داستان رسوایی
سرنوشت ثروتمندانی که به فساد مالی متهم شدهاند
در طول چند دهه گذشته افراد بسیاری با بهکارگیری روشهای نوآورانه کارآفرینی درآمد زیادی کسب کرده و ثروتمندان عصر خود لقب گرفتهاند. بسیاری از ثروتمندانی که در بازارهای انرژی فعالیت داشتهاند تا تاجران بازارهای سهام و مسکن و صاحبان صنایع بزرگ، همه و همه، در معرض این اتهام بودهاند که با داشتن ارتباطات نسبتاً پنهان با مقامات دولتی به این سطح از ثروت و سرمایه دست یافتهاند. به عبارت دیگر ممکن است در ابتدا با تلاش و نبوغ خود درآمد زیادی به دست آورده باشند، اما بسیاری از آنها هنگامی که از سطح درآمدی خاصی عبور میکنند، خواسته یا ناخواسته ارتباطاتی با بخشهای سیاسی کشور پیدا خواهند کرد که همین مساله احتمال بروز فسادهای مالی و رواج رشوهخواری را بیشتر و بیشتر میکند. هرچند این دیدگاه میتواند اندکی بدبینانه به نظر آید اما اگر نگاهی به برخی ثروتمندان به ویژه در ملل کمتر توسعهیافته که نقش دولت در تقسیم منابع اقتصادی و به ویژه رانت بسیار زیاد است، بیندازیم متوجه خواهیم شد که این سوءظن چندان هم بیراه نیست و مواردی وجود داشته است که پای برخی سرمایهداران به اتهام فساد مالی و رشوهدهی به دادگاه رسیده و نهایتاً محکوم شدهاند. در ادامه این نوشتار به معرفی برخی از این افراد میپردازیم.
نخستوزیر ثروتمند
سیلویو برلوسکونی نخستوزیر اسبق ایتالیا بیش از آنکه به دلیل منصب
سیاسیاش معروف باشد، به خاطر فعالیتهای تجاری و کارآفرینیاش مشهور شده است. فعالیت در زمینه شرکتهای رسانهای و نیز تملک یکی از پرافتخارترین باشگاههای فوتبال دنیا، میلان، او را ثروتمندترین فرد ایتالیا و صد و هجدهمین ثروتمند دنیا کرده است. برلوسکونی از زمان آغاز نخستوزیریاش همیشه زیر ذرهبین رسانههای ایتالیا و حتی دنیا قرار داشته است. رفتارهای جنجالی و نیز بعضاً موارد اخلاقی بیشتر او را در معرض توجه قرار داد. به خصوص اینکه دوران طولانی نخستوزیری همیشه این شائبه را برای مردم به وجود میآورد که ممکن است او با سوءاستفاده از قدرت سیاسی خود بر ثروتش بیفزاید. این شایعات بالاخره در سال 2012 یعنی یک سال پس از استعفای او از نخستوزیری به واقعیت پیوست و برلوسکونی به اتهام فرار مالیاتی و امتناع از پرداخت مالیات در چند سال گذشته به چهار سال زندان محکوم شد که البته درخواست تجدید نظر کرد و حکم او به سه سال کاهش یافت. علاوه بر این او میبایست جرایم سنگینی را به دلیل تلاش برای پرداخت مالیات کمتر که از طریق دستکاری اظهارنامههای مالیاتی صورت گرفته است، بپردازد.
غول بازار مسکن
دونالد ترامپ کارآفرین و سرمایهگذار 68ساله آمریکایی که ریاست سازمانی
به همین نام را بر عهده دارد، یکی از فعالان بزرگ بازار مسکن در نیویورک آمریکا محسوب میشود. در اصل او ادامهدهنده راه پدرش بوده است که در دهه 60 میلادی چنین شرکتی را اداره میکرده است. ترامپ پس از در دست گرفتن ریاست شرکت در سال 1971 نام آن را به «سازمان ترامپ» تغییر داد. شخصیت جالب و توانایی سخنرانی ترامپ او را به یکی از افراد مشهور در آمریکا تبدیل کرده است علاوه بر این موفقیتهای بسیار زیاد او در زمینه کاریاش موجب شد تا در رده هفتاد و یکم لیست 100 ثروتمند برتر در مجله قرار گیرد. این موفقیتها و مقبولیت اجتماعی او تا جایی پیش رفت که ترامپ تصمیم گرفت به عنوان نامزد ریاستجمهوری آمریکا در سال 2010 ثبت نام کند. اما چندی بعد اعلام کرد از این کار منصرف شده است. اما در طول سالیان اخیر او همچنان یکی از افراد مطرح در عرصه اقتصادی و حتی سیاسی بوده است. همین مورد توجه بودن سبب شد تا در آگوست سال جاری او به اتهام کلاهبرداری 40 میلیوندلاری از بیش از پنج هزار نفر در زمینه ساختوساز به دادگاه فراخوانده شود. حتی در تازهترین اخبار شواهدی مبنی بر همکاری او با رئیسجمهور آمریکا، باراک اوباما، یافت شده ولی هنوز دادگاه رای قطعی خود را صادر نکرده است.
کارآفرین جوان
بهرغم فقر و گرسنگی که در قاره آفریقا جریان دارد
ثروتمندان و میلیاردرهای بسیاری در آن وجود دارند. یکی از این ثروتمندان، آشیش تاکار 30ساله است که موسس و رئیس گروه تجاری «مارا» است که در زمینههای مختلف از جمله مسکن، بازارهای مالی و حتی گردشگری فعالیت داشته است. او که در 15سالگی به دنیای کسبوکار پا نهاده است یکی از ثروتمندترین و موفقترین کارآفرینان جوان قاره آفریقا محسوب میشود. اما به تازگی او به دلیل همکاری با باب دیاموند در امور بانکی در معرض اتهام قرار گرفته است. در واقع مدارکی وجود دارد که نشان میدهد دیاموند با سرمایه 250 میلیوندلاری که از طریق شرکت تجاری مارا و با همکاری مدیرعامل آن، تاکار به دست آورده است قصد دارد به سرمایهگذاری در لندن بپردازد. گفتنی است شرکت مارا در بیش از 19 کشور آفریقایی شعبه دارد و به دلیل فعالیت اقتصادی گسترده ارتباط نسبتاً خوبی با مقامات دولتی این کشورها داشته است. در صورت اثبات این اتهامات وجهه شغلی این کارآفرین جوان به خطر خواهد افتاد.
زن سیاستمدار
کشور مکزیک و به طور کلی آمریکای جنوبی از دیرباز
به دلیل رواج فعالیتهای غیرقانونی از تجارت مواد مخدر گرفته تا فسادهای مالی مقامات سیاسی خبرساز بوده و این بار یک زن به نام البا استر گُردیلو مورد توجه قرار گرفته است. او سیاستمدار مکزیکی و رئیس یکی از قدرتمندترین احزاب سیاسی مکزیک به نام حزب «معلمان و فرهنگیان مکزیک» است که بیش از 4/1 میلیون نفر عضو دارد. ریاست این حزب که بزرگترین حزب در آمریکای لاتین محسوب میشود از سال 1989 بر عهده او بوده است. در ضمن او یکی از ثروتمندان و کارآفرینان موفق کشورش نیز محسوب میشود. در زمینه سیاسی او فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده است. گردیلو در اواسط دهه 80 میلادی دبیر شورای ملی احزاب بوده است. او از جمله قدرتمندترین زنان در عرصه سیاسی مکزیک محسوب میشود. نهایتاً در فوریه 2013 او به اتهام سرقت 200 میلیوندلاری، برای امور شخصی، از صندوق حزبی که ریاست آن را بر عهده داشت توسط مقامات امنیتی بازداشت شد. در حالی که پرونده خانم گردیلو همچنان در مرحله تحقیق و بررسی جریان دارد، او در صدر فهرست ثروتمندترین مکزیکیهای متهم به فساد قرار گرفته است.
برادران کُخ
دیوید و چارلز کُخ دو سیاستمدار و ثروتمند آمریکایی هستند
که به دلیل فعالیتهای تجاری و نیز سیاسی خود مشهور شدهاند. در واقع شهرت این دو به خانوادهای بازمیگردد که در آن متولد شدهاند. خانواده ثروتمند کخ در دهه 50 میلادی با تاسیس بنیاد فورد و ماری که در زمینه توسعه و گسترش رفاه اجتماعی فعالیت داشت به شهرت رسیدند. پس از آن در دهه 80 میلادی این دو برادر ریاست بنیاد را بر عهده گرفتند و طی سالهای 1986 تا 1993 مبلغی معادل 9/7 میلیون دلار به آن اهدا کردند. در سالهای ابتدایی قرن بیست و یکم دیوید اعلام کرد: من و برادرم بنیادی را برای موفقیت هر چه بیشتر جامعه آمریکا ایجاد کردهایم و به این راه ادامه خواهیم داد. این دو همچنین در برنامههای اجتماعی و سیاسی متنوعی شرکت داشتهاند که از جمله آنها میتوان به تلاش برای تاسیس «سازمان عدالت» و «موسسه تحقیقات انرژی» اشاره کرد. فعالیتهای خیرخواهانه و تلاش برای ارتقای رفاه اجتماعی در آمریکا علاوه بر ایجاد وجهه اجتماعی مناسب، ثروت برادران کخ را چند برابر کرده است. اما در چند ماه اخیر که شایعهای مبنی بر فساد مالی و رشوهدهی این دو برادر به مقامات دولتی مطرح شده است هر چند که در تازهترین خبرها، مقامات دولتی آمریکا اظهار داشتهاند چندان از ادعای رشوهدهی در مورد این خانواده متعجب نشدهاند، ولی باور این موضوع برای بسیاری از مردم به دلیل وجهه خوب برادران کخ، چندان ساده نیست. با این حال بررسیهای بیشتر در این مورد از سوی مقامات قضایی ادامه دارد اما بدیهی است در صورت اثبات این ادعا، مجازات سنگینی در انتظار دیوید و چارلز کخ خواهدبود.