معادن افغانستان - ناکامی دیگر

<sup>در سال 2010، وزارت دفاع امریکا و زمین شناسان آمریکایی تخمین زدند که افغانستان دارای یک تریلیون دلار ذخایر معدنی دست‌نخورده میباشد که شامل رگه‌های فراوان آهن، مس، کوبالت، طلا و فلزات صنعتی از جمله لیتیوم هست. ژنرال دیود پتریوس، فرمانده کل آنوقت نیروهای آیالات متحده مستقر در افغانستان گفت: "پتانسیل‌های بزرگی برای این کشور جنگ‌زده وجود دارد که حالا باید حاصل میداد و نیازمندی‌های مالی و شغلی این کشور را بوجه احسن تکافو میکرد."

طی سالهای گذشته، پیشرفت در این عرصه بسیار ضعیف بوده و نگرانی‌های هم در حال افزایش هست که 488 ملیون دلاراز کمک‌های آیالات متحده برای استخراج و تقویه روند قانونی سازی و اصلاحات در روند استخراج قانونی معادن، در واشنگتن و کابل حیف و میل خواهد شد. جان ساپکو، بازرس ویژه آیالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) هم از تلاشهای ناموفق آمریکا برای کمک به افغانستان در عرصه صنایع معدنی در ماه گذشته گزارش می‌دهد.

یافته‌های این اداره نشان می‌دهد که باوجود سرمایه‌گذاری ملیون‌ها دلارآمریکا برای توسعه زیرساخت‌ها و کتشاف مهارت‌های فنی در اینعرصه، دولت افغانستان هنوزهم فاقد ظرفیت‌های فنی برای پژوهش معادن بوده و بدون همکاری و حمایت خارجی حتی نمی‌تواند قراردادهای را پرداخت و یا اداره نماید. توانایی دولت افغانستان برای خودکفایی در عرصه معادن و هیدروکربن‌ها بسیار ناچیز بنظر میرسد و بسیاری پروژه‌های تمویل شده از سوی آیالات متحده ناتکمیل باقی مانده اند.</sup>

حال و روز تجارت در نقطه صفر مرزی ایران و افغانستان چگونه است

^{قرار بود خبرنگاران را برای بازدید از گمرک ماهی‌رود ببرند. این گمرک در سال 88 و با تصمیم دولت دهم ایجاد شد. ساعت 7 صبح از بیرجند به سمت ماهی‌رود با مینی‌بوس حرکت کردیم. محمدعلی خاشی، مدیرکل گمرکات استان خراسان‌جنوبی هم خبرنگاران را همراهی می‌کرد. مسیری کاملا بیابانی و جاده‌ای ناهموار را طی کردیم. در طول مسیر، تردد خودروها بسیار کم بود و در اغلب موارد در جاده اصلا خودرویی دیده نمی‌شد. در واقع در جاده فقط خودرو ما بود.}

^{از بیرجند تا گمرک ماهی‌رود 240 کیلومتر راه بود. مسیر بسیار سخت بود و تقریبا ساعت 10 به ماهی‌رود رسیدیم. در ابتدا تصور می‌کردیم با توجه به اسم ماهی‌رود، احتمالا با نقطه سرسبزی مواجه شویم، اما بعد از این‌که از مرزبانی ماهی‌رود عبور کردیم، همچنان با منطقه‌ای خشک و بیابانی مواجه بودیم.}

^{بعد از عبور از مرزبانی، ابتدا صف کامیون‌ها را دیدیم. آقای خاشی می‌گفت «تا پایان وقت اداری این کامیون‌ها از مرز ایران و افغانستان عبور می‌کنند.» به گفته وی، «این صف گاها به 5، 6 کیلومتر می‌رسد و به طور معمول 200 تا 250 کامیون از بازارچه و 100 کامیون سوخت از مرز رد می‌شود.»}

^{از کنار صف کامیون‌ها عبور کردیم و وارد گمرک ماهی‌رود شدیم؛ منطقه‌ای که تنها فاصله 500 متری با نقطه صفر مرزی با افغانستان داشت. طوفان خاک منطقه را پوشانده بود و زمین هم ناهموار بود. هیچ جاده آسفالتی دیده نمی‌شد و سراسر منطقه را خاک در بر گرفته بود. به دلیل همین گرد و خاک و طوفان، تنفس بسیار سخت بود. تازه می‌گفتند «هوا خوب است و شدت باد کم شده است.» کارمندان گمرک توضیح می‌دادند «در روزهای قبل به‌دلیل شدت بادی که وجود داشته، یکی از کامیون‌ها به همراه باری که حمل می‌کرده، واژگون شده بوده است.» در عین حال، مدیرکل گمرکات استان خراسان‌جنوبی تشریح می‌کرد که «این‌جا شدت باد به حدی است که حتی یک روز هلی‌کوپتر حامل آقای نوبخت، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی که برای بازدید از این منطقه آمده بوده، نتوانسته بنشیند و به دلیل این‌که شدت باد، هلی‌کوپتر را به سمت مرز افغانستان می‌برده، مجبور شدند هلی‌کوپتر را برگردانند.»}

افغانستان چگونه رقیب زعفران ایرانی شد

^{عضو هیات رییسه اتحادیه صادرکنندگان گیاهان دارویی و زعفران ضمن توضیح درباره مزیت های صادراتی گیاهان دارویی به داستانی در رابطه با اینکه افغانستان چگونه رقیب زعفران ایرانی شد اشاره کرد.}

^{« خروج از صادرات تک محصولی ». این شاید یکی از دغدغه های جدی فعالان اقتصادی باشد تا براساس آن دیگر « نفت» اصلی ترین کالای صادراتی ایران نباشد. بر این اساس آنان اعتقاد دارند با توجه به مزیت های اقتصادی ایران باید روی کالاهای دیگر سرمایه گذاری کرد و ما به ازای صادرات آن ارز به کشور وارد کرد. موضوعی که محمدعلی رضایی، عضو هیات رییسه اتحادیه صادرکنندگان گیاهان دارویی و زعفران نیز بر آن تاکید دارد و می گوید گیاهان دارویی به عنوان یک محصول صادراتی می تواند مزیت های زیادی برای اقتصاد کشور داشته باشد. اینکه محصولات گیاهی چه مزیت های صادراتی دارند و توان یاری رساندن آن به اقتصاد ایران چه اندازه است موضوع گفت و گو با عضو هیات رییسه اتحادیه صادر کنندگان گیاهان دارویی و زعفران در کافه خبر است. آنچه در ادامه می خوانید متن کامل گفت و گو با محمدعلی رضایی، عضو هیات رییسه اتحادیه صادرکنندگان گیاهان دارویی و زعفران است:}

^{شما اعتقاد دارید گیاهان دارویی مزیت ویژه ای برای صادرات و ارز آوری دارد. به عنوان شروع بحث سوال این است که ایران در زمینه گیاهان دارویی چقدر صادرات دارد؟}

^{کشور به دلیل تنوع آب و هوایی که دارد از 13 اقلیم دنیا 11 اقلیم را داراست که این موضوع در دنیا بی نظیر است و جایگاه خاص به خودش را دارد. این تنوع آب و هوایی باعث شده است که گیاهان دارویی مختلفی در سطح کشور وجود داشته باشد. در حال حاضر کشور ما بیش از 78 هزار گونه ای گیاهی دارد که حدود 10 هزار آن ثبت و شناسایی شده است. با توجه به این تنوع آب و هوایی و فعالیت های بیش از حد گیاهان دارویی که در هیچ کجای دنیا وجود ندارد. حضرت علی (ع ) می فرمایند که بیماری های خود را با گیاهان محیط خود درمان کنید و این کلیدی است که از قدیم به انسان های داده شده است. اخیرا مقاله ای از آمریکا را مطالعه می کردم که مثلا فردی که در کالیفرنیا زندگی می کند، گیاهانی که در این شهر وجود دارد می تواند بیماری های این شخص را معالجه کند. البته این موضوع را به خوبی تشریح نمی کنند زیرا می خواهند از داروهای شیمیایی همچنان استفاده و سود کنند.}

پایان طولانی ترین جنگ تاریخ آمریکا و آینده مبهم افغانستان

<sup>طولانی ترین جنگ تاریخ آمریکا به پایان رسید. با حضور تعداد اندکی از مقامات افغان و خارجی (آمریکا و حامیان ناتوی آن) در یک محفل کوچک و خاموش، پرچم نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت (آیساف) پائین آورده شد و در جای آن پرچم ماموریت پشتیبانی مصمم (Operation Resolute Support - ORS) که وظیفه آن کمک، مشوره دهی و نظارت از نیروهای امنیتی افغان در امر مبارزه با دهشت فگنی و شورشیان طالب پس از سال 2014 میباشد، برافراشته شد.

سخنگوی طالبان، پایان ماموریت ناتو و آیساف را ماموریت شکست نامید. اما پرسش کلیدی هنوز هم بی پاسخ مانده که طولانی ترین جنگ تاریخ آمریکا، چه دستاوردی برای افغانستان داشته و آینده افغانستان با افزایش ناامنی، بلاتکلیفی اقتصادی و بی ثباتی سیاسی چگونه خواهد بود؟

شکی نیست که افغانستان نسبت به دوره رژیم خونخوار طالبان، در حالت بسیار خوبتر با استاندارد زندگی بالاتری قرار دارد. میلیاردها دالر کمک های خارجی، همکاریهای تخنیکی و فداکاری هزاران تن طی این جنگهای وحشیانه، راه را برای یک افغانستان مرفه اما شکننده هموار ساخته است. میلیون ها دختر حالا به مکتب میروند، صدها هزار افغان هم به دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی میروند، افغانستان دارای یک حکومت، پارلمان، قوه قضائیه و جامعه مدنی فعال است و حضور زنان هم در همه حوزه های زندگی گسترده است. سفارت این کشور در بیش از 140 کشور جهان تاسیس شده و تقریباً با تمامی ملل جهان روابط دپلوماتیک را برقرار ساخته است. افغانستان دیگر کشور منزوی، تحریم شده و محکوم تحت تسلط رژیم طالبان نیست.</sup>

کلاه افغان‌ها بر سر رییس کل گمرک ایران

 

مراسم اختتامیه دوره آموزشی کارکنان گمرک افغانستان در گمرک ایران با حاشیه همراه شد و افغانی ها سر رئیس کل گمرک ایران کلاه افغانی گذاشتند.

در انتهای مراسم اختتامیه دوره آموزشی کارکنان گمرک افغانستان در گمرک ایران سفیر افغانستان کلاه سنتی این کشور را به عنوان هدیه به مسعود کرباسیان رییس کل گمرک ایران تقدیم کرد.بر اساس گفته های سفیر افعانستان در ایران این کلاه نماد انسان های فرهیخته است که در کشور افغانستان به افراد با دانش و علم تعلق می گیرد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، گفتنی است در طول هشت سال فعالیت دولت نهم و دهم افغانستان به عنوان یکی از اصلی ترین مرزهای ایران با مشکلات جدی در زمینه فعالیت های گمرکی مواجه بود که با روی کار آمدن دولت یازدهم و ریاست مسعود کرباسیانبار دیگر فعالیت های گمرکی ایران و افغانستان با تسهیل سازی صورت گرفته رضایت بسیاری از فعالان اقتصادی را رقم زده است.

مبارزه با بیکاری در افغانستان

^{بیکاری یکی از عمده ترین موانع در راه رشد و توسعه اقتصادی یک کشور به شمار می رود. زیرا مشکلات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، و اقتصادی که این پدیده بوجود می آورد بیشمار اند. بنابراین، مبارزه با این پدیده در اولویت کاری اکثر دولت های جهان قرار می گیرد. در این مورد، جیم کلفتن، نویسنده ی "جنگ شغلی آینده" می گوید: "در کل اقتصاد جهان به تعداد 1.2 تریلیون شغل خوب، پایدار، کل وقت، و در سکتور رسمی موجود است. درحالیکه 5 بیلیون افراد بالای 15 سال هستند که 3 بیلیون آن تلاش دارند تا در نیروی جهانی کار خود را حفظ کنند."[1] در کل، تا پایان سال 2012 میزان بیکاری در بین جوانان  جهان 12.7 درصد گقته شده است.[2]}

 

^{نظر به گزارشی که در ویب سایت گاردین به نشر رسیده، سالانه بیش از 400000 جوانان افغانی وارد بازار کار می گردند که در نتیجه ی ظرفیت پایین بازار کار، اکثر انها با بیکاری دست و پنجه نرم می کنند. بنابراین، میزان بیکاری در بین مردهای جوان 10 درصد و بین زنان جوان 15% می باشد.[3]}

^{توسعه ی اقتصادی بستگی مستقیم به چگونگی استفاده از منابع یک کشور دارد. هم منابع انسانی و هم منابع غیر انسانی، مثل منابع طبیعی (معادن، آب، نوع خاک و ...). همان طوری که تاریخ شهادت می دهد، استفاده درست از نیروی انسانی، با وجود فقدان منابع طبیعی، می تواند یک کشور را (مثل جاپان) خود کفا بسازد.}

برنامه 16.3 میلیارد دالری چین برای "شاهراه جدید ابریشم"

^{رئیس جمهور چین اعلام کرد که جمهوری خلق چین قصد دارد تا برای احیای مجدد مسیر باستانی تجارتی شاهراه ابریشم و تامین مالی زیرساختهای که بازارهای چین را با سه قاره - آسیا، آفریقا و اروپا - وصل نماید، صندوقی با سرمایه 16.3 ملیارد دالر ایجاد خواهد کرد.
براساس گزارش مقامات دولتی چین که در تهیه پیشنویس این طرح شامل بوده اند، این سرمایه گذاری بزرگ که توسط بانکهای سیاسی چین نظارت میشود، در راستای ساخت و ساز راه آهن، شاهراه ها و و خطوط لوله در ایالتهای چین که بخشی از استراتژی دولت برای تسهیل تجارت بیشتر از مسیرهای زمینی و انتقالاتی میباشد، هزینه میشود.
به گفته این مقامات، پالیسی های جدید برای تشویق بیشتر وام دهندگان چینی برای تامین مالی زیرساختها در کشورهای در طول مسیر اتصال چین به اروپا، به اجرا گذاشته خواهد شد. همچنان از شرکتهای چینی نیز برای سرمایه گذاری درین کشورهای مسیر اتصال، خواسته خواهد شد.
طرح شاهراه جدید ابریشم، که شامل یک کمربند زمینی و یک مسیر دریایی هست، یکسال پیش از سوی رئیس جمهور شی جین پینگ در قزاقستان به عنوان استراتژی ملی چین ارائه شد. این طرح یک بلوک همکاری های اقتصادی بین کشورهای جهان از طریق دریای مدیترانه را ارائه میکند که در حقیقت احیای مجدد شاهراه قدیمی ابریشم هست که در طول این مسیر تجارتی تمدنهای مختلفی را پرورش داده است.
پیش از این، چین برای جذب سرمایه گذاری های خارجی در کشور تلاش میورزید، اما حالا قضیه برعکس هست. چین سعی دارد تا سرمایه های داخلی هرچه بیشتر به خارج از کشور انتقال بیابد.}

نگاهی به تشبثات کوچک و متوسط افغانستان

 

 

 

 

 

 

^{تشبثات کوچک و متوسط، یکی از بخشهای مهم اقتصادی  به حساب می آید زیرا، این تشکیلات از ظرفیت بالای ایجاد اشتغال برخوردار بوده و سهم قابل توجه ی در تولید ناخالص کشورها دارند. درحال حاضر، به تعداد 23 میلیون تشبثات در 25 کشور اروپایی فعال اند که باعث ایجاد 75 میلیون شغل گردیده است.[1]}

 

^{این تشبثات  نقش قابل توجهی در اقتصاد کشور ما نیز دارند زیرا 80 تا 90 درصد تمام داد و ستد در مناطق روستایی افغانستان توسط همین تشکیلات اقتصادی صورت میگیرد. همچنان، این تشبثات 50% نیروی کار و 50% تولید ناخالص افغانستان را تشکیل می دهند.[2] اکنون، وزارت تجارت و صنایع در صدد است تا مطابق استراتژی جدید تشبثات کوچک و متوسط تا سال 2016، یک میلیون کار جدید ایجاد نموده و 3 بیلیون دالر آمریکایی به تولید ناخالص کشور بیافزاید.}

افغانستان به یک تزار اقتصادی نیاز دارد!

^{نویسنده: تمیم عاصی | برگردان: ابتهاج عبیدی | منبع: فارین پالیسی}

 

 

 

 

 

 

^{چین دنگ ژیوپنگ داشت، هند منموهن سنگ، امارات متحده عربی هم شیخ راشد و سنگاپور لی کوان یو. و ده ها تن دیگر از دولتمردان جهان، توانستند پتانسیل اقتصادی کشور خود را کنند و راه را برای رشد اقتصادی خارق العاده و توسعه در کشورهای خود هموار نمایند. حالا زمان آن فرا رسیده تا برنامه های توسعه اقتصادی برای افغانستان هم تنظیم شود. افغان ها می توانند، یک منبع پایدار رشد اقتصادی براساس منابع طبیعی و موقعیت جغرافیایی در قاره آسیا، تحت رهبری یک تزار اقتصادی، با یک چشم انداز برای اقتصاد افغانستان و برنامه های اصلاحات اقتصادی در کوتاه مدت پیدا کنند.}

 

^{در 13 سال گذشته، اقتصاد افغانستان رشد اقتصادی دو رقمی با نرخ بطور متوسط 9.5 درصد در سال، همراه با نرخ تورم تک رقمی داشته است. با این حال، براساس تخمین های بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، پس از سال 2013، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) از 13.5 درصد به 3.2 درصد کاهش یافته است. دلیل این سقوط شدید در رشد تولید ناخالص داخلی، تاثیرات ناشی از خروج نیروهای خارجی، انتخابات دراز مدت، محو شدن اعتماد بنفس کسب و کار در کشور، و فساد گسترده در ادارات دولتی افغانستان میباشد.}

سرمایه فکری راهی به سوی توسعه اقتصادی افغانستان

 

 

 

 

 

 

 

 

^{هر زمان که صحبت از توسعه اقتصادی در افغانستان می شود فکرمان بدنبال مباحث اقتصادی از جمله معادن، شرایط زراعت و مالداری و... می رود یا بهتر بگوییم چگونه منابع مشهود را به بهترین وجه به مصرف برساینم. اما به راستی این بهترین راه حل می باشد؟}

 

^{امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته با بکارگیری سرمایه فکری در سازمان ها گامی بلند در رشد اقتصادی خویش برداشتند.سرمایه‌‌ی فکری، موضوع جدیدی است که به لحاظ تئوریکی در چندساله‌‌ی اخیر در سطح جهانی مطرح شده‌‌است. به تعبیری ساده شاید بتوان سرمایه‌‌ی فکری را بسته‌‌ای دانشی متشکل از مجموعه‌‌ منابعی نامشهود و پنهان، اصول، فرهنگ، الگوهای رفتاری، قابلیت، شایستگی‌‌ها، ساختارها، ارتباطات، پراسس های منجر به دانش، به‌‌حساب آورد. اساس دانش برپایه‌‌ی برداشت‌‌های ذهنی استوار است. اما از آن‌‌جایی‌‌که منبعی پر ارزش برای کشورها و سازمان‌‌ها به‌‌حساب می‌‌آید، میزان رشد و توسعه‌‌ی آن به سرعت در حال تبدیل‌‌شدن به ایندکسی در توسعه‌‌یافتگی کشورها است.}

صنعت گردشگری در افغانستان

^{این مهم به گونه ای است که امروزه درآمد حاصل از این صنعت پر منفعت اما خاموش، با صنایع مهم و بزرگ جهان مثل صنعت نفت مقایسه می گردد و گفته می شود که در برخی موارد بیشتر از آن صنایع می باشد. و این بدان دلیل است که آدم ها سفر و گردشگری را بیش از هر امر دیگری می پسندند و حاضر اند که برای بازدید از مکان های تاریخی و مناظر طبیعی جهان سفرهای سخت و پر هزینه را تحمل نمایند. امروزه بیش از 200 میلیون نفر در سراسر جهان از همین رهگذر به کار مشغول هستند و بدون شک افغانستان با داشتن مناطق ویژه گردشگری می بایست در میان کشورهای جهان سرآمد همه باشد؛ زیرا کشوری که هم بهره مند از مناظر زیبا و جذاب طبیعی بوده و هم برخوردار از مکان ها و آثار بیاد ماندنی تاریخی است، می تواند یکی از کشورهای مورد توجه توریستان و جهانگردان واقع گردیده و سالانه توریستان بین المللی زیادی را تشویق و ترغیب نماید تا از این سرزمین دیدن نمایند و از این بابت سالانه هم دولت و هم مردم ما درآمدهای زیاد و هنگفتی را بدست آورند. ولی متاسفانه بدلایلی این صنعت در افغانستان فعال نیست و هیچ جهانگرد خارجی بصورت رسمی از افغانستان دیدن نمی کند و شاید تعداد زیادی از جهانگردان از مناظر طبیعی جذاب و آثار تاریخی افغانستان آگاهی نداشته باشند.}

نگاهی بر اوضاع تجارت در افغانستان

 

 

 

 

 

 

 

^{افغانستان از نگاه موقعیت جیوپولوتیکی حیثیت چهار راهی  اقتصادی، فرهنگی و سیاسی  نسبت به کشورهای جهان را دارد و همین موقعیت جغرافیایی حساس در رشد تجارت کشور نیز اهمیت به سزا داشته است که میتوان به راه ابریشم اشاره نمود که آسیا را با اروپا  و آفریقا وصل میکرد و تجارت آنزمان را رونق بخشیده بود.}

^{با وصف اینکه کشور ما دارای اهمیت خاص تجاری بوده است ولی با کمال تاًسف که موقف خود را در طول دوره های مختلف حفظ نتوانسته  و میدان جنگ امپراطوری های وقت گردیده است. مداخلات خارجی و جنگ های متواتر و سایر اوضاع و احوال بالای روند رشد اقتصادی  تاًثیرات ناگوار نموده که تا کنون تجارت افغانستان متاًثر از همان پشینه های منحوس میباشد.}

افغانستان و مسیر گام به گام توسعه

 

^{واقعیت که بر همه مُبرهن بوده و هیچ کسی نمی تواند از آن چشم پوشی نماید، توسعه نیافتگی افغانستان است. برخی کشورها به صورت نامتوازن به توسعه دست یازیده اند، بدین معنا که به توسعه اقتصادی دست یافته اما به توسعه سیاسی و فرهنگی دست نیافته اند یا برعکس. افغانستان به صورت کلی توسعه نیافته باقی مانده است. به لحاظ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی توسعه نیافته است و در حالی که دیگر کشورها به خصوص کشورهای اروپایی و غربی به پیشرفت های خوبی دست یافته است، چالش های عدیدة در برابرش خود نمایی می نماید.}

تاریخچه وزارت اقتصاد و سیستم پلان گذاری در افغانستان

 

افغانستان از نظر موجودیت منابع بشری و طبعی دارای امکانات وسیع انکشاف اقتصادی و اجتماعی بوده ولی بنابر کمبود منابع سرمایوی ، دانش تخنیکی و عقب مانی سازمان های اقتصادی و اجتماعی تاهنوز از این امکانات طور لازم استفاده بعمل نیاورده و از جانبی هم محاط به خشکه بودن این کشور سبب گردیده تا مراحل انکشاف اقتصادی و اجتماعی را دراین کشور تا اندازه زیادی مشکل و پرمصرف سازد.