاشت، و در تفسیر نظریه مهم کینز که در کتاب نظریه عمومی مطرح کرد، یک ایده جدید در میان اقتصاددانان شکل گرفت. بر اساس این ایده، به نقش پس‌انداز در تامین سرمایه کارا با دیده ظن و تردید نگریسته شد و به عنوان متغیری معرفی شد که اثرات مخربی بر روی اقتصاد و نیز رفاه اجتماعی خواهد داشت. این دوره از اواسط دهه 1930 آغاز شد و تا اواخر دهه 1940 یا اوایل دهه 1950 ادامه یافت. عقل معاش به عنوان یک تهدید بالقوه معرفی شد زیرا یکی از عوامل موثر بر تقاضا، یعنی مصرف، را حذف می‌کرد بدون آنکه به صورت سیستماتیک یا اتوماتیک سرمایه‌گذاری را افزایش دهد. چنین پدیده‌ای ممکن است منجر به تقاضای «ناکافی» شود و در نتیجه آن تولید و اشتغال به سطحی کمتر از ظرفیت اقتصاد نزول کند. چنین پیامد منفی را می‌توان به چند عامل مختلف از جمله چسبندگی دستمزدها، ترجیحات نقدینگی، ضرایب سرمایه ثابت در تولید و سرمایه‌گذاری وابسته دانست که به جای اینکه تحت تاثیر هزینه سرمایه قرار گیرد، توسط ارواح شیطانی کنترل می‌شد.} 

مروری بر زندگی و فعالیت‌های علمی اقتصاددان برنده جایزه نوبل؛ فرانکو مودیلیانی

^{طراح چرخه زندگی} 
 

 

^{فرانکو مودیلیانی یک اقتصاددان ایتالیایی بود. او سال‌های زیادی از عمر خود را در بلمونت ماساچوست زندگی کرد و در نهایت در 25 سپتامبر سال 2003، زمانی که 85ساله بود در کمبریج درگذشت.}

^{مودیلیانی در سال 1985جایزه نوبل اقتصاد را به واسطه دو کار پژوهشی که در کارنامه خود داشت دریافت کرد. اولین پژوهش او در زمینه تجزیه و تحلیلی بود که وی در خصوص رفتار خانوارها به عنوان یک پس‌اندازکننده انجام داده بود و دومین عاملی که در زمینه به دست آوردن جایزه نوبل توسط مودیلیانی نقش داشت، قاعده مودیلیانی - میلر در زمینه سرمایه‌گذاری شرکت‌ها بود. مودیلیانی به همراه میلر نشان دادند که تحت فروض از پیش تعیین‌شده، ارزش شرکت، عاملی غیر‌وابسته به نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام است.} 

صفحه اول روزنامه های اقتصادی امروز ۲۹ آبان 93

 

 

قیمت طلا ، سکه وارز در بازار تهران، صبح پنجشنبه 29 آبان 93

 

نوبلیست های اقتصاد در یک دهه قبل چه کسانی بودند؟

^{از سال 1969، در سیصدمین سالگرد تاسیس بانک مرکزی سوئد، این بانک تصمیم گرفت که هر سال پژوهشگران برجسته در علم اقتصاد را معرفی و به آنها جایزه نوبل اقتصاد اعطا کند. برای نخستین بار دو اقتصاددان آلمانی و نروژی این جایزه را از آن خود کردند اما در طول سالهای اخیر اما بیشتر اقتصاددانان آمریکایی بودند که این جایزه ارزشمند را به خانه بردند. هر ساله این اقتصاددانان به واسطه نوع فعالیتها و تحقیقات خود جزو گزینه های دریافت نوبل اقتصاد قرار میگیرند. در سال جاری میلادی نوبل اقتصاد به یک اقتصاددان فرانسوی بابت بررسی نحوه نظم بخشید به فعالیت بازارها اختصاص یافت.
در اینجا لیست برخی از برندگان نوبل اقتصاد در سالهای اخیر آمده است؛}
 

اقتصاددان	ملیت	سال دریافت جایزه نوبل	موضوع تحقیقات
ژان تیلور	فرانسه	2014	بررسی نحوه نظم بخشیدن به فعالیت بازارها
فرانسیس یوجین ژن فاما لارس پیتر هانسن رابرت شیلر	آمریکا	2013	تحلیل تجربی قیمت دارایی
الوین روث لوید اس. شپلی	آمریکا	2012	تئوری تخصیص‌های پایدار و شیوه طرح بازار
توماس سارجنت کریستوفر سیمز	آمریکا	2011	بررسی در خصوص رابطه علت و معلولی بین اقتصاد و ابزارهای سیاستگذاری چون نرخ بهره و هزینه‌های دولت
پیتر دایموند دیل مورتنسن کریستوفر پیساریدس	آمریکا آمریکا انگلیس	2010	تئوری ای در این خصوص که چگونه سیاست‌های اقتصادی بر بیکاری تاثیر می گذارد
الینور اوستروم اولیور ویلیامسون	آمریکا	2009	تجزیه و تحلیل مدیریت دولتی در اقتصاد
پول کروگمن	آمریکا	2008	بررسی در این خصوص که چنانچه امریکا اقداماتی گسترده و جدی برای احیای اقتصاد و نظام بانکی خود انجام ندهد ممکن است یک دهه رشد اقتصادی به خود نبیند
لئونید هارویکز اریک ماسکین راجر مایرسون	آمریکا	2007	ارائه نظریه طرح مکانیسم و نهادهای اقتصادی
ادموند فپس	آمریکا	2006	تحقیقات در خصوص سیاست‌های کوتاه و بلند‌مدت اقتصاد کلان و کمک به فهم روابط پیچیده میان دستمزدها، بیکاری و تورم
توماس شلینگ	آمریکا	2005	نظریه بازی‌ها در بررسی برخورد و مشارکت
فین کیدلند ادوارد پرسکات	آمریکا	2004	اقتصاد کلان پویا و سازگاری زمانی سیاستهای اقتصادی
کلایو دبلیو جی گرانجر رابرت اف انگلی	انگلیس آمریکا	2003	شیوه های تحلیل مجموعه های زمانی اقتصادی با ثبات فصلی وهم گرایی کلی شایسته
دانیل کانمن ورنون ال اسمیت	آمریکا	2002	الگوسازی تجربی داده های مفید در تحقیقات علوم اقتصادی
مایکل اسپنس جورج اکرلوف جوزف استیلیتز	آمریکا	2001	تجزیه و تحلیل بازارهای‌ با اطلاعات نامتقارن

 

 

بانک مرکزی: آخر سال اوضاع بهتر می‌شود

^{قائم مقام بانک مرکزی گفت: دولت یازدهم موفق به مهار تورم و شتاب افزایش قیمت‌ها شد و در ماه‌های پایانی امسال و سال آینده شاهد بهبود شرایط خواهیم بود.}

بانک مرکزی اعلام کرد: دومین جلسه پیگیری مصوبات سفر‌های استانی رهبر معظم انقلاب (مد ظله العالى) در بانک مرکزی برگزار شد.

در این جلسه که با حضور استانداران و نمایندگان استان‌های قم، کرمانشاه، خراسان شمالی و کردستان، نمایندگان بانک‌های عامل و بانک مرکزی برگزار شد، اکبر کمیجانی  قائم مقام بانک مرکزی گفت:‌ اولویت تامین مالی طرح‌های مورد تاکید در مصوبات، بودجه سالیانه‌ است و بخش باقی‌مانده باید از منابع بانکی تامین شود.

کمیجانی با اشاره به محدودیت‌ها و کاهش توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها افزود: اولویت دولت در پرداخت تسهیلات طرح‌هایی است که پیشرفت بیشتری داشتند و با منابع کم، به بهره‌برداری رسیده و موجب اشتغال‌زایی می‌شوند و در حال حاضر عزمی برای شروع پروژه جدید نداریم.

وی به نمایندگان بانک‌های حاضر در جلسه تاکید کرد:‌ مصوبات سفر‌های استانی مقام معظم رهبری (مد ظله العالى) باید در اولویت کاری بانک‌ها قرار گیرد و آن‌ها با بررسی توجیه‌پذیری طرح‌ها، منابع مورد نیاز را تامین کنند.

بنزین 3 هزار تومان خواهد شد؟

^{با وجود اینکه هنوز اجرای فاز سوم هدفمندی یارانه‌ها آغاز نشده اما نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی نسخه‌های فراوانی در این خصوص ارایه داده‌اند که کارت سبز، کارت اعتباری و مدیریت منابع به‌دنبال کاهش درآمدهای نفتی همچنین حذف 10میلیون پردرآمد ازجمله این پیشنهادات و نسخه پیچی‌هاست.}

 در حالی که زمزمه اجرای فاز سوم هدفمندی یارانه به گوش می‌رسد به اعتقاد برخی کارشناسان تا زمانی که قیمت حامل‌های انرژی به قیمت فوب خلیج‌فارس نرسد، احتمال قاچاق سوخت کاهش نمی‌یابد. ازسوی دیگر، افزایش قیمت حامل‌ها باید با شیبی صورت گیرد که سبب ایجاد و تشدید موج‌های تورمی نشود. در حال حاضر شاهد فروش منابع سرمایه‌یی ملی هیدروکربوری در داخل کشور به قیمت‌های پایین‌تر از قیمت‌های جهانی و منطقه‌یی هستیم. عدم دریافتی خزانه از قیمت‌های فروش داخلی، تضییع سرمایه ملی از درآمد حاصله، افزایش پایدار میل به مصرف فرآورده‌های سوختی، قاچاق سوخت به کشورهای همسایه و ایجاد شبکه فساد و تخریب تولید و اقتصاد ازجمله چالش‌های پیش‌رو است.  در حالی که روزانه شایعاتی مبنی بر افزایش قیمت انرژی شنیده می‌شود اما باید گفت تعیین قیمت‌ها به‌نحوی باید صورت گیرد که مصرف‌کننده تمایلاتی در زمینه مصرف مسرفانه نداشته باشد. در حال حاضر راهکارهای متعددی در‌خصوص فاز سوم هدفمندسازی یارانه‌ها ارایه شده که کارت سبز و کارت اعتباری انرژی ازجمله آنهاست. کارت سبز با سیستم الکترونیکی پیوسته آنلاین، مدیریت بخش‌های انرژی و مالی بین حاکمیت، دستگاه‌های اجرایی، بنگاه‌ها و افراد را برعهده دارد و هدف این طراحی بازگرداندن مسیر اقتصاد به سمت اهداف قانون هدفمندی و ایجاد حرکت و شکوفایی در اقتصاد برای رها شدن از وضعیت رکود تورمی است.  به اعتقاد کارشناسان، هدف فاز سوم هدفمندی یارانه‌ها کاهش ضریب شدت انرژی برای دستیابی به راهکارهای نرم مبارزه با قاچاق سوخت است.  علی شمس اردکانی رییس کمیسیون انرژی، نفت و محیط‌زیست اتاق بازرگانی ایران که طراح این مدل است در‌خصوص سناریوهای زمانی آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی نفت و گاز، پیش‌بینی کرد: تداوم آزاد‌سازی تا سال 1404، قیمت نفت و گاز را طی 9سال به 6هزار و 733تومان می‌رساند یعنی بیش از 25برابر افزایش خواهد یافت و بنزین نیز در همین مدت زمان با شیب افزایش 30درصدی به 6هزار و 600تومان خواهد رسید.