دلار ارزان می شود یا گران

^{عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس درباره آینده بازار ارز پیش بینی کرد قیمت ارز در محدوده 3400 تومان باقی خواهد ماند و در نهایت با نوسان 5 درصدی همراه باشد.}

دومین لایحه بودجه دولت تدبیر و امید در حالی صبح یکشنبه تقدیم مجلس شورای اسلامی شد که قیمت دلار رسمی در سال آینده 2850 تومان پیش بینی شده و در صورت صویب در مجلس شورای اسلامی شاهد افزایش 200 تومانی قیمت دلار رسمی در سال آینده خواهیم بود.

این در حالی است که این روزها بازار با نوسان های فراوانی همراه بوده و پس از پایان مذاکرات هسته ای وین و تمدید مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 قیمت دلار در بازار از محدوده 3100 تومان تا مرز 3600 تومان نیز پیش رفت و با کاهش حدود 300 تومانی در محدوده 3300 تومان قرار گرفت.

اما همزمان با ارائه لایحه بودجه 94 به مجلس شورای اسلامی و مشخص شدن رقم 2850 تومان برای دلار در سال آینده بازار ارز به این موضوع واکنش نشان داده و دلار بار دیگر در مسیر صعود قرار گرفت و در محدوده 3450 تومان قرار گرفت.

آثار مخرب افزایش نرخ ارز

 ^{قیمت ارز در ایران شدیدا تابع عرضه ارز است زمانی که دولت طبق پیش بینی های که انجام می دهد عرضه ارز را کاهش می دهد قیمت دلار نیز با افزایش رو به رو می شود. این در حالی است که خوش بینی های که در خصوص مذاکرات 5+1 وجود داشت زمانی که با تمدید مواجه شد قیمت دلار را دگرگون کرد و شوکی به بازار ارز وارد شد. اما یکی دیگر ار دلایل نوسانات نرخ ارز در چند وقت اخیر کاهش محسوس قیمت نفت بود که شبهاتی در خصوص تامین بودجه سال 94 به وجود آورد و بسیاری بر این باورندکه دولت سال آینده با کسری بودجه مواجه خواهد شد. بنابراین در چنین شرایطی دولت ناگزیر خواهد بود که با افزایش قیمت حامل های انرژی و کالاهای دیگر کسری خود را جبران کند. باید انتظار داشته باشیم که در شرایط کسری بودجه یکی از کالاهای که با افزایش رو به رو شود ارز باشد. باید دید که برحسب شرایط سیاسی-اقتصادی کشور و اینکه انتظارات چگونه صورت می گیرد قیمت ها به چه سمتی خواهند رفت. البته نباید این نکته را فراموش کرد که دولت های که بدهکاران و یا با کسری بودجه مواجه هستند}

علائم جدید از نوسان قیمت دلار

^{در دو هفته گذشته بازار ارز با نوسان‌های زیادی مواجه بوده که در تضاد با آرامش شدید بازار در دو ماه پیش از این نوسان‌ها و حتی در تضاد با آرامش نسبی بازار در بازه زمانی حدودا 18 ماهه منتهی به آذرماه بوده است.}

در این شرایط، کارشناسان معتقدند بانک مرکزی به‌عنوان «سیاست‌گذار ارزی» و «دیده‌بان بازار ارزی» می‌تواند ماموریت‌هایی را به عهده بگیرد که با انجام آنها، در چنین مواقعی از شدت نوسان‌ها بکاهد و فضای روانی بازار را مدیریت کند. از جمله گفته می‌شود که «کنترل فضای روانی»، «هدف‌گذاری محدوده مجاز قیمت ارز» و «اصلاح ساختار بازار» سه ماموریتی است که سیاست‌گذار پولی می‌تواند در جهت کنترل نرخ ارز در آنها به ایفای نقش بپردازد.

مقایسه اینترنت 3 اپراتور تلفن‌همراه

 

تحلیل دو اقتصاددان در مورد کسری بودجه احتمالی دولت/ نگرانی بودجه ای ادامه دارد

 

^{با ادامه کاهش قیمت نفت، زنگ خطر کسری بودجه در سال آینده نواخته شده رئیس جمهور در جمع مردم گرگان گفته است که لایحه بودجه را بدون کسری تقدیم مجلس خواهد کرد.}

 

^{دولت یازدهم در شرایطی از تامین بودجه سخن می گوید که نفت این روزها بازی های بسیاری با کشورهای عضو اوپک در می آورد. بازی های که از جنس نوسانات شدید قیمت است. رئیس جمهور در سفر استانی خود به گلستان با مخاطب قرار دادن مردم ایران و اشاره به برخی از ادعاها و ارقام در بودجه سال آینده اعلام کرد بودجه 94 کسری نخواهد داشت. این در حالی است که تداوم روند کاهش قیمت نفت همچنان ادامه دارد و بلومبرگ در گزارشی با توجه به شواهد موجود، سقوط قیمت نفت تا 40 دلار برای هر بشکه را پیش‌بینی کرده است و عنوان کرده که سقوط قیمت نفت در حال به وجود آوردن بدترین نوع شرایط اقتصادی برای جهان است. جمشید عدالتیان، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران بر این باور است که سخنان حسن روحانی درخصوص اینکه بودجه 94 کسری نخواهد داشت کاملا منطقی است اما مهدی تقوی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است که هیچ گاه تعیین بودجه طبق پیش بینی های انجام شده صورت نگرفته است و همیشه با مشکلاتی رو به رو بوده است.}

کدام یک منحل می شوند؟ بانک یا موسسه اعتباری/ بانک هایی که در بیست سال اخیر منحل شدند

 

^{موضوع انحلال یک بانک خصوصی، از آخرین اطلاعیه بانک مرکزی در خصوص مجوز دارها آغاز و با گفت و گوی عزت ‌الله یوسفیان ملا، نماینده مردم آمل و عضو ناظر مجلس در ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی تشدید شد.}

 

^{نگرانی و بلاتکلیفی در بین سهامداران و سپرده گذاران بانکها و موسساتی که نام آنها در فهرست سایت رسمی بانک مرکزی درج نشده بود با انتشار مصاحبه عزت‌الله یوسفیان ملا نماینده مردم آمل و عضو ناظر مجلس در ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی و گمانه زنی های رسانه ها به هجوم آنها به شعب این بانکها و خارج کردن سپرده ها تبدیل شد.}

^{با نگاهی اجمالی به تاریخچه انحلال یا لغو مجوز بانک ها و موسسات اعتباری، در 20 سال اخیر تنها به دو مورد می توان رسید. بانک آریا و بانک تمام الکترونیک آرین. هر یک از این بانک ها با دلایلی قطعی و قانونی لغو مجوز و منحل شدند. اما پس از انحلال، بانک مرکزی با طی مراحل قانونی حقوق سهامداران و سپرده ها را به صورت کامل بازپرداخت کرد.}

^{طبق ماده 39 قانون پولی وبانکی کشور در صورت صدور رای نهایی به انحلال و لغو مجوز یک بانک یا موسسه اعتباری، بانک مرکزی مسئولیت کامل بازپرداخت وجوه سپرده گذاران و احقاق حق سهامداران را دارد. اتفاقی که در جریان انتشار اخبار مربوط به انحلال یک بانک خصوصی بار دیگر از سوی رسانه ها مطرح شد تا سپرده گذاران دغدغه از دست دادن سرمایه خود را نداشته باشند. اطمینان سازی در رابطه با پس دادن سپرده مردم در حالی مطرح شد که به زعم برخی کارشناسان اقتصادی آسیب های اجتماعی ناشی از مطرح شدن این موضوع فقط با یک اطمینان سازی صرف در رابطه با باز پس دادن سپرده ها پایان ندارد و این موضوع از چند منظر قابل تامل و بررسی است.}

دست‌انداز بودجه / دولت روحانی دومین بودجه خود را چگونه می‌نویسد؟

^{چندی پیش، وقتی محمدباقر نوبخت برای معرفی لایحه بودجه 94 در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد، از تدوین سه سناریوی بودجه‌ای خبر داد که یکی بر اساس شکست مذاکرات هسته‌ای، دیگری با فرض توفیق کامل آن و سومی بر پایه تداوم وضع موجود تنظیم شده است. اما وقتی دوشنبه گذشته، ایران و گروه 1+5 از دستیابی به توافق جامع هسته‌ای بازماندند، روشن شد که نسخه «ادامه وضع موجود» باید در دستور کار قرار گیرد و فعلاً امیدی به گشایش در تحریم‌ها نیست. با این حال مساله تحریم‌ها، تنها چالش بودجه سال آینده دولت نیست. کاهش قیمت جهانی نفت، فشار بر منابع مالی دولت ایران را افزایش داده است و از آنجا که بخش نفت به‌عنوان یکی از موتورهای رشد اقتصاد ایران به شمار می‌رود، افت درآمد آن می‌تواند رشد سایر فعالیت‌های اقتصادی را نیز کاهش داده و به کم شدن سایر درآمدهای دولت (از جمله مالیات) بینجامد.}

^{کاهش درآمدها، آن هم در شرایطی که هزینه‌های جاری غیرقابل حذف بر دوش دولت سنگینی می‌کند و معضل کسری بودجه 10 هزار میلیاردتومانی هدفمندی یارانه‌ها همچنان حل‌نشده باقی مانده، نگرانی ناظران از نامتعادل شدن بودجه سال آینده و خطر درغلتیدن به سیاست‌های استقراضی سال‌های قبل را افزایش داده است. حالا اگرچه معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور از هدفگذاری رشد 2.5 تا 3‌درصدی اقتصاد ایران بر پایه بودجه 94 سخن گفته و آن را نشانه‌ای از «واقع‌بینی» دولت در تنظیم بودجه دانسته، تردیدهایی درباره توان دولت برای اداره خود با نفت 70 تا 80‌دلاری وجود دارد. به‌ویژه از آن جهت که بر اساس آخرین اظهارنظرهای نوبخت، برنامه دولت درباره یارانه‌ها نیز «تداوم وضع موجود» و پرداخت 45500 تومان به همه متقاضیان در سال آینده است. سیاست دولت درباره افزایش قیمت حامل‌های انرژی البته هنوز روشن نیست و شاید رشد قیمت این حامل‌ها بتواند دست‌کم کسری 10 هزار میلیاردتومانی برنامه هدفمندی را جبران کند.}

خرید طلا و دلار چقدر سود دارد؟

 

^{نتیجه مذاکرات هسته ای، تعیین نرخ دلار در بودجه و انتشار خبر کاهش نفت همگی موجب شدند تا طی ده روز گذشته بازدهی بازارهای سفته بازی افزایش یابد.}

بازارهای طلا و دلار پیش از آذرماه روند نزولی پیش گرفته بودند و قیمت ها به صورت مدام کاهش می یافتند ولی پس از انتشار اطلاعات تازه در مورد آینده اقتصاد ایران بازارها روندی تازه را پیش گرفتند.
قیمت دلار در آخرین روز هفته گذشته 3 هزار و 310 تومان بود اما روز گذشته بهای پول آمریکایی در آخرین روز کاری هفته جاری، به 3 هزار و 370 تومان افزایش یافت. پیش از آن نیز روند قیمت گذاری دلار کاملا صعودی بود. طبق این برآورد ارزش دلار در طول این هفته حدود 1.8 درصد افزایش یافته است تا دارندگان دلار به این میزان سود کرده باشند. با این حساب اگر 10 میلیون سرمایه گذاری در این بازار صورت گرفته باشد در طول این هفته 180 هزار تومان سود برای سرمایه‌گذار رقم خورده است. دارندگان دلار نسبت 10 روز قبل که بهای دلار 3 هزار و 260 تومان بود، 3.3 درصد سود کرده اند. ضمن اینکه اگر دوران اوج قیمت که در روز یکشنبه در بالاترین حد خود به 3 هزار و 540 تومان رسید با قیمت 3 هزار و 260 تومانی پیش از مذاکرات، مقایسه شود، میزان 8.5 درصد اختلاف قیمت از دوران ثبات تا بالاترین نرخ در 10 روز اخیر ایجاد شده است.

دغدغه فعالان اقتصادی: چرا آمار سایت بانک مرکزی به روز نیست؟

^{بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران جهت نیل به اهداف خود که همانا کنترل تورم و توسعه اقتصادی است، اقدام به گردآوری و تهیه طیف وسیعی از آمارهای اقتصادی می‌کند که این آمارها بطور عمده شامل انواع شاخص‌های قیمت، گزارش بررسی بودجه خانوار، آمارهای صنعتی، آمار فعالیت‌های ساختمانی و آمار فعالیت‌های خدماتی است.}

^{رییس کل بانک مرکزی چندی پیش در نشست با فعالان اقتصادی اعلام کرده بود: « دیگر نیاز نیست بخش آمار بانک مرکزی از من اجازه انتشار این آمار را بگیرد و آمار را روی سایت قرار دهد. چرا که من این اجازه را به آنها داده‌ام تا به محض بیرون آمدن آمار آن را روی سایت قرار دهند؛ البته قبل از آن این اجازه را از رئیس جمهور گرفته بودم چرا که قبلا روال به اینگونه بود تا اجازه از سوی ما صادر نمی‌شد بانک مرکزی اجازه انتشار آمار را نداشت؛ هم اکنون من و آقای رئیس جمهور هم شاخص‌های اقتصادی را از روی بانک مرکزی می‌خوانیم. »} 

^{اما با مراجعه به سایت بانک مرکزی و جستجو به دنبال آمار خاصی مانند آمار نهایی سپرده ها و تسهیلات، عملکردبازار بین بانکی ریالی و مواردی از این دست، اطلاعات حداکثر تا 6 ماه قبل قابل مشاهده است.}

مسکن در رکود مطلق/ خانه نه گران می شود نه مشتری پیدا می کند

 ^{بررسی های میدانی  نشان می دهد بازار در رکود مطلق قرار دارد. براین اساس به گفته برخی مشاوران املاک تعداد، تماس های تلفنی برای اجاره خانه به ازای هر کادر آگهی در روزنامه ها به سه تماس کاهش یافته است. یکی از مشاوران املاک می گوید:« برای هر کادر آگهی اجاره خانه متوسط سه تماس داریم که هر سه تماس هم یا از همکاران خودمان هستند یا اینکه قصد دارند برای سایت ها آگهی را فایل کنند.» یکی از اعضای اتحادیه مشاوران املاک نیز می گوید:« بازار در رکود مطلق است. دو سال قبل که روند افزایش قیمت ها آغاز شد، برخی از مردم نگران شدند که دیگر نتوانند خانه دار شوند و بنابراین به هر زحمتی بود اقدام به خرید می کردند ولی در حال حاضر این گروه هم در بازار حضور جدی ندارند.» به باور تحلیلگران بازار وضعیت بازار مسکن طی ماه های آینده و حداقل تا فصل بهار به همین شکل باقی می ماند چراکه هنوز نشانه های رونق در بازار دیده نشده است.}

چرا دولت ناچار شد نان را گران کند؟

<sup>با توجه به همه اتفاقاتی که طی چند سال گذشته روی داده، اگر قیمت نان افزایش پیدا نکند در عرضه نان تنها به این دلیل که کسی دیگر حاضر به پخت نان نیست، دچار مشکل می‌شویم. در حوزه نانوایی‌ها صرفه اقتصادی پخت نان به عنوان مشکلی بزرگ برای دولت وجود دارد که اگر دولت به مشکل نانواها هم توجه نکند، نمی‌تواند عرضه نان را به شکل درستی ادامه دهد. در عین حال آنهایی که انتظار دارند که دولت برای نان یارانه بپردازد -که البته بجا هم است- باید همواره به این سوال هم بتوانند پاسخ دهند که در محل درآمد یارانه‌های نان، به خصوص در شرایط فعلی اقتصادی، این مقدار از کجا باید تامین شود؟ 

کسانی که می‌گویند این افزایش قیمت نباید صورت می‌گرفت، باید پاسخ دهند که یارانه مورد نظرشان که عنوان می‌کنند علاوه بر کشاورزان به نانواها هم تعلق بگیرد از چه محلی تامین شود؟ همه ما به درستی می‌دانیم مشکلات بسیار بزرگی در بودجه دولت وجود دارد؛ مشکلات بزرگی که دولت را مجبور به تهیه بودجه‌یی بسیار انقباضی و تعدیل شده کرده است. اگر دولت تن به افزایش پرداخت یارانه نان برای جلوگیری از افزایش قیمت آن بدهد، یا باید آن را از محل بودجه عمرانی بپردازد که به منزله کاهش اشتغال و کاهش رشد اقتصادی کشور است، یا باید از محل کسری بودجه یا چاپ پول بدون پشتوانه آن را جبران کند.</sup>

تجربه میانمار و تایوان در انتظارصنعت گردشگری ایران

^{سفر به ایران تبدیل به لقمه چربی برای فعالان صنعت گردشگری شده است که تا یک دهه پیش، چنان از رکود در این صنعت در رنج بودند که برخی‌شان ورشکسته شدند و برخی دیگر عطای فعالیت در صنعت گردشگری را به‌دلیل رکود در آن به لقایش بخشیدند.}

^{همین لقمه چرب که به مدد دیپلماسی لبخند دولت جدید و ناامنی در کشورهای منطقه که تا پیش از این سرآمد بازار گردشگری برای گردشگران خارجی بودند و البته افزایش نرخ ارز در داخل به فعالان صنعت گردشگری رسیده است. حالا چنان هشدار آمیز شده که کارشناسان صنعت گردشگری در گفت‌وگوی خود با روزنامه همشهری هشدار می‌دهند که تجربه میانمار و تایوان در آینده نزدیک در ایران تکرار می‌شود.}

^{میانمار و تایوان در برهه‌ای از تاریخ گردشگری خود چنان با سیل ورود گردشگر مواجه شدند و چنان رفتاری با گردشگران کردند که ظرف مدتی کوتاه نامشان از فهرست گردشگری جهان خط خورد و برترین فرصت اقتصادی‌شان از دست رفت. دلیل آن نیز بی‌تجربگی 2کشور در میزبانی از گردشگران بود.}

^{در ایران حالا کارشناسان صنعت گردشگری که تنها به شرط درج نشدن نام خود در این گزارش حاضر به گفت‌وگو شده‌اند، هشدار می‌دهند که تداوم این روند ممکن است تا سال آینده نام ایران را از فهرست سفرهای گردشگران خارجی خط بزند و بدین‌ترتیب بهترین فرصت گردشگری ایران پس از یک دهه از دست برود.}

سروکله جمشید "بسم‌..."ها دوباره در بازار ارز پیدا شد

 بازار ارز ایران روزهای حساسی را سپری می‌کند؛ روزهایی که هیچ‌گاه در دو سال اخیر به خود ندیده است.

قیمت‌ها روند افزایشی به خود گرفته و هنوز بانک مرکزی به این نتیجه نرسیده است که از ابراز قانونی خود استفاده و در بازار ارز مداخله کند.

برخی فعالان اقتصادی، نرخ‌های جدید در بازار ارز را واکنش بازار به تصمیمات احتمالی دولت برای گرانی 200 تومانی ارز در بودجه 94 ( ارز 2850 تومان بنا به گفته رئیس کل بانک مرکزی) و برخی مسایل دیگر می‌دانند که با سوء استفاده برخی‌ دلالان، روند افزایش قیمت‌ها شتاب بیشتری گرفته است.

با این وجود، قیمت دلار در بازار آزاد به اوج خود رسیده و در کمتر از یک هفته از نرخ 3420 تومان عبور کرده، این در حالی است که یکشنبه هفته گذشته قیمت دلار در بازار 3236 تومان بود.

برهمین اساس، قیمت دلار در این مدت حدود 5.7 درصد( حدود 185 تومان) افزایش نشان می‌دهد و این موضوع حکایت از آن دارد که بانک مرکزی از ابزار قانونی‌اش در بازار استفاده خواهد کرد؟

بانک مرکزی در سال‌های اخیر نظام شناور مدیریت شده ارزی در ایران را مورد استفاده قرار داده است و این موضوع در بند "ج" ماده ۸۱ قانون برنامه پنجم توسعه به صراحت آمده و براساس قانون، بانک مرکزی در شرایطی، می‌تواند در بازار دخالت و نرخ شناور مدیریت شده را اعمال کند.

نفت زمین گیر شد/ کسری بودجه در راه است

^{کاهش قیمت نفت پس از اجلاس اوپک اقتصادهای منطقه خاورمیانه را نگران ساخته است. گزارش ها نشان می دهد تنها عربستان صعودی دلمشغولی در مورد وضعیت بازار نفت ندارد. در ایران گمانه زنی ها نشان می دهد دولت تا پایان سال با کسری بودجه ماشی از کاهش درآمدهای نفتی مواجه می شود. با این حال مقامات دولتی مانند معاون وزیر نفت اعتقاد دارند کسری بودجه ناشی از کاهش قیمت نفت در نیمه دوم سال جرای از راه درآمدهای مازاد فروش نفت در نیمه اول امسال جبران می شود ولی با این حال همچنان محافل کارشناسی اعتقاد دارند دولت توان جبران کسری بودجه به این سادگی را ندارد.}

^{نفت چرا ارزان شد؟}

^{روایت های مختلفی در مورد دلایل کاهش قیمت نفت وجود دارد ولی اطلاعاتی که خبرگزاری رویترز منتشر کرده نشان می دهد که اقدامات ایران در نشست اوپک چندان موثر نبوده تا فضا به سمت خواسته های ایران سنگینی کند و در نهایت عربستان برنده بازی اوپک شده است. مدتی قبل نیز اخباری که از وین به تهران مخابره می شد، نشان می داد در جریان مذاکرات هسته ای ایران نیز عربستان صعودی نقش کلیدی داشته است. رویترز هم اعلام کرده در نشست اوپک عربستان سعودی به تصمیم کشورهایی از اوپک که نفت کمتری تولید می کنند، توجه نکرد و تلاش کرد که اعضای اوپک تصمیم بگیرند که تولید نفت اعضای سازمان کشورهای صادرکنندگان نفت را کاهش ندهند. وقتی که این تصمیم گرفته و خبرش منتشر شد، قیمت نفت بیش از ماههای گذشته سقوط کرد و به کمترین میزان در چهار سال اخیر سید.}

^{رویترز گزارش داده است که جلسه تصمیم گیری اوپک پنج ساعت به طور انجامید و وقتی که علی النعیمی، وزیر نفت عربستان،‌ از جلسه خارج شد، لبخندی بر لب داشت و به خبرنگاران گفت: «این یک تصمیم بزرگ بود.»}

کارشناسان اقتصادی پاسخ می دهند: تمدید مذاکرات، برد یا باخت بازار سرمایه؟

^{با فرارسیدن سوم آذر و پایان دور دوم توافقات ژنو، مذاکره کنندگان تصمیم به تمدید مجدد توافق ژنو به مدت هفت ماه و گرفتند و تا تاریخ نهم تیرماه سال 1394 حصول نتیجه همچنان در ابهام خواهد بود.}

^{واکنش بازار سرمایه کشور به این خبر، همان گونه که انتظار می‌رفت روند نزولی با شیب زیاد بود. افت 1208 واحدی شاخص کل درست یک روز پس از اعلام نتیجه، نشان از انتظار این بازار برای توافق نهایی و شکست تحریم ها بود. اما از آنجا که بازار سرمایه همواره با ورود و خروج هیجانی سرمایه های کوچک دچار نوساناتی مقطعی می شود پیش بینی این افت برای کارشناسان خیلی سخت نبود.}

^{اغلب کارشناسان اقتصادی از دیدگاه‌های خوشبینانه و تحلیل های نادرست گلایه داشته و اعتقاد دارند نباید به این مذاکرات تا این حد خوش بین بود.}

^{تمدید زمان مذاکرات تا 7 ماه آینده، ابهام در خصوص نرخ خوراک پتروشیمی ها و قیمت نفت و عدم شفافیت سود عملیاتی شرکتها و عواملی از این دست خروج بخشی از سرمایه ها ی این بازار را امروز رقم زد.}

دلار گران می‌ماند؟

^{سرمایه گذاران در بازارهای طلا و دلار طی یک هفته گذشته سودهای مناسبی را کسب کردند. این اتفاق هم در شرایطی رخ می دهد که تنها تا دو هفته قبل بازار طلا و دلار زیان ده بودند.}

بررسی بازارها طی یک هفته گذشته نشان می دهد که برخلاف انتظار سرمایه گذاری در بازارهای طلا و دلار سودده بوده است.در میانه مذاکرات هسته ای فعالان بازار به سرمایه گذاران خرد توصیه می کردند تا دارای هایشان را به بازارهایی مانند بورس و بانک ها انتقال دهند. این تحلیل براساس پیش فرض توافق نهایی در مذاکرات وین ارائه می شد ولی تمدید مذاکرات وین موجب شد تا قیمت سکه و دلار در بازار تهران برخلاف روال جهانی افزایش یابد. در همان دورانی که قیمت طلا در بازار تهران افزایش می یابد، بهای همین فلزگرانبها در بازارهای جهانی روند نزولی را پیش گرفته بود. از سوی دیگر ارزش دلار نیز طی سه روزگذشته نزولی بوده ولی قیمت آن در بازار تهران تحت تاثیر مذاکرات هسته ای افزایش یافته است.

برهمین اساس سرمایه گذاران در بازارهای طلا و دلار طی یک هفته گذشته سودهای مناسبی را کسب کردند. این اتفاق هم در شرایطی رخ می دهد که تنها تا دو هفته قبل بازار طلا و دلار زیان ده بودند.

سه توهم در مورد اقتصاد آلمان

^{مارسل فراتشر (رئیس موسسه تحقیقات اقتصادی آلمان) در کتاب جدید خود «توهم آلمان» می‌نویسد «سرخوشی ما خطرناک است. این سرخوشی ما را تکبرآمیز نشان می‌دهد». پیام کتاب این است که آلمان، با وجود تمام قدرت اقتصادی‌اش ضعف‌هایی نیز دارد. زیگمار گابریل، وزیر اقتصاد آلمان که هنگام عرضه کتاب آقای فراتشر به او ملحق شد اعلام کرد «خواندن این کتاب باید الزامی شود». آقای گابریل که سوسیال‌دموکرات‌ها (شریک کوچک‌تر دولت ائتلافی) را رهبری می‌کند از پیش آقای فراتشر را به ماموریتی کارشناسانه فراخوانده است. هدف آن، که از نظریه آقای فراتشر گرفته شده، این است که هم از طرف شرکت‌های آلمانی و هم دولت روی چگونگی رونق بخشیدن به سرمایه‌گذاری کار شود. پر کردن «شکاف سرمایه‌گذاری» در برلین معمول است. در 20 سپتامبر صدراعظم آلمان آنگلا مرکل پادکست هفتگی خود را به این موضوع اختصاص داد. او گفت: «رشد تنها زمانی اتفاق می‌افتد که مردم واقعاً سرمایه‌گذاری کنند، و فرصت‌های سرمایه‌گذاری خصوصی و عمومی را در شبکه فشار قوی برق، شبکه‌های کامپیوتری، جاده‌ها و دیگر فرصت‌ها غنیمت بشمارند.» چنین خطابه‌ای یک موفقیت فردی برای آقای فراتشر است. او که بیشتر دوران کاری خود را در خارج از آلمان سپری کرده نوعی نگاه بین‌المللی دارد که این روزها در حلقه‌های اقتصادی آلمان که تحت تسلط محافظه‌کارانی چون هانس‌ وِرنِر سین از موسسه ایفو در مونیخ است، چپگرایانه به حساب می‌آید. آقای فراتشر می‌پذیرد که آلمانی‌ها حق دارند به این دستاوردها افتخار کنند اما نباید چشم خود را به روی مشکلاتی که پنهان می‌کنند، ببندند. معجزه مشاغل تا حد زیادی از طریق ایجاد شغل‌های پاره‌وقت و «بی‌ثبات» رخ داد. ساعات کاری کل حتی با وجود کاهش تعداد بیکاران (از بیش از پنج میلیون نفر در سال 2006 به کمتر از سه میلیون نفر در سال جاری) افزایش نیافته است. موفقیت در صادرات از توان تولید بیشتر نشات نگرفته بلکه دلیل آن پایین نگه‌ داشتن دستمزدهاست. در این میان، بیشتر بخش خدمات غیرتجاری آلمان غیررقابتی است و بسته شدن کسری بودجه عمدتاً مدیون درآمد بزرگ مالیات است که به دلیل استخدام بالا به وجود آمد.}

آیا جایگاه دلار در اقتصاد جهان تضعیف شده است؟

^{از زمان بحران مالی جهانی سال 2008 بسیاری ادعا می کردند که دوران تسلط دلار آمریکا بر نظام مالی جهان به سر آمده است.  در حالیکه اقتصاد آمریکا وارد رکود می شد اعتمادها به دلار به عنوان اصلی ترین ذخیره ارزی بانک های مرکزی جهان نیز رو به کاهش بود. در پکن، مسکو و دیگر نقاط جهان، سیاستگذاران نسبت به غلبه دلار بر نظام مالی جهانی اعتراض می کردند و خواستار جایگزینی برای آن بودند. بانک های مرکزی در اقتصادهای نوظهور نیز ادعا می کردند که جهانی بودن دلار باعث شده که نوسانات اقتصاد آمریکا باعث ایجاد شوک در دیگر کشورها بشود. اما آیا همه این انتقادها باعث تضعیف جایگاه دلار در نظام مالی جهانی شده اند؟ هفته نامه تایم می نویسد که اکنون یعنی شش سال پس از بحران، دلار ثابت کرده که تا چه حد آسیب ناپذیر است. شاخص دلار، که برای برآورد ارزش دلار نسبت به دیگر ارزهای مهم جهان به کار می رود، به بالاترین حد طی چهارسال اخیر رسیده و سیاستگذارانی که اصلی ترین منتقدان دلار بوده اند نیز علاقه ای به خلاص شدن از دست دلارهایشان نشان نمی دهند.}

سمت "اقتصاد ایران" پس از تمدید

از صبح دیروز بازارهای داخلی بر اثر فشارهای روانی موجود به این خبر واکنش نشان داده اند. بورس تهران با 1200 واحد سقوط به کانال 47 هزار واحدی رسید و نوساناتی نیز در بازار ارز مشاهده شد. با این شرایط اقتصاد ایران تا تیرماه سال آینده چه مسیری را طی خواهد کرد؟

همه چیز را به تحریم‌ها ربط ندهیم
سعید لیلاز کارشناس مسائل اقتصادی گفت: «چرا باید همه چیز را به تحریم ها ربط بدهیم؟ از جنگ جهانی به این طرف یعنی از سال 1320، هرگز مناسبات حاکم بر ایران در خارج از کشور تعیین نشده بلکه هر آنچه بر سر کشور می آید آن چیزی است که در داخل تعیین و تکلیف می شود. کسانی که اندکی با تاریخ معاصر آشنایی داشته اند به خوبی می توانستند روند مذاکرات را حدس بزنند.»

وی افزود: «پیش از این نیز اعلام کرده بودم که مذاکرات شکست بخورد یا نخورد هیچ نقش تعیین کننده ای بر اقتصاد ایران نخواهد داشت. مشکلی که ما در کشور با آن رو به رو هستیم میل به اغراق است. حتی می توان گفت که درصدی از این فشارها و جو روانی حاکم بر کشور با انگیزه های سیاسی شکل گرفته است. نوعی سیاست که این باور را در جامعه به وجود می آورد که اگر ما بتوانیم در مذاکرات به جمع بندی برسیم همه جا گلستان می شود و اگر هم این اتفاق نیافتد همه چیز از هم می پاشد.»

بازار سیاه رشد میکند

 ^{در ایران با این که قانون مالیات به شکل مدرن و البته کمی دیر در میانه دهه 40 شمسی تصویب شد اما از آن زمان تا حدود 10 سال پیش تغییر اساسی در ساختار مالیاتی انجام نشده بود. این در حالی است که اتفاقاتی از جمله دو شوک بزرگ نفتی،انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی در این مدت واقع شد که هر کدام می توانستند نظام مالیاتی را دگرگون سازند. این در حالی است که مقدار مالیاتی که در ایران پرداخت نمی شود حدود نیمی از حجم اقتصاد کشور را در بر می گیرد.}

^{براساس نظر برخی تحلیلگران، مهمترین چالش موجود در سیستم مالیاتی کشور ترکیب نامناسب تولید ملی و توزیع درآمد است. بخش خدمات بیشترین سهم را از درآمد ملی کشور به خود اختصاص داده است. این بخش حدود نیمی از اقتصاد کشور را در بر گرفته و به تنهایی ارزش افزوده ای هم تراز با نفت و صنعت و کشاورزی ایجاد کرده است. همچنین با اینکه حدود 30 درصد از ارزش افزوده ایجاد شده در بخش مشاغل بوده اما کمتر از 10 درصد مالیات پرداختی توسط این بخش صورت گرفته است.}

^{اشخاص حقوقی که سهمی معادل 20 درصد از محصول ناخالص داخلی را در اختیار دارند 70 درصد از پرداخت مالیات را به خود اختصاص داده اند. این بخش به دلیل شفافیت فعالیت های مالی، بیشترین بار مالیاتی را به دوش کشیده و در مقابل عدم شفافیت گردش مالی فعالان اقتصادی در بخش مشاغل و عدم دسترسی به اطلاعات آنها در بخش خدمات یا عدم ثبت بسیاری از فعالیت ها، باعث افزایش فرار مالیاتی در این بخش شده است. البته در این میان بخش بخش کشاورزی که کمتر از 10 درصد از درآمد ملی را ایجاد کرده، معمولا از پرداخت مالیات معاف بوده است.}