فایده‌های چندگانه انتخابات ترکیه

^{انتخابات پارلمانی ترکیه یکی از مهم‌ترین اتفاقات منطقه خاورمیانه پس از انتخابات92 در ایران و مرگ ملک عبدالله در عربستان‌سعودی در زمستان سال گذشته بود.}

^{در ایران و عربستان آرایش نیروهای سیاسی در داخل کاملا تغییر کرد و به‌تبع آن جهت‌گیری‌های سیاست خارجی نیز دچار تحولات و تغییرات عمیقی شد. دولت روی کار آمده در ایران به سمت تنش‌زدایی در سیاست خارجی ازجمله مذاکره با کشورهای غربی بر سر پرونده هسته‌یی‌اش رفت و موفق شد پس از توافق 6ماهه، مذاکرات را برای حصول به توافق نهایی که می‌تواند باعث رفع تحریم‌ها از اقتصاد این کشور شود، ادامه دهد، حال آنکه پس از مرگ ملک عبدالله، در عربستان پادشاه جدید و پسرش در مقام وزیر دفاع آل‌سعود را از لاک محافظه‌کاری تاریخی خود بیرون کشیده و هنوز خوب مستقر نشده، اول عموها و عموزاده‌های خود را از گردونه رقابت خارج و وارد جنگی تلخ و ماجراجویانه با یمن شد که تاثیراتش بر این کشور در بهترین حالت مبهم است.  در ترکیه، جریان متفاوتی از عربستان و شبیه‌تر به ایران اتفاق افتاد. اردوغان در مقام رییس‌جمهوری ترکیه که باوجود همکاری‌های اقتصادی چشمگیر با ایران، در سیاست خارجی خود را نزدیک‌تر به عربستان‌سعودی و در تقابل با ایران می‌دید، خواهان قدرت بیشتری در مقام رییس‌جمهوری بود تا بتواند ترکیه را آن‌طور که خودش می‌خواهد، اداره کند، مقدماتش را نیز با ساخت کاخ جدید ریاست‌جمهوری با الهام از نمادهای امپراتوری عثمانی آماده کرد.  بخش‌های بزرگی از مردم ترکیه و نیز تحلیلگران و ناظران خارجی خطر دیکتاتوری را بر فراز یکی از پویا‌ترین جوامع خاورمیانه می‌دیدند که رشد اقتصادی‌اش در کنار حکومت دموکراسی آن را به‌مثابه الگویی از پیشرفت مطلوب برای سایر کشورها تبدیل کرده بود.}

طیبیسم علیه کمالیسم

امروز انتخابات پارلمانی ترکیه برگزار می‌شود. آخرین نظرسنجی‌ها حکایت از پیروزی حزب عدالت و توسعه دارد. این دوره از انتخابات پارلمانی از این جهت اهمیت دارد که می‌تواند رویای اردوغان را برای تغییر نظام ترکیه به سوی ریاست‌جمهوری محقق کند. براساس آخرین نظرسنجی‌ها این حزب هم‌اکنون پیشتاز است؛ اما نمی‌تواند مانند دوره‌های پیشین کرسی به‌دست آورد. برای اینکه حزب عدالت و توسعه بتواند سیستم پارلمانی این کشور را به ریاست‌جمهوری تغییر دهد باید بیش از دو سوم کرسی‌های این پارلمان را به‌دست آورد. این حزب براساس آخرین نظرسنجی‌ها از مقبولیت 44 درصدی برخوردار است. در دوره پیشین این حزب با 51 درصد آرا توانست 317 کرسی به دست آورد. حزب حاکم برای تغییر قانون اساسی ترکیه به 376 کرسی نیاز دارد.

 

سایه اردوغان بر انتخابات امروز کشیده شده است. سایه روشنی که 14 سال است بر تمامی انتخابات ترکیه پهن شده و امروز نیز از این قاعده مستثنی نیست. حتی اگر او در ظاهر در انتخابات 7 ژوئن فردی بی‌طرف باشد و در مقام رئیس‌جمهوری فراجناحی عمل کند؛ اما او قاعده را شکسته و انتخابات پارلمانی امروز را زیر سایه آرمان خود برده است. سایت مجله تایم در این‌باره می‌نویسد: حزب عدالت و توسعه که خاستگاه اردوغان است، قصد دارد از انتخابات امروز برای پیشبرد برنامه اردوغان برای تغییر نظام ترکیه استفاده کند.

برخی کارشناسان می‌گویند انتخابات امروز یک همه‌پرسی برای طرح اردوغان خواهد بود. طرحی که در آن اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه قصد دارد نظام پارلمانی این کشور را که میراث آتاتورک است، تغییر دهد و به گفته سایت فارین پالیسی آغازگر «عصر طیبیسم» باشد. روزنامه نیویورک‌تایمز هم می‌نویسد: انتخابات امروز برای اردوغان یک همه‌پرسی تمام عیار خواهد بود. اردوغان در زمانی که خود سکان هدایت قوه مجریه را در ردای نخست‌وزیری بر عهده داشت، دو بار همه‌پرسی برگزار کرد و در هر دو بار هم پیروز آن شد؛ اما این‌بار همه‌پرسی در قالب یک انتخابات خواهد بود. حزب عدالت و توسعه قصد دارد در صورت پیروزی قاطع، تغییر نظام را در این کشور کلید بزند.

هزینه - فایده توافق هسته‌ای برای ترکیه

دکتر اسدالله اطهری
پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات خاورمیانه
ایران و ترکیه به‌عنوان دو کشور باسابقه تاریخی در منطقه علاوه بر اشتراکات فراوان، اختلافاتی نیز با یکدیگر دارند؛ به خصوص در چند سال اخیر و به دنبال وقوع تحولات در کشورهای عربی، مواضعی که تهران و آنکارا اتخاذ کردند در اغلب موارد متفاوت از هم بود. در یمن، سوریه و عراق این اختلافات بسیار آشکار شد. در رابطه با سوریه و به دنبال ناآرامی‌های اخیر در این کشور، ترکیه نیز در جبهه مخالفان اسد قرار گرفت و حمایت‌های گسترده‌ای از اپوزیسیون انجام داد. این در شرایطی است که سوریه یکی از هم‌پیمانان اصلی ایران در منطقه است و همین سیاست ترکیه موجبات ناخرسندی جمهوری اسلامی را فراهم کرد. در حوزه یمن نیز ترکیه از حملات سعودی علیه حوثی‌ها حمایت کرد و در کنار عربستان قرار گرفت. 
همچنین اردوغان طی سخنانی اخیرا از ایران خواسته بود که نیروهایش را از یمن خارج کند در حالی که ایران در یمن اصلا نیرویی ندارد. در عراق هم با وجودی‌که اغلب کشورهای دنیا به نقش سازنده ایران در مبارزه با داعش اذعان کرده بودند، باز ترکیه در این خصوص ابراز نگرانی کرده بود. درواقع ترکیه‌ای‌ها نگران افزایش نفوذ و قدرت منطقه‌ای ایران هستند. صحبت‌های اخیر اردوغان مبنی بر اینکه ایران در مبارزه با داعش هدفش این است که بعدها جای داعش را در منطقه بگیرد حاکی از نگرانی‌های آنها است. البته این مساله را نیز باید مدنظر داشت که ترکیه از سال 2011 وارد دوران نئوعثمانی‌گری شد که در پی آن یک سیاست خارجی تهاجمی و ایدئولوژیک را در پیش گرفت. این سیاست خارجی به ضرر ترکیه بود. زیرا این کشور بدون داشتن تجربه و ارزیابی کافی در بسیاری از کشورها ورود پیدا کرد و در نهایت نیز با شکست خارج شد. زمانی که ترکیه به لیبی وارد شد پس از مدتی شاهد فروپاشی این کشور بودیم. در تونس نیز دخالت کرد و چندی بعد تونسی‌ها اعلام کردند که ترکیه از تروریسم حمایت می‌کند؛ در مصر نیز حمایتش از محمد مرسی راه به جایی نبرد و در نهایت در این کشور کودتا صورت گرفت و اخوان‌المسلمین برکنار شد. بنابراین با در کنار هم قرار دادن این موارد متوجه می‌شویم که سیاست خارجی ترکیه با مبنای ایدئولوژیک تاکنون به بن بست رسیده و اشتباه بوده است.

نساجی ایران قربانی ترکیه

 

حسین حقگو

^{بنیه تولید در ایران به‌شدت ضعیف شده است. پیکره‌یی که اگر امروز به زحمت سرپا ایستاده و قامت راست کرده است، به امید آینده‌یی است بهتر از امروز.}

1- اما اگر آینده هم همچون گذشته سال‌های اخیر رقم خورد آنگاه این تن رنجور چگونه باقی بماند؟ قصه، قصه پرغصه نساجی و پوشاک است. صنعتی که سابقه چند هزار ساله در کشورمان دارد و یک قرن است که صنعتی شده است. صنعتی که روزگاری نه‌چندان دور با برند‌های معتبر و بنگاه‌های بزرگ، از پایه‌های اقتصاد مولد کشور بوده است. صنعتی که امروز نیز باوجود بسیاری نامهربانی‌ها و هجوم بی‌امان کالاهای قاچاق و غیرقاچاق وارداتی همچنان خدمتگزار اقتصاد ملی کشور است و جمعیتی حدود 300هزار نفری در آن به‌طور مستقیم مشغول کارند. صنعتی که 9700واحد رسمی دارای پروانه در آن فعالند و 11درصد ارزش افزوده صنعت کشور را به خود اختصاص داده است. حجم سرمایه‌گذاری در این صنعت را حدود 70هزار میلیارد تومان تخمین می‌زنند که 5درصد کل سرمایه‌گذاری صنعتی کشور است. سهم این صنعت در تولید ناخالص داخلی حدود 3درصد ارزیابی می‌شود و ارزش تولید آن در سال گذشته، 4میلیارد و ارزش صادرات این صنعت در همین سال حدود 1.7میلیارد دلار بوده است. سرانه مصرف پوشاک ایران حدود 200دلار برآورد می‌شود که باتوجه به جمعیت 75میلیون نفری ایران، ارزش بازار پوشاک کشور حدود 15میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. آنچه در این صنعت جلب‌توجه می‌کند حضور 90درصدی بخش خصوصی در آن است. این همه گفته شد تا به شرح قصه‌یی بپردازد که قرار است در روزها و ماه‌های آتی آغاز شود و این صنعت اصیل و استراتژیک را با چالشی دیگر مواجه کند؛ رودرو قرار گرفتن با پوشاک ترکیه.

ترکیه به آخر خط رسیده است؟

 

^{رشد اقتصادی ترکیه از زمان روی کارآمدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 به طور متوسط 5% بوده و این اولین باری است که اسلامگرایان تا به این اندازه متحمل بحران اقتصادی می شوند. ترکیه چند سالی است اقتصاد کشور را براساس استاندارهای بین المللی بنا نهاده و در میان 20 اقتصاد برتر جهان جای گرفته و یکی از جدیدترین کشورهای صنعتی شده به شمار می رود. یکی از مهمترین ویژگیهای اقتصاد ترکیه، رشد اقتصادی این کشور بوده که حتی در زمان بحران اقتصاد جهانی در وضعیت مساعدی بوده است. ترکها همچنین توانسته اند با ثابت نگاه داشتن بیکاری در طول یک دهۀ گذشته، برای اولین بار نرخ آن را یک رقمی کنند. گفته می شود بخش مالی ترکیه از زمان روی کارآمدن حزب عدالت و توسعه با تورم همخوانی مناسبی داشته است.}

^{کاهش رشد اقتصادی به ترکیه هم سرایت کرد. طبق گزارشات منتشر شده از سوی موسسه آمار ترکیه، درسه ماهۀ سوم سال 2014، آمارها گویای کاهش محسوس رشد اقتصادی و حتی بیش از پیش بینی ها به میزان 1.7% در مقیاس سالیانه بوده است. براساس آمار این موسسه، کاهش رشد اقتصادی در سه ماهۀ اول سال 2014، 4.4% و در سه ماهۀ دوم 2.2% بوده است که بخش قابل توجهی از این کاهش، افت تقاضای داخلی و بحران منطقه یورو بوده است و این در حالیست که بازارهای ترکیه در ماه دسامبر برای رشد اقتصادی رقم 2.9 تا 3% را پیش بینی کرده بودند. آنکارا پیشتر پیش بینی رشد اقتصادی را به دلیل شرایط نظام بین الملل و بحران سوریه از 4% به 3.3% کاهش داده بود.}

احتمال حذف دلار در تجارت ایران و ترکیه

 

^{وزیر صنعت، معدن و تجارت از بررسی استفاده از پول ملی در تجارت ایران و ترکیه و احتمال حذف دلار خبر داد و اعلام کرد: تجارت ترجیحی میان ایران و ترکیه از فردا اجرا می‌شود.}

در دیدار هیات اقتصادی ایران و ترکیه که امروز - چهارشنبه - در سالن خلیج فارس نمایشگاه بین المللی برگزار شد، توافق‌نامه تجارت ترجیحی کالا میان ایران و ترکیه امضا شد و محمدرضا نعمت‌زاده از ایجاد پنجره واحد در گمرکات کشور خبر داد و گفت: با ایجاد این پنجره واحد اگر در یک کشور کالاهای مربوطه بررسی شود نیازی به بررسی مجدد همان کالا در کشور مقابل نیست. 

وی با بیان این‌که باید تسهیلاتی برای سرمایه‌گذاران و رفت و آمد تجار ایجاد شود، اظهار کرد: یکی از موضوعات اصلی که به آن توجه داریم بحث تعرفه‌هاست. خوشبختانه با اعلام تجارت ترجیحی تسهیلات لازم در این زمینه بوجود خواهد آمد و طرفین این موضوع را بررسی می کنند. 

 وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: جلوگیری از ایجاد هر گونه موانع تعرفه‌ای یا مشکلاتی که مانعی برای برنامه ریزی دراز مدت تجار شود از دیگر برنامه‌های مهم است. همچنین برقراری نظام بانکی فعال بین دو کشور از دیگر برنامه‌های در حال بررسی است. 

پیشنهادطیب نیا برای بهبود تجارت با ترکیه

 

^{وزیر امور اقتصاد و دارایی پیشنهاد کرد برای افزایش حجم تجارت میان ترکیه و ایران به 30 میلیارد دلار، مبادلات تجاری میان دو کشور به لیره ترکیه یا ریال ایران انجام شود.}

 پایگاه اینترنتی دیلی صباح ترکیه نوشت: علی طیب نیا اظهار کرد: حجم تجارت میان ایران و ترکیه که در سال‌های گذشته حدود 22 تا 23 میلیارد دلار بود می‌تواند به هدف 30 میلیارد دلار افزایش پیدا کند، با این همه به تحقق شماری توافقات تجاری نیاز دارد. 

بر اساس این گزارش، مقامات دو کشور گفت‌وگوهای بسیار مثبتی در این زمینه داشته‌اند و مذاکرات سازنده برای همکاری میان بانک‌های ایران و ترکیه ادامه دارد. 

طیب‌نیا در بخشی از اظهارات خود خاطرنشان کرد: دو کشور در صورتیکه به جای دلار آمریکا از لیره یا ریال استفاده کنند، می‌توانند تاثیر منفی تحریم‌ها را از میان برده و تجارت دو جانبه را تسهیل کنند. 

ترکیه چگونه از کابوس تورم رهایی یافت؟

^{_{ترکیه، کشوری است که با آوردن نامش، تاریخچه‌ای از بحران‌ها و فراز و فرودها را از زمان به وجود آمدنش به صورت جدید به ذهن می‌آورد. این کشور از زمانی که اسم حکومت عثمانی خود را به جمهوری ترکیه تغییر داد، وارث بسیاری از بدهکاری‌ها و قروض و دیون حکومت قبلی خود شد. اما یک چیز تغییر کرده، ترکیه مصمم بر قدم گذاشتن در مسیر اصلاحات اقتصادی و سیاسی شده بود. مسیری پرفراز و نشیب جهت رسیدن به آرمانی ساخته‌شده در ذهن موسس‌اش، آتاتورک. امروز آنها تقریباً به آنچه می‌خواستند، پس از حدود یک قرن رسیده‌اند: «رسیدن به یک ثبات نسبی در حوزه اقتصاد و سیاست».}}

^{_{بحث پیش روی ما پاسخ به این سوال است که «ترکیه چگونه توانست اقتصاد سنتی خود را  با قرض‌های فراوان به اقتصاد پررونق و باثبات امروزی درآورد؟» برای دست یافتن به این مهم، به گذشته تورم در این کشور به عنوان یک شاخص اصلی اقتصادی خواهیم پرداخت؛ اگرچه بحث تورم به صورت مستقیم، کمتر مورد توجه دولت‌های ترک تا قبل از ورود به  سال 2000 قرار گرفت و بحث‌ها بیشتر حول دست یافتن به رشد اقتصادی صرف، بدون توجه به آثار سیاست‌های مورد استفاده در شاخص‌های مهمی چون تورم بوده است. اما پس از بحران اواخر دهه 1990 میلادی، دولتمردان ترک در ضرورت یافتن راهی برای تورم کنترل‌شده و پایین در جهت رسیدن به اقتصادی پایدار، مصمم‌تر شده‌اند.}}

آمار کوتاه اقتصادی - اعداد روز ایران (شهریور 93)

^{87میلیارد؛دادوستد بورس‌انرژی}

^{80 میلیون لیتر؛مصرف بنزین}

^{200 تن ؛واردات گوشی تلفن همراه}

^{77.7 میلیون نفر؛جمعیت کشور}

^{8درصد؛کاهش واردات نفت ترکیه ازایران}

^{100میلیون تومان؛سقف انتقال وجه اینترنتی}

^{50درصد؛ کاهش واردات بنزین}

^{13؛ استان های درگیر مشکل کم آبی}

^{31هزارمیلیارد تومان؛ فروش سهم‌ دولتی}

ترکیه پس از حذف صفرها

پس از اظهار نظرهای جدید رئیس کل بانک مرکزی در مورد حذف سه صفر از ریال، بازخوانی پرونده ترکیه و حذف صفرهای لیر بازهم در محافل اقتصادی کلید خورده است. آنچه می خوانید مرروی برمهمترین مولفه های پیش روی اقتصاد ترکیه برای حذف صفرهای لیر است که این روزها احتمالا به عنوان تجریه ای متفاوت به کمک تصمیم سازان اقتصاد ایران می آید. 

زمانی که سخن از تجربه ای موفق در حذف صفر از پول ملی به میان می آید، نگاه مسوولان و کارشناسان ایرانی معطوف به همسایه غربی می شود. هرچند بیش از 50 کشور جهان اقدام به حذف صفر از پول خود کرده اند اما طی سالیان اخیر بارها این متخصصان بانک مرکزی ترکیه بوده اند که جهت انتقال تجربیات خود در اصلاح واحد پولی به ایران سفر کرده اند و اکنون نیز کارشناسان داخلی بر سر اینکه آیا ایران در حذف صفر مانند ترکیه موفق خواهد شد یا خیر بحث می کنند. به این خاطر در این یادداشت، تجربه ترکیه در حذف صفر از پول ملی مورد بررسی قرار گرفته است.

ژنرال‌ها و بازار

^{نگاهی به تجربه حضور نظامی‌ها در اقتصاد سه کشور}

^{موارد زیر مثال‌هایی از ابعاد کسب و کارهای تجاری نظامی به همراه جزییاتی از فعالیت‌های نظامیان در اقتصاد سه کشور چین، پاکستان و ترکیه ارائه می‌دهد. البته باید توجه کرد که این گزارش نیز به تبعیت از اغلب بررسی‌های دقیق صورت‌گرفته پیرامون موضوع حضور نیروهای نظامی در کسب و کارهای تجاری، با استفاده از اطلاعات قابل استناد و در دسترس صورت گرفته و به همین دلیل، در مورد کشورهای دارای رژیم نظامی مثل برمه (میانمار)، لیبی (دولت پیش از انقلاب)، نیجر، گینه و فیجی و نیز دولت‌های تشکیل‌شده پس از درگیری و آشوب اطلاعاتی به دست نمی‌دهد. بنابراین تذکر این نکته لازم است که کشورهایی که مورد بررسی قرار گرفته‌اند، لزوماً کشورهای با حضور شدیدتر نظامی‌ها در اقتصاد نیستند.}

اردوغان؛ دوازدهمین رییس‌جمهور ترکیه

شمارش آرای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در حالی به پایان رسید که نام "رجب طیب اردوغان" به عنوان دوازدهمین رئیس جمهوری این کشور ثبت شد.