استاد اقتصاد دانشگاه بولونیا مطرح کرد؛ تجارت‌ آزاد سد راه جنگ

 

هرقدر رابطه تجاری و مراودات بازرگانی میان دو کشور بیشتر باشد، به همان میزان نیز احتمال بروز درگیری و اختلاف کمتر می‌شود چراکه یکی از ارکان اصلی هر تجارتی امنیت بازار‌ها و عدم ریسک است و با مروری بر میزان سهم کشورها از تجارت جهانی به این نکته پی خواهیم برد. ازسوی دیگر با نگاهی به اقتصاد ایران در می‌یابیم که با وجود دارا بودن موقعیت جغرافیایی خاص همچنین مزیت‌های رقابتی، سهم ما از این خوان گسترده بسیار ناچیز است. پرسش این است؛ چه چیزی راه تجارت آزاد در ایران را مسدود کرده است؟ چرا ایران نتوانسته مانند ترکیه و مالزی سهم زیادی از این بازار داشته باشد. این‌گونه مسایل و پرسش‌هایی از این قبیل محور گفت‌وگو با دکتر علیرضا نقوی است.

علیرضا نقوی در حال حاضر دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه بولونیا در ایتالیا و استاد مهمان در دانشگاه جان هاپکینز است. وی همچنین مشاور در سازمان جهانی‌ مالکیت فکری (ویپو) بوده است. نقوی در سال ۲۰۰۰ مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه کنستانز (آلمان) و دکترای اقتصاد خود را در سال۲۰۰۴ از دانشگاه دوبلین (ایرلند) دریافت کرده است. او در سال‌های ۲۰۰۳-۲۰۰۵ در دانشگاه اقتصاد پاریس (فرانسه) فوق دکترای خود را در مرکز پژوهش‌های سیاست‌گذاری‌های اقتصادی گذرانده است. وی در دانشگاه‌های زیادی ازجمله دانشگاه اقتصاد برگن (نروژ)، دانشگاه کوب (ژاپن)، دانشگاه نیو ساوت ولز (استرالیا)، دانشگاه لیل (فرانسه) و دانشگاه سینیکا (تایوان) پژوهشگر مهمان بوده است. وی در مجلات و نشریات علمی‌ بین‌المللی مقاله‌های زیادی چاپ کرده است. زمینه‌های پژوهشی او شامل تجارت بین‌الملل و مهاجرت، نوآوری و حقوق مالکیت معنوی و اقتصاد سیاسی و توسعه است. او همچنین در سال‌های ۲۰۰۹-۲۰۱۲ یک پروژه بزرگ پژوهش در کمیسیون اروپا در رابطه با جهانی‌ شدن شبکه‌های نوآوری را مدیریت کرده است که شامل ۷ کشور اروپایی‌ و چهار کشور نو ظهور بود.

استراتژی تجاری اسب تروا

 

^{بهره گیری از اصل غافلگیری و فریب دشمن از دیرباز متداول بوده است . در عصر حاضر اصل غافلگیری و فریب با ویژگیهای خاص خود و تاکتیکهای مختلف در عرصه رقابت کسب و کارها مورد توجه قرار گرفته است.
هوشمندان دنیای تجارت، افسانه تروا را به عرصه کسب و کار آوردند تا بازارهای محافظت شده رقبا را به تسخیر خویش در آورند. شرکتهای شکست خورده در‌‌ می‌یابند که فریب خورده اند و «اسب تروا» راه رقیب را هموار ساخته و قلعه مستحکم آنان از درون در حال از هم پاشیدن است. استراتژی اسب تروا یک استراتژی غیرمتعارف است که تغییر قواعد و ناکارآمد نمودن عوامل کامیابی رقبا را دنبال می کند. با این حال یک استراتژی انقلابی نیست و حاصل آن گرایش تدریجی مشتریان به سوی شرکت مهاجم است.
این نوشتار تلاش دارد تا با بهره گیری از نمونه های واقعی دنیای کسب و کار ویژگیها و چگونگی شکل گیری و نیز تاکتیک‌های متداول استراتژی‌های اسبهای تروا را به تصویر کشد.}

 

^{ویژگیهای اسبهای تروا
اسبهای تجاری تروا از ویژگیهایی برخوردارند که آنان را از سایر شیوه های رقابت متمایز می سازند. اسبهای تروا ممکن است در هر زمینه ای از کسب و کار گسترده شده باشند. شرکتها به‌ندرت متوجه آن می‏شوند مگر هنگامی که بازارهای خود را از دست رفته بیابند. شناخت ویژگیهای اسبهای تروا ممکن است به درک کامل آنان منجر نشود اما می تواند از شدت غافلگیری بکاهد.}

بهترین و بدترین کشورهای دنیا برای آغاز فعالیت اقتصادی

^{گزارش سهولت انجام کار 2015 برای دوازدهمین سال متوالی در روز بیست و نهم ماه اکتبر سال 2014 میلادی توسط بانک جهانی منتشر شد. در این گزارش وضعیت قانونی کشورهای مختلف که می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای سطح فعالیت‌های بازرگانی در این کشورها باشد و محدودیت‌های موجود در مسیر توسعه فعالیت‌های کسب و کار مورد مطالعه و ارزیابی قرار می‌گیرد. گزارش سهولت انجام کار قوانینی را که روی 11 حوزه مختلف عمر فعالیت اقتصادی اثر می‌گذارد مورد ارزیابی قرار می‌دهد. این حوزه‌ها عبارتند از: آغاز فعالیت کسب و کار، دریافت مجوزهای ساختمانی، دریافت انرژی الکتریسیته برای فعالیت اقتصادی، ثبت مالکیت و دریافت اعتبارات در کنار حمایت از سرمایه‌گذاران خرد در بازار، پرداخت مالیات، تجارت برون‌مرزی، اجرای قراردادها و پرداخت بدهی‌ها و خروج از ورشکستگی.
حوزه دیگری را که در گزارش سال جاری به مجموعه فاکتورهای ارزیابی‌شده این گزارش اضافه شده است می‌توان بررسی قوانین بازار کار دانست که در رده‌بندی سال جاری جایگاهی ندارد و تنها این مطالعه برای ارزیابی وضعیت بازار کار در کشورهای مختلف انجام شده است، نه اینکه از نتایج این مطالعه در ارزیابی شاخص سهولت کسب و کار استفاده شود.}

رونمایی از فساد گسترده ارزی و تجاری در دولت قبل

 

^{_{سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی گزارش این کمیسیون در مورد تحقیق و تفحص از وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص واردات کالاهای استراتژیک و تنظیم بازار این کالاها را در جلسه علنی دیروز مجلس قرائت کرد.}}

متن کامل این گزارش که محمدمهدی برومندی سخنگوی کمیسیون کشاورزی آن را قرائت کرد به‌شرح زیر است:

هیات رییسه محترم مجلس شورای اسلامی

سلام علیکم

بااحترام عطف به نامه شماره 17943 مورخ 25خرداد 92 در اجرای ماده 214 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، به پیوست گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص واردات کالاهای استراتژیک و تنظیم بازار این کالاها که در جلسه مشترک روز سه‌شنبه مورخ یک‌مهر93 کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و هیات تحقیق و تفحص مطرح و به‌تصویب رسیده است جهت قرائت در مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌شود.
عباس رجایی رییس کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی

فرانشیز چیست

Back صفحه 

 

 

^{تعریف لغوی فرانشیز: فرانشیز نوعی از کسب و کار است که بر اساس آن به یک شرکت اختیارداده می شود که تولیدات و یا محصولات شرکت دیگر را را بفروشد و در قبال آن مبلغی دریافت کند که به این مبلغ ، مبلغ فرانشیز می گویند.}

 ^{مفهوم عملی فرانشیز: فرانشیز یک شبکه ارتباطی بین کسب و کارهای مستقل کوچک می باشد که به هر یک از این کسب و کار های کوچک اجازه می دهد که تحت یک نام تجاری مشترک و یک هویت فعالیت کنند و همگی از یک متد موفق (که قبلا آزمایش شده) و بازاریابی مشترک استفاده کنند. در عمل فرانشیز دقیقا یک استراتژی کسب و کار است برای جذب و نگهداری مشتری، نه بیشتر نه کمتر! یک سیستم بازاریابی است که هدف آن ایجاد یک تصویر درباره محصولات و یا خدمات یک شرکت در ذهن مشتری می باشد، در حقیقت یک روش است برای تعریف محصولات و یا خدمات به طوری که نیاز های مشتری را ارضا کند.}

محسن رنانی: پس از حضور در سازمان تجارت جهانی 20 سال زمان لازم است تا تجار جهانی تربیت کنیم

^{آن چه می خوانید خلاصه ای از سخنرانی دکتر محسن رنانی در نشست سیاسی الحاق از جهانی شدن و پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی است ک به دلیل رعایت پیوستگی محتوای مقاله محسن رنانی در این نشست، متن آن بدون کم و کاست ارائه می شود:}

 

^{محسن رنانی: قرار است که در باب یکی از جدی‌ترین مسائل ده سال آینده ایران گفت‌و‌گو کنیم. گرچه این موضوع می بایست در ده سال گذشته هم  جدی‌ترین مساله ایران بوده باشد اما از آنجا که  ده سال گذشته را به مناقشه اتمی گذراندیم پس شاید در ده سال آینده موضوع اول ایران باید مساله الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی (WTO ) و شیوه پیوستن ایران باشد.}

^{البته قرار نیست درباره نقاط ضعف و قوت پیوستن صحبت کنیم و  مضرات یا منافع پیوستن را بررسی کنیم . چرا که  در این باره مطلب زیاد گفته شده و مقالات زیادی منتشر شده است. شکی نیست که با الحاق ایران  به سازمان تجارت جهانی امواج ویرانگری وارد اقتصاد ما خواهد شد، اما از رویارویی با این امواج گریزی نیست بهتر است که این امواج ویرانگر را شناخته و با برنامه ریزی لازم مدیریت کنیم. با توجه به ترکیب سرمایه گذاری خالص که در سال های گذشته در کشور داشته ایم قاعدتا به هنگام الحاق با مشکلاتی روبه رو خواهیم  شد و در این باره شکی نداریم. سرمایه ‌گذاری خدماتی که بخش اعظم سرمایه‌گذاری‌های ما را تشکیل داده،در قاعده ی جدید نمی‌تواند هیچ کمکی به ما بکند.}

بازخوانی داستان رضا ضراب/ فعالیت تجاری به سبک یک جوان

^{قط آقا رضا ضراب بود، پسر حاج حسین ضراب. توانسته بود در بین بازرگانان و تاجران و فعالان صنعتی خودش را به لطف شهرت پدر چهره کند و از خودش هوش و زبر و زرنگی خاصی نشان دهد و مورد اعتماد بزرگان تجارت در ایران، ترکیه، آذربایجان و امارات قرار بگیرد. اما هنوز هم از رضا «صراف» که در ترکیه به این نام می‌خوانندش، فراتر نبود و برای مردم چهره مشهوری نبود. اما ورق با یک رویداد برگشت. رضا ضراب با یک خواننده نام‌آشنای ترک که از قضا در ایران هم بسیار مشهور بود و هواخواه داشت ازدواج کرد؛ «ابرو گوندش» که از یک سال قبل از اعلام رسمی ازدواجش هم در محافل رسمی و غیررسمی با رضا ضراب دیده شده بود. حتی چندی بعد عکس‌های محجبه او در رستورانی در کرج به همراه رضا ضراب منتشر شد تا هر کس نسبت به این خبر اندک تردیدی داشت، بپذیرد که رضا ضراب پسر تاجر معروف ایرانی اکنون همسر یک سوپراستار ترک است. رضا ضراب که تاجر و صرافی آشنا برای بازرگانان بود، حالا شهرتی عام هم داشت؛ جوانی که شوهر ابرو گوندش بود.}

کارنامه تجاری ایران در هفت ماه سال جاری

^{تازه ترین آمار گمرک از اوضاع تجارت خارجی کشور در هفت ماهه امسال نشان می دهد که حجم مبادلات تجاری ایران در این مدت به 57 میلیارد و 214 میلیون دلار رسیده است.}

 

^{در هفت ماه ابتدایی سال جاری  26میلیارد و 943میلیون دلار انواع کالا صادر و به میزان 30 میلیارد و 271 میلیون دلار هم وارد کشورمان شده است.}

 ^{این ارقام نشان می دهد که صادرات غیر نفتی ایران در این مدت 19 و 9صدم درصد و واردات کشورمان هم 24 و 72 صدم درصد افزایش یافته است.}

^{اقلام عمده صادرات غیر نفتی در مدت یاد شده شامل پروپان مایع شده،متانول وپلی اتیلن گرید فیلم بوده وعمده ترین خریداران کالاهای صادراتی کشورمان هم به ترتیب چین ،عراق ، امارات متحده عربی، افغانستان وهند بوده اند.}

^{عمده واردات کشورمان هم به ترتیب به گندم با سهم4 و 29صدم درصدی از کل ارزش واردات ،وسایل نقلیه با موتور پیستونی درون سوز با حجم سیلندر بیشتر از 1500 سانتیمتر مکعب با 3و2 صدم درصد،برنج با 3 و 6 صدم درصد ، کنجاله سویا با 2و59صدم درصد و ذرت با 2و35صدم درصد اختصاص داردو عمده کشورهای صادرکننده کالا به ایران هم در هفت ماهه امسال به ترتیب امارات متحده عربی،چین، کره جنوبی،هند و ترکیه بوده اند.}  

دلایل منفی شدن مجدد تراز تجاری

محمد لاهوتی اعلام کرد: حجم واردات غیر نفتی کشور ما همیشه از صادرات غیرنفتی بیشتر بوده است. اما از زمان محدودیت‌های ارزی و ممنوعیت بعضی از کالاها خصوصا کالاهای اولویت ۱۰ با کاهش واردات در سال گذشته و ادامه روند آن در سه ماهه اول امسال، صادرات از واردات پیشی گرفت که این حالت با بازگشت بازار و قوانین به حالت قبل مجددا منفی شد.

وی افزود : بهبود وضعیت ارزی کشور و مثبت شدن رشد اقتصادی و آمارهای ارائه شده بیانگر افزایش سرمایه‌گذاری در بخش صنعت است، به همین علت تقاضای ارز برای واردات مواد اولیه صنعتی و خط تولید افزایش یافته است.

لاهوتی خاطر نشان کرد: اگر روند رشد اقتصادی ادامه پیدا کند حتما فاصله واردات از صادرات بیشتر خواهد شد که چنانچه مسئولان به دنبال یکسان‌سازی تراز تجارت هستنند باید به صادرات توجه ویژه ای داشته باشند تا افزایش متناسب با واردات را داشته باشیم.

7 چالش پیش روی اقتصاد کشور

 

 ^{فرشاد مومنی اقتصاددان اعتقاد دارد تجارت خارجی ایران با 7 چالش اساسی مواجه است.}

^{او چندی قبل در نشست تخصصی کمیسیون مدیریت واردات اتاق ایران با نگاهی به وضعیت عمومی اقتصاد کشور به تحلیل 7 چالش پیش روی اقتصاد کشور پرداخت.}

^{فرشاد مومنی اعتقاد دارد:»ما در اقتصادمان از هر دو زاویه با چالش‌های جدی رو‌به ‌رو هستیم. این زاویه ها می‌تواند مسائل پیچیده توسعه را خیلی عریان جلوی چشم همه از جمله افراد غیرمتخصص‌ بگذارد. فرض کنید که ما در گزارش‌های رسمی می‌گوییم که 3/57 بنگاه‌های اقتصادی ایران یک نفره است و یا می گوییم بالای 90 درصد بنگاه‌های اقتصادی ایران اعم از تولیدی یا خدماتی شامل 5 نفر و کمتر است، خوب این اعداد نشان می دهد که در کشور ما نه تخصصی شدن امور اتفاق افتاده است، نه صرفه‌های ناشی از مقیاس و نه تقسیم کار عقلایی؛ بنابراین باتوجه به این شاخص ها ظرفیت سازمانی هم در کشور شکل نمی‌گیرد. ما باتوجه به این شاخص ها می توانیم خیلی  شفاف ‌شرایط بحرانی توسعه ملی کشور را از این زاویه به نمایش بگذاریم و به مفهوم اقتصاد مقاومتی هم بپردازیم. این مشکلات ضعف های واحدهای تولیدی و بنگاه های اقتصادی کشور را نشان می دهد حالا این ضعف ها را با شاخص های اقتصادی ژاپن مقایسه کنید تا به خوبی متوجه عمق ضعف ها شوید.}

بازنگری در بهره وری

مقدمه

بعضی از بنگاهها، گهگاه دست به اقداماتی می زنند و از این اقدامات نتایجی حاصل می کنند و سپس این نتایج را به بهبود بهره وری نسبت می دهند. پس یک جزء لازم برای فهم بهره وری، داشتن ملاکهایی است تا بتوان بین دستاوردهای عادی یک بنگاه و بهره وری تمایز قائل شد.

 

برخی سوء برداشتها در مورد بهره وری

درباره مفهوم بهره وری گاهی اوقات تعابیر اشتباهی می شود. در زیر به اختصار برخی از این سوء برداشتها را ذکر می‌کنیم:
_ افزایش تولید لزوماً به معنای بهبود بهره‌وری نیست. محصول عبارت است از ستاده ای که در نتیجه ترکیب عوامل تولید و استفاده از آنها حاصل می شود. تولید به معنای فرایند تبدیل منابع به محصولات (کالاها و خدمات) است. معمولاً برحسب مقدار یا تعداد برونداد در واحد زمان تعریف می شود. در حالی که بهره وری کسری است که نسبت محصولات تولیدی را به نهاده های مصرفی نشان می دهد. ستانده یا برونداد را می توان به صورت واحد یا حجم یا ارزش و درونداد را می توان بر حسب مقدار یا تعداد یا ارزش پولی آنها اندازه گیری کرد.

آمریکای لاتین و تجارت جنوب ـ جنوب

 یکی از مهمترین روندهای دهه گذشته، جهش اقتصادی کشورهای نوظهور جنوب بوده است که با رکود اقتصادی جهانی در سال ۲۰۰۸ شتاب گرفت. از سال ۲۰۰۱، تجارت میان این کشورها به طور میانگین ۱۸ درصد در سال رشد داشته که بیش از ۱۱ درصد رشد تجارت جهانی بوده است. امروزه تقریبا نیمی از صادرات در تمام جهان از بازارهای در حال ظهور ـ غالبا در آسیا - نشات می گیرد.

گزارش اخیر بانک توسعه آمریکایی، نشان می دهد که آمریکای لاتین چگونه در حال فاصله گرفتن از این تغییر جهانی است. به طور کلی این منطقه نتوانسته خود را با سرعت رشد دیگر کشورهای در حال ظهور هماهنگ کند. جریان تجارت از رشد تولید ناخالص داخلی تا حدود ۱.۱ تا ۳ درصد در سال ۲۰۱۲ عقب مانده است.

آمار اقتصادی روز ایران (هفته اول مهر 93 )

^{44درصد؛ رشد تجارت غیر نفتی}

^{12.5درصد؛ رشدتعدادچک برگشتی درمرداد93}

^{60میلیارد؛معاملات بورس انرژی}

^{480 هزار فقره؛ پرداخت وام ازدواج}

^{80 درصد؛مصرف آب دردسترس درایران}

^{1500000 نفر؛ متقاصیان دریافت وام ازدواج}

^{2 برابر؛ صادرات میعانات گازی}

^{113هزارمیلیاردریال؛اعطای تسهیلات بانکی}

^{3.3درصد؛نرخ رشداقتصادی کشاورزی دربهار93}

نگاهی بر اوضاع تجارت در افغانستان

 

 

 

 

 

 

 

^{افغانستان از نگاه موقعیت جیوپولوتیکی حیثیت چهار راهی  اقتصادی، فرهنگی و سیاسی  نسبت به کشورهای جهان را دارد و همین موقعیت جغرافیایی حساس در رشد تجارت کشور نیز اهمیت به سزا داشته است که میتوان به راه ابریشم اشاره نمود که آسیا را با اروپا  و آفریقا وصل میکرد و تجارت آنزمان را رونق بخشیده بود.}

^{با وصف اینکه کشور ما دارای اهمیت خاص تجاری بوده است ولی با کمال تاًسف که موقف خود را در طول دوره های مختلف حفظ نتوانسته  و میدان جنگ امپراطوری های وقت گردیده است. مداخلات خارجی و جنگ های متواتر و سایر اوضاع و احوال بالای روند رشد اقتصادی  تاًثیرات ناگوار نموده که تا کنون تجارت افغانستان متاًثر از همان پشینه های منحوس میباشد.}

شرط تجارت ماندگار و موفق

^{مدیرکل دفتر امور ترویج تجارت سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اینکه شرط یک تجارت ماندگار و موفق سوددهی برای هر دو طرف معامله است، گفت: باید کالاهای با کیفیت در نمایشگاه‌ها ارائه کنیم و به دنبال سود لحظه‌ای نباشیم و حرکتی متداوم و با یک سود منطقی را در نظر بگیریم.}

مهرداد جلالی‌پور با بیان اینکه توسعه صادرات همراه یک محور اصلی برای خروج از اقتصاد تک محصولی است، اظهار کرد: توسعه صادرات یکی از اهداف اصلی کشور بوده و در رویکردها و برنامه‌ریزی‌های بلند، کوتاه و میان‌مدت جزو محورها و پایه‌های اساسی است.

جلالی‌پور خاطرنشان کرد: یکی از رویکردهای بحث حمایتی خروج از رکود نیز توسعه صادرات غیر نفتی در نظر گرفته شده و حتی در برنامه های پنجم و چهارم توسعه هم نیز این مبحث به عنوان یک پایه و اصل مورد توجه قرار گرفته است.

مدل تجارت خارجی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

از جمله افرادی که به بحث پیرامون تجارت خارجی و آثار آن در توسعه اقتصادی پرداخته است، می‌توان به ماینت⁽¹⁾ اشاره کرد. او در تحلیل‌های خود به طرح عوامل مؤثر در جلوگیری از «آثار انتشار» پرداخته و تأثیر این پدیده‌ها را در توسعه اقتصادی مورد بحث قرار داده است. ماینت مراحل توسعه اقتصادی یک کشور عقب مانده را به سه مرحله تقسیم می‌کند و با استفاده از این مراحل ایده اصلی خود را جهت دستیابی به توسعه اقتصادی بازگو می‌کند.

نقش بانک‌های تجاری در تأمین مالی تولید و تجارت

^{بانک‌ها از طریق عقود اسلامی مشارکتی از جمله مشارکت مدنی، منابع کوتاه‌مدت در اختیار بنگاه‌های تولیدی اقتصادی برای تامین سرمایه در گردش قرار می‌دهند.}

عقــود مبادلاتی نیز در جهت تامین منابع کوتاه‌مدت برای سرمــایه در گـــردش بخش بازرگانی هستند. ماهیت بانک‌های تجارتی نیز به طور کلی استفاده از منابع کوتاه‌مدت سپرده‌گذاران در جهت تامین منابع کوتاه‌مدت بنگاه‌های اقتصادی و نیازهای کوتاه‌مدت مردم است.

گاهشمار صنعت و تجارت

فرهاد گوران: بنا به روایت‌های مستند تاریخی، کاغذ یکی از چهار اختراع بزرگ چینی‌ها در کنار قطب‌نما، باروت و ابزار اولیه چاپ به شمار می‌رود.

 

در واقع این اختراعات چینی، نشانگر دوره‌ای شکوفا در تاریخ این کشور است که از دو هزار سال پیش آغاز می‌شود و با چاپ اسکناس در سال 1025 میلادی به اوج می‌رسد. به گونه‌ای که مورخان و اقتصاد دانان از اختراع و چاپ اسکناس به عنوان سرآغاز گاهشمار صنعت و تجارت در جهان یاد می‌کنند.