سوء تدبیر با اقتصاد ایران چه کرد؟

 

^{آنچه می خوانید مقاله ای از مسعود خوانساری در مورد دلایل بروز رکود در اقتصاد ایران و راهکارهایی برای خروج از این وضعیت است.}

^{شرایط پایدار و مداوم در کاهش رشد اقتصادی و ثبت رشد منفی حدود 6 درصد در سال 1391، شرایطی که حتی در خلال سال‌های جنگ تحمیلی در دهه 60 نیز بروز نکرده، امروز متفقا تحلیلگران اقتصادی را بر آن داشته که اقتصاد ایران را در شرایط رکود ارزیابی کنند در کنار این فضای سنگین به جهت سرمایه‌گذاری در سوی دیگر تورم لجام گسیخته نیز ضرایبی حدود 44 درصد را در سال 1392 تجربه کرده است که باعث می‌شود با ترکیب دو واژه رکود و تورم، اقتصاد ایران صفت رکود تورمی را به خود اختصاص دهد. این یادداشت بر آن است تا با ذکر دلایل بروز چنین حالتی، سهم دقیق‌تری از نقش عوامل خارجی مانند تحریم‌های جهانی علیه ایران با نقش عوامل داخلی نظیر سوءتدبیر و سیاست‌های غلط دولتمردان در خلال سال‌های 1385 تا 1392 را متمایز و روشن کند که کدام‌یک چنین شرایطی را ایجاد کرده است.}

استراتژی تجاری اسب تروا

 

^{بهره گیری از اصل غافلگیری و فریب دشمن از دیرباز متداول بوده است . در عصر حاضر اصل غافلگیری و فریب با ویژگیهای خاص خود و تاکتیکهای مختلف در عرصه رقابت کسب و کارها مورد توجه قرار گرفته است.
هوشمندان دنیای تجارت، افسانه تروا را به عرصه کسب و کار آوردند تا بازارهای محافظت شده رقبا را به تسخیر خویش در آورند. شرکتهای شکست خورده در‌‌ می‌یابند که فریب خورده اند و «اسب تروا» راه رقیب را هموار ساخته و قلعه مستحکم آنان از درون در حال از هم پاشیدن است. استراتژی اسب تروا یک استراتژی غیرمتعارف است که تغییر قواعد و ناکارآمد نمودن عوامل کامیابی رقبا را دنبال می کند. با این حال یک استراتژی انقلابی نیست و حاصل آن گرایش تدریجی مشتریان به سوی شرکت مهاجم است.
این نوشتار تلاش دارد تا با بهره گیری از نمونه های واقعی دنیای کسب و کار ویژگیها و چگونگی شکل گیری و نیز تاکتیک‌های متداول استراتژی‌های اسبهای تروا را به تصویر کشد.}

 

^{ویژگیهای اسبهای تروا
اسبهای تجاری تروا از ویژگیهایی برخوردارند که آنان را از سایر شیوه های رقابت متمایز می سازند. اسبهای تروا ممکن است در هر زمینه ای از کسب و کار گسترده شده باشند. شرکتها به‌ندرت متوجه آن می‏شوند مگر هنگامی که بازارهای خود را از دست رفته بیابند. شناخت ویژگیهای اسبهای تروا ممکن است به درک کامل آنان منجر نشود اما می تواند از شدت غافلگیری بکاهد.}

چهار نوع مدیریت اقتصادی

 

^{مساله مدیریت اقتصادی مهم ترین نقش را در استفاده بهینه از منابع در اختیار، سازماندهی نیروی انسانی و ارائه محصول از سوی هر بنگاه اقتصادی و نهاد خدمت رسان دارد. اگر در کشور خودمان بخواهیم به اجمال شیوه مدیریت اقتصادی معمول را تقسیم و توصیف کنیم به «چهار نوع مدیریت اقتصادی» می توان اشاره کرد.}

^{2- مدیریت اقتصادی در بخش عمومی: در این نوع مدیریت تامین درآمد و منابع یکی از دغدغه های اصلی اداره بنگاه را تشکیل می دهد چرا که بدون تامین منابع اداره بنگاه ممکن نیست، از این رو مدیریت ناچار از برنامه ریزی برای تامین منابع و هزینه آن از طریق چرخه تولید کالا و خدمات است و به نسبتی که این چرخه خالی از دست اندازی به منابع بودجه عمومی و شرایط رانتی باشد بر کارایی و اثر بخشی و استفاده بهینه از منابع در اداره بنگاه می افزاید. در مجموع این نوع مدیریت مبتنی بر مدیریت هزینه- فایده است و به میزانی که بنگاه های این بخش استقلال مالی و اداری از دولت داشته باشند ناچار از کاهش هزینه و افزایش بهره وری و تولید برای ادامه حیات اقتصادی خواهد بود در نتیجه مدیریت اقتصادی آینده نگر و دقیق و پاسخگویی را می طلبد.}

اقتصاد رفتاری و مدیریت پرداخت

 

^ا

 

 

 

 

 

^{قتصاد رفتاری (Behavioral Economics) حوزه نسبتاً جدیدی در اقتصاد است که مفروضات برنامه پژوهشی اقتصاد نئوکلاسیک که در گذشته غالب بوده است را به چالش می‌کشد. این حوزه حاصل کاربرد یافته‌های علوم اجتماعی به ویژه روانشناسی در اقتصاد می‌باشد. تمرکز اصلی اقتصاد رفتاری زیر سؤال بردن و به چالش کشیدن انسان‌شناسی اقتصاد کلاسیک، که در غالب مفهوم “انسان اقتصادی” (Homo economicus) خود را نشان می‌دهد می‌باشد. انسان اقتصادی، خودخواه است و فقط بر اساس منفعت اقتصادی خود عمل می‌کند. علاوه بر این عقلانیت او در حالت کامل به سر می‌برد و می‌تواند منافع و هزینه‌های گزینه‌های تصمیم‌گیری همه گزینه‌ها را سنجیده و بر اساس آن دست به انتخاب می زند.}

^{در اقتصاد رفتاری نشان داده می‌شود که این مفروضات، به ویژه عقلانیت کامل انسان‌ها، چندان با واقعیت سازگاری ندارد و انسان‌ها به دلیل محدود بودن عقلانیتشان، پیوسته در ادراکات و تصمیم‌گیری‌های خود دچار خطا می‌شوند. بر این اساس باید با مطالعه و آزمایش دقیق‌تر تصمیم‌گیری‌های انسان، نظریه‌ها و اقداماتی که بر انگاره‌ای خاصی از کنش انسانی مبتنی‌اند مورد بازبینی قرار گیرند.}

بیمه خرد چیست

^{بیمه خرد مفهومی ‌نسبتا جدید است و مقصود از آن مکانیزمی‌ است که بر اساس آن اشخاص آسیب‌پذیر (دهک‌‌های پایین درآمدی) می‌توانند ریسک‌‌های مختلفی را که در زندگی با آن مواجهند مدیریت و جبران نمایند.}

^{در برخی کشورها از جمله هند، بیمه‌گران با توجه به نیاز جامعه، بیمه‌نامه‌‌هایی را طراحی و عرضه کرده‌اند به گونه‌ای که حتی متکدیان نیز در ‌این کشور از پوشش بیمه‌ای برخوردارند. بیمه خرد به دنبال حادثه سونامی ‌در جنوب شرق آسیا به عنوان ابزار موثری جهت کاهش ریسک افراد کم‌درآمد و آسیب‌پذیر مورد توجه جدی قرار گرفته است به گونه‌ای که حتی شرکت‌‌‌های بزرگ بیمه‌ای اروپایی نظیر "آلیانز" بیمه‌نامه‌‌های مخصوصی را برای‌ این منظور طراحی و به بازار عرضه کرده‌اند.}

تحریم ها اقتصاد ایران را عقب انداختند یا مدیریت ها

^{برخی از عقب ماندگی های ما در حوزه اقتصاد و معضلات پیش آمده در این حوزه ارتباطی با مساله تحریم نداشته و تنها ناشی از عدم پیشرفت ما با دنیا بوده است.}

 

^{به یاد داشته باشیم که هر  فرآیند سیاسی و یا اقتصادی امواج ویرانگری را نیز به دنبال دارد که اگر به درستی از آنها استفاده نکنیم و در مسیر صحیح از انرژی آزاد شده آنها بهره نبریم موجبات از بین رفتن بسیاری از فرصتها و حتی زیر ساخت ها را فراهم نموده ایم موضوعاتی از قبیل رفع تحریم های ایران نیز از این دسته فرآیند ها هستند که در حوزه اقتصاد می تواند مبنای توسعه و یا از بین رفتن فرصتها را پدید بیاورد. در اینجا سعی داریم به برخی از مطالب مربوط به این حوزه از منظر اقتصاد توسعه نگاهی دوباره داشته باشیم. موج سهمگین بیکاری و ورشکستی بنگاه های اقتصادی در سالهای اخیر که موجبات فراهم شدن فقر و کاهش ضریب امنیت سرمایه گذاری را موجب شده به چه عواملی بستگی دارد؟}

^{تحریم  و یا عدم مدیریت صحیح ؟}

^{سریع ترین جواب این است که بگوئیم تحریم ها عامل اصلی این ورشکستگی ها شده اند و بلافاصله پس از رفع تحریم شرایط اقتصادی به رونق قبل بر می گردد.}

اقتصاد ایران پس از تحریم

^{تصور کنیم که فردا روزی مذاکرات ایران با تحریم‌کنندگان غربی به پایان رسیده باشد و قرار است تحریم‌ها برداشته شوند. آیا مدیران بخش‌های دولتی و خصوصی برنامه‌های پس از تحریم را هم در سطح کلان و هم در سطوح پایین‌تر در وزارتخانه‌ها، شرکت‌ها، سازمان‌ها، بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، حمل‌ونقل، کارخانه‌ها و شرکت‌های بخش خصوصی و امثالهم پیش‌بینی کرده‌اند؟ البته ممکن است بخش‌هایی به این موضوع اندیشیده یا برنامه‌ریزی کرده باشند، اما می‌توان حدس زد که در این باره توجه کافی نکرده باشند.}

^{اگرچه انتشار این مطالب از جنبه‌های منفی نیز قابل توجه است و یکی هم آنکه به طرف غربی این پیام را می‌دهد که تحریم‌ها روی کشور ما اثرگذار بوده است، لیکن عدم برنامه‌ریزی در این موارد ضرر و زیانش به مراتب زیانبارتر است.}

^{ابتدا اینکه تیرهای شلیک‌شده تحریم به کدام بخش از اقتصاد ملی کشور ما اصابت کرده است. چه نهادها و سازمان‌هایی بیشترین لطمات را دیده‌اند.}

دستیابی به کاهش اثربخش هزینه‌ها

 

 

 

 

 

 

امروزه سازمان‌ها با چالش‌های جدید روبرو هستند که ممکن است سود و ارزش سهامِ آنها را تهدید کنند. افزایش در تعداد شرکت‌های تجاری مبادله کننده‌ی کالا، فرصت‌های محدود بازار، شفافیت قیمت روزافزون و الزامات روزافزون سرمایه‌ در گردش، تنها موارد اندکی از این چالش‌ها هستند. در میان فرصت‌های رشد محدود، رهبران تجاری به کاهش هزینه‌ها به عنوان یکی از بهترین راهکارها جهت حرکت رو به رشد روی آورده‌اند.

از اینرو بسیاری از سازمان‌ها خواهان کاهش هزینه‌ی اثربخش هستند. این مقاله بر چالش‌های مرتبط با هزینه و راهکارهای بالقوه‌ی آنها در سه حوزه‌ی زیر تمرکز دارد:
•    کاهش هزینه بین وظایف سازمانی
•    کاهش هزینه داخل سازمان‌ تجاری
•    کاهش هزینه‌ی عملیاتی

مدیریت غلط در پنج سال اخیر درآمدهای نفتی را به رشد منفی تبدیل کرده است

محمد ابراهیم مداحی، یکشنبه شب در نشست مشترک اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با جمعی از فعالان بازرگانی، اقتصادی و تولیدی عضو اتاق بازرگانی خراسان جنوبی در بیرجند افزود: این هیچ تعبیر و تفسیری ندارد جز اینکه بگویم اقتصاد کشور در دست ناآگاهان بوده است.

 

وی گفت: اگر بناست رشد و توسعه اقتصادی داشته باشیم، باید درآمد کشور به 300 هزار میلیارد دلار برسد که در این بین سهم استان خراسان جنوبی 10 هزار میلیارد دلار است.

 

با بیان اینکه در حال حاضر 32 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داریم، افزود: از این میزان سهم این استان باید هفت میلیارد دلار باشد.

 

وی گفت: ما آماده ایم تا ضمن گرفتن مشورت و تشریک مساعی از شما،از نظرات ارزشمند تان مطلع شویم و براساس این دیدگاه ها که تاکنون از 26 استان کشور جمع آوری شده است، برنامه ریزی های کلان را با کمک مجلس شورای اسلامی و دولت انجام دهیم.

تحلیل مدیریت حباب اقتصادی و رکود چرخه

 

 

زمانی که در سال 1996 , آلن گرینسپن رئیس بانک مرکزی امریکا ( فدرال رزرو) هشدار داد که بازارها در حال تجربه سقوط هستند , همین گفته باعث سقوط شدید قیمتها شد به نحوی که سرمایه گذاران این سوال را از خود میپرسیدند که آیا به اسارت حباب سازی اقتصادی و حباب قیمت درآمدند ؟ گرینسپن دریافته بود که قیمت سهام در شرکتهای تکنولوژیکی در حال افزایشی شدیدتر از آنچه انتظار میرفت بود . مردم تحت تاثیر قرار گرفته بودند , هیجان آنها که ناشی از ترقی ناگهانی در حوزه اینترنت ( دات کام) بود , آنان را وادار به خرید سهام به قیمتی بیشتر از قیمت منطقی آن کرد . در نتیجه در رزهای اولیه ظهور اینترنت و شرکت های اینترنتی , حباب سهام , باعث افزایش شدید قیمتها شد . هشدار گرینسپن باعث شد شاخص سهام داوجونز در وال استریت 145 واحد سقوط بی سابقه را تجربه کند اما بعد از مدتی دوباره اعتماد حاصل شد و بورس به حالت عادی خود بازگشت.

رویکرد چینی در مدیریت

   کسب وکار در چین شاید منبعی غیرمحتمل از تفکر مدیریتی جدید به نظر برسد. سازمان های دولتی در این کشور بیشتر غول های تحت کنترلی هستند که اقدامات مدیریتی غرب را آزمایش می کنند.

چین هنوز تا ایجاد شرکت هایی در سطح جهانی نظیر GE یا سامسونگ راه دارد و اکثر بازرگانانش در خارج از کشور بیشتر به تراکم ثروت مشهورند تا پیشنهاد ایده های مدیریتی خلاقانه . با این همه، چین امروز بیش از سایر کشورها به بیان آموزه های مدیریتی می پردازد.

درس‌هایی که می‌توان از سنگاپور آموخت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نویسندگان مقاله معتقدند سنگاپور این رشد را مسوولانه مدیریت کرده است؛ این یک روایت تاریخی است که بینش‌هایی را برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار فراهم می‌کند.

^{هنگامی که سنگاپور در ماه آگوست سال ۱۹۶۵ به استقلال رسید، با چالش‌هایی پیش‌بینی‌نشده، چندوجهی، تهدیدآمیز و بی‌سابقه مواجه بود. اینکه سنگاپوری‌ها چگونه با این چالش‌های ناگهانی به شکلی موثر و انعطاف‌پذیر مقابله کردند درسی ارزشمند برای دیگر شهرها و کشورهای جهان فراهم می‌کند که با محدودیت‌های آزاردهنده در دنیای با منابع بسیار کمیاب مواجه هستند.}

تغییر مدیریت و ضرورت ثبات مدیریتی

تغییرات مدیریتی این روزها از مباحث مهم منطقه آزاد قشم است . حدود شش ماه طول عمر مدیریت آقای دکتر مشیری که با هزاران امید و آرزو به جزیره آمده بود کافی بود تا دلواپسی و نگرانی در سطوح سازمانی , اقتصادی و اجتماعی بوجود آید.

نگرانی درسطح سازمانی ازآنجا ناشی شد که سخنان و بیانات ایشان علاوه بر سطوح بالایی سطوح میانی و پایینی سازمان را نیز مورد هدف قرار داد . انتظار برای تعدیل در انتهای سال کارکنان را دچار استرس و اضطراب نمود و عملا سازمان را به یک سازمان غیر کار آمد تبدیل نمود.